Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty

 
obowiązku przedszkolnego poza przedszkolem lub inną formą wychowania przedszkolnego, 
w trakcie  trwania  roku  szkolnego  rozszerza  zakres  współdecydowania  rodziców  o edukacji 
dziecka. 
Rozwiązane  to  jest  istotne  także  dla  rodziców  dzieci  sześcioletnich,  które  od 
1 września  2014  r.  obligatoryjnie  rozpoczynają  edukację  szkolną  (wtedy  do  I  klasy  pójdą 
obowiązkowo  dzieci  urodzone  w  I  połowie  2008  r).  Rodzice,  szczególnie  dzieci 
rozpoczynających  obowiązek  szkolny  w  wieku  sześciu  lat,  wyrażają  obawy  związane  z 
adaptacją dziecka do warunków szkolnych. Zdarzają się przypadki, że rodzice podejmują lub 
chcą  podjąć  decyzję  o  edukacji  domowej  ze  względu  na  stan  zdrowia  dziecka  (np.  niska 
odporność,  alergie  pokarmowe  itp.).  Jeśli  rodzice  uznają,  że  dla  ich  dziecka  lepszym 
rozwiązaniem  będzie  realizacja  obowiązku  szkolnego  w  ramach  edukacji domowej, przed 
rozpoczęciem  roku  szkolnego,  czy  już  po  rozpoczęciu  roku  szkolnego,  będą  mogli 
wnioskować do dyrektora szkoły o wydanie takiego zezwolenia. 
Na  potrzebę  zmian  w  odstąpienia  od  określonego  w  ustawie  terminu  składania 
wniosku zwracali uwagę również dyrektorzy szkół i rodzice uczniów, którzy w trakcie roku 
szkolnego wrócili do Polski po dłuższym pobycie za granicą. Jak wynika z informacji od tych 
rodziców, dzieci mają problem z przystosowaniem się do warunków szkolnych. Trudno im 
również odnaleźć się w nowej grupie rówieśniczej.  
Podobne  postulaty  zgłaszane  były  ze  strony  rodziców  dzieci  i  młodzieży 
niepełnosprawnych, posiadających orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na 
niepełnosprawności  sprzężone,  z  których  jedną  z  niepełnosprawności  jest  upośledzenie 
umysłowe, którzy wybrali jako formę kształcenia specjalnego dziecka kształcenie w ośrodku 
umożliwiającym  tym  dzieciom  spełnianie  obowiązku  szkolnego  lub  obowiązku  nauki,  o 
którym mowa w art. 2 pkt 5 ustawy o systemie oświaty. Takie orzeczenie może być wydane 
w każdym czasie na wniosek rodzica (opiekuna prawnego) dziecka, co uzasadnia odstąpienie 
od  sztywnego  określenia  terminu  złożenia  przez  rodziców  przedmiotowego  wniosku  i 
umożliwienie  dzieciom  realizacji  obowiązku  szkolnego  i  obowiązku  nauki  w  ośrodku 
również  w  trakcie  roku  szkolnego.  Jednocześnie  doprecyzowano,  że  przepisy  dotyczące 
zobowiązania  rodziców  do  przystępowania  w  każdym  roku  szkolnym  przez  dziecko 
spełniające  obowiązek  szkolny  lub  obowiązek  nauki  do  rocznych  egzaminów 
klasyfikacyjnych  nie  mają  zastosowania  w  przypadku  wydawania  zezwolenia  dla  dzieci  i 
młodzieży posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu 
 
na  upośledzenie  umysłowe  w  stopniu  umiarkowanym  lub  znacznym,  zgodnie 
z obowiązującymi zasadami oceniania, klasyfikowania i promowania tych uczniów. 
Przedstawione  zmiany  umożliwiają  rodzicom  korzystanie  w  każdym  czasie 
z przyznanego  im  prawa  do  organizacji  edukacji  własnego  dziecka.  Proponowany  kierunek 
zmian jest spójny z priorytetem wspierania i rozwijania aktywności środowiska rodziców. 
W związku rozpoczynaniem w roku szkolnym 2014/2015 i 2015/2016 nauki w szkole 
podstawowej  jednocześnie  przez  dzieci  sześcioletnie  i  siedmioletnie  proponuje  się,  aby 
projektowane przepisy dotyczące  odraczania  spełniania  obowiązku  szkolnego  miały 
zastosowanie  wyłącznie  w  stosunku  do  dzieci,  które  spełnianie  obowiązku  szkolnego 
rozpoczęły  w  wieku  sześciu  lat.  W  odniesieniu  do  dzieci,  które  spełnianie  obowiązku 
szkolnego  rozpoczynałyby  w  wieku  siedmiu  lat,  w  przepisach  przejściowych  (art.  4  i  5 
projektu  ustawy),  proponuje  się  zachowanie  dotychczasowych  rozwiązań  w  zakresie 
odraczania obowiązku szkolnego. 
Proponuje  się  również,  aby  decyzję  o  wcześniejszym  przyjęciu  dziecka  do  szkoły 
podstawowej na  rok  szkolny  2014/2015  mogły  być  wydawane  również  na  podstawie  opinii 
niepublicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej 
zatrudniającej  pracowników 
posiadających kwalifikacje określone dla pracowników publicznych poradni (art. 2 projektu 
ustawy). 
 
