Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty

 
art. 16 ust. 3 i 4 ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 
wejścia w życie niniejszej ustawy. 
 
Art. 5. 1.  W  latach  szkolnych  2014/2015  i  2015/2016  do  odroczenia  spełniania 
obowiązku szkolnego przez dzieci urodzone w roku odpowiednio 2007 i 2008, które powinny 
rozpocząć spełnianie obowiązku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym kończą 7 lat, 
posiadające orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, stosuje się przepisy art. 14 ust. 1a 
ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 września 2014 r. 
Przepisu art. 16 ust. 3 – 4d ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą 
ustawą, nie stosuje się. 
2. Dzieci posiadające orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, którym odroczono 
spełnianie obowiązku szkolnego na podstawie dotychczasowych przepisów oraz na podstawie 
ust. 1,  zachowują to prawo do końca okresu, na jaki zostało udzielone. 
 
Art. 6. Ustawa wchodzi w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 1 
pkt 2 lit. a w zakresie art. 16 ust. 2 ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym 
niniejszą ustawą, który wchodzi w życie z dniem 1 września 2014 r. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
UZASADNIENIE 
 
Dnia  1  września  2014  r.  wejdą  w  życie  przepisy  ustawy  z  dnia  19  marca  2009  r. 
o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 56, 
poz. 458, z późn. zm.) w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie 
ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie 
niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1265). Na podstawie tych przepisów w roku szkolnym 
2014/2015  spełnianie  obowiązku  szkolnego  rozpoczynają,  obok  dzieci  urodzonych  w  roku 
2007 r., również dzieci urodzone w pierwszej połowie 2008 r., a więc dzieci sześcioletnie. Z 
kolei w roku szkolnym 2015/2016 objęte obowiązkiem szkolnym zostaną dzieci urodzone w 
drugiej połowie 2008 r. oraz dzieci urodzone w 2009 r. Tym samym rok szkolny 2015/2016 
będzie  pierwszym  rokiem,  w  którym  obowiązek  szkolny  zostanie  nałożony  na  wszystkie 
dzieci, które w danym roku kalendarzowym kończą sześć lat. 
W systemie oświaty funkcjonuje szereg rozwiązań w różnych obszarach działalności 
szkoły,  które  sprzyjają  zbliżeniu  warunków  nauczania  i  opieki  w  klasach  I-III  szkoły 
podstawowej  do  warunków,  jakie  są  zapewniane  dzieciom  na  etapie  wychowania 
przedszkolnego,  a  tym  samym  ułatwiają  adaptację  ucznia  w  nowym  środowisku. 
W publicznej szkole podstawowej, nauczyciel organizując w danym dniu pracę uczniów ma 
obowiązek  dostosować  czas  trwania  zajęć  edukacyjnych  i  ich  intensywność  oraz  długość 
przerw  między  nimi  do  potrzeb  i  możliwości  dzieci  (rozporządzenie  Ministra  Edukacji 
Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola 
oraz publicznych szkół – Dz. U. Nr 61, poz. 624, z późn. zm.). W klasach I-III obowiązuje 
ocenianie  opisowe,  mające  na  celu  pokazanie  przede  wszystkim  postępów  ucznia  oraz 
zidentyfikowanie jego mocnych i słabych  stron  (rozporządzenie  Ministra  Edukacji 
Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, 
klasyfikowania  i  promowania  uczniów  i  słuchaczy  oraz  przeprowadzania  sprawdzianów  i 
egzaminów  w  szkołach  publicznych  –  Dz. U. Nr 83, poz. 562,  z  późn.  zm.).  Ten  sposób 
oceniania  umożliwia  rodzicom  bieżące  monitorowanie  postępów  dziecka,  a  nauczycielowi 
ułatwia  takie  planowanie  pracy  z  poszczególnymi  uczniami,  aby  uwzględnić  przede 
wszystkim ich potrzeby rozwojowe i edukacyjne związane z przezwyciężaniem trudności w 
nauce i rozwijaniem uzdolnień. Ponadto każdy uczeń i jego rodzic mają prawo do bezpłatnej 
pomocy psychologiczno-pedagogicznej  oferowanej  przez  szkołę  (rozporządzenie  Ministra 
Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania i 
 
organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i 
placówkach – Dz, U. poz. 532 oraz poradnię psychologiczno-pedagogiczną (rozporządzenie 
Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 lutego  2013  r.  w  sprawie  szczegółowych  zasad 
działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni 
specjalistycznych – Dz. U. poz. 199). 
Od 2008 r. sukcesywnie wprowadzane są kolejne zmiany w przepisach regulujących 
funkcjonowanie  systemu  oświaty,  mające  na  celu  przygotowanie  szkół  na  obniżenie  wieku 
rozpoczynania obowiązku szkolnego. 
W  podpisanym  23  grudnia  2008  r.  rozporządzeniu  Ministra  Edukacji  Narodowej 
w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w 
poszczególnych  typach  szkół  (Dz.  U.  z  2009  r.  Nr  4,  poz.  17)  uwzględniono  fakt 
rozpoczynania  obowiązkowej  edukacji  szkolnej  przez  dzieci  sześcioletnie.  Nową  podstawę 
programową  przygotowano  tak,  aby  nauczyciel,  opracowując  program  nauczania  mógł 
dostosować  jego  treści,  sposób  i  tempo  realizacji  do  indywidualnych  możliwości 
psychofizycznych uczniów. 
W rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie 
szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, 
w  których  można  zatrudnić  nauczycieli  niemających  wyższego  wykształcenia  lub 
ukończonego  zakładu  kształcenia  nauczycieli  (Dz.  U.  z  2013  r.  poz.  1207)  określono 
kwalifikacje  nauczycieli  pracujących  z  dziećmi klas  I-III.  Nauczyciele  mający  kwalifikacje 
do pracy w szkole w klasach I-III  mają  także  kwalifikacje  do  pracy  w  przedszkolu. 
Umiejętności  te  są  podstawą  bezpiecznego  i przyjaznego przeprowadzenia dziecka 
                                                 
2 Prawo to było gwarantowane również w poprzednich rozporządzeniach, tj.: rozporządzeniu Ministra 
Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji 
pomocy psychologiczno-pedagogicznej  w  publicznych przedszkolach, szkołach  i  placówkach (Dz. U. 
Nr 11, poz. 114), rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie 
zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, 
szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487). 
3  Zasady funkcjonowania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych  określały  również 
poprzednie rozporządzenia tj. rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 11 grudnia 
2002 r. w sprawie  szczegółowych  zasad  działania  publicznych  poradni  psychologiczno-
pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz. U. z 2003 r. Nr 5, poz. 46)  oraz 
rozporządzenie  Ministra  Edukacji  Narodowej  z  dnia  17  listopada  2010  r.  w  sprawie  szczegółowych 
zasad  działania  publicznych  poradni  psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni 
specjalistycznych (Dz. U. Nr 228, poz. 1488)., 
4 Rozporządzenie to zostało zastąpione przez rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 
sierpnia 2012  r.  w  sprawie  podstawy  programowej  wychowania  przedszkolnego  oraz  kształcenia 
ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. poz. 977). Nowe rozporządzenie wprowadza jedynie 
zmianę  polegającą  na  określeniu,  iż  wątek  tematyczny  „Ojczysty  Panteon  i  ojczyste  spory” jest 
wątkiem  obowiązkowym  w  ramach  przedmiotu  uzupełniającego  „historia  i  społeczeństwo”, 
realizowanego w szkołach ponadgimnazjalnych, czyli na IV etapie edukacyjnym.  
 
sześcioletniego  przez  okres  adaptacyjny  w początkowym  okresie  nauki  w  klasie  pierwszej 
oraz zapewniają ciągłość procesu edukacyjnego rozpoczętego w przedszkolu. 
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 
2002  r.  w  sprawie  bezpieczeństwa  i  higieny  w  publicznych  i  niepublicznych  szkołach 
i placówkach  (Dz.  U.  z  2003  r.  Nr  6,  poz.  69,  z  późn.  zm.)  plan  zajęć  dydaktyczno-
wychowawczych  powinien  uwzględniać  potrzebę  równomiernego  obciążenia  ucznia 
zajęciami w poszczególnych dniach tygodnia. To samo rozporządzenie wskazuje również na 
obowiązek  zagwarantowania  przez  szkołę  każdemu  dziecku  miejsca  na  pozostawienie 
podręczników i przyborów szkolnych. 
Ponadto ustawą z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz 
ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. 
poz.  1265)  wprowadzono  przepis  ograniczający  maksymalną  liczbę  uczniów  w  oddziałach 
klas I-III  szkoły  podstawowej.  Takie  rozwiązanie  umożliwia  stworzenie  w  klasach  I-III 
publicznej  szkoły  podstawowej  warunków  edukacji  podobnych  do  tych,  z  którymi  dziecko 
miało  do  czynienia,  korzystając  z  wychowania  przedszkolnego.  Od  1  września  2014  r. 
sukcesywnie,  w  kolejnych  klasach,  będzie  wprowadzane  obowiązujące  już  w  wychowaniu 
przedszkolnym ograniczenie do 25 maksymalnej liczby uczniów w oddziale. Ponadto w 
przepisach  przywoływanej  ustawy  wprowadzono  regulację,  zgodnie  z  którą  w  latach 
szkolnych  2014/2015  i  2015/2016,  gdy  naukę  w  szkole  podstawowej  będą  rozpoczynały 
razem dzieci sześcioletnie i siedmioletnie, w publicznych szkołach podstawowych, w których 
utworzony zostanie więcej niż jeden oddział klasy I szkoły podstawowej, uczniowie zostaną 
przypisani do poszczególnych oddziałów według wieku, począwszy od najmłodszych. Dzięki 
takiemu rozwiązaniu w jednym oddziale będą uczyły się dzieci w zbliżonym wieku. 
Zmieniono  również  przepisy  w  zakresie  funkcjonowania  placówek  doskonalenia 
nauczycieli,  zobowiązując  je  do  dostosowania  swojej  oferty  do  podstawowych  kierunków 
realizacji polityki oświatowej państwa,  wśród których czołową pozycję  zajmuje wspieranie 
rozwoju dziecka  młodszego  (rozporządzenie  Ministra  Edukacji  Narodowej  z  dnia  19 
listopada 2009 r. w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli, zmienione rozporządzeniem 
Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 października 2012 r. zmieniającym rozporządzenie w 
sprawie placówek doskonalenia nauczycieli – Dz. U. poz. 1196). 
 
