Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych

Warszawa, 27 października 2014 r.
BAS-WAPEiM-2417/14
Pan
Radosław Sikorski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych (przedstawiciel
wnioskodawców: poseł Krystyna Skowrońska)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2012 r. poz. 32,
ze zm.) sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektu ustawy
Projekt przewiduje zmianę art. 2, art. 28 oraz art. 38a ustawy z dnia
19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. z 2014 r. poz. 873;
dalej: ustawa).
Nowelizacja dotyczy regulacji odnoszących się do opłaty interchange.
Zgodnie z dodawanym pkt 19a w art. 2 ustawy opłata interchange stanowi
ustaloną przez organizację kartową opłatę z tytułu transakcji płatniczej przy
użyciu karty płatniczej, uiszczaną przez agenta rozliczeniowego na rzecz
wydawcy karty płatniczej. Stanowi ona jednocześnie jeden z elementów opłaty
akceptanta, na którą oprócz niej składa się opłata systemowa oraz marża agenta
rozliczeniowego (dodawany pkt 19b w art. 2 ustawy).

W projekcie przewidziano m.in. obniżenie wysokości maksymalnych
stawek opłaty interchange. Według art. 38a ustawy w obowiązującym brzmieniu
stawka tej opłaty nie może przekroczyć 0,5% jednostkowej krajowej transakcji
płatniczej przy użyciu karty płatniczej lub podobnego instrumentu płatniczego
oraz – w zakresie transakcji płatniczych przy użyciu karty płatniczej, o których
mowa art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy. Nowelizacja zakłada, iż stawka opłaty
interchange nie będzie mogła przekroczyć 0,2% wartości jednostkowej krajowej
transakcji płatniczej wykonanej przy użyciu karty debetowej oraz 0,3% wartości
jednostkowej krajowej transakcji płatniczej wykonanej przy użyciu karty
kredytowej. W przypadku transakcji wykonywanych przy użyciu karty
płatniczej innej niż karta debetowa lub kredytowa stawka opłaty interchange nie
będzie mogła przekroczyć 0,3% wartości jednostkowej krajowej transakcji
płatniczej.

W nowelizacji przewidziano również wydłużenie okresu wyłączenia
od obowiązku stosowania stawek opłaty interchange określonych w art. 38a

ust. 1 ustawy wobec nowo utworzonych organizacji kartowych (zmieniany
ust. 3 w art. 38a ustawy). Okres ten będzie wynosił 5 lat od rozpoczęcia
działalności przez nowo utworzony podmiot (obecnie są to 3 lata).
Proponowana ustawa ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2015 r.



2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy
Kwestie stanowiące przedmiot projektu ustawy dotyczą swobody
świadczenia usług oraz swobody przedsiębiorczości. Są one regulowane
zarówno w prawie pierwotnym, jak i pochodnym UE.
Przepisy dotyczące swobody przedsiębiorczości uregulowano
w art. 49-55 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TfUE). Zgodnie z
art. 49 TfUE obejmuje ona podejmowanie i wykonywanie działalności
prowadzonej na własny rachunek, jak również zakładanie i zarządzanie
przedsiębiorstwami (w tym spółkami) na warunkach określonych przez
ustawodawstwo państwa przyjmującego dla własnych obywateli (zasada
traktowania
narodowego).
Zakazane
są
ograniczenia
swobody
przedsiębiorczości obywateli jednego państwa członkowskiego na terytorium
innych państw UE. Zakazem tym objęte są również ograniczenia w tworzeniu
agencji, oddziałów lub filii przez obywateli danego państwa członkowskiego na
terytorium innych państw.
Przepisy dotyczące swobody świadczenia usług uregulowano
w art. 56-62 TfUE. Zgodnie art. 56 TfUE zakazane są ograniczenia dotyczące
swobodnego świadczenia usług w odniesieniu do obywateli państw
członkowskich mających swe przedsiębiorstwo w państwie członkowskim
innym niż państwo odbiorcy świadczenia. Na podstawie art. 62 TfUE powyższy
zakaz znajduje zastosowanie również wobec osób prawnych.

Norma wynikająca z art. 56 TfUE nakłada na państwo obowiązki
w zakresie niepodejmowania działań faktycznych i prawnych, które mogłyby
utrudnić usługodawcom pochodzącym z innych państw członkowskich
świadczenie usług na terytorium państwa, w którym usługa jest świadczona.