3. Funkcjonowanie świetlicy szkolnej – art. 67 ust. 3-6 ustawy o systemie oświaty – art. 1 
pkt 3 projektu ustawy 
Projektowana zmiana przepisu art. 67 zakłada dodanie ust. 3-6, które doprecyzowują 
kwestie funkcjonowania świetlicy w szkole. 
Zgodnie z projektowanym przepisem,  w  szkołach  podstawowych  oraz  w  szkołach 
prowadzących  kształcenie  specjalne  uczniów,  szkoła  ma  obowiązek  zapewnić  uczniom 
zajęcia  świetlicowe,  które  organizowane  będą  systematycznie,  w  ciągu  całego  dnia,  z 
uwzględnieniem  potrzeb  edukacyjnych  oraz  rozwojowych  dzieci  i  młodzieży,  a  także  ich 
możliwości psychofizycznych. Pod opieką jednego nauczyciela nie może pozostawać więcej 
niż 25 uczniów. Wyjątek stanowią szkoły specjalne i integracyjne oraz oddziały integracyjne 
i specjalne zorganizowane w szkołach  ogólnodostępnych,  w  których  liczba  uczniów  na 
zajęciach świetlicowych pozostających pod opieką jednego nauczyciela powinna odpowiadać 
liczbie  uczniów  wymaganej  dla  oddziału  specjalnego  lub  integracyjnego,  określonej  w 
 
rozporządzeniu  Ministra  Edukacji  Narodowej w sprawie ramowych statutów publicznego 
przedszkola oraz publicznych szkół.  
Przepisy  te  będą  miały  zastosowanie  również  w  odniesieniu  do  gimnazjów,  jeżeli 
zajdzie potrzeba zapewnienia zajęć świetlicowych również uczniom tej szkoły, np. w sytuacji 
oczekiwania na dowóz zorganizowany przez gminę. 
Projektowany przepis art. 67 ustawy nie ustanawia nowego zadania, lecz 
doprecyzowuje  brzmienie  dotychczasowej  ogólnej  regulacji  ustawowej  dotyczącej 
organizowania  świetlicy  szkolnej.  Obecny  art.  67  ustawy  określa  jedynie  konieczność 
zapewnienia uczniom możliwości korzystania ze świetlicy, natomiast warunki korzystania ze 
świetlicy  zostały  zawarte  w  rozporządzeniu  Ministra  Edukacji  Narodowej  z  dnia  21  maja 
2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (§ 7 
załącznika  Nr  2  Ramowego  Statutu  Publicznej  Szkoły  Podstawowej  i  §  9  załącznik  Nr  3 
Ramowego  Statutu  Publicznego  Gimnazjum).  Jednocześnie  szkoła,  w  tym  również  szkoła 
ponadgimnazjalna,  obecnie  jest  zobowiązana  zapewnić  opiekę  uczniom  niepełnosprawnym 
objętym  kształceniem  specjalnym,  którzy  po  zakończeniu  zajęć  czekają  na  dowóz 
zapewniany przez gminę właściwą ze względu na miejsce zamieszkania ucznia, na podstawie 
art. 17 ust. 3a ustawy o systemie oświaty. 
Projektowane brzmienie art. 67 ustawy o systemie oświaty podkreśla wagę obowiązku 
właściwego  zapewnienia  opieki  świetlicowej  dzieciom  i  młodzieży,  uwzględnia  zatem 
określenie  warunków  korzystania  z  tej  opieki,  w  szczególności  w zakresie liczby uczniów 
pozostających  pod  opieką  jednego  nauczyciela  oraz  rodzajów  zajęć  świetlicowych 
organizowanych dla dzieci. 
 
Proponuje  się,  aby  ustawa  weszła  w  życie  po  upływie  7  dni  od  dnia  ogłoszenia, 
z wyjątkiem, z wyjątkiem art. 1 pkt 2 lit. a w zakresie art. 16 ust. 2 ustawy, o której mowa w 
art.  1,  w  brzmieniu  nadanym  niniejszą  ustawą,  który  wchodzi  w życie  z  dniem  1  września 
2014  r.  Projektowane  przepisy  powinny  wejść  w  życie  w możliwie  pilnym  terminie,  aby 
mogły mieć zastosowanie do organizacji roku szkolnego 2014/2015.  
 
 
Podmioty, na które oddziałuje projektowana ustawa 
Projektowana  ustawa  będzie  oddziaływać  na  organy  prowadzące  szkoły  i  placówki  oraz 
nauczycieli, uczniów i rodziców. 
 
