Rządowy projekt ustawy o rzeczach znalezionych oraz zmianie niektórych innych ustaw

 
Druk nr 2064 
 
 
Warszawa, 9 stycznia 2014 r. 
SEJM  
 
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ 
VII kadencja 
Prezes Rady Ministrów 
 
RM-10-21-13 
 
 
 
 
Pani  
 
Ewa Kopacz 
 
Marszałek Sejmu 
 
Rzeczypospolitej Polskiej 
 
 
 
 
Szanowna Pani Marszałek 
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt 
ustawy 
 
 -  o rzeczach znalezionych oraz zmianie 
niektórych innych ustaw  z projektami 
aktów wykonawczych. 
 
W  załączeniu  przedstawiam  także  opinię  dotyczącą  zgodności 
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej. 
Jednocześnie uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu 
w  tej  sprawie  w  toku  prac  parlamentarnych  został  upoważniony  Minister 
Sprawiedliwości. 
 
Z poważaniem 
 
(-) Donald Tusk 
Projekt 
U S T A W A  
z dnia 
o rzeczach znalezionych oraz zmianie niektórych innych ustaw 
Rozdział 1 
Przepisy ogólne 
Art. 1. Ustawa określa: 
1) 
obowiązki i prawa znalazcy rzeczy; 
2) 
zasadę i sposób przyjmowania rzeczy znalezionych; 
3) 
właściwość organów w sprawach przyjmowania rzeczy znalezionych; 
4) 
sposób poszukiwania osób uprawnionych do odbioru rzeczy znalezionych; 
5) 
szczególne zasady przechowywania pieniędzy, papierów wartościowych i kosztowności; 
6) 
sposób  postępowania  z  przedmiotami  o  wartości  historycznej, naukowej lub 
artystycznej. 
Art. 2.  Przepisy  o  rzeczach  znalezionych  stosuje  się  odpowiednio  do  rzeczy 
porzuconych bez zamiaru wyzbycia się własności, jak również do zwierząt, które zabłąkały 
się lub uciekły. 
Art. 3.  Przepisów ustawy nie stosuje się  do  zabytków archeologicznych, o których 
mowa w ustawie z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. 
Nr 162, poz. 1568, z późn. zm.). 
Rozdział 2 
Obowiązki i prawa znalazcy rzeczy 
Art. 4.  Kto  znalazł  rzecz  zgubioną,  a zna osobę  uprawnioną  do  odbioru,  niezwłocznie 
zawiadamia ją o znalezieniu i wzywa do odbioru. To samo dotyczy także osoby, której rzecz 
została oddana na przechowanie zgodnie z przepisami ustawy. 
                                                 
