Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw

– 90 –
art. 32–35 tej dyrektywy czasowych odstępstw od wymagań emisyjnych dla źródeł
istniejących po roku 2015 (uwzględnionych w przepisach § 10–13 wersji projektu
przekazanego do konsultacji społecznych), regulować będzie szczegółowo nie projektowane
rozporządzenie, lecz ustawa – Poś.
Wprowadzono także, zgodne z postanowieniami dyrektywy, odpowiednie wymagania
dotyczące:
•
stopni odsiarczania – § 12 ust. 13 (art. 31 dyrektywy IED),
•
istniejących źródeł szczytowych eksploatowanych po roku 2015, które stanowią część
zespołu źródeł włączonych do wspólnego komina (załącznik nr 1); w tym zakresie
wskazano, że łagodniejsze standardy emisyjne dotyczą źródła lub części źródła
odprowadzającej gazy odlotowe jednym lub więcej przewodem wspólnego komina,
której czas użytkowania w roku kalendarzowym (średnia krocząca z pięciu lat) jest nie
dłuższy niż 1500 godzin, w przypadku gdy emisja w tym przewodzie jest monitorowana
osobno oraz, że standardy te są ustalane w odniesieniu do całkowitej nominalnej mocy
cieplnej źródła (dyrektywa IED – załącznik nr V część 1).
W odniesieniu do procesu spalania lub współspalania odpadów istotną zmianą jest to, że
wymaganiami emisyjnymi objęto nie tylko instalacje spalania lub współsplania odpadów, ale
także urządzenia, w których realizowany jest ten proces. Wskazano przy tym, że jako
urządzenia istniejące – w rozumieniu rozporządzenia - należy traktować te, które zostały
wyprodukowane przed dniem 28 grudnia 2002 r. Zaostrzono także niektóre wartości Cproc
dla dwutlenku siarki, tlenków azotu (tlenku azotu i dwutlenku azotu w przeliczeniu na
dwutlenek azotu) i pyłu, na podstawie których ustalane są wymagania emisyjne dla źródeł
spalania paliw, w których współspalane są odpady (załącznik nr 8 pkt III projektu
rozporządzenia). Dla zachowania zgodności wymagań polskich przepisów dotyczących
spalania lub współspalania odpadów z postanowieniami dyrektywy IED konieczna jest także
rezygnacja, od dnia 1 stycznia 2016 r., z odstępstwa, które wynika z przepisu § 18 ust. 2
obowiązującego obecnie rozporządzenia w sprawie standardów emisyjnych z instalacji,
w myśl którego wymagań emisyjnych dotyczących instalacji współspalania odpadów nie
stosuje się do instalacji, w których wraz z paliwami współspalane są odpady inne niż
niebezpieczne w ilości nie większej niż 1% masy paliw.
W odniesieniu do instalacji rozpuszczalnikowych, w których są używane lotne związki
organiczne (LZO), w § 33 pkt 7 projektu rozporządzenia podano inną niż dotychczas
definicję instalacji istniejących (zgodną z art. 57 pkt 1 dyrektywy IED), co skutkuje objęciem
tą definicją szerszej grupy instalacji rozpuszczalnikowych, niż wynika to z rozporządzenia
obecnie obowiązującego. Uwzględniono także (w § 39) postanowienia załącznika VII część 5
ust. 2 a i b dyrektywy IED, dotyczące planu obniżenia emisji.
Do projektu rozporządzenia (§ 3, 5 i 33) wprowadzono również kilka nowych definicji
podanych w art. 3 i 57 dyrektywy IED.
Ponadto w projekcie uwzględniono postulaty podmiotów stosujących obecne
rozporządzenie w zakresie przeredagowania lub doprecyzowania niektórych przepisów,
w celu usunięcia wątpliwości interpretacyjnych lub poprawy czytelności przepisów.
– 91 –
Uwzględniając zakres zmian przewidzianych do wprowadzenia do rozporządzenia
w sprawie standardów emisyjnych z instalacji, nie proponuje się zmiany obowiązującego
rozporządzenia, lecz wydanie nowego aktu prawnego. Z dniem wejścia w życie tego
rozporządzenia straci moc obowiązujące dotychczas rozporządzenie Ministra Środowiska
z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz. U. Nr 95,
poz. 558). Zawarte w § 45-51 przepisy przejściowe obejmują wszystkie sytuacje
intertemporalne, które się zdarzą po wejściu w życie nowego rozporządzenia.
Projektowane rozporządzenie nie zawiera przepisów technicznych i w związku z tym
nie podlega procedurze notyfikacji określonej w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia
23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm
i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039, z późn. zm.).
Stosownie do przepisu art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. nr 169, poz. 1414, z późn. zm.), projekt rozporządzenia
został zamieszczony na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej Rządowego
Centrum Legislacji w zakładce „Rządowy Proces Legislacyjny” – do której link znajduje się
na stronie internetowej Ministerstwa Środowiska w zakładce „Prawo” – „Projekty aktów
prawnych”.
