Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym, ustawy o Funduszu Kolejowym oraz ustawy o podatku akcyzowym

– 15 –
2. Podmioty, które złożyły zabezpieczenie akcyzowe, o którym mowa w ustawie
zmienianej w art. 3, w należnej wysokości przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, są
zwolnione z obowiązku zabezpieczenia opłaty paliwowej, o którym mowa w art. 37k ust. 1a
ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, do dnia:
1)
wygaśnięcia lub utraty ważności złożonego zabezpieczenia akcyzowego,
2)
złożenia nowego lub dodatkowego zabezpieczenia akcyzowego,
3)
przedłużenia złożonego zabezpieczenia akcyzowego lub jego ważności
– nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2015 r.
3. Podmioty, którym udzielono zwolnienia z obowiązku złożenia zabezpieczenia
akcyzowego, o którym mowa w art. 64 ustawy zmienianej w art. 3, przed dniem wejścia
w życie niniejszej ustawy, są zwolnione z obowiązku zabezpieczenia opłaty paliwowej,
o którym mowa w art. 37k ust. 1a ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą
ustawą, do dnia wygaśnięcia tego zwolnienia.
4. Zwolnienie z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego udzielone przed dniem
wejścia w życie niniejszej ustawy podmiotom zwolnionym z obowiązku zabezpieczenia
opłaty paliwowej na podstawie ust. 3, nie może ulec przedłużeniu.
Art. 5. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2015 r., z wyjątkiem art. 1 pkt 3
i art. 3 pkt 17, które wchodzą w życie z dniem 1 października 2014 r.
























05/51rch
UZASADNIENIE
Projekt ustawy wprowadzający zmiany w ustawie z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku
akcyzowym (Dz. U. z 2011 r. Nr 108, poz. 626, z późn. zm.), w ustawie z dnia
27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym
(Dz. U. z 2012 r. poz. 931, z późn. zm.) oraz w ustawie z dnia 16 grudnia 2005 r.
o Funduszu Kolejowym (Dz. U. z 2006 r. Nr 12, poz. 61, z późn. zm.) został
opracowany w celu zapewnienia dodatkowych wpływów Funduszu Kolejowego (dalej
„FK”). Wynika to z potrzeby zwiększenia możliwości finansowych niezbędnych do
realizacji infrastrukturalnych projektów inwestycyjnych, utrzymania infrastruktury
kolejowej, innych wydatków finansowanych z tego funduszu oraz maksymalnego
wykorzystania środków pochodzących z Unii Europejskiej w ramach nowej
perspektywy finansowej UE na lata 2014–2020.
Zgodnie z projektem ustawy dodatkowe środki finansowania FK będą pochodzić
z wpływów z podwyższonej opłaty paliwowej. Równocześnie z podniesieniem stawek
opłaty paliwowej zaproponowano obniżenie stawek podatku akcyzowego od paliw
silnikowych o te same wartości, tak aby nie wpłynęło to na ceny tych paliw.
Zgodnie z ustawą o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym
(dalej „KFD”) wprowadzanie na rynek krajowy paliw silnikowych oraz gazu,
wykorzystywanych do napędu silników spalinowych, podlega opłacie paliwowej.
Opłata paliwowa stanowi przychód KFD i FK, z tym że kwota stanowiąca 80% opłaty
paliwowej stanowi przychód KFD, a kwota stanowiąca 20% tej opłaty – przychód FK.
Mając na uwadze fakt, że w obecnym stanie prawnym opłata paliwowa dzielona jest
w proporcji 80:20, przyjęto rozwiązanie polegające na corocznym transferze środków
z KFD do FK w wysokości 400 mln zł. Zasada ta będzie obowiązywać w latach
2015–2019. Podkreślenia wymaga, że w chwili obecnej w ww. ustawach istnieją już
przepisy dotyczące dodatkowego zasilania FK w latach 2010–2015 ze środków KFD
w wysokości 100 mln zł rocznie, które pozostają w mocy. W przeliczeniu na litr paliwa
silnikowego udział opłaty paliwowej, w zależności od rodzaju paliwa, wynosi obecnie
od około 7 do 26 groszy. Stawka opłaty paliwowej ulega corocznie zmianie w stopniu
odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie
pierwszych trzech kwartałów roku, w którym stawki ulegają zmianie, w stosunku do
analogicznego okresu roku poprzedniego.