1)  Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny i ustawę z dnia 
23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. 
2)  Zmiany  wymienionej  ustawy  zostały  ogłoszone  w  Dz.  U.  z  2004  r.  Nr  96,  poz.  959  i  Nr  238,  poz.  2390, 
z 2006 r. Nr 50, poz. 362 i Nr 126, poz. 875, z 2007 r. Nr 192, poz. 1394, z 2009 r. Nr 31, poz. 206 i Nr 97, 
poz. 804 oraz z 2010 r. Nr 75, poz. 474 i Nr 130, poz. 871. 
– 2 – 
Art. 5. 1. Jeżeli znalazca nie wie, kto jest uprawniony do odbioru rzeczy, albo jeżeli nie 
zna  miejsca  pobytu  tej  osoby,  niezwłocznie  zawiadamia  o  znalezieniu  rzeczy  właściwego 
starostę. 
2.  Kto  znalazł  rzecz  w  cudzym  pomieszczeniu  niezwłocznie  zawiadamia  o  tym  osobę 
zajmującą  pomieszczenie  i  na  żądanie  tej  osoby  oddaje  jej rzecz na przechowanie, 
z zastrzeżeniem  art.  6  i  8.  Jeżeli  osoba  zajmująca  pomieszczenie  nie  wie,  kto  jest  osobą 
uprawnioną  lub  nie  zna  miejsca  jej  pobytu,  niezwłocznie  zawiadamia  o  znalezieniu 
właściwego starostę. 
Art. 6.  1.  Jeżeli  znaleziono  pieniądze,  papiery  wartościowe,  kosztowności  lub  rzeczy 
mające wartość historyczną, naukową lub artystyczną, a osoba uprawniona do odbioru nie jest 
znana lub nie jest znane jej miejsce pobytu, znalazca oddaje znalezioną rzecz niezwłocznie 
właściwemu staroście, chyba że wartość rzeczy nie przekracza 50 złotych. 
2.  Jeżeli  znaleziono  rzecz  mającą  wartość  historyczną,  naukową  lub  artystyczną 
w takich  okolicznościach,  że  poszukiwanie  właściciela  byłoby  oczywiście  bezcelowe, 
znalazca oddaje znalezioną rzecz niezwłocznie właściwemu staroście. 
3.  Jeżeli  znaleziono  rzecz,  której  cechy  zewnętrzne  lub  umieszczone  na  niej  znaki 
szczególne  wskazują,  że  stanowi  ona  sprzęt  lub  ekwipunek  wojskowy  albo  innych  służb 
mundurowych, oraz w razie znalezienia dokumentu wojskowego albo innych  służb 
mundurowych,  a  w  szczególności  legitymacji,  książeczki  lub  zaświadczenia  wojskowego, 
karty  powołania  albo  mapy  wojskowej,  znalazca  oddaje  znalezioną  rzecz  niezwłocznie 
właściwemu staroście. 
4. Inną rzecz znalezioną znalazca może oddać właściwemu staroście. 
Art. 7.  W razie znalezienia rzeczy w budynku publicznym, w innym budynku lub 
pomieszczeniu  otwartym  dla  publiczności  albo  w  środku  transportu  publicznego,  znalazca 
oddaje  rzecz  właściwemu  zarządcy,  który  po  upływie  3  dni  przekaże  rzecz  właściwemu 
staroście, chyba że w tym terminie zgłosi się osoba uprawniona do odbioru rzeczy. 
Art. 8.  Jeżeli  znaleziono  rzecz,  której  posiadanie  wymaga  szczególnego  zezwolenia 
organów państwowych, jak broń, amunicja, materiały wybuchowe, oraz w razie znalezienia 
tymczasowego  zaświadczenia  tożsamości  i  dokumentu  podróży,  znalazca  lub  zarządca 
niezwłocznie  oddaje  znalezioną  rzecz  najbliższej  jednostce  Policji,  a  jeżeli  oddanie  rzeczy 
wiązałoby się z zagrożeniem życia lub zdrowia – zawiadamia o miejscu, w którym rzecz się 
znajduje. 
– 3 – 
Art. 9.  Jeżeli  przechowanie  lub  oddanie  rzeczy  przez  znalazcę  jest  niemożliwe  albo 
połączone z niebezpieczeństwem pogorszenia się stanu rzeczy, trudnościami lub znacznymi 
kosztami, znalazca może ograniczyć się do wskazania uprawnionemu do odbioru rzeczy lub 
właściwemu staroście, lub zarządcy miejsca, w którym rzecz się znajduje. 
Art. 10.  1.  Przechowanie  jest  nieodpłatne  i  stosuje  się  do  niego  odpowiednio  przepisy 
tytułu XXVIII, Księgi III ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, 
poz. 93, z późn. zm.)). 
2. Poniesione przez przechowującego koszty przechowywania lub sprzedaży rzeczy oraz 
utrzymania jej w należytym stanie, a także koszty zawiadomień i ogłoszeń, obciążają osobę 
uprawnioną do odbioru do wysokości wartości rzeczy w dniu odbioru. 
3.  Przechowującemu  przysługuje  prawo  zatrzymania  zgodnie  z  art.  461  §  1  ustawy 
z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny. 
Art. 11.  1.  Znalazca  przechowujący  rzecz,  który  uczynił  zadość  swoim  obowiązkom, 
może  żądać  znaleźnego  w  wysokości  jednej  dziesiątej  wartości  rzeczy,  jeżeli  zgłosił  swe 
roszczenie najpóźniej w chwili wydania rzeczy osobie uprawnionej do odbioru. 
2.  Jeżeli  rzecz  zostaje  oddana  na  przechowanie,  znalazca  może  zastrzec  wobec 
przechowującego,  że  będzie  żądał  znaleźnego.  W  takim  przypadku  przechowujący 
zawiadamia  znalazcę  o  wydaniu  rzeczy  osobie  uprawnionej  do  odbioru  rzeczy  oraz  o  jej 
adresie, a znalazca może zgłosić żądanie znaleźnego w terminie miesiąca od zawiadomienia 
go o wydaniu rzeczy. Przechowujący informuje o tym osobę uprawnioną do odbioru rzeczy. 
Art. 12.  1. W przypadku gdy rzecz znaleziona jest zabytkiem i zgodnie z przepisami 
Kodeksu  cywilnego  stała  się  własnością  Skarbu  Państwa,  znalazcy  przysługuje  nagroda. 
                                                 
