Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o składkach na ubezpieczenie zdrowotne rolników za lata 2012-2014

Z Wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów wynika, że organem odpowiedzialnym
za jego opracowanie jest Minister Finansów we współpracy z Ministrem Rolnictwa
i Rozwoju Wsi. Realizując ww. postanowienie, ww. projekt założeń został opracowany
i przekazany do konsultacji Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Nie jest jednocześnie możliwy do precyzyjnego określenia termin wejścia w życie ww.
systemowych regulacji. Minister Finansów poinformował Ministra Zdrowia w piśmie
z dnia 13 maja 2014 r., że aktualnie nie jest możliwe przekazanie informacji dotyczącej
planowanych prac oraz harmonogramu opracowania i wdrożenia rozwiązań
dotyczących opodatkowania dochodów rolników na zasadach ogólnych. Kolejne dwa
lata obowiązywania dotychczasowych rozwiązań (2015 r. i 2016 r.), w ocenie
projektodawców będą wystarczające do ukończenia ww. prac legislacyjnych i wejścia
ich w życie.
Zmiany proponowane w ww. projekcie założeń mają złożony charakter, albowiem
dochody z działalności rolniczej dotychczas pozostawały poza systemem podatku
dochodowego. Działalność rolnicza, jakkolwiek zbliżona charakterem do działalności
gospodarczej, jednak charakteryzuje się pewną specyfiką, którą należy brać pod uwagę
przy opracowywaniu zasad opodatkowania dochodów z tej działalności. Opracowanie
tych zasad wymaga pogłębionej analizy, co znacznie wydłuża czas zakończenia tych
prac. W kontekście czasu opracowania przedmiotowych założeń, istotne znaczenie ma
również konieczność podejmowania wspólnych działań z Ministrem Rolnictwa
i Rozwoju Wsi, których celem powinno być wypracowanie wspólnej koncepcji
włączenia działalności rolniczej do systemu podatku dochodowego.
Jednocześnie utrzymanie obowiązujących obecnie rozwiązań prawnych służy
zapewnieniu ciągłości w opłacaniu składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników.
W przypadku wejścia w życie rozwiązań docelowych, ustawa je wprowadzająca zastąpi
obowiązujące regulacje prawne.
W niniejszym projekcie zawarto tożsame rozwiązania jak te przyjęte na lata 2012–2014,
dotyczące struktury opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników. Przyjęto,
że w gospodarstwach rolnych o powierzchni:
1)
poniżej 6 hektarów przeliczeniowych użytków rolnych, przyjętych dla celów
ustalenia wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne rolników, składkę opłaca
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS);
3

2)
od 6 hektarów przeliczeniowych użytków rolnych, przyjętych dla celów ustalenia
wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne rolników, składkę opłaca rolnik,
o którym mowa w art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 stycznia 2012 r. o składkach na
ubezpieczenie zdrowotne rolników za lata 2012–2014. Natomiast składki
domowników rolników prowadzących wyłącznie działy specjalne produkcji rolnej
opłaca rolnik prowadzący taką działalność. Składka będzie opłacana przez
rolników do KRUS w okresach kwartalnych, w terminach określonych dla składek
na ubezpieczenie społeczne rolników. Kwoty przekazywane przez KRUS do
Narodowego Funduszu Zdrowia, w zakresie przewyższającym wysokość składek
opłaconych przez rolników, będą finansowane z budżetu państwa zgodnie
z przepisami ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym
rolników.
Projekt regulacji nie wymaga notyfikacji w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego
systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r.
Nr 65, poz. 597).
Projekt ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.


4

Data sporządzenia
Nazwa projektu
Projekt ustawy o zmianie ustawy o składkach na ubezpieczenie zdrowotne 3 listopada 2014 r.

rolników za lata 2012–2014
Źródło:
Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące
Orzeczenie TK sygn. akt K 58/07.
Ministerstwo Zdrowia
Ustawa z dnia 13 stycznia 2012 r.

o składkach na ubezpieczenie
Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza Stanu lub
zdrowotne rolników za lata
Podsekretarza Stanu
2012–2014 (Dz. U. poz. 123
Pan Sławomir Neumann – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia
i 1523 oraz z 2013 r. poz. 1640).
Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu
Nr w wykazie prac Rady

Ministrów: UD-182
Pan Jacek Chojnacki – Departament Ubezpieczenia Zdrowotnego
tel. 53 00 145, e-mail:="mailto:j.chojnacki@mz.gov.pl"
Pani Daria Gajewska – Departament Ubezpieczenia Zdrowotnego
tel. 53 00 296, email: d.gajewska@mz.gov.pl

OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Jaki problem jest rozwiązywany?