Wpływ  projektowanej  ustawy  na  sektor  finansów  publicznych,  w  tym  budżet  państwa  i 
budżety jednostek samorządu terytorialnego 
 
1.  Osoba  wspierająca  nauczycieli  prowadzących  zajęcia  dydaktyczne,  wychowawcze  i 
opiekuńcze oraz prowadzących opiekę świetlicową 
Zatrudnienie w szkole podstawowej takiej osoby nie jest obligatoryjne. Jednostka samorządu 
terytorialnego będzie indywidualnie podejmować decyzje w tej sprawie. Jednocześnie należy 
wskazać,  że  jednostki  samorządu  terytorialnego  przy  zatrudnianiu  tych  osób  będą  mogły 
skorzystać z następujących źródeł finansowania: 
−  dochody  jednostki  samorządu  terytorialnego,  w  tym  część  oświatowa  subwencji 
ogólnej. Środki mogą pochodzić w szczególności ze zwiększonych dochodów gmin 
związanych  z  wprowadzeniem  do  algorytmu  podziału  części  oświatowej  subwencji 
ogólnej  na  rok  2014  nowej  wagi  P31  =  0,03  obejmującej  uczniów  klas  pierwszych 
szkół  podstawowych  dla  dzieci  i  młodzieży  oraz  uczniów  klas  pierwszych 
ogólnokształcących szkół muzycznych I stopnia; 
−  środki  Europejskiego  Funduszu  Społecznego  zaplanowane  w  regionalnych 
programach operacyjnych 2014-2020  dedykowane  na  działania  w  zakresie wsparcia 
ucznia młodszego, indywidualizacji oraz rozwarstwienia w szkołach i placówkach; 
−  środki pochodzące ze środków Funduszu Pracy stanowiących rezerwę Ministra Pracy 
i  Polityki  Społecznej,  przeznaczone  w  celu  realizacji  programów  aktywizacji 
zawodowej  bezrobotnych  zwolnionych  z  pracy  z  przyczyn  niedotyczących 
pracowników oraz pracowników objętych zwolnieniami monitorowanymi. 
 
2. 
Omówienie dostępu do opieki świetlicowej 
Projektowany w art. 1 pkt 3 projektu ustawy przepis, regulujący kwestie zapewnienia opieki 
świetlicowej  uczniom  szkoły  publicznej,  nie  ustanawia  nowego  zadania,  a jedynie 
doprecyzowuje  brzmienie  dotychczasowego  przepisu  ustawy  dotyczącego  organizowania 
świetlicy szkolnej. Obecny art. 67 ustawy określa jedynie konieczność zapewnienia uczniom 
możliwości  korzystania  ze  świetlicy,  natomiast  warunki  korzystania  ze  świetlicy  zostały 
 
zawarte w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie 
ramowych statutów publicznego  przedszkola  oraz  publicznych  szkół  (§  7  załącznika  Nr  2 
Ramowego Statutu Publicznej Szkoły Podstawowej i § 9 załącznik Nr 3 Ramowego Statutu 
Publicznego  Gimnazjum).  Jednocześnie  szkoła,  w  tym  również  szkoła  ponadgimnazjalna, 
obecnie jest zobowiązana zapewnić opiekę uczniom niepełnosprawnym objętym kształceniem 
specjalnym,  którzy  po  zakończeniu  zajęć  czekają  na  dowóz  zapewniany  przez  gminę 
właściwą ze względu na miejsce zamieszkania ucznia, na podstawie art. 17 ust. 3a ustawy o 
systemie  oświaty.  Nie  są  to  zatem  regulacje  określające  zupełnie  nowe  zasady 
funkcjonowania świetlicy szkolnej, które spowodowałyby skutki finansowe. 
 
3.  Projektowane  zmiany  w  zakresie  odroczenia  rozpoczynania  spełniania  obowiązku 
szkolnego w trakcie roku szkolnego w perspektywie  wieloletniej,  nie  spowodują 
dodatkowych skutków finansowych dla budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu 
terytorialnego.  W  odniesieniu  do  każdego  rocznika  dzieci  sześcioletnich  nastąpi  jedynie 
przesunięcie  w  czasie  terminu  rozpoczęcia  i  terminu  zakończenia  subwencjonowania  tej 
grupy uczniów. 
 
Wpływ projektowanej ustawy na rynek pracy 
Projektowana ustawa nie wpłynie na rynek pracy. 
 
Wpływ projektowanej ustawy na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na 
funkcjonowanie przedsiębiorstw 
Projektowana ustawa nie wpłynie na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym 
na funkcjonowanie przedsiębiorstw. 
 
Wpływ projektowanej ustawy na sytuację i rozwój regionalny 
Projektowana ustawa nie wpłynie na sytuację i rozwój regionalny. 
 
Zgodność z prawem Unii Europejskiej 
Przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.