3)  Zmiany  wymienionej  ustawy  zostały  ogłoszone  w  Dz.  U.  z  1971  r.  Nr  27,  poz.  252,  z  1976  r.  Nr  19, 
poz. 122, z 1982 r. Nr 11, poz. 81, Nr 19, poz. 147 i Nr 30, poz. 210, z 1984 r. Nr 45, poz. 242, z 1985 r. 
Nr 22, poz. 99, z 1989 r. Nr 3, poz. 11, z 1990 r. Nr 34, poz. 198, Nr 55, poz. 321 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. 
Nr 107, poz. 464 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 17, poz. 78, z 1994 r. Nr 27, poz. 96, Nr 85, poz. 388 
i Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417 i Nr 141, poz. 692, z 1996 r. Nr 114, poz. 542, Nr 139, poz. 646 
i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 115, poz. 741 i Nr 117, poz. 751, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 
i Nr 117, poz. 758, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 271, Nr 74, poz. 855 i 857, Nr 88, 
poz. 983 i Nr 114, poz. 1191, z 2001 r. Nr 11, poz. 91, Nr 71, poz. 733, Nr 130, poz. 1450 i Nr 145, 
poz. 1638, z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 141, poz. 1176, z 2003 r. Nr 49, poz. 408, Nr 60, poz. 535, Nr 64, 
poz. 592 i Nr 124, poz. 1151, z 2004 r. Nr 91, poz. 870, Nr 96, poz. 959, Nr 162, poz. 1692, Nr 172, 
poz. 1804 i Nr 281, poz. 2783, z 2005 r. Nr 48, poz. 462, Nr 157, poz. 1316 i Nr 172, poz. 1438, z 2006 r. 
Nr 133, poz. 935 i Nr 164, poz. 1166, z 2007 r. Nr 80, poz. 538, Nr 82, poz. 557 i Nr 181, poz. 1287, 
z 2008 r. Nr 116, poz. 731, Nr 163, poz. 1012, Nr 220, poz. 1425 i 1431 i Nr 228, poz. 1506, z 2009 r. Nr 42, 
poz. 341, Nr 79, poz. 662 i Nr 131, poz. 1075, z 2010 r. Nr 40, poz. 222 i Nr 155, poz. 1037 oraz z 2011 r. 
Nr 80, poz. 432, Nr 85, poz. 458 i Nr 230, poz. 1370. 
– 4 – 
Przepisy o nagrodzie  przysługującej  znalazcy  zabytku  archeologicznego  stosuje  się 
odpowiednio. 
2.  W  przypadku  gdy  rzecz  znaleziona  jest  materiałem  archiwalnym  i  zgodnie 
z przepisami Kodeksu cywilnego stała się własnością Skarbu Państwa, znalazcy przysługuje 
nagroda przyznawana przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych. 
3.  Minister  właściwy  do  spraw  kultury  i  ochrony  dziedzictwa  narodowego  określa, 
w drodze  rozporządzenia,  rodzaje  nagród  oraz  wysokość  nagród  pieniężnych,  o  których 
w ust.  2,  a  także  warunki  i  tryb  przyznawania  nagród,  biorąc  pod  uwagę  znaczenie 
znalezionych materiałów archiwalnych dla dziedzictwa narodowego, uwzględniając wartość 
historyczną, naukową, artystyczną oraz materialną znalezionych materiałów archiwalnych. 
Rozdział 3 
Przyjmowanie, przechowywanie rzeczy znalezionych oraz sposób poszukiwania osób 
uprawnionych do odbioru 
Art. 13.  Odbieranie  zawiadomień  o  znalezieniu  rzeczy  zgubionych,  przechowywanie 
tych  rzeczy  oraz  poszukiwanie  osób  uprawnionych  do  ich  odbioru  należy  do  kompetencji 
starosty właściwego  ze  względu  na  miejsce  zamieszkania  znalazcy  lub  miejsce  znalezienia 
rzeczy, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. 
Art. 14.  Organ  uprawniony  do  przechowywania  rzeczy  nie  może  odmówić  odebrania 
rzeczy  znalezionej,  chyba  że  rzecz  nie  przedstawia  wartości  majątkowej,  naukowej, 
historycznej lub  artystycznej. W razie odmowy  odebrania znalazca może postąpić z rzeczą 
według swojego uznania. 
Art. 15. 1. Odebranie zawiadomienia o znalezieniu oraz przyjęcie rzeczy przez starostę 
stwierdza  się  w  sporządzonym  przez  niego  protokole,  który  stanowi  podstawę  wydania 
znalazcy  poświadczenia  przyjęcia  zawiadomienia  o  znalezieniu  oraz  przyjęciu  rzeczy. 
Protokół i poświadczenie sporządza się także w przypadku wskazania przez znalazcę miejsca, 
w którym rzecz znaleziona się znajduje. 
2.  W  poświadczeniu,  o  którym  mowa  w  ust.  1,  wskazuje  się  imię,  nazwisko  i  adres 
znalazcy oraz dokładnie określa znalezioną rzecz, czas i miejsce znalezienia. Jeżeli znalazca 
żąda  znaleźnego,  uczyni  się  o  tym  wzmiankę  w  poświadczeniu.  Starosta  poucza  znalazcę 
o prawie  do  żądania  znaleźnego  oraz  o  zasadach  nabycia  własności  w  razie  bezskutecznego 
upływu terminu odbioru rzeczy przez osobę uprawnioną.