Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz innych ustaw

Warszawa, 29 marca 2012 roku

BAS-WAPEiM-726/12


Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej





Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz innych
ustaw (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Sławomir Neumann)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992
roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2012 r. poz. 32)
sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektu ustawy

Projekt przewiduje:
 dodanie art. 45g oraz art. 45 h w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie
instrumentami finansowymi1 (dalej: ustawa o obrocie),
 zmianę art. 45b, 45d, 45e, 45f, 48, 50, 59, 68, 68a, 68b, 68c i art. 156 w
ustawie o obrocie,
 zmianę art. 67 oraz art. 90 w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie
publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do
zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych2.
Projekt
ustawy
wprowadza mechanizm umożliwiający dokonywanie
rozliczeń na rynku instrumentów finansowych w ten sposób, że podmiot
rozliczający transakcje wstępuje w prawa i obowiązki strony transakcji
względem drugiej strony transakcji albo uczestnika będącego drugą stroną
rozliczenia transakcji.
Proponowana ustawa ma wejść w życie po upływie 60 dni od dnia
ogłoszenia.

1 tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384, ze zm.
2 tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 185, poz. 1439, ze zm.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy
Do aktów prawnych Unii Europejskiej regulujących obrót instrumentami
finansowymi należą:
 dyrektywa 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
21 kwietnia
2004 r.
w sprawie
rynków instrumentów finansowych
zmieniająca dyrektywę Rady 85/611/EWG i 93/6/EWG i dyrektywę
2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i
Rady oraz uchylająca
dyrektywę Rady 93/22/EWG3, czyli tzw. MiFID (Markets in Financial
Instruments Directive - dyrektywa w sprawie rynków instrumentów
finansowych), wraz z następującymi aktami wykonawczymi:
(i) dyrektywą Komisji 2006/73/WE z dnia 10 sierpnia 2006 r.
wprowadzającą środki
wykonawcze

do dyrektywy 2004/39/WE

Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu
do
wymogów
organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez
przedsiębiorstwa

inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na
potrzeby
tejże dyrektywy4,
(ii)
rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1287/2006 z dnia 10 sierpnia
2006
r.
wprowadzającym
środki wykonawcze do dyrektywy

2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do
zobowiązań przedsiębiorstw inwestycyjnych w zakresie prowadzenia
rejestrów,
sprawozdań z transakcji, przejrzystości rynkowej,

dopuszczania instrumentów finansowych do obrotu oraz pojęć

zdefiniowanych na potrzeby tejże dyrektywy5;
 dyrektywa 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
28 stycznia 2003 r. w sprawie wykorzystywania poufnych informacji
i manipulacji na rynku (nadużyć na rynku)6, czyli tzw. MAD (Market
Abuse Directive – dyrektywa w sprawie nadużyć na rynku), wraz z
następującymi aktami wykonawczymi:
(i) dyrektywą Komisji 2003/124/WE z dnia 22
grudnia 2003
r.
wykonującą dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady

w
zakresie definicji i
publicznego ujawniania informacji
wewnętrznych oraz definicji manipulacji na rynku7,
(ii) dyrektywą Komisji 2003/125/WE z dnia 22
grudnia 2003
r.

wykonującą dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady
w
zakresie uczciwego przedstawiania zaleceń inwestycyjnych oraz

ujawniania konfliktów interesów8,

3 Dz. Urz. UE L 145 z 30.4.2004, str. 1, polskie wydanie specjalne: rozdz. 6, tom 7, str. 263, ze zm.
4 Dz. Urz. UE L 241 z 2.9.2006, str. 26
5 Dz. Urz. UE L 241 z 2.9.2006, str. 1
6 Dz. Urz. UE L 96 z 12.4.2003, str. 16, polskie wydanie specjalne: rozdz. 6, tom 4, str. 367, ze zm.
7 Dz. Urz. UE L 339 z 24.12.2003, str. 70, polskie wydanie specjalne: rozdz. 6, tom 6, str. 348
8 Dz. Urz. UE L 339 z 24.12.2003, str. 73, polskie wydanie specjalne: rozdz. 6, tom 6, str. 351