Przepisy ogólne, ułatwiające usługodawcom korzystanie ze swobody
przedsiębiorczości oraz ze swobody świadczenia usług zawarto w dyrektywie
2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r.
dotyczącej usług na rynku wewnętrznym (Dz. Urz. UE L 376 z dnia
27.12.2006 r., s. 36; dalej: dyrektywa 2006/123/WE).
Regulacje dotyczące usług płatniczych umieszczono w dyrektywie
2007/64/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007 r.
w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego zmieniającej
dyrektywy 97/7/WE, 2002/65/WE, 2005/60/WE i 2006/48/WE i uchylającej
dyrektywę 97/5/WE (Dz. Urz. UE L 319 z dnia 5.12.2007 r., s. 1, ze zm.; dalej:
dyrektywa 2007/64/WE).


2


3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Analizowany projekt modyfikuje istniejące mechanizmy związane
ze świadczeniem określonych usług płatniczych. W tym zakresie nie jest on
sprzeczny z prawem pierwotnym UE.
Projekt ustawy nie jest objęty zakresem normowania dyrektywy
2006/123/WE. Artykuł 2 dyrektywy 2006/123/WE wyłącza z zakresu jej
stosowania m.in. usługi wymienione w załączniku I do dyrektywy 2006/48/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie
podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (Dz. Urz.
UE L 177 z 30.6.2006 r., s. 1, ze zm.), w tym usługi płatnicze objęte definicją
art. 4 ust. 3 dyrektywy 2007/64/WE.
Zgodnie z art. 4 pkt 3 dyrektywy 2007/64/WE, usługa płatnicza oznacza
wszelką działalność gospodarczą wymienioną w załączniku do omawianego
aktu. W punkcie 4 załącznika określono, iż usługą płatniczą jest m.in.
wykonywanie transakcji płatniczych, jeżeli środki mają pokrycie w linii
kredytowej przyznanej użytkownikowi usług płatniczych, w tym jest nią
realizacja transakcji płatniczych przy użyciu karty płatniczej bądź podobnego
instrumentu.
Dyrektywa 2007/64/WE zawiera katalog dostawców usług płatniczych,
ustanawia również zasady dotyczące przejrzystości warunków i wymogów w
zakresie informowania o takich usługach. Określa także odpowiednie prawa i
obowiązki użytkowników oraz dostawców usług płatniczych. Regulacje zawarte
w projekcie nie są objęte zakresem normowania dyrektywy 2007/64/WE.


4. Konkluzja

Przedmiot projektu ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych nie
jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej.




Szef Kancelarii Sejmu



Lech Czapla



3


Warszawa, 27 października 2014 r.
BAS-WAPEiM-2418/14



Pan
Radosław Sikorski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej



Opinia prawna
w sprawie stwierdzenia – w trybie art. 95a ust. 3 regulaminu Sejmu – czy
poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych
(przedstawiciel wnioskodawców: poseł Krystyna Skowrońska) jest
projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej




Projekt przewiduje zmianę art. 2, art. 28 oraz art. 38a ustawy z dnia
19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. z 2014 r. poz. 873;
dalej: ustawa).
Nowelizacja dotyczy regulacji odnoszących się do opłaty interchange.
W projekcie przewidziano m.in. obniżenie wysokości maksymalnych stawek
opłaty interchange. Według art. 38a ustawy w obowiązującym brzmieniu stawka
tej opłaty nie może przekroczyć 0,5% jednostkowej krajowej transakcji
płatniczej przy użyciu karty płatniczej lub podobnego instrumentu płatniczego
oraz – w zakresie transakcji płatniczych przy użyciu karty płatniczej, o których
mowa art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy. Nowelizacja zakłada, iż stawka opłaty
interchange nie będzie mogła przekroczyć 0,2% wartości jednostkowej krajowej
transakcji płatniczej wykonanej przy użyciu karty debetowej oraz 0,3% wartości
jednostkowej krajowej transakcji płatniczej wykonanej przy użyciu karty
kredytowej. W przypadku transakcji wykonywanych przy użyciu karty
płatniczej innej niż karta debetowa lub kredytowa stawka opłaty interchange nie
będzie mogła przekroczyć 0,3% wartości jednostkowej krajowej transakcji
płatniczej.
Kwestie stanowiące przedmiot projektu ustawy dotyczą swobody
świadczenia usług oraz swobody przedsiębiorczości określonych w prawie
pierwotnym UE.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych nie jest
sprzeczny z prawem Unii Europejskiej.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych nie jest
projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej.



Szef Kancelarii Sejmu



Lech Czapla








2