Poza zmianami przepisów regulujących funkcjonowanie systemu oświaty w celu wsparcia 
organów  prowadzących  we  właściwym  przygotowaniu  szkół  podstawowych  do  obniżenia 
 
wieku  rozpoczynania  spełniania  obowiązku  szkolnego  przez  dzieci  sześcioletnie  zostały 
podjęte następujące działania: 
−  realizowany  jest  rządowy  program  wspierania  w  latach  2009  –  2014 organów 
prowadzących w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w 
klasach I – III szkół podstawowych i ogólnokształcących szkół muzycznych I stopnia 
– "Radosna szkoła", ustanowiony uchwałą nr 112/2009 Rady Ministrów z dnia 7 lipca 
2009 r. w sprawie Rządowego programu wspierania w latach 2009 – 2014 organów 
prowadzących w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w 
klasach I – III szkół podstawowych i ogólnokształcących szkół muzycznych I stopnia 
–  "Radosna  szkoła".  Formy  i  zakres  wspierania  organów  prowadzących  w  ramach 
rządowego programu – "Radosna szkoła" reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z 
dnia 7 lipca 2009 r. w sprawie form i zakresu finansowego wspierania organów 
prowadzących w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w 
klasach I – III szkół podstawowych i ogólnokształcących szkół muzycznych I stopnia 
(Dz. U. Nr 110, poz. 915, z późn. zm.). Podsumowanie realizacji rządowego programu 
–  "Radosna  szkoła"  jest  zaplanowane  na  rok  2015,  w  którym  wszystkie  dzieci 
sześcioletnie  zostaną  objęte  obowiązkową  edukacją  szkolną.  Celem  programu  jest 
pomoc finansowa  dla  organów  prowadzących  szkoły  podstawowe  w  tworzeniu 
odpowiednich  warunków  realizowania  podstawy  programowej  kształcenia  ogólnego 
dla szkół podstawowych, a także w przygotowaniu szkół do rozpoczynania spełniania 
obowiązku  szkolnego  przez  dzieci  sześcioletnie.  Program  zakłada  przekazanie 
środków finansowych na zakup lub zwrot kosztów zakupu pomocy dydaktycznych do 
miejsc zabaw w szkołach podstawowych oraz przekazanie środków finansowych na 
utworzenie lub modernizację szkolnych placów zabaw przy szkołach podstawowych. 
Do końca 2013 r. ponad 90% szkół zostało wyposażonych w miejsca zabaw, a ponad 
3 tys. posiada place zabaw zmodernizowane lub zbudowane w ramach  rządowego 
programu – "Radosna szkoła". 
−  na  przygotowanie  szkół  i  nauczycieli  do  pracy  z  młodszym  uczniem przeznaczono 
środki  w  ramach  projektu  systemowego  "Indywidualizacja  procesu  nauczania  i 
wychowania uczniów klas I –  III  szkół  podstawowych",  który  jest  realizowany  w 
latach 2010 -  2015.  Celem  tego  projektu  jest  wsparcie  wszystkich  szkół 
podstawowych w procesie indywidualizacji nauczania i wychowania uczniów klas I – 
III.  Otrzymane  w  ramach  projektu  środki  finansowe  mogą  być  przeznaczone  na