2
(iii) dyrektywą Komisji 2004/72/WE z dnia 29
kwietnia 2004
r.
wykonującą dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady
w
zakresie dopuszczalnych praktyk rynkowych, definicji informacji
wewnętrznej w
odniesieniu do towarowych instrumentów
pochodnych,
sporządzania list osób mających dostęp do informacji
wewnętrznych, powiadamiania o transakcjach związanych z zarządem
oraz
powiadamiania
o
podejrzanych transakcjach9;
 dyrektywa 97/9/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 marca
1997 r. w sprawie systemów rekompensat dla inwestorów10;
 dyrektywa 98/26/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 maja
1998 r. w sprawie zamknięcia rozliczeń w
systemach płatności
i rozrachunku papierów wartościowych11;
 dyrektywa 2001/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 maja
2001 r. w sprawie dopuszczenia papierów wartościowych do publicznego
obrotu giełdowego oraz informacji dotyczących tych
papierów wartościowych, które podlegają publikacji12;
 dyrektywa 2002/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
16 grudnia 2002 r. w sprawie dodatkowego nadzoru nad instytucjami
kredytowymi, zakładami ubezpieczeń oraz przedsiębiorstwami
inwestycyjnymi konglomeratu finansowego i
zmieniająca dyrektywy
Rady 73/239/EWG, 79/267/EWG, 92/49/EWG, 92/96/EWG, 93/6/EWG
i
93/22/EWG oraz dyrektywy 98/78/WE i
2000/12/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady13;
 dyrektywa 2006/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
14
czerwca 2006 r. w
sprawie adekwatności kapitałowej firm
inwestycyjnych i instytucji kredytowych (wersja przeredagowana)14;
 dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/78/UE z dnia
24
listopada 2010
r. w sprawie zmiany dyrektyw 98/26/WE,
2002/87/WE, 2003/6/WE, 2003/41/WE, 2003/71/WE, 2004/39/WE,
2004/109/WE, 2005/60/WE, 2006/48/WE, 2006/49/WE i 2009/65/WE
w
odniesieniu do uprawnień Europejskiego Urzędu Nadzoru
(Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego), Europejskiego Urzędu
Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych
Programów Emerytalnych) oraz Europejskiego Urzędu Nadzoru
(Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych)15.


9 Dz. Urz. UE L 162 z 30.4.2004, str. 70, polskie wydanie specjalne: rozdz. 6, tom 7, str. 413
10 Dz. Urz. WE L 84 z 26.3.1997, str. 22, Dz. Urz. UE polskie wydanie specjalne: rozdz. 6, tom 2, str. 311
11 Dz. Urz. WE L 166 z 11.6.1998, str. 45, Dz. Urz. UE polskie wydanie specjalne: rozdz. 6, tom 3, str. 107, ze
zm.
12 Dz. Urz. WE L 184 z 6.7.2001, str. 1, Dz. Urz. UE polskie wydanie specjalne: rozdz. 6, tom 4, str. 24, ze zm.
13 Dz. Urz. UE L 35 z 11.2.2003, str. 1, polskie wydanie specjalne: rozdz. 6, tom 4, str. 340, ze zm.
14 Dz. Urz. UE L 177 z 30.6.2006, str. 201, ze zm.
15 Dz. Urz. UE L 331 z 15.12.2010, str. 120

