Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny

 
Druk nr 1878 
 
 
Warszawa, 25 września 2013 r. 
SEJM 
 
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ 
VII kadencja 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Pani  
 
Ewa Kopacz 
 
Marszałek Sejmu 
 
Rzeczypospolitej Polskiej 
 
 
 
 
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 
kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani 
posłowie wnoszą projekt ustawy: 
 
 - o zmianie ustawy - Kodeks karny. 
 
Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy 
upoważniamy panią poseł Małgorzatę Sekułę-Szmajdzińską. 
 
 (-)   Romuald Ajchler;  (-)   Leszek Aleksandrzak;  (-)   Marek Balt;  (-)   Anna 
Bańkowska;   (-)   Jacek Czerniak;  (-)   Eugeniusz Czykwin;  (-)   Tomasz 
Garbowski; 
 (-)   Tadeusz 
Iwiński;   (-)   Dariusz  Joński;   (-)   Tomasz 
Kamiński;   (-)   Adam  Kępiński;   (-)   Krystyna  Łybacka;   (-)   Zbigniew 
Matuszczak;   (-)   Leszek Miller;  (-)   Grzegorz Napieralski;  (-)   Cezary 
Olejniczak;   (-)   Artur Ostrowski;  (-)   Stanisława  Prządka;  (-) Małgorzata 
Sekuła-Szmajdzińska; 
 (-)   Tadeusz Tomaszewski; 
 (-)   Jerzy 
Wenderlich;   (-)   Bogusław  Wontor;   (-)   Stanisław  Wziątek;   (-)   Zbyszek 
Zaborowski. 
 
 
Projekt  
 
U S T A W A 
z dnia……………………………2013 r. 
o zmianie ustawy - Kodeks karny 
 
 
Art. 1 
W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. — Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553, z późn. 
zm.)) w art. 101 par. 4 otrzymuje brzmienie:  
 
„Par. 4. Przedawnienie karalności przestępstw określonych w art. 199 par. 2 i 3, art. 200, art. 
202  par. 2, par. 4 i par.  4b  oraz art. 204 par.  3, jak również przestępstw  określonych w  art. 
197, art. 201, art. 202 par. i  art. 203 w przypadku gdy pokrzywdzonym jest małoletni – nie 
może nastąpić przed upływem 12 lat od ukończenia przez pokrzywdzonego 18 lat.” 
 
Art. 2 
 
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
                                                          
1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1997 r. Nr 128, poz. 840, z 1999 r. Nr 64, 
poz. 729 i Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 48, poz. 548, Nr 93, poz. 1027 i Nr 116, poz. 1216, z 2001 r. Nr 
98, poz. 1071, z 2003 r. Nr 111, poz. 1061, Nr 121, poz. 1142, Nr 179, poz. 1750, Nr 199, poz. 1935 i 
Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 25, poz. 219, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889 i Nr 243, poz. 2426, z 
2005 r. Nr 86, poz. 732, Nr 90, poz. 757, Nr 132, poz. 1109, Nr 163, poz. 1363, Nr 178, poz. 1479 i Nr 
180, poz. 1493, z 2006 r. Nr 190, poz. 1409, Nr 218, poz. 1592 i Nr 226, poz. 1648, z 2007 r. Nr 89, 
poz. 589, Nr 123, poz. 850, Nr 124, poz. 859 i Nr 192, poz. 1378, z 2008 r. Nr 90, poz. 560, Nr 122, 
poz. 782, Nr 171, poz. 1056, Nr 173, poz. 1080 i Nr 214, poz. 1344, z 2009 r. Nr 62, poz. 504, Nr 63, 
poz. 533, Nr 166, poz. 1317, Nr 168, poz. 1323, Nr 190, poz. 1474, Nr 201, poz. 1540 i Nr 206, poz. 
1589, z 2010 r. Nr 7, poz. 46, Nr 40, poz. 227 i 229, Nr 98, poz. 625 i 626, Nr 125, poz. 842, Nr 127, 
poz. 857, Nr 152, poz. 1018 i 1021, Nr 182, poz. 1228, Nr 225, poz. 1474 i Nr 240, poz. 1602 oraz z 
2011 r. Nr 17, poz. 78, Nr 24, poz. 130, Nr 39, poz. 202, Nr 48, poz. 245, Nr 72, poz. 381, Nr 94, poz. 
549, Nr 117, poz. 678, Nr 133, poz. 767, Nr 160, poz. 964 i Nr 191, poz. 1135, Nr 217, poz. 1280, Nr 233, 
poz. 1381, Nr 240, poz. 1431, z 2012 r. poz. 611. 
 
1 
 
U Z A S A D N I E N I E 
 
 
1. Potrzeba i cel wydania ustawy. Wykazanie różnicy pomiędzy dotychczasowym a 
projektowanym stanem prawnym. Przedstawienie skutków społecznych, gospodarczych, 
finansowych i prawnych. 
 
Projekt  ustawy  ma  na  celu  ochronę  praworządności  oraz  interesów  ofiar  przestępstw 
na tle seksualnym poprzez wydłużenie okresu przedawnienia karalności. Istotą propozycji jest 
wprowadzenie  zasady,  że  przedawnienie  karalności  takiego  przestępstwa  wobec  osoby 
małoletniej nie będzie mogło nastąpić przed upływem jej 30 roku życia (tj. 12 lat od momentu 
ukończenia przez pokrzywdzonego lat 18). 
 
