Poselski projekt ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz o zmianie niektórych innych ustaw

2. Jeżeli przeprowadzone postępowanie nie doprowadziło do wyłonienia kandydata
na nabywcę:
1) Agencja może złożyć zbywcy ofertę nabycia nieruchomości rolnej albo jej części po
zaproponowanej przez nią cenie;
2) zbywca w terminie roku od dnia, w którym Agencja poinformowała go o niewyłonieniu
kandydata na nabywcę może zbyć nieruchomość rolną albo jej część bez pośrednic-
twa Agencji.
3. Jeżeli oferta, o której mowa w ust. 2 pkt 1, nie została przyjęta, a zaproponowana
przez Agencję cena była nie niższa niż 50% ceny określonej w pełnomocnictwie, zbyw-
ca następny wniosek o sprzedaż tej samej nieruchomości albo jej części może złożyć po
upływie roku od dnia otrzymania oferty.
4. W przypadku zbycia przez Agencję nieruchomości rolnej albo jej części za cenę
wyższą niż ustalona na podstawie art. 13, Agencja zatrzymuje połowę nadwyżki.
Art. 17. 1. Jeżeli przeniesienie własności nieruchomości rolnej albo jej części nastę-
puje w wyniku zawarcia umowy innej niż umowa sprzedaży, Agencja działająca na rzecz
Skarbu Państwa może złożyć oświadczenie o nabyciu tej nieruchomości rolnej albo jej
części za zapłatą równowartości pieniężnej.
2. Jeżeli równowartość pieniężna, o której mowa w ust. 1, nie wynika z treści umo-
wy, równowartość tę Agencja określa przy zastosowaniu sposobów ustalania wartości
nieruchomości przewidzianych w przepisach o gospodarce nieruchomościami.
3. Jeżeli równowartość pieniężna, o której mowa w ust. 1, wynikająca z treści umo-
wy rażąco odbiega od wartości rynkowej nieruchomości rolnej, Agencja może, w termi-
nie 14 dni od dnia złożenia oświadczenia o wykonaniu uprawnia, o którym mowa w ust.
1, wystąpić do sądu o ustalenie ceny tej nieruchomości.
4. Sąd ustala cenę nieruchomości, o której mowa w ust. 3, przy zastosowaniu spo-
sobów jej ustalania przewidzianych w przepisach o gospodarce nieruchomościami.
5. Uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje jeżeli przeniesienie wła-
sności nieruchomości rolnej albo jej części następuje:
1) na rzecz osób, o których mowa w art. 12 ust. 2;
2) w wyniku umowy z następcą, o której mowa w art. 84 ustawy z dnia 20 grudnia1990
r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2013 r. poz. 1403, 1623 i 1650).

- 10 -
6. Do wykonywania uprawnienia, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio
przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące prawa pierwokupu.
Art. 18. 1. W przypadku sprzedaży nieruchomości rolnej albo jej części przez osobę
fizyczną lub osobę prawną inną niż Agencja, prawo pierwokupu przysługuje z mocy
ustawy jej dzierżawcy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
1) umowa dzierżawy została zawarta w formie pisemnej i ma datę pewną oraz była
wykonywana co najmniej 3 lata, licząc od tej daty;
2) nabywana nieruchomość rolna albo jej część wchodzi w skład gospodarstwa rodzin-
nego dzierżawcy lub jest dzierżawiona przez spółdzielnię produkcji rolnej.
2. O treści umowy sprzedaży nieruchomości rolnej albo jej części przez osobę, o
której mowa w ust. 1, zawiadamia się dzierżawcę tej nieruchomości, jeżeli umowa dzier-
żawy trwała co najmniej 3 lata od dnia jej zawarcia.
3. Jeżeli dzierżawcy przysługuje prawo pierwokupu, o którym mowa w ust. 1, zawia-
domienie, o którym mowa w ust. 2, wywołuje skutki określone w przepisach Kodeksu
cywilnego dotyczących prawa pierwokupu.
4. Prawo pierwokupu, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, jeżeli przeniesienie
własności nieruchomości rolnej następuje na rzecz osób, o których mowa w art. 12 ust.
2 pkt 2, 5 i 6.
5. Jeżeli cena sprzedawanej nieruchomości rażąco odbiega od jej wartości rynko-
wej, stosuje się odpowiednio art. 17 ust. 3 i 4.
Art. 19. Bieg terminu zasiedzenia nieruchomości rolnej albo jej części:
1) rozpoczyna się z dniem wpisania jej do rejestru na wniosek posiadacza samoistnego;
2) przerywa, poza przypadkami określonymi w Kodeksie cywilnym pisemne wezwanie
do opuszczenia nieruchomości rolnej albo jej części skierowane do samoistnego
posiadacza przez właściciela tej nieruchomości, którego prawo własności zostało
wpisane do księgi wieczystej.
Art. 20. 1. Przedmiotem umowy dzierżawy nieruchomości rolnej albo jej części może
być wyłącznie nieruchomość rolna albo jej część wpisana do rejestru, a wydzierżawiają-
cy jest uwidoczniony w rejestrze jako właściciel lub posiadacz tej nieruchomości.