Wpływy z tytułu opłaty paliwowej w 2013 r. wyniosły ok. 4,65 mld zł.
W ustawie o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym
zaproponowano zmiany w art. 37i, art. 37k oraz art. 37m.
W art. 37i dodano nowe ust. 3a i 3b rozstrzygające o podziale dodatkowych środków
pochodzących z wpływów z opłaty paliwowej między FK i KFD – w 2015 r. (ust. 3a)
i w latach 2016–2019 (ust. 3b) oraz ust. 5 regulujący sposób i terminy przekazywania
tych środków. W efekcie konieczną okazała się także odpowiednia zmiana
dostosowawcza ust. 1 i 3.
W art. 37k dodano ust. 1a odnoszący się do wprowadzenia nowego obowiązku objęcia
opłaty paliwowej zabezpieczeniem akcyzowym na zasadach określonych w ustawie
o podatku akcyzowym. Dodanie nowego przepisu ma na celu zminimalizowanie ryzyka
powstania nieściągalnych zaległości w opłacie paliwowej, co nabiera znaczenia
w sytuacji wzrastających stawek tej opłaty.
Kolejna zmiana polega na dodaniu w art. 37m nowego ust. 3a, na podstawie którego
w latach 2015–2019 podwyższa się stawki opłaty paliwowej odpowiednio o 25,00 zł za
1000 l albo o 25,00 zł za 1000 kg, w zależności od rodzaju paliwa. Oznacza to, że
w przedmiotowym okresie stawki opłaty paliwowej obliczone według dotychczasowych
zasad (stawki określone w ust. 1 podlegają corocznej waloryzacji o wskaźnik wzrostu
cen towarów i usług konsumpcyjnych) będą podwyższone o wskazane kwoty, przy
czym kwoty podwyższenia nie podlegają waloryzacji zgodnie z zasadą wynikającą
z ust. 2 oraz nie sumują się w kolejnych latach.
W celu zapewnienia większej czytelności wprowadzanej zmiany, zwłaszcza dla
odbiorców przedmiotowej normy prawnej, zdecydowano się na dodanie ust. 5
w art. 37m. Zgodnie z dodanym ust. 5 stawki opłaty paliwowej na lata 2015–2019
ogłaszane w drodze obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej
„Monitor Polski” będą uwzględniały kwotę podwyższenia (o 25,00 zł za 1000 l albo
o 25,00 zł za 1000 kg, w zależności od rodzaju paliwa). Aby umożliwić
przedsiębiorcom zapoznanie się z wysokością stawek opłaty paliwowej obowiązujących
od 1 stycznia 2015 r., zaproponowano, aby ten przepis wszedł w życie z dniem
1 października 2014 r.

2
W związku z przyjętym założeniem przeznaczenia w latach 2015–2019 środków
uzyskanych z podwyższenia opłaty paliwowej na finansowanie inwestycji i utrzymania
infrastruktury kolejowej równolegle zaproponowano stosowną nowelizację ustawy
o Funduszu Kolejowym.
FK został utworzony w Banku Gospodarstwa Krajowego w celu gromadzenia środków
finansowych na przygotowanie oraz realizację budowy i przebudowy linii kolejowych,
remonty i utrzymanie linii kolejowych, likwidację zbędnych linii kolejowych oraz
wydatki bieżące PKP Polskich Linii Kolejowych Spółki Akcyjnej związane
z działalnością polegającą na zarządzaniu infrastrukturą kolejową, a także finansowania
zadań w zakresie kolejnictwa.
Środki FK pochodzą m.in. z: wpływów z obligacji emitowanych na rzecz funduszu
przez Bank Gospodarstwa Krajowego, kredytów lub pożyczek zaciągniętych na rzecz
funduszu przez Bank Gospodarstwa Krajowego, akcji w spółkach publicznych,
inwestycji środków FK w jednostki uczestnictwa funduszy rynku pieniężnego.
