Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów wojskowych

danie możliwości sędziemu nie tyle odniesienia się do uwagi w formie pisemnych
zastrzeżeń z obowiązkiem ich usunięcia, lecz danie możliwości zwrócenia się
z pominięciem drogi służbowej do wyższych przełożonych, w przypadku gdy polecenie
zmierza do obejścia prawa lub naruszenia prawa.
Uwaga niezasadna – kwestia miejsca przechowywania uwagi może zostać
doprecyzowana w akcie wykonawczym, natomiast opisywana możliwość pominięcia
drogi służbowej wynika z odrębnych przepisów.
Uwagi do art. 1 pkt 8
• proj. art. 15a
1) WSG Olsztyn – w § 2 pkt 3 wyraz „równomiernego” należałoby zastąpić wyrazem
„równomierność”; w § 3 pkt 1, 2 i 3 po wyrazach „okręgu” należałoby
każdorazowo dodać wyraz „sądowego”; w § 4 należy użyć liczby mnogiej,
przyjmując w pkt 1 określenie „wizytacje obejmujące”, a w pkt 2 – „lustracje
obejmujące”.
Uwagi niezasadne – proponowane brzmienie przepisów byłoby niestylistyczne. Brak
potrzeby dookreślenia pojęcia „okręgu”.
2) WSG Olsztyn – przeredagowanie § 3 ppkt 2 poprzez zmianę określenia
„koordynuje” zwrotem „wspiera”.
Uwaga niezasadna – zmiana wprowadziłaby odmienny zakres kompetencji prezesa
wojskowego sądu okręgowego w obszarze sprawowanego nadzoru.
• proj. art. 15b § 4
WSG Olsztyn – uzupełnienie o możliwość pisemnych uwag i zastrzeżeń co do
przebiegu wizytacji.
Uwaga niezasadna – kwestia zgłoszenia pisemnych uwag i zastrzeżeń może zostać
uregulowana w akcie wykonawczym.
• proj. art. 15c § 3
WSG Olsztyn – doprecyzowanie ppkt 3 poprzez wprowadzenie fakultatywności
wydania zarządzenia w ściśle określonym zakresie wynikającym z ewentualnej kontroli.
10
Uwaga niezasadna – redakcja całego przepisu nie budzi wątpliwości interpretacyjnych
i nie wskazuje, że wydanie zarządzenia jest obligatoryjne.
• proj. art. 15c § 4
WSG Olsztyn – doprecyzowanie przepisu w postaci „istotnych uchybień” poszerzonych
o specyfikację wynikającą z zawodowej służby wojskowej.
Uwaga niezasadna – propozycja wykracza poza kompetencje nadzorcze Ministra
Sprawiedliwości.
• proj. art. 15c § 6
WSG Olsztyn – doprecyzowanie przepisu w zakresie dotyczącym sędziego
delegowanego z sądownictwa powszechnego, w zakresie dotyczącym kwestii nadzoru
administracyjnego oraz w porozumieniu z MON specjalisty w zakresie oceny kwestii
wynikających ze służby wojskowej sędziów sądów wojskowych.
Uwaga niezasadna – propozycja stoi w sprzeczności z projektowanym przepisem art. 5
§ 2a u.s.w.
• proj. art. 15d
WSG Olsztyn – wątpliwości budzi przepis obligujący prezesa sądu okręgowego do
przedłożenia Ministrowi Sprawiedliwości informacji rocznej o działalności sądów nie
później niż do końca maja każdego roku, podczas gdy w u.s.p. termin ten jest określony
do końca kwietnia każdego roku.
Uwaga niezasadna – proponowane rozwiązanie koresponduje z projektem zmiany u.s.p.
w tym zakresie.
• proj. art. 15f § 3
WSG Olsztyn – zbyt dalekie jest określenie „rażącego niewywiązywania się”, co
sugeruje zainicjowanie postępowań w kierunku co najmniej przewinienia
dyscyplinarnego, gdzie należy dopuścić również możliwość złożenia wyjaśnień przez
zainteresowanego.
