Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz innych ustaw

Warszawa, 29 marca 2012 roku

BAS-WAPEiM-727/12



Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia
w sprawie stwierdzenia, czy poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o
obrocie instrumentami finansowymi oraz innych ustaw (przedstawiciel
wnioskodawców: poseł Sławomir Neumann) jest projektem ustawy
wykonującej prawo Unii Europejskiej.


Projekt przewiduje:
 dodanie art. 45g oraz art. 45 h w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie
instrumentami finansowymi1 (dalej: ustawa o obrocie),
 zmianę art. 45b, 45d, 45e, 45f, 48, 50, 59, 68, 68a, 68b, 68c i art. 156 w
ustawie o obrocie,
 zmianę art. 67 oraz art. 90 w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie
publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do
zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych2.

Projekt ustawy wprowadza mechanizm umożliwiający dokonywanie
rozliczeń na rynku instrumentów finansowych w ten sposób, że podmiot
rozliczający transakcje wstępuje w prawa i obowiązki strony transakcji
względem drugiej strony transakcji albo uczestnika będącego drugą stroną
rozliczenia transakcji.
Przedmiot projektu ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.
Projekt
ustawy
nie jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii
Europejskiej w rozumieniu art. 95a Regulaminu Sejmu.



Szef Kancelarii Sejmu


Lech
Czapla


1 tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384, ze zm.
2 tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 185, poz. 1439, ze zm.
bezpośrednio odpowiedzialnym za rozliczenie transakcji, jako że z momentem przyjęcia
transakcji do rozliczenia musi doprowadzić do wykonania transakcji, także z wykorzystaniem
własnego majątku w celu spełnienia świadczeń, jakie wynikają z tych transakcji. Tym samym
wzmacnia to system dokonywanych rozliczeń, ponieważ gwarantuje stronom transakcji jej
wykonanie. Wprowadzając tę zmianę spełnione zostaną więc międzynarodowe standardy,
przez co podniesie się konkurencyjność polskiego rynku kapitałowego. Warto przy tym
wskazać, że zgodnie z IV aktualizacją dyrektywy o wymogach kapitałowych (Dyrektyw
2006/48/EC i 2006/49/EC) oraz pracami Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego
uwypuklone mają być różnice w zakresie wymagań kapitałowych pomiędzy transakcjami
rozliczanymi centralnie, tj. przez izby rozliczeniowe, które pełnią funkcję partnera
centralnego, a innymi transakcjami.

Konstrukcja nowacji rozliczeniowej, zgodnie z projektem, będzie mogła znaleźć
zastosowanie w stosunku do transakcji zawieranych na rynku zorganizowanym (giełdowym,
pozagiełdowym oraz w obrocie alternatywnym), jak również zawieranych poza tym rynkiem.

W szczególności w czasach określonych jako czasy o zwiększonym ryzyku inwestycyjnym
kwestia stosowania mechanizmu nowacji rozliczeniowej staje się istotnym elementem dla
podejmowania decyzji przez inwestorów krajowych i zagranicznych. To właśnie model
partnera centralnego, którego nowacja jest częścią ogranicza ryzyko niewypłacalności
drugiej strony transakcji. Brak takich rozwiązań w 2008r. był jedną z przyczyn ograniczenia
płynności na rynku międzybankowym, gdzie banki w lepszej kondycji finansowej nie chciały
zawierać transakcji z innymi bankami o niepewnej sytuacji finansowej. W przypadku
zastosowania mechanizmu nowacji ryzyko to przejmie izba rozliczeniowa ( w polskich
warunkach KDPW_CCP S.A.), posiadająca w tym celu odpowiednie kapitały i system
gwarantowania rozliczeń na wypadek niewypłacalności strony transakcji.

Tym samym projekt ten powinien być uznany jako priorytetowy na rynku kapitałowym z
uwagi na niepewność finansową występująca na rynku oraz przepisy unijne, których
wprowadzenie (bez odpowiednich zmian w prawie polskim – nowacja rozliczeniowa)
spowoduje przeniesienie rynku rozliczeń do zagranicznych systemów.

Identyfikacja zmian
Przedmiotowe zmiany obejmują przede wszystkim następujące zmiany w ustawie z dnia 29
lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi:
- art. 45b
Zmiana definicji rozliczenia polegająca na uwzględnieniu w procesie rozliczenia nowacji
rozliczeniowej,

- art. 45e
Zmiana polegająca na wyłączeniu z masy upadłości uczestnika przedmiotu zabezpieczenia
ustanowionego przez podmiot zawierający transakcje poza obrotem zorganizowanym, które
na podstawie przepisów podlegają obowiązkowi rozliczenia przez izbę,

- dodanie art. 45g
Zmiana ma na celu uwzględnienie w procesie rozliczenia przypadku, w którym rozliczane
transakcje są zawierane przez podmiot nie będący stroną rozliczenia. Dodany przepis
przewiduje wówczas konieczność rozliczania tych transakcji wyłącznie za pośrednictwem
przez uczestnika izby rozliczeniowej, który będzie stroną rozliczenia,

- dodanie art. 45h
Zmiana wprowadzająca mechanizm nowacji rozliczeniowej oraz regulująca skutki jego
zastosowania,

- art. 50, art. 68b
Zmiany polegające na wprowadzeniu dodatkowego zakresu w regulacjach izby,

- art. 68
Zmiana ma umożliwić w szczególności organizowanie funduszy zabezpieczających dla
transakcji zawieranych poza rynkiem zorganizowanym,

- art. 68a
Zmiana ma w szczególności umożliwić podmiotom prowadzącym izbę rozliczeniową
rozliczać transakcje zawierane poza rynkiem zorganizowanym, które na podstawie
przepisów podlegają obowiązkowi rozliczenia przez izbę,

- inne zmiany dostosowujące (art. 45d, art. 45f, art. 48, art. 59, art. 68c, art. 156) .

