Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych

Druk nr 2860


Warszawa, 10 października 2014 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja







Pan

Radosław Sikorski

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej



Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:


-
o zmianie ustawy o usługach
płatniczych.


Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy panią poseł Krystynę Skowrońską.


(-) Tadeusz Arkit; (-) Urszula Augustyn; (-) Borys Budka; (-) Marian
Cycoń; (-) Barbara Czaplicka; (-) Krzysztof Gadowski; (-) Elżbieta
Gapińska; (-) Rafał Grupiński; (-) Stanisław Huskowski; (-) Brygida
Kolenda-Łabuś;
(-) Elżbieta
Królikowska-Kińska;
(-) Zofia
Ławrynowicz; (-) Jagna Marczułajtis-Walczak; (-) Katarzyna Matusik-
Lipiec; (-) Rajmund Miller; (-) Izabela Katarzyna Mrzygłocka; (-) Paweł
Papke; (-) Lucjan Marek Pietrzczyk; (-) Grzegorz Schetyna; (-) Krystyna
Skowrońska; (-) Lidia Staroń; (-) Tomasz Szymański; (-) Aleksandra
Trybuś-Cieślar; (-) Łukasz Tusk; (-) Robert Wardzała; (-) Wojciech
Ziemniak.
projekt
U S T A W A
z dnia
o zmianie ustawy o usługach płatniczych
Art. 1. W ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. z 2014 r. poz. 873)
wprowadza się następujące zmiany:
1)
w art. 2:
a)
po pkt 15a dodaje się pkt 15aa i 15ab w brzmieniu:
„15aa)
karta debetowa – karta płatnicza umożliwiająca wykonywanie transakcji
płatniczych, z wyjątkiem transakcji w ciężar środków pieniężnych udostępnionych
użytkownikowi z tytułu kredytu lub kredytu, o którym mowa w art. 74 ust. 3 lub
art. 132j ust. 3;
15ab)
karta kredytowa – karta płatnicza umożliwiająca wykonywanie transakcji
płatniczych w ciężar środków pieniężnych udostępnionych użytkownikowi z tytułu
kredytu lub kredytu, o którym mowa w art. 74 ust. 3 lub art. 132j ust. 3;”,
b)
pkt 19a otrzymuje brzmienie:
„19a) opłata interchange – ustaloną przez organizację kartową opłatę z tytułu transakcji
płatniczej przy użyciu karty płatniczej uiszczaną przez agenta rozliczeniowego na
rzecz wydawcy karty płatniczej;”,
c)
po pkt 19a dodaje się pkt 19b i 19c w brzmieniu:
„19b)
opłata akceptanta – opłata z tytułu transakcji płatniczej przy użyciu karty
płatniczej pobierana przez agenta rozliczeniowego od akceptanta, na którą składa się:
a)
opłata interchange,
b)
opłata systemowa,
c)
marża agenta rozliczeniowego;
19c) opłata systemowa – opłata z tytułu transakcji płatniczej przy użyciu karty płatniczej
stanowiąca przychód organizacji kartowej;”;
2)
w art. 28:
a)
ust. 1a otrzymuje brzmienie:
„1a. Przed zawarciem umowy z akceptantem agent rozliczeniowy jest obowiązany
dostarczyć akceptantowi informację o wysokości opłaty akceptanta oraz jej strukturze
www.klub.platforma.org



wraz z wyszczególnieniem poszczególnych składników tej opłaty. Przepis art. 26 ust. 1
stosuje się odpowiednio.”,
b)
po ust. 1a dodaje się ust. 1b w brzmieniu:
„1b. Przepis ust. 1a stosuje się również w przypadku zmiany wysokości opłaty
akceptanta lub jej struktury.”;
3)
w art. 38a:
a)
ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Stawka opłaty interchange nie może przekroczyć 0,2% wartości jednostkowej
krajowej transakcji płatniczej wykonanej przy użyciu karty debetowej oraz 0,3% wartości
jednostkowej krajowej transakcji płatniczej wykonanej przy użyciu karty kredytowej.”,
b)
w ust. 3 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:
„W okresie 5 lat od rozpoczęcia działalności przez nową organizację kartową
w odniesieniu do stawki opłaty interchange od jednostkowej krajowej transakcji płatniczej
przy użyciu karty płatniczej wydanej w ramach umowy z tą organizacją, przepisu ust. 1 nie
stosuje się, jeżeli:”,
c)
ust. 5 i 6 otrzymują brzmienie:
„5. Organizacja kartowa udostępnia na swojej stronie internetowej informację o
stawkach opłaty systemowej.
6. Organizacja kartowa przekazuje do KNF oraz agentów rozliczeniowych
informację o zmianie stawek opłaty systemowej, nie później niż 3 miesiące przed dniem
jej wejścia w życie, wraz z uzasadnieniem zmiany.”.
d)
dodaje się ust. 8 w brzmieniu:
„8. Przepisy ust. 1–4 i 7 stosuje się również do transakcji płatniczych wykonywanych
przy użyciu karty płatniczej innej aniżeli karta debetowa lub kredytowa. W przypadku
takich kart stawka opłaty interchange nie może przekroczyć 0,3% wartości jednostkowej
krajowej transakcji płatniczej.”.
Art. 2. W terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy dostawcy usług płatniczych są
obowiązani dostosować umowy zawarte przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, do
przepisów ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2015 r.