Polskie Sieci Elektroenergetyczne Operator S.A. zgłosiły zainteresowanie pracami w trybie
ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa.
Projekt rozporządzenia jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
– 92 –
OCENA SKUTKÓW REGULACJI (OSR)
1. Cel wprowadzenia rozporządzenia
Celem wprowadzenia rozporządzenia jest wykonanie delegacji zawartej w art. 146
ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, w brzmieniu nadanym temu
przepisowi według projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz
niektórych innych ustaw (nad którym prace legislacyjne są aktualnie prowadzone),
upoważniającej ministra właściwego do spraw środowiska do określenia w rozporządzeniu,
w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki, m.in.:
1)
standardów emisyjnych dla niektórych rodzajów instalacji, źródeł spalania paliw,
zróżnicowanych w zależności od rodzaju i skali działalności, procesu technologicznego
lub operacji technicznej oraz terminu wydania pozwolenia na budowę lub pozwolenia na
użytkowanie, terminu złożenia wniosku o wydanie pozwolenia na budowę lub
pozwolenia na użytkowanie, terminu oddania do użytkowania, terminu zakończenia
użytkowania lub dalszego łącznego czasu użytkowania źródła lub instalacji
oraz
z urządzeń spalania lub współspalania odpadów, zróżnicowanych w zależności od skali
działalności oraz roku produkcji urządzenia;
2)
dla niektórych z rodzajów instalacji i źródeł spalania paliw oraz dla urządzeń spalania
lub współspalania odpadów:
a) warunków uznawania standardów emisyjnych za dotrzymane, lub
b) sposobu sprawdzania dotrzymywania standardów emisyjnych, lub
c) stałych lub przejściowych odstępstw od standardów emisyjnych, warunków lub
granic odstępstw lub warunki zastosowania planu obniżenia emisji, lub
d) sposobów postępowania w przypadku zakłóceń w pracy urządzeń ochronnych
ograniczających emisję, lub
e) przypadków, w których jest wymagane wstrzymanie podawania odpadów do
spalania lub współspalania lub zatrzymanie instalacji i urządzenia spalania lub
współspalania odpadów, lub
f) wymagań lub ograniczeń w zakresie stosowania paliw, surowców lub materiałów,
w tym substancji lub mieszanin, o określonych właściwościach, cechach lub
parametrach, lub
g) wymagań w zakresie stosowania określonych rozwiązań technicznych
zapewniających ograniczanie emisji, lub
h) przypadków, w których prowadzący instalacje lub użytkownik urządzenia spalania
lub współspalania odpadów przekazuje organowi właściwemu do wydania
pozwolenia, wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska lub ministrowi
właściwemu do spraw Środowiska odpowiednie informacje lub dane, jak również
terminów i formy ich przekazania.
Konieczność zmiany przepisu delegacyjnego (art. 146 ustawy – Poś ) oraz przyjęcia
nowego rozporządzenia w sprawie standardów emisyjnych dla instalacji, źródeł spalania
paliw oraz urządzeń spalania lub współspalania odpadów, wynika z działań
– 93 –
dostosowawczych mających na celu przeniesienie do prawa polskiego postanowień
dyrektywy IED.

2.
Podmioty, na które będzie oddziaływał projektowany akt normatywny
Przygotowany projekt rozporządzenia w sprawie standardów emisyjnych dla niektórych
rodzajów instalacji, źródeł spalania paliw oraz urządzeń spalania lub współspalania odpadów
ma swój merytoryczny odpowiednik w przepisach obowiązujących. W obecnym stanie
prawnym sprawa wymagań emisyjnych z instalacji spalania paliw, spalania lub współspalania
odpadów, produkcji lub obróbki wyrobów azbestowych, produkcji dwutlenku tytanu oraz
z instalacji, w których używane są rozpuszczalniki organiczne, regulowana jest przepisami
rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów
emisyjnych z instalacji. Niniejszy projekt dotyczy tych samych rodzajów instalacji, które
objęte są rozporządzeniem dotychczasowym, a także użytkowników urządzeń do spalania lub
współspalnia odpadów.
Zakres podmiotów, na które regulacja ta będzie oddziaływać zasadniczo nie ulegnie
zmianie. Podmiotami tymi są, jak dotychczas, podmioty eksploatujące:
– źródła spalania paliw,
– instalacje spalania i współspalania odpadów,
– instalacje do przetwarzania azbestu lub produktów zawierających azbest,
– instalacje do produkcji dwutlenku tytanu,
– instalacje, w których używane są rozpuszczalniki organiczne
oraz dodatkowo - zgodnie z wymaganiami dyrektywy IED – użytkownicy urządzeń do
spalania lub współspalnia odpadów.
