Rządowy projekt ustawy o ułatwieniu wykonywania działalności gospodarczej

uregulowanie zasad współpracy między organami uczestniczącymi w systemie nadzoru
rynku powinno nastąpić w formie porozumień wielostronnych lub dwustronnych. Idea
uregulowania zasad współpracy między organami uczestniczącymi w systemie nadzoru
rynku w formie porozumień znajduje również odzwierciedlenie w wytycznych Komisji
Europejskiej dotyczących kontroli przywozu w zakresie bezpieczeństwa i zgodności
produktów.
Ponadto
kompletność systemu stworzonego rozporządzeniem
i obowiązującymi już krajowymi przepisami oraz zbyt szeroki zakres wytycznych
zawartych w upoważnieniach powodują, iż dalsze utrzymywanie tych delegacji jest
niecelowe.
Proponowane rozwiązanie pozytywnie wpłynie na skuteczność
wykonywania obowiązków przez organy zawierające porozumienie, zwłaszcza przez
zapewnienie elastycznego i
sprawnego dostosowania zadań określonych
w porozumieniu do oczekiwań przedsiębiorców, a także zmieniających się warunków
prawnych czy technologicznych.
Przyjęcie formy porozumienia w miejsce rozporządzeń umożliwi szybką reakcję
i aneksowanie lub zmianę porozumienia w razie zaistnienia takiej konieczności.
Ponadto uproszczenie procedur, które nie mogą zostać wskazane w rozporządzeniu,
a zostaną określone w porozumieniu, będzie miało wpływ na ułatwienie obrotu
gospodarczego z zagranicą, przez sprawne, szybkie i adekwatne do sytuacji reakcje
właściwych organów, a tym samym na podejmowanie stosownych działań wobec
towarów stanowiących zagrożenie rynku unijnego, z jednoczesnym przyspieszeniem
obsługi i wsparciem dla przedsiębiorców prowadzących swoją działalność w sposób
zgodny z prawem. Rozwiązanie będzie dotyczyło całości obrotu towarowego
z zagranicą, dokonywanego zarówno z wykorzystaniem transportu lądowego, jak
i morskiego czy lotniczego.
15. Zmiany w ustawie z dnia 27 sierpnia 2003 r. o weterynaryjnej kontroli granicznej
(art. 16 projektu ustawy) zostały omówione przy zmianach w art. 10 projektu
ustawy.
16. Zmiany w ustawie z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów
(art. 17 projektu ustawy) zostały omówione przy zmianach w art. 15 projektu
ustawy.
17. Zmiany w ustawie z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin (art. 18 projektu
ustawy)
40
1) umożliwienie podmiotom upoważnionym przez wojewódzkiego inspektora ochrony
roślin i nasiennictwa samodzielnego wystawiania paszportów roślin
Zgodnie z przepisami art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie roślin
paszport roślin jest etykietą dołączoną do roślin, produktów roślinnych lub
przedmiotów, poświadczającą, że spełniają one wymagania zdrowotności określone
w ustawie. Stosownie do przepisów art. 16 ust. 2 ww. ustawy paszporty roślin są
wydawane przez wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa. Przepisy
art. 16 ust. 15 ww. ustawy umożliwiają przy tym wojewódzkiemu inspektorowi
upoważnianie innych podmiotów do wypełniania formularzy paszportów roślin.
Wskazane wyżej krajowe regulacje dotyczące wydawania paszportów roślin stanowią
implementację postanowień dyrektywy Rady 2000/29/WE z dnia 8 maja 2000 r.
w sprawie środków ochronnych przed wprowadzeniem do Wspólnoty organizmów
szkodliwych dla roślin lub produktów roślinnych i przed ich rozprzestrzenianiem się we
Wspólnocie (Dz. Urz. UE L 169 z 10.07.2000, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie
wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 29, str. 258, z późn. zm.) oraz dyrektywy Komisji
92/105/EWG z dnia 3 grudnia 1992 r. ustanawiającej stopień normalizacji
w odniesieniu do „paszportów” roślin używanych przy przemieszczaniu niektórych
roślin, produktów roślinnych i innych przedmiotów w obrębie Wspólnoty
i ustanawiającej szczegółowe procedury dotyczące wydawania takich „paszportów”
roślin oraz warunki i szczegółowe procedury dotyczące ich wymiany (Dz. Urz. WE L 4
z 08.01.1993, str. 22, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3,
t. 13, str. 333, z późn. zm.).
Zgodnie z przepisami art. 16 ust. 2 ww. ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o ochronie
roślin, paszport roślin wydaje się na formularzach udostępnianych przez Głównego
Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Stawki opłat za wydanie formularza
paszportu roślin określają przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 104 ww.
ustawy. Ponadto upoważniony podmiot musi każdorazowo zwracać się do
wojewódzkiego inspektora o wydanie takich formularzy, co stanowi dla niego
dodatkowe obciążenie i utrudnienie, w szczególności przy realizacji pilnych zamówień.