Uwaga niezasadna – w postępowaniu dyscyplinarnym obwinionemu przysługuje m.in.
prawo złożenia wyjaśnień.

11
Uwagi do art. 1 pkt 12 (proj. art. 32a)
WSG Olsztyn – doprecyzowanie możliwości wskazania miejsca dalszej służby
sędziowskiej przez zainteresowanego z pominięciem procedury wynikającej
z przepisów ustawy dot. powołania na stanowisko bez względu na liczbę etatów danego
sądu.
Uwaga niezasadna – z uwagi na planowanie kadrowe byłoby to uprawnienie zbyt
daleko idące.
Uwagi do art. 2
1) WSO Poznań – projektowany przepis przejściowy stwarza teoretyczną możliwość
obejścia obowiązujących obecnie przepisów u.s.w., to jest art. 11 § 5, według
którego prezes sądu wojskowego i jego zastępca może być odwołany przez
Ministra Sprawiedliwości w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej
w przypadku rażącego niewywiązywania się z obowiązków służbowych, gdy
dalsze pełnienie funkcji z innych powodów nie da się pogodzić z dobrem wymiaru
sprawiedliwości.
Uwaga niezasadna – wprowadzenie instytucji kadencyjności funkcji prezesa i zastępcy
prezesa sądu wojskowego nie jest sprzeczne z przepisami art. 11 § 5 u.s.w. Możliwość
powołania innego sędziego w miejsce obecnie pełniącego jedną z powyżej
wymienionych funkcji następuje z mocy prawa.
2) WSG Lublin – w przepisie pominięta została Krajowa Rada Sądownictwa; brak
odniesień w tej materii do art. 70 § 1 u.s.p.
Uwaga niezasadna, gdyż powołanie nowych prezesów i ich zastępców nastąpi
z zachowaniem trybu określonego w znowelizowanych przepisach art. 11 u.s.w.
3) WSG Wrocław – brak wskazania w projekcie wyznaczenia na pierwszą kadencję
po ewentualnym wprowadzeniu proponowanych przepisów prezesów i zastępców
prezesów zajmujących obecnie te stanowiska, co wiąże się z koniecznością
zachowania ciągłości nadzoru i dowodzenia.
Uwaga niezasadna – została omówiona powyżej.


12
Uwagi do uzasadnienia
Uwaga WSG w Olsztynie odnośnie do uzupełnienia uzasadnienia o wyjaśnienie kwestii
kadencyjności prezesów sądów wojskowych i ich zastępców – stała się
bezprzedmiotowa wobec braku w ostatecznej wersji projektu regulacji przewidujących
kadencyjność prezesów sądów wojskowych.
Uwagi do OSR
1) WSG Gdynia – projektowane zmiany będą generowały koszty wprowadzenia
kadencyjności stanowisk kierowniczych w razie mianowania na nie osób z innych
sądów w postaci diet i wydatków mieszkaniowych.
Uwaga niezasadna – wprowadzenie kadencyjności funkcji prezesów i ich zastępców nie
musi łączyć się z dodatkowymi wydatkami z uwagi na treść art. 70 § 1 u.s.w. w zw.
z art. 95 u.s.p.
2) WSG Olsztyn – projektowane zmiany nie będą oddziaływać tylko na MS, ale
również na MON.
Nie można zgodzić się również, iż zmiany nie będą miały wpływu na sektor finansów
publicznych (delegacje do MS), delegacje i pochodne z tym związane w zakresie
wydatkowania środków z budżetu nie zostaną ograniczone, a zwiększone.