Ponadto proponuje się wprowadzenie zmian dostosowujących w innych ustawach:
- w ustawie o ofercie publicznej (art. 67, art. 90).

OCENA SKUTKÓW WPROWADZENIA NOWACJI ROZLICZENIOWEJ W PRAWIE
POLSKIM

Podmioty, na które oddziałują projektowane zmiany.
Projektowane zmiany oddziałują na krajowe izby rozliczeniowe oraz strony transakcji
zawartych na rynku finansowym.

Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych.
Projektowane zmiany nie będą miały wpływu na sektor finansów publicznych, w tym budżet
państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego.

Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość.
Projektowane zmiany będą miały wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość,
ponieważ zapewniają konkurencyjność krajowych izb rozliczeniowych wobec zagranicznych
podmiotów.

Wskazanie źródeł finansowania.
Projektowane zamiany nie pociągają za sobą obciążeń ze strony finansów publicznych.

Zgodność z prawem Unii Europejskiej.
Projektowane zmiany są zgodne z prawem Unii Europejskiej.


Warszawa, 29 marca 2012 roku

BAS-WAPEiM-726/12


Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia prawna
w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej poselskiego projektu
ustawy o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz innych
ustaw (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Sławomir Neumann)

Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992
roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2012 r. poz. 32)
sporządza się następującą opinię:

1. Przedmiot projektu ustawy

Projekt przewiduje:
 dodanie art. 45g oraz art. 45 h w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie
instrumentami finansowymi1 (dalej: ustawa o obrocie),
 zmianę art. 45b, 45d, 45e, 45f, 48, 50, 59, 68, 68a, 68b, 68c i art. 156 w
ustawie o obrocie,
 zmianę art. 67 oraz art. 90 w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie
publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do
zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych2.
Projekt
ustawy
wprowadza mechanizm umożliwiający dokonywanie
rozliczeń na rynku instrumentów finansowych w ten sposób, że podmiot
rozliczający transakcje wstępuje w prawa i obowiązki strony transakcji
względem drugiej strony transakcji albo uczestnika będącego drugą stroną
rozliczenia transakcji.
Proponowana ustawa ma wejść w życie po upływie 60 dni od dnia
ogłoszenia.

1 tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384, ze zm.
2 tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 185, poz. 1439, ze zm.

2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy
Do aktów prawnych Unii Europejskiej regulujących obrót instrumentami
finansowymi należą:
 dyrektywa 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
21 kwietnia
2004 r.
w sprawie
rynków instrumentów finansowych
zmieniająca dyrektywę Rady 85/611/EWG i 93/6/EWG i dyrektywę
2000/12/WE Parlamentu Europejskiego i
Rady oraz uchylająca
dyrektywę Rady 93/22/EWG3, czyli tzw. MiFID (Markets in Financial
Instruments Directive - dyrektywa w sprawie rynków instrumentów
finansowych), wraz z następującymi aktami wykonawczymi:
(i) dyrektywą Komisji 2006/73/WE z dnia 10 sierpnia 2006 r.
wprowadzającą środki
wykonawcze

do dyrektywy 2004/39/WE

Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu
do
wymogów
organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez
przedsiębiorstwa

inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na
potrzeby
tejże dyrektywy4,
(ii)
rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1287/2006 z dnia 10 sierpnia
2006
r.
wprowadzającym
środki wykonawcze do dyrektywy

2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do
zobowiązań przedsiębiorstw inwestycyjnych w zakresie prowadzenia
rejestrów,
sprawozdań z transakcji, przejrzystości rynkowej,

dopuszczania instrumentów finansowych do obrotu oraz pojęć

zdefiniowanych na potrzeby tejże dyrektywy5;
 dyrektywa 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
28 stycznia 2003 r. w sprawie wykorzystywania poufnych informacji
i manipulacji na rynku (nadużyć na rynku)6, czyli tzw. MAD (Market
Abuse Directive – dyrektywa w sprawie nadużyć na rynku), wraz z
następującymi aktami wykonawczymi:
(i) dyrektywą Komisji 2003/124/WE z dnia 22
grudnia 2003
r.
wykonującą dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady

w
zakresie definicji i
publicznego ujawniania informacji
wewnętrznych oraz definicji manipulacji na rynku7,
(ii) dyrektywą Komisji 2003/125/WE z dnia 22
grudnia 2003
r.

wykonującą dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady
w
zakresie uczciwego przedstawiania zaleceń inwestycyjnych oraz

ujawniania konfliktów interesów8,

3 Dz. Urz. UE L 145 z 30.4.2004, str. 1, polskie wydanie specjalne: rozdz. 6, tom 7, str. 263, ze zm.
4 Dz. Urz. UE L 241 z 2.9.2006, str. 26
5 Dz. Urz. UE L 241 z 2.9.2006, str. 1
6 Dz. Urz. UE L 96 z 12.4.2003, str. 16, polskie wydanie specjalne: rozdz. 6, tom 4, str. 367, ze zm.
7 Dz. Urz. UE L 339 z 24.12.2003, str. 70, polskie wydanie specjalne: rozdz. 6, tom 6, str. 348
8 Dz. Urz. UE L 339 z 24.12.2003, str. 73, polskie wydanie specjalne: rozdz. 6, tom 6, str. 351

2