Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o sporcie

zakresu zmian niż w przypadku pozostałych polskich związków sportowych. Ponadto zmiana
stanu prawnego tych podmiotów dokonana została bez możliwości jej weryfikacji przez
członków tychże organizacji. Brak regulacji w tym zakresie może być odczytywany jako
sprzeczny z zasadami ruchu stowarzyszeniowego opartego na dobrowolności zrzeszania się
obywateli. Z uwagi na fakt, iż wolność zrzeszania się wynika z samej Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej (art. 58), należy wskazać, iż o zakresie działalności i jej formie
organizacyjnej w zakresie prawnie dopuszczalnym powinna decydować wola obywateli
zrzeszonych w danej organizacji. Warto przypomnieć, że wątpliwości co do zgodności
z Konstytucją RP rozwiązania w postaci rozciągnięcia na omawiane stowarzyszenia formy
prawnej polskiego związku sportowego podnoszone były już na etapie pierwszych prac nad
ustawą o sporcie kwalifikowanym w 2005 r.
Rozwiązaniom zawartym w ustawie o sporcie przyświecała słuszna z punktu widzenia zasady
równego traktowania idea ujednolicenia sytuacji prawnej wszystkich podmiotów działających
w ramach polskich związków sportowych. Wątpliwe jednak pod względem zgodności z ideą
ruchu stowarzyszeniowego było niepozostawienie omawianym stowarzyszeniom możliwości
wyboru, czy decydują się na status polskiego związku sportowego w pełnym zakresie i ze
wszystkimi tego konsekwencjami, czy wolałyby pozostać stowarzyszeniami.
Aeroklub Polski, LOK oraz PZW, stając się polskimi związkami sportowymi, powinny, na
mocy art. 82 ust. 2 ustawy o sporcie, w pełni dostosować swoją działalność do nowej
regulacji. W praktyce najpoważniejszym problemem jest dostosowanie podmiotu, który jest
stowarzyszeniem, do specyfiki formy prawnej polskiego związku sportowego wynikającej z
art. 8 ust. 1 ustawy o sporcie. Przywołany przepis stanowi, że członkiem polskiego związku
sportowego może być klub sportowy, związek sportowy oraz inna osoba prawna, której
statut, umowa albo akt założycielski przewiduje prowadzenie działalności w danym sporcie.
Dostosowanie w tym zakresie sprowadza się do zastąpienia osób fizycznych, jako
dotychczasowych członków, przez wskazane kategorie osób prawnych. Żaden ze wskazanych
podmiotów (Aeroklub Polski, LOK oraz PZW) nie dostosował w pełni swojej działalności
w tym zakresie do wymogów ustawy o sporcie w terminie określonym w art. 82 ust. 2 ustawy
o sporcie. Należy podkreślić, że zarówno LOK, jak i PZW, nie podjęli dotychczas żadnych
prób dostosowania. Natomiast Aeroklub Polski w dniu 29 czerwca 2013 r. uchwalił nowy
statut zgodny z wymogami ustawy o sporcie. Statut ten został zatwierdzony decyzją Ministra
Sportu i Turystyki z dnia 8 października 2013 r.
14
Brak dostosowania się polskiego związku sportowego do wymogów zgodnie z art. 82 ust. 2
ustawy o sporcie, będzie skutkował podjęciem przez ministra właściwego do spraw kultury
fizycznej środków nadzorczych przewidzianych w art. 22 i art. 23 ustawy o sporcie.
Właściwy minister, w celu doprowadzenia do stanu zgodności z prawem, obowiązany jest
wykorzystać środki określone w art. 22 ust. 1 ustawy o sporcie z najdalej idącym,
tj. wystąpieniem do sądu rejestrowego z wnioskiem o zastosowanie środka, o którym mowa
w art. 23 ust. 1 ustawy o sporcie. Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 2 sąd rejestrowy, na wniosek
ministra właściwego do spraw kultury fizycznej, może rozwiązać polski związek sportowy,
jeżeli jego działalność wykazuje rażące lub uporczywe naruszenie prawa i nie ma warunków
do przywrócenia działalności zgodnej z prawem. Warto podkreślić ryzyko prawne dla
Aeroklubu Polskiego, LOK oraz PZW, które nie dostosowując swoich regulacji do ustawy
o sporcie nie tylko ryzykują utratę statusu polskiego związku sportowego, lecz jako polskie
związki sportowe mogą zostać rozwiązane, a więc utracić byt prawny. Nie można wykluczyć,
że brak dostosowania do ustawy o sporcie, pomimo upływu dwuletniego okresu
dostosowawczego, zostanie uznany za rażące i uporczywe naruszenie prawa, a podnoszone
przez te podmioty argumenty o niemożności dostosowania swojej struktury do art. 8 ust. 1
ustawy o sporcie uznane za brak warunków do przywrócenia działalności zgodnej z prawem.