Rozwiązanie takie, jako stwarzające nadmierne obciążenia, było kwestionowane przez
przedsiębiorców zainteresowanych samodzielnym wypełnianiem paszportów roślin.
Zakup formularzy jest kosztowny, a prawidłowe ich wypełnienie za pomocą drukarki
jest bardzo skomplikowane i czasochłonne. W związku z powyższym proponuje się
41
określenie minimalnych wymagań, jakie powinien spełniać paszport roślin (takich jak
wymiary), tak aby upoważnieni przedsiębiorcy mogli samodzielnie wystawiać
paszporty i drukować je np. na opakowaniach roślin. Pozwoli to na uproszczenie całego
procesu i zminimalizowanie kosztów ponoszonych przez producentów materiału
roślinnego.
Jednocześnie proponuje się zachowanie w art. 103 i art. 104 ustawy o ochronie roślin
możliwości sprzedaży pustych formularzy paszportów roślin przez Państwową
Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Ponieważ Inspekcja zamawia formularze
paszportów roślin w dużych ilościach, koszty jednostkowe formularza sprzedawanego
przez inspekcję mogą być niższe od kosztów zamówienia takich formularzy w drukarni,
w przypadku zamawiania ich niewielkiej liczby.
W związku z powyższym proponuje się, aby w art. 16 ust. 2 ww. ustawy usunięta
została regulacja, zgodnie z którą paszport roślin wydaje się na formularzach
udostępnianych przez Głównego Inspektora.
Z kolei w art. 16 ust. 4 ww. ustawy proponuje się natomiast doprecyzowanie, że
paszporty roślin mogą być wydawane dla roślin poddanych wcześniej kontroli
zdrowotności przez wojewódzkiego inspektora ochrony roślin i nasiennictwa. Jest to
zgodne z dotychczasową interpretacją przepisu i praktyką, jednak ze względu na
przekazywanie uprawnień do wydawania paszportów roślin upoważnionym podmiotom
właściwe jest doprecyzowanie przepisu.
Aby umożliwić przedsiębiorcom drukowanie paszportów roślin bezpośrednio na
opakowaniu roślin, produktów roślinnych lub przedmiotów lub umieszczanie
paszportów roślin na etykiecie handlowej, w jaką zaopatrują oni te towary, proponuje
się zawarcie stosownej normy w art. 16 ust. 9a ww. ustawy.
Ponadto proponuje się zmodyfikowanie brzmienia delegacji dla ministra właściwego do
spraw rolnictwa, zawartej w art. 16 ust. 13 ww. ustawy, tak aby pozwalała ona określić
wymagania dotyczące wymiarów, formy i materiału, z jakiego powinny być wykonane
paszporty roślin, oraz sposobu ich wypełnienia. Ponieważ sprawy te regulowały do tej
pory częściowo przepisy art. 16 ust. 11 ww. ustawy, proponuje się ich uchylenie.
Przeniesienie powyższych regulacji z ustawy do przepisów wykonawczych zapewni ich
większą elastyczność.
Ponadto przepisom art. 16 ust. 15 ww. ustawy powinno zostać nadane nowe brzmienie
stanowiące, że wojewódzki inspektor właściwy ze względu na miejsce prowadzenia
42
uprawy, wytwarzania, składowania lub przechowywania roślin, produktów roślinnych
lub przedmiotów przez podmiot wpisany do rejestru przedsiębiorców może upoważnić
ten podmiot, w drodze decyzji, do wydawania w jego imieniu paszportów roślin.
Proponuje się, aby upoważnienie do wydawania paszportów roślin mogło być udzielone
jedynie podmiotom, które w dniu złożenia wniosku były wpisane do rejestru
przedsiębiorców od co najmniej 2 lat, dają rękojmię zgodnego z przepisami wydawania
paszportów roślin oraz w okresie 2 lat przed dniem złożenia wniosku nie były karane za
naruszenie przepisów o ochronie roślin lub o nasiennictwie. Rozwiązanie takie ma na
celu zminimalizowanie ewentualnego ryzyka nieprawidłowości przy wydawaniu
paszportów roślin przez upoważnione podmioty. W kolejnych przepisach ww. ustawy
proponuje się także uregulowanie odmowy udzielenia upoważnienia do wydawania
paszportów roślin oraz cofania takiego upoważnienia, tak aby zapewnić jednolitość
postępowania w tym zakresie wojewódzkich inspektorów ochrony roślin i nasiennictwa.