Nie można się zgodzić z uzasadnieniem w przedmiocie kosztów delegacji sędziów
sądów wojskowych na ZSSW, organizowanych przemiennie przez prezesów WSO
w Warszawie i Poznaniu, bowiem powyższe wynikało i wynika z uregulowań
ustawowych, a wszelkie podróże z tym związane były planowane przez osoby
funkcyjne z danego sądu z uwzględnieniem środków budżetowych oraz racjonalnego
wykorzystania posiadanego sprzętu służbowego.
Uwaga niezasadna – środki finansowe na realizację wymienionych w uwadze celów są
uwzględnione już w aktualnych budżetach sądów wojskowych, będąc przeznaczone na
potrzeby wynikające z aktualnie obowiązujących przepisów, z wyjątkiem ewentualnej
potrzeby zwołania ZSSW, ale tylko i wyłącznie w celu zaopiniowania kandydata (-ów)
na funkcję prezesa albo zastępcy prezesa sądu wojskowego.
Opinia Krajowej Rady Sądownictwa
Krajowa Rada Sądownictwa zaopiniowała projekt negatywnie zarówno w zakresie
13
nadzoru, jak i proponowanej kadencyjności prezesów sądów i ich zastępców.
Zdaniem Rady proponowane zmiany wprowadzają do ustroju sądów wojskowych
instytucję nadzoru administracyjnego nad sądami, w kształcie zbliżonym do
obowiązującego w sądach powszechnych. Projektodawca powiela zatem wady tych
rozwiązań, na które Rada zwracała już wielokrotnie uwagę. Należy zważyć, że choć
Trybunał Konstytucyjny uznał sprawowanie przez Ministra Sprawiedliwości nadzoru
nad działalnością administracyjną sądów za zgodne z Konstytucją, to jednak nie
oznacza to, że funkcjonujący model w sądach powszechnych jest optymalny i nie
stwarza żadnych zagrożeń dla konstytucyjnej zasady niezależności sądów
i niezawisłości sędziów.
Projektowane rozwiązania w zakresie nadzoru nad sądami wojskowymi nie
wprowadzają wyraźnych kryteriów sprawowania nadzoru, takich jak legalność,
celowość czy rzetelność. W tym kontekście wskazanie podstaw uchylania zarządzeń
administracyjnych, o których mowa w pozostającym bez zmian art. 15 ustawy o ustroju
sądów wojskowych, nie można uznać za satysfakcjonujące dla rekonstrukcji pojęcia
nadzoru. Brak zdefiniowania, na czym w istocie polega administracja sądowa,
przyczyni się do powstawania wielu trudności z ustaleniem jego rzeczywistego zakresu
przedmiotowego. Na negatywną ocenę przedstawionych do zaopiniowania rozwiązań
wpływa także brzmienie proponowanego art. 15a § 2. Przepis ten nie definiuje
działalności administracyjnej sądów, a jedynie stanowi, jakie „w szczególności”
czynności może podejmować prezes sądu w ramach prowadzonego nadzoru.
Krajowa Rada Sądownictwa podtrzymuje krytyczną ocenę możliwości objęcia pojęciem
nadzoru badanie sprawności postępowania w poszczególnych sprawach, które zgodnie
z brzmieniem proponowanego art. 15 § 3 wiązać się ma z uprawnieniem prezesa do
żądania usunięcia skutków uchybienia w tym zakresie. Stwarza to, podobnie jak
w przypadku analogicznych przepisów zawartych w ustawie – Prawie o ustroju sądów
powszechnych, niebezpieczeństwo wkraczania w tę sferę, w której sędziowie są
niezawiśli – wbrew deklaracji zawartej w art. 16 zmienianej ustawy. Proponowane
brzmienie art. 15a § 2 pkt 1 nie wyklucza, zdaniem Rady, przyjęcia, że ocena
sprawności postępowania może polegać na uznaniu za wadliwe takich czynności, jak
zawieszenie postępowania, odroczenie spraw, zwrot pozwu itp. W praktyce może zatem
dojść do obejmowania nadzorem spraw, które jednak nie mieszczą się wyłącznie
14