W ocenie wnioskodawcy w niniejszej nowelizacji ryzyko rozwiązania tak ważnych w skali
kraju, nie tylko w dziedzinie sportu, organizacji społecznych powinno być niezwłocznie
wyeliminowane. Sytuacja ta jest tym bardziej nie do zaakceptowania z uwagi na wskazane
wyżej wątpliwości co do zgodności z Konstytucją RP rozwiązania zastosowanego wobec
omawianych podmiotów w art. 82 ust. 1 ustawy o sporcie. Należy również zaznaczyć, że
zrównanie omawianych trzech podmiotów z pozostałymi PZS powoduje również inne
wątpliwości praktyczne związane ze specyfiką ich działalności, która w dużej mierze nie
ogranicza się do działalności sportowej. Wątpliwości te dotyczą chociażby kwestii zakresu
nadzoru sprawowanego przez ministra właściwego do spraw kultury fizycznej nad
omawianymi podmiotami, których działalność w zdecydowanym zakresie wykracza poza
ustawowy zakres działania organu nadzoru.
Mając na względzie powyższe, zasadny jest nie tyle powrót do wątpliwego z punktu widzenia
zasady równego traktowania rozwiązania zawartego w art. 26 ustawy o sporcie
kwalifikowanym, lecz właśnie przywrócenie tym podmiotom formy prawnej stowarzyszenia
15
ze wszystkimi tego konsekwencjami, jeżeli nie dostosują swojej działalności do wymogów
ustawy o sporcie.
Skutkiem proponowanej zmiany dla Aeroklubu Polskiego, LOK oraz PZW będzie eliminacja
ryzyka rozwiązania tych podmiotów jako rezultat niedostosowania do wymogów art. 82 ust. 2
ustawy o sporcie. Utrata formy prawnej polskiego związku sportowego spowoduje także, że
Aeroklub Polski, LOK oraz PZW, nie będą posiadały wyłącznych uprawnień zastrzeżonych
dla polskich związków sportowych. Nie oznacza to oczywiście, że nie będą mogły prowadzić
dotychczasowej działalności sportowej, nie będą jedynie w tym zakresie korzystać
z wyłącznych uprawnień polskich związków sportowych. Konsekwencje sytuacji gdy
w danym sporcie nie działa polski związek sportowy wskazywane były w uzasadnieniu
projektu ustawy o sporcie: „Wyłączne uprawnienia dla polskiego związku sportowego,
w zakresie wskazanym w art. 13 projektu, ograniczają swobodę obywateli w zakresie
organizowania lub uprawiania danego sportu. Ograniczenia te jednak nie występują
w sporcie, w którym nie działa polski związek sportowy. W tym zakresie każdy może np.
organizować zawody o tytuł mistrza Polski”. Nie ma więc zagrożenia dla dotychczasowej
działalności sportowej Aeroklubu Polskiego, LOK i PZW. Działalność ta nie będzie jednak
realizowana w warunkach monopolistycznych uprawnień zastrzeżonych dla polskich
związków sportowych.
Inną doniosłą konsekwencją praktyczną proponowanej zmiany będzie okoliczność, że nie
będąc polskimi związkami sportowymi nie znajdzie zastosowania do nich art. 29 ust. 7
ustawy o sporcie. Przywołany przepis umożliwia ministrowi właściwemu do spraw kultury
fizycznej, w zakresie dofinansowania zadań związanych z przygotowywaniem kadry
narodowej do udziału w igrzyskach olimpijskich, igrzyskach paraolimpijskich, igrzyskach
głuchych, mistrzostwach świata lub mistrzostwach Europy, zlecanie polskim związkom
sportowym realizację zadań publicznych z pominięciem otwartego konkursu ofert, o którym
mowa w art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536, z późn. zm). Ratio legis tego
rozwiązania zostało dokładnie wskazane w uzasadnieniu ustawy o sporcie. Oczywiście
minister właściwy do spraw kultury fizycznej będzie mógł, na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy
o sporcie, dofinansować działalność w zakresie sportów lotniczych, modelarstwa kołowego
i pływającego oraz wędkarstwa, na ogólnych zasadach.