- 11 -
2. Umowę dzierżawy nieruchomości rolnej albo jej części zawiera się w formie pi-
semnej pod rygorem jej nieważności.
Art. 21. Zasady dotyczące przenoszenia własności nieruchomości rolnej określone
przepisami niniejszej ustawy stosuje się do przeniesienia własności gospodarstwa rol-
nego. Przepisy art. 17 i 18 stosuje się odpowiednio przy przeniesieniu własności gospo-
darstwa rolnego, z tym, że prawo pierwokupu, o którym mowa w art. 18 ust. 1, przysłu-
guje wyłącznie dzierżawcy całego gospodarstwa rolnego.
Art. 22. Nieruchomości rolne nabyte na podstawie art. 15 ust. 4, art. 16 ust. 2 pkt 1
oraz art. 17 ust. 1 wchodzą w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.
Art. 23. 1. Dowodem potwierdzającym osobiste prowadzenie gospodarstwa rolnego
jest zaświadczenie Agencji wydane w szczególności na podstawie danych będących w
posiadaniu Agencji oraz uzyskanych od właściwych miejscowo: izby rolniczej, sołtysa,
wójta (burmistrza, prezydenta miasta), a w razie potrzeby po przeprowadzeniu postępo-
wania wyjaśniającego obejmującego, w szczególności przesłuchanie świadków. Za-
świadczenie jest ważne przez 3 miesiące od dnia wystawienia.
2. Dowodem potwierdzającym zamieszkanie jest zaświadczenie o zameldowaniu na
pobyt stały.
3. Dowodem potwierdzającym powierzchnię posiadanych użytków rolnych jest za-
świadczenie dyrektora oddziału wydane na podstawie danych zawartych w rejestrze.
4. Przy zawieraniu umowy, w wyniku której następuje przeniesienie własności nieru-
chomości rolnej, nabywca jest obowiązany do przedłożenia:
1) dowodów o których mowa w ust. 1-3 i 6, oraz przepisach wydanych na podstawie
ust. 7 pkt 5;
2) decyzji, o których mowa w art. 11 ust. 4.
5. Dowody, o których mowa w ust. 1-3 i 6, w przepisach wydanych na podstawie
ust. 7 pkt 5, stanowią załączniki do umowy, w wyniku której następuje przeniesienie
własności nieruchomości rolnej.
6. Dowodem potwierdzającym posiadanie kwalifikacji rolniczych mogą być również
odpowiednie dokumenty wydane przez właściwe organy lub instytucje państw człon-
kowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Konfederacji Szwajcarskiej.

