Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw

Raport z konsultacji
projektu ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych
ustaw

Projekt ustawy został przyjęty przez Komitet do Spraw Europejskich w dniu 11 czerwca 2014
r. z uwzględnieniem uwagi Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Ze względu na uwagi
o charakterze krajowym zgłoszone przez Ministra Sportu i Turystyki (pismem z dnia 2
czerwca br.; sygn. DT-III/0731812014.EM17) projekt został przesłany przez Ministerstwo
Infrastruktury i Rozwoju do konsultacji społecznych z branżą turystyczną pismem z dnia 10
lipca 2014 r. Projekt otrzymali:
1. Polska Izba Turystyki
2. Izba Turystyki Rzeczypospolitej Polskiej
3. Polski Związek Organizatorów Turystyki
4. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Agentów Turystycznych
5. Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze
6. Polska Izba Turystyki Młodzieżowej
7. Federacja Konsumentów
8. Stowarzyszenie Konsumentów Polskich
9. Europejskie Centrum Konsumenckie

Do projektu ustawy uwagi zgłosili:

- Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze (PTTK)
Uwaga dotyczyła wskazania w ustawie, że obligatoryjne ubezpieczenie przewoźnika
uwzględnia w swojej wysokości stawki odszkodowań zawarte w rozporządzeniu Parlamentu
Europejskiego i Rady UE nr 181/2011 dotyczące praw pasażerów w transporcie
autobusowym i autokarowym.
Uwaga nie została uwzględniona w związku z brzmieniem artykułu 7 ust. 2 rozporządzenia,
który stanowi, że wysokość odszkodowania jest obliczana zgodnie z mającym zastosowanie
prawem krajowym, wyznaczającym minimalny poziom odszkodowania w przypadku śmierci
lub odniesienia obrażeń lub utraty lub uszkodzenia bagażu. Biorąc pod uwagę, że
rozporządzenie obowiązuje wprost, nie ma uzasadnienia do powtarzania jego przepisów
odnoszących się do kwot minimalnych stawek ubezpieczeń w projektowanej ustawie.
PTTK wskazało również, że opóźnienia w terminie wejścia w życie ustawy mają wpływ na
ewentualne roszczenia poszkodowanych lub ich następców prawnych. Uwaga nie została
uwzględniona, ze względu na fakt, że osoby poszkodowane mają prawo dochodzenia
roszczeń w kwotach określonych wprost w rozporządzeniu.
PTTK stwierdziło ponadto, że po raz kolejny klienci poniosą koszty wycieczek i imprez oraz
VAT. Należy zauważyć, że mechanizm tworzenia cen w przewozach autobusowych
i autokarowych będących następstwem obowiązku wypłaty odszkodowań w wyniku szkód
powstałych w podróży funkcjonuje na podobnych zasadach jak w innych branżach. Oznacza
to, że przedsiębiorca może lecz nie musi przenieść koszty ubezpieczeń na klienta. Będzie to
zależało od poziomu konkurencyjności rynku w tym obszarze usług i nie wymaga
dodatkowych regulacji.
PTTK zauważyło także, iż przewoźnikom do zestawu kar dojdzie kolejna pozycja
z konsekwencjami finansowymi wprost i pośrednio (strata nieuzasadniona). Należy wskazać,
że jednym z istotnych elementów rozporządzenia pozwalającego na egzekwowanie jego
postanowień jest system kar przewidziany w projekcie ustawy. Jednocześnie należy
stwierdzić, że obowiązek umieszczania kar w krajowych elektronicznym rejestrze
przedsiębiorców transportu drogowego przewidują przepisy rozporządzenia 1071/2009, co po
uruchomieniu tego rejestru będzie miało miejsce.