3

W tym miejscu należy wskazać na inicjatywy Komisji, wzbogacające lub
modyfikujące instrumentarium prawne służące do regulacji obrotu
instrumentami finansowymi.
Wiąże się to przede wszystkim z następującymi projektami:
 wniosek Komisji z 15 września 2010 r. KOM(2010) 484 wersja
ostateczna – rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie
instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem
regulowanym, partnerów centralnych i repozytoriów transakcji (tzw.
EMIR - European Market Infrastructure Regulation);
 wniosek Komisji z 20 października 2011 r. KOM(2011) 656 wersja
ostateczna – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie
rynków instrumentów finansowych uchylająca dyrektywę 2004/39/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady (wersja przekształcona) (tzw.
MiFID II, mający zastąpić wskazaną wyżej dyrektywę MiFID);
 wniosek Komisji z 20 października 2011 r. KOM(2011) 652 wersja
ostateczna – rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie
rynków instrumentów finansowych oraz zmieniające rozporządzenie
[EMIR] w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem
obrotu poza rynkiem (tzw. MiFIR - Markets in Financial Instruments
Regulation);
 wniosek Komisji z 20 października 2011 r. KOM(2011) 654 wersja
ostateczna – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie
sankcji karnych za wykorzystywanie informacji poufnych i manipulacje
na rynku (tzw. MAD II);
 wniosek Komisji z 20 października 2011 r. KOM(2011) 651 wersja
ostateczna – rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie
wykorzystywania informacji poufnych (tzw. MAR – Market Abuse
Regulation mający zastąpić wskazaną wyżej dyrektywę MAD).

Inicjatywa Komisji w powyższych sprawach nie doprowadziła jeszcze do
wydania aktów prawnych.

Kwestie
stanowiące przedmiot projektu ustawy nie są regulowane
prawem Unii Europejskiej.

3. Analiza przepisów projektu pod kątem ustalonego stanu prawa
Unii Europejskiej
Przedmiot projektu ustawy nie jest objęty obowiązującym prawem Unii
Europejskiej.

Zgodnie z art. 127 ust. 4 tiret drugim Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej, Europejski Bank Centralny (dalej: EBC) jest konsultowany przez
władze krajowe w sprawie każdego projektu regulacji w dziedzinach
podlegających jego kompetencji, lecz w granicach i na warunkach określonych
przez Radę.

4

Zgodnie z art. 2 decyzja Rady z dnia 29 czerwca 1998 r. w sprawie
konsultacji Europejskiego Banku Centralnego udzielanych władzom krajowym
w sprawie projektów przepisów prawnych16, władze państw członkowskich
zasięgają opinii EBC w sprawie każdego projektu przepisu prawnego w
dziedzinach podlegających jego kompetencji, zgodnie z Traktatem, szczególnie
odnośnie do: spraw walutowych, środków płatności, krajowych banków
centralnych, gromadzenia, tworzenia i upowszechniania systemów walutowych,
finansowych, bankowych, płatności oraz statystyk bilansów płatniczych,
systemów płatności i rozliczeń, zasad mających zastosowanie do instytucji
finansowych, w zakresie, w jakim wywierają istotny wpływ na stabilność
instytucji finansowych i rynków. Ponadto władze państw członkowskich spoza
strefy euro zasięgają opinii EBC w sprawie każdego projektu przepisu prawnego
w sprawie instrumentów polityki pieniężnej. EBC, niezwłocznie po przyjęciu
każdego projektu przepisu prawnego, powiadamia organ władzy, który korzysta
z konsultacji, czy, w jego opinii, dane przepisy są w ramach jego kompetencji.

Biuro Analiz Sejmowych podnosi wątpliwość, czy projektowana ustawa
jest projektem regulacji w dziedzinie podlegających kompetencji EBC. Jednakże
projekt ustanawia zasady mające zastosowanie do instytucji finansowych
mogące mieć istotny wpływ na stabilność instytucji finansowych i rynków. Z
tych względów, projekt powinien być poddany konsultacjom EBC.

4. Konkluzja
Przedmiot poselskiego projektu ustawy o obrocie instrumentami
finansowymi oraz innych ustaw nie jest objęty prawem UE.
Projekt powinien być poddany konsultacjom Europejskiego Banku
Centralnego.



Szef Kancelarii Sejmu


Lech
Czapla






16 Dz. Urz. WE L z 3.7.1998, str. 42, Dz. Urz. UE polskie wydanie specjalne rozdz. 1, tom 1, str. 446

5