Z informacji i danych zamieszczonych w Krajowej bazie o emisjach gazów
cieplarnianych i innych substancji, prowadzonej przez Krajowy Ośrodek Bilansowania
i Zarządzania Emisjami (KOBIZE) oraz zbieranych na potrzeby sprawozdań dotyczących
realizacji dyrektyw, których postanowienia emisyjne przeniesione są do obowiązującego
rozporządzenia w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (w tym dyrektywy Parlamentu
Europejskiego i Rady 2000/76/WE z dnia 4 grudnia 2000 r. w sprawie spalania odpadów oraz
dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 1999/13/WE w sprawie ograniczeń emisji
lotnych związków organicznych spowodowanej użyciem organicznych rozpuszczalników
podczas niektórych czynności i w niektórych urządzeniach) wynika, że liczba obiektów
objętych wymaganiami emisyjnymi w poszczególnych grupach to ok.:
– 1289 instalacji spalania paliw,
– 60 spalarni odpadów,
– 67 współspalarni odpadów,
– 3147 stacjonarnych urządzeń podlegających wymaganiom w zakresie standardów
emisyjnych lotnych związków organicznych, eksploatowanych w 20 branżach objętych
tymi wymaganiami.
– 94 –
Ponadto w kraju eksploatowana jest jedna instalacja do produkcji dwutlenku tytanu,
natomiast brak jest instalacji do przetwarzania azbestu lub produktów zawierających azbest.
Dla oceny skutków przyjęcia niniejszego rozporządzenia istotne jest to, że instalacje,
których dotyczy projekt, zasadniczo są już obecnie objęte wymaganiami w zakresie
standardów emisyjnych, na gruncie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia
2011 r., które przenosi do polskiego prawa wymagania dyrektyw emisyjnych przyjętych
wcześniej przez instytucje UE. W stosunku do obecnych regulacji, w projekcie
rozporządzenia proponuje się objąć wymaganiami emisyjnymi dodatkowo małe źródła
spalania paliw o nominalnej mocy cieplnej 0,5–1,0 MW oraz urządzenia spalania lub
współspalnia odpadów (jakkolwiek z ostatniego sprawozdania dotyczącego realizacji
postanowień dyrektywy 2000/76/WE wynika, że w Polsce do procesów spalania lub
współspalania odpadów nie są wykorzystywane urządzenia, rozumiane jako obiekty
niestacjonarne).
Realizacja głównego celu niniejszego projektu, tj. transpozycja do polskich przepisów
postanowień emisyjnych dyrektywy IED, spowoduje zaostrzenie standardów emisyjnych dla
pewnej grupy źródeł spalania paliw i instalacji współspalania odpadów. Zaostrzenie
wymagań dla istniejących źródeł spalania paliw o całkowitej nominalnej mocy cieplnej nie
mniejszej niż 50 MW, a także dla istniejących źródeł, w których wspłspalane są odpady
nastąpi – co do zasady – z dniem 1 stycznia 2016 r., natomiast źródeła, w których są
współspalane odpady, dla których pierwsze pozwolenie wydano po dniu 6 stycznia 2013 r.
lub źródeł, które zostały oddane do użytkowania po dniu 7 stycznia 2014 r., zostaną objęte
ostrzejszymi wymaganiami już od dnia 7 stycznia 2014 r. Operatorzy instalacji i źródeł mają
jeszcze czas na podjęcie decyzji co do warunków dalszej eksploatacji obiektów i realizację
odpowiednich działań modernizacyjno-inwestycyjnych.
Dyrektywa IED dopuszcza szereg czasowych odstępstw od wprowadzonych jej
postanowieniami wymagań, co wpłynie na rzeczywiste koszty dostosowania instalacji do
przepisów rozporządzenia i terminy poniesienia tych kosztów, m.in.:
•
Przejściowy Plan Krajowy – projekt został przyjęty przez Rząd RP i jeżeli zostanie
zaakceptowany przez Komisję Europejską, to od 1 stycznia 2016 r. do 1 lipca 2020 r.
niektóre źródła istniejące – objęte PPK – będą mogły funkcjonować przy spełnianiu
łagodniejszych wymagań emisyjnych od określonych w dyrektywie IED dla okresu od
dnia 1 stycznia 2016 r.,
•
derogacje obowiązujące w całym okresie eksploatacji (tzw. derogacje 17 500 godzin lub
32 000 godzin) – źródła nie muszą spełniać emisyjnych wymagań określonych
w dyrektywie IED, jeżeli będą użytkowane nie dłużej niż do końca roku 2023, a czas ich
użytkowania w okresie od 1 stycznia 2016 r. do 31 grudnia 2023 r. nie przekroczy
17 500 godzin (32 000 godzin – w przypadku źródeł, których użytkowanie rozpoczęto
przed dniem 31 grudnia 1986 r. i które są opalane lokalnymi paliwami stałymi
o wartości opałowej poniżej 5800 kJ/kg, zawartości wilgoci powyżej 45% wagowo,
połączonej zawartości wilgoci i popiołu powyżej 60% wagowo i zawartości tlenku
wapnia w popiele powyżej 10%); zgodnie z dyrektywą i projektem ustawy zmieniającej