Zgodnie z proponowanym brzmieniem art. 16 ust. 18 ww. ustawy, upoważnienie do
wydawania paszportów roślin będzie mogło być w każdym czasie odwołane, jeżeli
upoważniony podmiot przestanie spełniać warunki niezbędne do udzielenia tego
upoważnienia, w tym będzie wydawał paszporty roślin niezgodnie z upoważnieniem
wydanym przez wojewódzkiego inspektora (a zatem przestanie dawać rękojmię ich
prawidłowego wydawania). Proponuje się także, aby przedsiębiorca, któremu cofnięte
zostało upoważnienie, mógł ponownie ubiegać się o jego wydanie po upływie 2 lat od
dnia cofnięcia upoważnienia. Przepis ma na celu określenie, po jakim czasie
przedsiębiorca, któremu cofnięto upoważnienie, może znów być traktowany jako dający
rękojmię właściwego wydawania paszportów roślin. Ponadto przepis będzie działał
dyscyplinująco na upoważnionych przedsiębiorców i zniechęcał ich do ewentualnego
naruszania przepisów.
Obecnie paszporty roślin są wydawane przez wojewódzkiego inspektora ochrony roślin
i nasiennictwa lub przez upoważnione podmioty na formularzach udostępnionych przez
wojewódzkiego inspektora. Zapewnia to możliwość sprawowania skutecznego nadzoru
nad wydawaniem paszportów roślin na obszarze kraju. Mając na uwadze, że paszporty
roślin będą zgodnie z projektowaną ustawą wydawane samodzielnie przez upoważnione
podmioty, zasadne jest, aby dokumentowały one ich wydawanie. Należy przypomnieć,
że zgodnie z postanowieniami dyrektywy 2000/29/WE z dnia 8 maja 2000 r. „paszport
roślin oznacza urzędową etykietę potwierdzającą, że przestrzegane są przepisy
43
niniejszej dyrektywy w zakresie norm fitosanitarnych”. A zatem konieczne jest
sprawowanie przez wojewódzkiego inspektora skutecznego nadzoru nad ich
wydawaniem, co bez prowadzenia przez upoważnione podmioty dokumentacji
dotyczącej wydanych paszportów (obejmującej co najmniej informacje, o których
mowa w art. 16 ust. 6 pkt 5–7 ustawy o ochronie roślin) byłoby w praktyce niemożliwe.
Ponadto brak takiej dokumentacji stwarzałby ryzyko fałszowania paszportów roślin
wydawanych przez polskie podmioty – trudno byłoby bowiem określić, czy dany
paszport został faktycznie wydany przez upoważniony podmiot, czy też został on
podrobiony.
W konsekwencji wprowadzanych zmian w art. 16 ust. 16 pkt 2 ww. ustawy wyrażenie
„wypełnianie formularza paszportu roślin” powinno zostać zastąpione wyrażeniem
„wydawanie paszportu roślin”. Ust. 19 i 20 ww. ustawy powinny zostać uchylone.
Regulują one bowiem zasady postępowania z niewykorzystanymi formularzami
paszportów roślin. Tymczasem, po wejściu w życiu projektowanej nowelizacji,
podmioty upoważnione do samodzielnego wydawania paszportów roślin nie będą
musiały korzystać z formularzy udostępnianych przez wojewódzkiego inspektora
ochrony roślin i nasiennictwa, a zatem omawiane przepisy staną się bezprzedmiotowe.
Niezależnie od powyższego konieczne jest ograniczenie przypadków, w których
możliwe jest udzielanie upoważnień do wydawania paszportów roślin. Ograniczenie to
wynika z przepisów UE i dotyczy w szczególności wydawania paszportów zastępczych
oraz paszportów roślin dla sadzeniaków ziemniaka. Zgodnie z art. 10 ust. 3 tiret trzecie
dyrektywy 2000/29/WE „paszport zastępczy może zostać wystawiony jedynie przez
urzędowy organ odpowiedzialny regionu, w którym znajduje się miejsce prowadzenia
działalności przez wnioskodawcę”. Natomiast zgodnie z art. 12 dyrektywy Rady
2002/56/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu sadzeniakami ziemniaków
(Dz. Urz. L 193 z 20.07.2002, str. 60, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie
specjalne, rozdz. 3, t. 36, str. 340, z późn. zm.) „Państwa Członkowskie wymagają, by
opakowania i kontenery dla sadzeniaków elitarnych i sadzeniaków kwalifikowanych
były plombowane urzędowo lub pod nadzorem urzędowym w taki sposób, by nie
można było ich otworzyć bez uszkodzenia systemu plombującego lub pozostawienia
śladu próby uszkodzenia etykiety urzędowej bądź opakowania.”. W związku
z powyższym proponuje się zawarcie w ww. ustawie normy, zgodnie z którą
wojewódzki inspektor nie będzie mógł upoważnić podmiotu do wydawania paszportów
44