Jednak jednym z podstawowych źródeł finansowania FK jest opłata paliwowa. Środki
finansowe wpływające z tego tytułu uzyskane ze sprzedaży paliw silnikowych są, jak to
opisano powyżej, przeznaczone w 80% na zasilenie KFD, a kwota stanowiąca 20% tej
opłaty stanowi przychód FK.
Wydatki FK na cele ustawowe wynikają (w latach 2014–2019) z „Programu rzeczowo-
-finansowego wykorzystania środków Funduszu Kolejowego” uchwalonego przez Radę
Ministrów. Wypłaty ze środków Funduszu dokonywane są na podstawie wniosków
o wypłatę składanych w Banku przez ministra właściwego do spraw transportu
i w oparciu o plan finansowy funduszu, opracowany w zakresie wydatków zgodnie
z ww. Programem rzeczowo-finansowym.
Beneficjentami wypłat dokonywanych ze środków FK są:
–
zarządcy infrastruktury kolejowej, którzy zawarli umowy z ministrem właściwym
do spraw transportu na realizację zadań w zakresie remontów i utrzymania
infrastruktury kolejowej, inwestycji kolejowych oraz likwidacji zbędnych linii
kolejowych,
–
samorządy województw z tytułu finansowania lub współfinansowania przez
samorządy województw zadań w zakresie zakupu, modernizacji oraz napraw
3
pojazdów kolejowych przeznaczonych do przewozów pasażerskich wykonywanych
na podstawie umowy o świadczenie usług publicznych (w latach 2009–2015),
–
PKP S.A. z tytułu nabycia przez Skarb Państwa akcji PKP Polskich Linii
Kolejowych S.A.,
–
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z tytułu finansowania wydatków bieżących
związanych z działalnością polegającą na zarządzaniu infrastrukturą kolejową.
Istotą wprowadzanych w art. 5 i art. 5a ustawy o Funduszu Kolejowym zmian jest,
analogicznie jak w przypadku art. 37i o autostradach płatnych oraz o Krajowym
Funduszu Drogowym, dodanie odpowiednich przepisów pozwalających na realizację
przyjętego założenia, tj. przeznaczenia w latach 2015–2019 środków wynikających
z podwyższenia opłaty paliwowej na rzecz FK. Pozwolą one na finansowanie zadań
w zakresie inwestycji infrastrukturalnych, utrzymania infrastruktury kolejowej oraz
innych wydatków finansowanych z jego środków.
W art. 5 dodano nowe ust. 4 i 5 rozstrzygające o powiększeniu środków FK
o dodatkowe kwoty przekazywane przez Bank Gospodarstwa Krajowego pochodzące
z wpływów z opłaty paliwowej – w 2015 r. o 500 mln zł (ust. 4), a w latach 2016–2019
o 400 mln zł (ust. 5). W efekcie konieczna okazała się także odpowiednia zmiana
dostosowawcza art. 5a – dotychczasowa treść została oznaczona jako ust. 1,
a w dodanym ust. 2 uregulowano sposób i terminy przekazywania ww. środków przez
BGK.
Pozostałe z proponowanych zmian dotyczą ustawy o podatku akcyzowym.
W większości (artykuły: 14, 28, 41a, 41e, 50, 52, 56, 63–67, 69, 71–74) są one
konsekwencją nałożenia w art. 37k ust. 1a ustawy o autostradach płatnych oraz
o Krajowym Funduszu Drogowym obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego,
gwarantującego wykonanie powstałego albo mogącego powstać obowiązku jej zapłaty.
Jak już opisano powyżej, dodanie nowego przepisu ma na celu zminimalizowanie
ryzyka powstania nieściągalnych zaległości w opłacie paliwowej, zwłaszcza w sytuacji
wzrastających stawek tej opłaty. Zaległości z tytułu opłaty paliwowej wg stanu na
koniec listopada 2013 r. wynosiły w skali kraju przeszło 143,8 mln zł. Z tych powodów
zaproponowano rozwiązanie, którego wprowadzenie stanowić będzie z jednej strony
nowe obciążenie dla przedsiębiorców, z drugiej zaś zabezpieczenie wykonania
obowiązku zapłaty opłaty paliwowej.
4