- 12 -
7. Minister właściwy do spraw rozwoju wsi określi, w drodze rozporządzenia:
1) wykaz kierunków studiów wyższych, których ukończenie uznaje się za posiadanie
wykształcenia wyższego rolniczego,
2) wykaz zawodów, których posiadanie uznaje się za wykształcenie średnie rolnicze
lub wykształcenie zasadnicze zawodowe rolnicze,
3) zagadnienia objęte zakresem studiów podyplomowych, ze względu na które uznaje
się te studia za studia podyplomowe, których zakres jest związany z rolnictwem,
4) wykaz tytułów kwalifikacyjnych, tytułów zawodowych oraz tytułów zawodowych mi-
strza w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej,
5) rodzaje dowodów potwierdzających posiadanie kwalifikacji rolniczych, o których
mowa w art. 4 ust. 2 pkt 2
– mając na względzie wykonywanie działalności rolniczej przez osoby posiadające kwa-
lifikacje rolnicze.
Art. 24. 1. Czynność prawna dokonana niezgodnie z przepisami ustawy, a w szcze-
gólności:
1) bez wymaganego pośrednictwa Agencji przy sprzedaży nieruchomości rolnych lub
2) bez zawiadomienia uprawnionego do prawa pierwokupu, lub
3) bez zawiadomienia Agencji, w przypadku określonym w art. 17 ust. 1, lub
4) bez wymaganych zaświadczeń bądź decyzji
– jest nieważna.
2. Z powództwem o stwierdzenie nieważności czynności prawnej z przyczyn, o któ-
rych mowa w ust. 1, oprócz osób mających w tym interes prawny może wystąpić Agen-
cja.
Art. 25. W ustawie z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomo-
ściami rolnymi Skarbu Państwa (Dz.U. z 2012 r. poz. 1187 oraz z 2013 r. poz. 155)
wprowadza się następujące zmiany:
1) art. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„1) nieruchomości rolnych w rozumieniu Kodeksu cywilnego, z wyłącze-
niem gruntów znajdujących się w zarządzie Lasów Państwowych i
parków narodowych;”;

- 13 -
2) po art. 9g dodaje się art. 9h i art. 9i w brzmieniu:
„Art. 9h. 1. W ramach Agencji wyodrębnia się:
1) Biuro Prezesa Agencji;
2) oddziały terenowe Agencji.
2. Oddziałem terenowym Agencji kieruje dyrektor.
3. Dyrektorów oddziałów terenowych Agencji i ich zastępców powołuje i
odwołuje Prezes Agencji.
Art. 9i. 1. Prezes Agencji, dyrektorzy oddziałów terenowych Agencji
wydają decyzje administracyjne w zakresie określonym w odrębnych prze-
pisach.
2. W postępowaniu administracyjnym organem wyższego stopnia w ro-
zumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego w stosunku do dyrek-
torów oddziałów terenowych Agencji jest Prezes Agencji.”.
3) w art. 29:
a) ust. 2 i 3 otrzymują brzmienie:
„2. Nieruchomości rolne, które nie zostały sprzedane na zasadach
określonych w przepisach ust. 1, art. 17a i art. 42, albo co do których prze-
pisy te nie mają zastosowania, w pierwszej kolejności podlegają sprzedaży
w trybie publicznego przetargu ustnego (licytacja) z zastrzeżeniem ust. 3,
w którym mogą uczestniczyć wyłącznie podmioty, o których mowa w ust.
3b.
3. Na wniosek właściwej miejscowo izby rolniczej Agencja może prze-
prowadzić przetarg ofert pisemnych (konkurs ofert), w którym mogą
uczestniczyć wyłącznie osoby, o których mowa w ust. 3b. Kryteriami wybo-
ru oferty poza oferowaną ceną mogą być w szczególności powierzchnia
gospodarstwa oferenta oraz odległość jego gospodarstwa od położenia
sprzedawanej nieruchomości Zasobu.”,
b) ust. 3b otrzymuje brzmienie:
„3b. Agencja może zastrzec, że w przetargu mogą uczestniczyć wyłącznie:
1)
rolnicy indywidualni, w rozumieniu przepisów o kształtowaniu ustroju
rolnego, zamierzający powiększyć gospodarstwo rodzinne, jeżeli ma-

- 14 -