Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw

Druk nr 2707


Warszawa, 26 sierpnia 2014 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM-10-77-14




Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej




Szanowna Pani Marszałek
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

- o zmianie ustawy - Kodeks cywilny,
ustawy
-
Kodeks postępowania
cywilnego oraz niektórych innych
ustaw z projektami aktów wykonawczych.

W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Jednocześnie uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu
w tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister
Sprawiedliwości.

Z poważaniem

(-) Donald Tusk
Projekt
U S T A W A
z dnia
o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz
niektórych innych ustaw
Art. 1. W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r.
poz. 121 i 827) wprowadza się następujące zmiany:
1)
w art. 1015 § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. Brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym w § 1 jest
jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.”;
2)
uchyla się art. 1016;
3)
w art. 1031 § 2 otrzymuje brzmienie:
„§ 2. W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi
odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w wykazie
inwentarza albo spisie inwentarza stanu czynnego spadku. Powyższe ograniczenie
odpowiedzialności odpada, jeżeli spadkobierca podstępnie pominął w wykazie
inwentarza lub podstępnie nie podał do spisu inwentarza przedmiotów należących do
spadku lub przedmiotów zapisów windykacyjnych albo podstępnie uwzględnił lub podał
nie istniejące długi.”;
4)
po art. 1031 dodaje się art. 10311–10314 w brzmieniu:
„Art. 10311. § 1. Spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem
inwentarza, zapisobierca windykacyjny i wykonawca testamentu mogą złożyć w sądzie
albo przed notariuszem wykaz inwentarza. Wykaz inwentarza składany przed
notariuszem zostaje objęty protokołem.
§ 2. Wykaz inwentarza może zostać złożony wspólnie przez więcej niż jednego
spadkobiercę, zapisobiercę windykacyjnego lub wykonawcę testamentu.
§ 3. W wykazie inwentarza z należytą starannością ujawnia się przedmioty
majątkowe należące do spadku oraz przedmioty zapisów windykacyjnych, z podaniem

1) Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym
w administracji, ustawę z dnia 13 lutego 1984 r. o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej oraz
ustawę z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
– 2 –
ich wartości według stanu i cen z chwili otwarcia spadku, a także długi spadkowe i ich
wysokość.
§ 4. W razie ujawnienia po złożeniu wykazu inwentarza przedmiotów
majątkowych lub długów spadkowych pominiętych w wykazie inwentarza składający
wykaz uzupełnia go. Do uzupełnienia wykazu stosuje się przepisy dotyczące składania
wykazu inwentarza.
Art. 10312. § 1. Wykaz inwentarza składany w sądzie sporządza się według
ustalonego wzoru.
§ 2. Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, określi:
1)
wzór wykazu inwentarza obejmujący informacje, o których mowa w art. 10311 § 3,
imię i nazwisko, numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji
Ludności (PESEL), jeżeli został nadany, oraz ostatni adres spadkodawcy, a także
imię i nazwisko, numer PESEL (nazwę, numer identyfikacyjny), jeżeli został
nadany, oraz adres składającego wykaz inwentarza, a także pouczenie co do
obowiązku uzupełnienia wykazu inwentarza, w przypadkach wskazanych
w art. 10311 § 4, mając na uwadze zamieszczenie danych koniecznych dla
ustalenia stanu czynnego spadku, standaryzację danych zawartych w wykazie oraz
uproszczenie procedury składania wykazu;
2)
sposób udostępniania druków wzoru wykazu inwentarza, uwzględniając
konieczność uproszczenia postępowania spadkowego.
Art. 10313. § 1. Spadkobierca, który złożył wykaz inwentarza, przy spłacaniu
długów spadkowych kieruje się danymi zamieszczonymi w złożonym wykazie. Nie
może jednak zasłaniać się brakiem znajomości wykazów inwentarza złożonych przez
innych spadkobierców, zapisobierców windykacyjnych lub wykonawców testamentu.
§ 2. Od chwili sporządzenia spisu inwentarza spadkobierca, spłacając długi
spadkowe, kieruje się danymi zamieszczonymi w tym spisie.
§ 3. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio do zapisobierców windykacyjnych
i wykonawców testamentu.
Art. 10314. Wierzyciel, który zażądał sporządzenia spisu inwentarza, nie może
odmówić przyjęcia należnego mu świadczenia, chociażby dług nie był jeszcze
wymagalny.”;
– 3 –
5) art. 1032 otrzymuje brzmienie:
„Art. 1032. § 1. Jeżeli spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem
inwentarza, spłacił niektóre długi spadkowe, a nie wiedział i przy dołożeniu należytej
staranności nie mógł się dowiedzieć o istnieniu innych długów, ponosi on
odpowiedzialność za niespłacone długi tylko do wysokości różnicy między wartością
stanu czynnego spadku a wartością świadczeń spełnionych na zaspokojenie długów,
które spłacił.
§ 2. Jeżeli spadkobierca, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza,
spłacając niektóre długi spadkowe, wiedział lub przy dołożeniu należytej staranności
powinien wiedzieć o istnieniu innych długów spadkowych, ponosi on odpowiedzialność
za te długi ponad wartość stanu czynnego spadku, jednakże tylko do takiej wysokości,
w jakiej byłby obowiązany je zaspokoić, gdyby spłacał należycie wszystkie długi
spadkowe. Nie dotyczy to spadkobiercy niemającego pełnej zdolności do czynności
prawnych oraz spadkobiercy, co do którego istnieje podstawa do jego
ubezwłasnowolnienia.”.
Art. 2. W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U.
z 2014 r. poz. 101, z późn. zm.)) wprowadza się następujące zmiany:
1)
w art. 87 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Pełnomocnikiem może być adwokat lub radca prawny, a w sprawach
własności przemysłowej także rzecznik patentowy, a ponadto osoba sprawująca zarząd
majątkiem lub interesami strony oraz osoba pozostająca ze stroną w stałym stosunku
zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia, współuczestnik
sporu, jak również małżonek, rodzeństwo, zstępni lub wstępni strony oraz osoby
pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia.”;
2)
w części pierwszej w księdze drugiej w tytule II w dziale IV rozdział 1 otrzymuje
brzmienie:

2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2014 r. poz. 293, 379, 435,
567, 616 i 945.
– 4 –
„Rozdział 1. Zabezpieczenie spadku, wykaz inwentarza i spis inwentarza
Oddział 1
Przepisy ogólne
Art. 633. § 1. Do zabezpieczenia spadku właściwy jest sąd, w którego okręgu
znajdują się rzeczy będące w chwili otwarcia spadku we władaniu spadkodawcy. Jeżeli
przedmiotem zabezpieczenia mają być prawa majątkowe należące do spadkodawcy
w chwili otwarcia spadku, sądem właściwym jest sąd właściwości ogólnej osoby
zobowiązanej z tytułu tego prawa, a gdy takiej osoby nie ma – sąd, w którego okręgu
znajduje się przedmiot świadczenia lub prawa. Jeżeli wykonanie prawa jest związane
z posiadaniem dokumentu, właściwy jest sąd, w którego okręgu znajduje się ten
dokument.
§ 2. Sąd, który nie jest sądem spadku, zawiadamia sąd spadku o dokonaniu
zabezpieczenia, o jego uchyleniu oraz o zmianie środka zabezpieczenia, przesyłając
odpisy postanowień wydanych w tym przedmiocie.
Art. 634. Spadek zabezpiecza się, gdy z jakiejkolwiek przyczyny grozi naruszenie
rzeczy lub praw majątkowych pozostałych po spadkodawcy, zwłaszcza przez usunięcie,
uszkodzenie, zniszczenie lub nieusprawiedliwione rozporządzenie.
Art. 635. § 1. Sąd dokonuje zabezpieczenia spadku na wniosek lub z urzędu.
§ 2. Wniosek może zgłosić każdy, kto uprawdopodobni, że jest spadkobiercą,
uprawnionym do zachowku lub zapisobiercą, a ponadto wykonawca testamentu,
współwłaściciel rzeczy, współuprawniony co do praw pozostałych po spadkodawcy,
wierzyciel mający pisemny dowód należności przeciwko spadkodawcy oraz Skarb
Państwa reprezentowany przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego.
§ 3. Wniosek powinien zawierać uprawdopodobnienie okoliczności go
uzasadniających.
§ 4. Zabezpieczenia spadku dokonuje się z urzędu, jeżeli sąd poweźmie
wiadomość, że:
1)
spadkobierca jest nieznany, nieobecny albo nie ma pełnej zdolności do czynności
prawnych i nie ma ustawowego przedstawiciela;
2)
organ administracji rządowej lub samorządowej zastosował niezbędne środki
tymczasowe ze względu na grożące niebezpieczeństwo usunięcia, uszkodzenia lub