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 26 października 2010 r., sygn. akt K 58/07 (Dz. U. Nr 205, poz. 1363) orzekł
o niezgodności art. 86 ust. 2 w związku z art. 86 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.) z art. 32 ust. 1
w związku z art. 84 i art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w zakresie, w jakim wskazany przepis ustawy
określa zobowiązanie budżetu państwa do finansowania składek na ubezpieczenie zdrowotne wszystkich wskazanych
w nim rolników i ich domowników, podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy,
prowadzących działalność rolniczą bez względu na wysokość osiąganych przez nich przychodów. Obecnie
obowiązująca ustawa z dnia 13 stycznia 2012 r. o składkach na ubezpieczenie zdrowotne rolników za lata 2012–2014
(Dz. U. poz. 123, z późn. zm.), która jest częściową realizacją ww. orzeczenia, traci moc z końcem 2014 r. Brak
regulacji prawnej po tym terminie uniemożliwi zarówno pobór składek od rolników, jak i przekazywanie
uzupełniającej kwoty na składki zdrowotne za rolników z budżetu państwa.

2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt

Przedłużenie rozwiązań obowiązujących w przedmiotowym zakresie na dwa lata. Uzasadnione jest to tym, iż na
obecnym etapie, co wynika ze stanowiska przedstawionego przez Ministra Finansów (pismo z dnia 13 maja 2014 r.,
znak: DD2/063/7/MWJ/2014/RWPD-50312/RD-43831/IS), nie ma możliwości określenia terminu wprowadzenia
rachunkowości i zasad opodatkowania rolników, a w związku z tym nie ma możliwości określenia terminu
wprowadzenia rozwiązań docelowych w zakresie składki na ubezpieczenie zdrowotne rolników.

3. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE?

W krajach z ubezpieczeniowym modelem finansowania ochrony zdrowia składki rolników na ubezpieczenie zdrowotne są
zależne od ich dochodów. Stopa składki oraz stopień dofinansowania z budżetu państwa są różne w różnych krajach.

4. Podmioty, na które oddziałuje projekt
Grupa
Wielkość
Źródło danych
Oddziaływanie
Rolnicy, członkowie ich
1401,7 tys.
Dane Ministerstwa Rolnictwa
Zapewnienie świadczeń
rodzin i domownicy
i Rozwoju Wsi – średnia w I kw.
z powszechnego
2014 r.
ubezpieczenia zdrowotnego

5

Rolnicy gospodarujący
336, 5 tys.
Dane Ministerstwa Rolnictwa
Obciążenie opłatami składek
w gospodarstwach