- Izba Turystyki Rzeczpospolitej Polskiej RP
Organizacja ta wskazała, że projekt ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz
niektórych innych ustaw w niewielkim stopniu zawiera faktycznie proponowane regulacje
praw pasażerów i dotyczy wskazania podmiotów będących w obowiązku dostosowania
dworców autobusowych oraz nakładani kar.
W projekcie brakuje propozycji dostosowania przepisów ustawy – Prawo przewozowe do
regulacji rozporządzenia. W tym kontekście Izba Turystyki Rzeczpospolitej Polskiej
podkreśla, że zasadnym jest by Polska skorzystała z zastosowania wyłączeń, o których mowa
w rozporządzenia, w tym w odniesieniu do przeszkolenia kierowców w celu nabycia
umiejętności pomocy osobom niepełnosprawnym.
Uwaga nie została uwzględniona, gdyż projekt ustawy zawiera wszystkie niezbędne
rozwiązania w zakresie wydania przepisów krajowych przewidziane w rozporządzeniu, takie
jak wyznaczenie organów odpowiedzialnych za egzekwowanie przepisów rozporządzenia,
wyznaczenia terminali do obsługi osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej
sprawności ruchowej, a także ustanowenie kar za ich nieprzestrzeganie. W tym miejscu
należy zauważyć, że w chwili obecnej wyłączenie w ustawie niektórych jego postanowień
przewidzianych w rozporządzenia spod zakresu jego stosowania byłoby niecelowe w sytuacji
gdy pasażerowie uzyskali już nadane im prawa z dniem stosowania rozporządzenia.
Ponadto w odniesieniu do podniesionej w uwagach przekazanych przez Izbę Turystyki RP
kwestii dotyczącej przeszkolenia kierowców należy wskazać, że obecnie obowiązujące
przepisy dotyczące szkoleń w ramach kwalifikacji wstępnej kierowców zamierzających
wykonywać przewozów drogowy przewidują już obowiązek szkolenia w zakresie udzielania
pomocy w osobom niepełnosprawnym oraz osobom o ograniczonej sprawności ruchowej.
Kolejna uwaga Izby Turystyki Rzeczpospolitej Polskiej odnosi się do sposobu
sankcjonowania przewidzianego w projekcie ustawy poprzez nakładanie kary pieniężnej na
przewoźników w wysokości 30 tys. zł. Izba uznaje, że nie są one pobierane w wysokości
zależnej od wielkości przedsiębiorca, tak jak przewiduje to obecnie obowiązujący art. 92a ust.
3 ustawy o transporcie drogowym. Ponadto Izba Turystyki RP krytykuje zapis, zgodnie
z którym w stosunku do przewoźnika nie istnieje możliwość zawieszenia kary tak jak to ma
miejsce w przypadku podmiotu zarządzającego terminalem. Uwaga nie została uwzględniona
ze względu na brzmienie art. 95b projektu ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym
oraz niektórych innych ustaw, stanowiące, że w przypadku naruszenia określonych przepisów
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 181/2011 przewoźnik drogowy lub
podmiot zarządzający dworcem podlega karze pieniężnej w wysokości do 30 tys. zł.
W przypadku naruszenia przepisów przez przewoźnika konieczność egzekucji kary wynika
z faktu, że interes pasażera został już naruszony, zatem doszło też do naruszenia przepisów
rozporządzenia UE 181/2011. Projekt ustawy przewiduje także możliwość złożenia przez
jednostkę samorządu terytorialnego będącej właścicielem terminalu wyznaczonego do
udzielania pomocy osobom niepełnosprawnym i osobom o ograniczonej sprawności ruchowej
wniosku o zawieszenie zapłaty kary pieniężnej. W takim przypadku wojewoda będzie mógł
zawiesić, w drodze decyzji administracyjnej, zapłatę kary pieniężnej, na okres konieczny do
podjęcia działań naprawczych, nie dłuższy niż 6 miesięcy, w przypadku przedstawienia przez
jednostkę udokumentowanego wniosku dotyczącego podjętych działań naprawczych
zmierzających do usunięcia przyczyny nałożenia tej kary. Termin, w którym przyczyny
nałożenia kary powinny zostać usunięte, nie może być dłuży niż termin zawieszenia zapłaty
kary pieniężnej. Projektowana ustawa przewiduje, że jeśli przyczyny nałożenia kary
pieniężnej zostaną usunięte w terminie określonym w decyzji o jej zawieszeniu to wojewoda