16
Przewiduje się, że projektowana ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia. Dłuższy okres vacatio legis przewidziano dodatkowo do zmian w art. 44 oraz
przepisach karnych ustawy o sporcie (3 miesiące od dnia ogłoszenia) oraz do zmiany art. 37
ust. 2 (zmiana upoważnienia do wydania rozporządzenia), projektowanego, nowego art. 22a
ustawy o sporcie, a także art. 2 ustawy nowelizującej (12 miesięcy od dnia ogłoszenia).
Spowodowane jest to koniecznością zapewnienia odpowiedniego czasu na wydanie przez
ministra właściwego do spraw zdrowia nowego rozporządzenia oraz zapewnienia adresatom
norm odpowiedniego czasu na zapoznanie się z nowymi regulacjami oraz dostosowanie
swojej działalności do zmian przepisów.
W celu wykonania obowiązku wynikającego z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r.
o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn.
zm.), projekt ustawy został zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa
Sportu i Turystyki oraz w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji
w zakładce „Rządowy Proces Legislacyjny”, zgodnie z wymaganiami § 11a ust. 1 uchwały
nr 49 Rady Ministrów z dnia 19 marca 2002 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów (M.P.
Nr 13, poz. 221, z późn. zm.).
Projekt ustawy będzie podlegał notyfikacji w trybie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm
i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597) z uwagi na
zmianę art. 43 ust. 3 i 5 ustawy o sporcie.
17
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Podmioty, na które oddziaływać będzie projektowana ustawa
Proponowana nowelizacja ustawy o sporcie będzie oddziaływać na:
1)
polskie związki sportowe (71), w tym Aeroklub Polski, Ligę Obrony Kraju oraz Polski
Związek Wędkarski, które zostaną objęte zmianą dotyczącą przywrócenia z mocy prawa
formy prawnej stowarzyszenia;
2)
osoby fizyczne będące członkami Polskiego Związku Wędkarskiego (ok. 600 000 osób),
Ligi Obrony Kraju (ok. 52 000 osób), Aeroklubu Polskiego (ok. 4725 osób);
3)
zawodników biorących udział we współzawodnictwie (ok. 500 000 osób) w zakresie
zmiany przepisów antydopingowych i karnych oraz innych osób objętych zakresem tych
przepisów;
4)
instytucję gospodarki budżetowej – Centralny Ośrodek Sportu.
Uregulowanie sytuacji prawnej polskich związków sportowych, które nie dostosowały swojej
działalności do wymogów ustawy o sporcie przez: niedostosowanie samej faktycznej
struktury do specyfiki formy prawnej PZS (Aeroklub Polski, Polski Związek Wędkarski, Liga
Obrony Kraju i Polski Związek Karate) albo przez brak przynależności do właściwej
międzynarodowej organizacji sportowej (Polski Związek Kendo, Polski Związek Karate
Tradycyjnego, Polski Związek Karate Fudokan, Polski Związek Warcabowy, Polski Związek
Tańca Sportowego, Polski Związek Taekwan-do, Polski Związek Snowboardu, Polski
Związek Muaythai, Polski Związek Kulturystyki, Fitness i Trójboju Siłowego, Polski
Związek Kicboxingu, Polski Związek Akrobatyki, Polski Związek Sportu Psich Zaprzęgów,
Polski Związek Ju-Jitsu i Polski Związek Skibobowy) umożliwi dalsze funkcjonowanie tych
organizacji.
Zmiana formy organizacyjno-prawnej danego polskiego związku sportowego na związek
sportowy działający w formie związku stowarzyszeń bez konieczności jego likwidacji
umożliwi docelowo usunięcie stanu niepewności co do bytu organizacji. Wraz ze zmianą
formy organizacyjno-prawnej objętych regulacją polskich związków sportowych utracą one
możliwość korzystania z art. 29 ust. 7 ustawy o sporcie. Przywołany przepis umożliwia
ministrowi właściwemu do spraw kultury fizycznej, w zakresie dofinansowania zadań
związanych z przygotowywaniem kadry narodowej do udziału w igrzyskach olimpijskich,
igrzyskach paraolimpijskich, igrzyskach głuchych, mistrzostwach świata lub mistrzostwach
Europy, zlecanie polskim związkom sportowym realizację zadań publicznych z pominięciem
18