i Rozwoju Wsi – średnia w I kw.
na ubezpieczenie zdrowotne
powyżej 6 ha
2014

przeliczeniowych


5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji

Projekt ustawy, zawierający rozwiązania prawne, dotyczące przedłużenia (na 2015 r. i 2016 r.) okresu obowiązywania
regulacji prawnych, zawartych w ustawie z dnia 13 stycznia 2012 r. o składkach na ubezpieczenie zdrowotne rolników za
lata 2012–2014, został przekazany do konsultacji publicznych na 30 dni z następującymi podmiotami:
1) Naczelną Radą Aptekarską;
2) Naczelną Radą Lekarską;
3) Naczelną Radą Pielęgniarek i Położnych;
4) Krajową Radą Diagnostów Laboratoryjnych;
5) Ogólnopolskim Porozumiem Związków Zawodowych;
6) Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym „Solidarność 80”;
7) Polską Konfederacją Pracodawców Prywatnych „Lewiatan”;
8) Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym Rolników Indywidualnych „Solidarność”;
9) Związkiem Zawodowym Rolnictwa „Samoobrona”;
10) Krajowym Związkiem Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych;
11) Związkiem Zawodowym Rolników „Ojczyzna”;
12) Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym „Solidarność”;
13) Związkiem Zawodowym Rolników Rzeczypospolitej „Solidarni”;
14) Forum Związków Zawodowych;
15) Pracodawcami Rzeczypospolitej Polskiej;
16) Business Center Club;
17) Związkiem Rzemiosła Polskiego;
18) Związkiem Zawodowym Pracowników Rolnictwa w RP;
19) Związkiem Zawodowym Centrum Narodowe Młodych Rolników;
20) Ogólnopolskim Porozumieniem Związków Zawodowych Rolników i Organizacji Rolniczych;
21) Federacją Branżowych Związków Produktów Rolnych;
22) Krajową Radą Spółdzielczą;
23) Krajową Radą Izb Rolniczych;
24) Federacją Związków Pracodawców – Dzierżawców i Właścicieli Rolnych;
25) Radą Gospodarki Żywnościowej;
26) Krajowym Związkiem Rewizyjnym Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych;
27) Związkiem Zawodowym Rolnictwa i Obszarów Wiejskich „Regiony”;
28) Związkiem Zawodowym Wsi i Rolnictwa „Solidarność Wiejska”.

Odnośnie do ww. projektu ustawy nie prowadzono tzw. pre-konsultacji.

Wyniki konsultacji zostały przedstawione w dołączonym raporcie z konsultacji publicznych oraz opiniowania.

6. Wpływ na sektor finansów publicznych
(ceny stałe z … r.)
Skutki w okresie 2 lat od wejścia w życie zmian [mln zł]

1
2
Łącznie (1–2)
Dochody ogółem
1 862,0
1 862,0
3 724,0
budżet państwa






JST
NFZ
1 862,0
1 862,0
3 724,0
Wydatki ogółem
1 750,2
1 750,2
3 500,4
budżet państwa
1 750,2
1 750,2
3 500,4
JST



NFZ



Saldo ogółem
111,8
111,8
223,6
6

budżet państwa
-1 750,2
-1 750,2
-3 500,4
JST



NFZ
1 862,0
1 862,0
3 724,0



Źródła
Budżet państwa
finansowania
Rolnicy gospodarujący w gospodarstwach powyżej 6 ha przeliczeniowych
Dodatkowe
Wysokość kwot przekazywanych przez budżet państwa do KRUS dla lat 2015 i 2016 przyjęto na
informacje,
poziomie 2014 r. Dane o kwotach składek wraz z odsetkami uzyskiwanych od rolników w 2013 r.
w tym
zostały przekazane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
wskazanie
źródeł danych

i przyjętych do
obliczeń założeń
7. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców oraz na
rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe
Skutki

Czas w latach od wejścia w życie zmian
0
1
Łącznie (0–10)
W ujęciu
duże przedsiębiorstwa



pieniężnym
sektor mikro-, małych
(w mln zł,
i średnich
ceny stałe
przedsiębiorstw



z … r.)
rodzina, obywatele oraz 111,8 111,8
223,6
gospodarstwa domowe

W ujęciu
duże

niepieniężnym
przedsiębiorstwa
sektor mikro-,

małych i średnich
przedsiębiorstw
rodzina,
Dostęp do świadczeń z powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego dla rolników,
obywatele oraz
ich rodzin oraz domowników.
gospodarstwa
domowe
(dodaj/usuń)

Niemierzalne
(dodaj/usuń)

(dodaj/usuń)

Dodatkowe

informacje,
Wysokość składek opłacanych przez rolników w gospodarstwach powyżej 6 ha przeliczeniowych –
w tym
dane Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi za 2013 r. Brak danych do prognozowania zmian
wskazanie
w tym zakresie.
źródeł danych

i przyjętych do

obliczeń założeń

8. Zmiana obciążeń regulacyjnych (w tym obowiązków informacyjnych) wynikających z projektu
x
nie dotyczy
Wprowadzane są obciążenia poza bezwzględnie
tak
wymaganymi przez UE (szczegóły w odwróconej
nie
tabeli zgodności).
nie dotyczy
7