umarza, w drodze decyzji administracyjnej, karę pieniężną. Natomiast jeżeli przyczyny te nie
zostaną usunięte, kara pieniężna będzie podlegała ściągnięciu. Takie rozwiązanie ma na celu
stworzenie możliwości usunięcia przez podmiot zarządzający terminalem uchybień mających
charakter trwały i mogących być przedmiotem skarg ze strony kolejnych pasażerów, którym
nie udzielono odpowiedniej pomocy w takim obiekcie. W tym przypadku zawieszenie kary
oraz możliwość jej umorzenia ma szerszy wymiar społeczny i stanowi dodatkowy bodziec do
wprowadzenia odpowiednich zmian w funkcjonowaniu terminalu skutkujących poprawą
obsługi innych pasażerów w przyszłości.
Izba Turystyki Rzeczpospolitej Polskiej skomentowała także sprawę dostosowania terminali
do obsługi osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej sprawności ruchowej.
Przedstawiając swoje stanowisko w tej sprawie organizacja powołuje się na przepis art. 7
rozporządzenia 181/2011, zgodnie z którym żaden z elementów rozporządzenia nie może być
rozumiany jako sprzeczny z istniejącymi przepisami dotyczącymi wymogów technicznych dla
autobusów lub autokarów lub infrastruktury lub urządzeń na przystankach i w terminalach,
ani jako wprowadzający jakiekolwiek dodatkowe wymogi w tym zakresie. Projekt ustawy nie
nakłada na przewoźników jak też na podmioty zarządzające wyznaczonym terminalem
żadnych dodatkowych obowiązków w zakresie rozwiązań technicznych odnoszących się do
pojazdów jak też infrastruktury. W projekcie ustawy nie zawarto przepisów dotyczących
konieczności dostosowania autobusów do potrzeb osób niepełnosprawnych i ograniczonej
sprawności ponieważ w tej dziedzinie obowiązują przepisy rozporządzenia Ministra
Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 marca 2013 r. w sprawie
homologacji typu pojazdów samochodowych i przyczep oraz ich przedmiotów wyposażenia
lub części (Dz. U. poz. 407 oraz 1718). Natomiast w odniesieniu do terminali zakres
wymaganego dostosowanie został określony w załączniku nr I do rozporządzenia, który
przewiduje pomoc i rozwiązania niezbędne, aby osoby niepełnosprawne i osoby
o ograniczonej sprawności ruchowej mogły uzyskać określoną w nim pomoc.
Ponadto Izba zwróciła uwagę, że projekt ustawy przewiduje dokonanie zmiany w ustawie
o publicznym transporcie drogowym poprzez podwyższenie stawki do 2 zł za jedno
zatrzymanie środka transportu na dworcu wyznaczonym do udzielania pomocy osobom
niepełnosprawnym oraz osobom o ograniczonej sprawności ruchowej, sugerując że
podwyższona opłata powinna być wnoszona jedynie w związku z przewozem
niepełnosprawnego pasażera. Natomiast nałożenie takiego obowiązku w odniesieniu do
wszystkich środków transportu jest nieuzasadnionym podwyższeniem kosztów przewoźnika.
Uwaga nie została uwzględniona ponieważ wprowadzenie rozwiązania w kształcie
proponowanym przez tę organizacje mogłoby mieć de facto charakter dyskryminujący
pasażerów niepełnosprawnym oraz osoby o ograniczonej sprawności ruchowej. Ograniczenie
obowiązku wnoszenia powiększonej opłaty tylko do przypadku przewozu tej grupy osób,
faktycznie mogłoby powodować, że przewoźnicy wykazywali by skłonność do nie zabierania
ich na pokład autobusów, co byłoby sprzeczne z celem samego rozporządzenia jakim jest
jednakowe prawo do podróży dla wszystkich pasażerów.
Projektowana regulacja jest zgodna z przepisami prawa Unii Europejskiej, a projekt nie
wymaga przedstawienia właściwym instytucjom i organom Unii Europejskiej, w tym
Europejskiemu Bankowi Centralnemu, w celu uzyskania opinii, dokonania powiadomienia,
konsultacji albo uzgodnienia.

Zgodnie z art. 5 i 6 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.), projekt ustawy został
udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Rządowego
Centrum Legislacji. Żaden z podmiotów zajmujących się działalnością lobbingową
w procesie stanowienia prawa nie zgłosił zainteresowania pracami nad projektem.