Uzasadnienie
Uwagi ogólne
Ustawą z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy o usługach płatniczych, wprowadzono do
ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych przepis art. 38a ust. 1, który określa
maksymalną wysokość stawki opłaty interchange (0,5%), jaka może być pobierana z tytułu
jednostkowej krajowej transakcji płatniczej przy użyciu karty płatniczej. Podstawowym celem tej
zmiany było obniżenie stosowanej w Polsce opłaty interchange, z korzyścią dla rozwoju polskiego
rynku płatności bezgotówkowych. Stosowne zmiany w tym zakresie weszły w życie 1 stycznia 2014
r.
Podstawowym celem przedkładanego projektu jest obniżenie maksymalnej ustawowej stawki
opłaty interchange dla krajowych transakcji płatniczych wykonywanych przy użyciu kart
płatniczych, w celu ograniczenia negatywnych skutków wejścia w życie nowych zasad regulujących
świadczenie usługi transgranicznego rozliczania transakcji kartami płatniczymi (tzw. acquiringu) na
terytorium Unii Europejskiej, w związku z decyzją wydaną przez Komisję Europejską w dniu 26
lutego 2014 r. w stosunku do VISA Europe Limited (dalej „VISA”; sprawa AT. 39398 – VISA
MIF). Zasady te wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2015 r. Ponadto projekt doprecyzowuje
obowiązki informacyjne agentów rozliczeniowych względem akceptantów oraz wydłuża okres
preferencji w zakresie wysokości stawki opłaty interchange dla nowo tworzonych organizacji
kartowych.
W myśl wspomnianej decyzji od 1 stycznia 2015 r. działający transgranicznie na terenie
Rzeczpospolitej Polskiej agenci rozliczeniowi, w przeciwieństwie do agentów rozliczeniowych
posiadających siedzibę na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, będą mogli stosować stawki opłaty
interchange na poziomie 0,2% dla kart debetowych i 0,3% dla kart kredytowych. Wstępna ocena
decyzji mogłaby wskazywać na – skądinąd słuszne – dążenie Komisji Europejskiej do redukowania
kosztów akceptacji kart płatniczych. Niemniej głębsza refleksja wskazuje na realną możliwość
wystąpienia negatywnych następstw przedmiotowej decyzji na polskim rynku usług wydawnictwa
kart płatniczych, a także usług rozliczania transakcji kartowych. Należy stwierdzić, iż konsekwencją
decyzji Komisji Europejskiej mogą być:
1)
wyeliminowanie wielu funkcjonujących na polskim rynku rodzimych agentów
rozliczeniowych; decyzja Komisji Europejskiej dokonuje de facto tzw. arbitrażu regulacyjnego
(prowadzi do preferowania agentów rozliczeniowych działających transgranicznie kosztem
agentów rozliczeniowych działających wyłącznie w kraju); w następstwie około 70% transakcji
dokonywanych kartami płatniczymi w Polsce może być „przejętych” przez zagranicznych
agentów rozliczeniowych; transfer operacji za granicę może spowodować zanik ważnego
ogniwa systemu płatności, jakim są krajowi agenci rozliczeniowi; będzie to miało negatywne
skutki dla całej gospodarki, nie tylko z powodu rozliczania tego typu transakcji poza granicami
Polski, ale także z powodu utraty partnera, którego unikalne ekspertyzy są niezbędne dla
budowy nowoczesnego sytemu rozliczeniowo-płatniczego w Polsce;
2)
istotne zakłócenie „równych warunków konkurencji” dla obu dominujących na polskim rynku
organizacji kartowych (VISA i Mastercard), z powodu braku jednolitych warunków działania
tych organizacji; może to prowadzić do migracji wydawców kart do systemów płatności
oferujących im wyższe wpływy z tytułu opłaty interchange (co stoi w sprzeczności z ogólną
ideą obniżania kosztów transakcyjnych na rynku płatności kartowych);
3)
ekspansja zagranicznych podmiotów świadczących usługę tzw. acquiringu na polski rynek lub
w przypadku międzynarodowych instytucji, takich jak np. First Data czy Elavon,
przekazywanie przez polskie oddziały tych firm swoich klientów (sprzedawców) oddziałom
(centralom) zagranicznym;
4)
wymuszenie przeniesienia działalności biznesowej agentów rozliczeniowych z Polski do innych
państw członkowskich Unii Europejskiej w celu umożliwienia im dalszego, konkurencyjnego
funkcjonowania na rynku; będzie to implikowało negatywne skutki m.in. w sferze podatkowej,
a także zaburzenia na lokalnym rynku pracy; proces przenoszenia działalności biznesowej
będzie nieodwracalny z uwagi na fakt, że najwięksi agenci rozliczeniowi nie będą mieli
wystarczającej motywacji do ponownego przenoszenia centrów rozliczeniowych do Polski po
wyrównaniu stawek opłaty interchange (w wyniku przewidywanego w niedalekiej przyszłości
uchwalenia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie opłat interchange
w odniesieniu do transakcji płatniczych realizowanych w oparciu o kartę); obecnie wpływy
z podatków CIT i VAT uzyskiwane od agentów rozliczeniowych działających w Polsce to
kilkadziesiąt milionów złotych rocznie; dynamika wzrostu ilości i wartości transakcji
kartowych w Polsce wskazuje na znaczący potencjał rozwoju tego rodzaju usług w Polsce;
5)
poważne komplikacje dla prawidłowego sprawowania nadzoru nad agentami rozliczeniowymi
przez właściwe organy w sytuacji, gdy lokalni agenci rozliczeniowi przeniosą swoje siedziby
do innych państw członkowskich, ale nadal świadczyć będą usługi na rynku polskim;
spowoduje to również problemy związane z ochroną konsumentów oraz gromadzeniem
stosownych danych do celów statystycznych (agenci spoza Polski nie są obowiązani wypełniać
obowiązków informacyjnych wobec polskiego nadzorcy).