Proponowane zmiany mają na celu ochronę interesów pokrzywdzonych i wiążą się ze 
specyfiką sytuacji małoletnich pokrzywdzonych. Przestępstwa te często nie są ujawniane ze 
względu  na  wiek  pokrzywdzonego  –  jego  obawę  przed  ujawnieniem  się,  niejednokrotnie 
spowodowaną agresywnym zachowaniem sprawcy. Zgodnie z obowiązującym dziś prawem 
przestępstwo takie może ulec przedawnieniu już w sytuacji, gdy pokrzywdzony ukończy 23 
lata. W tym wieku wiele osób jest niesamodzielnych i niedojrzałych. Bardzo silna jest obawa 
przed  ujawnieniem  faktu,  że  stały  się  ofiarami  przemocy  seksualnej.  Niejednokrotnie 
pokrzywdzony  mieszka  jeszcze  ze  sprawcą,  jest  od  niego  uzależniony  materialnie  i 
psychicznie. Choć wiek 23 lat oznacza pełną zdolność do czynności prawnych, często wiąże 
się  z  brakiem  dorosłości  i  samodzielności.  W  praktyce  oznacza  to  niemożność 
przeciwstawienia się sprawcy i ochrony własnych, podstawowych praw. 
 
Ustawodawca  ma  obowiązek  zapewnić  realną  możliwość  pociągnięcia  sprawcy  do 
odpowiedzialności karnej. W przypadku przestępstw o charakterze seksualnym popełnionych 
na szkodę małoletniego konieczne jest stworzenie warunków, w których pokrzywdzony jest 
na  tyle  dorosły  by  móc  świadomie,  samodzielnie,  i  bez  obaw  podjąć  odpowiednie  kroki 
prawne. Strach pokrzywdzonego nie może stanowić okoliczności wpływającej na uniknięcie 
odpowiedzialności karnej przez sprawcę.  
 
Zdaniem autorów projektu wiek 30 lat stanowi racjonalną granicę. Niezależnie od tego 
należy  podkreślić,  iż  właśnie  30  lat  jest  najdłuższym  znanym  polskiemu  prawu  okresem 
przedawnienia  (pomijając  czyny,  które  przedawnieniu  nie  ulegają).  Wprowadzenie 
proponowanej reguły nie zmieni więc fundamentów polskiego prawa karnego. 
 
Należy też mieć na  względzie takie wartości jak autorytet państwa i jego instytucji. 
Jednym  z  zadań  organów  władzy  publicznej  jest  zapewnienie  przestrzegania  prawa  i 
bezpieczeństwa  obywateli.  W  zakresie  prawa  karnego  naczelną  zasadą  powinno  być 
wykrywanie i karanie wszystkich przestępstw i sprawców. 
 
W  świetle  powyższych  argumentów  oraz  konstytucyjnych  fundamentów  porządku 
prawnego  ważnym  jest  przystosowanie  prawa  do  rzeczywistości.  Obecne  prawo  sprzyja 
przestępcom,  którzy  przemocą  fizyczną  i  psychiczną  zapewniają  sobie  bezkarność.  Prawo 
powinno  chronić  ofiarę,  nie  sprawcę.  Uchwalenie ustawy przyniesie pozytywne skutki 
społeczne i prawne, natomiast będzie neutralne dla gospodarki i finansów państwa. 
Wejście w życie projektowanej ustawy będzie miało bezpośredni wpływ na funkcjonowanie 
organów  wymiaru  sprawiedliwości  i  organów  ścigania.  Poszerzy  możliwość  ich  działania, 
umożliwi pełniejsze realizowanie powierzonych im zadań. 
Wpłynie również na ofiary oraz sprawców przedmiotowych przestępstw. Umożliwi pełniejszą 
ochronę praw tych pierwszych oraz stosowanie prawa wobec tych ostatnich.  
 
 
 
 
2 
2.  Wskazanie źródeł finansowania. Wpływ projektu na obciążenie budżetu państwa. 
   
Nie jest to możliwe do ustalenia z uwagi na brak wystarczających danych statystycznych w 
zakresie liczby nieujawnianych przestępstw o charakterze seksualnym oraz realnego wpływu, 
jaki wywarłaby proponowana zmiana ustawowa w tym zakresie. 
Skutki finansowe dla budżetu państwa, będą uzależnione od liczby spraw i wykonywanych 
wyroków. 
Zdaniem  wnioskodawców  wdrożenie  ustawy  w  znikomym  stopniu  wpłynie  na  wydatki 
budżetu państwa (resortu wymiaru sprawiedliwości). 
 
 
3.  Przedstawienie założeń projektów aktów wykonawczych. 
 
Projekt nie przewiduje wydania aktów wykonawczych.  
 
 
4.  Zgodność z prawem Unii Europejskiej. 
 
Wnioskodawcy  oświadczają,  że  projekt jest zgodny z prawem Unii Europejskiej  i pozwala 
pełniej  urzeczywistnić  jego  zasady.  W  szczególności  projekt  jest zgodny  z  następującymi 
aktami prawnymi:  
1)  decyzją  ramową  Rady  2004/68/WSiSW  z  dnia  22  grudnia  2003  r.  o  zwalczaniu 
seksualnego wykorzystywania dzieci i pornografii dziecięcej,  
2)  decyzją ramową Rady 2005/222/WSiSW z dnia 24 lutego 2005 r. w  sprawie ataków 
na systemy informatyczne,  
3)  decyzją  ramową  Rady 2003/568/WSiSW z dnia 22 lipca 2003 r. w  sprawie 
zwalczania korupcji w sektorze prywatnym, 
4)  decyzją  ramową  Rady  2005/214/WSiSW  z  dnia  24  lutego  2005  r.  w  sprawie 
stosowania zasady wzajemnego uznawania do kar o charakterze pieniężnym. 
 
5. Wyniki przeprowadzonych konsultacji. 
 
           Autorzy projektu nie przeprowadzili w stosunku do niego konsultacji, o których mowa 
w art. 34 ust. 3 regulaminu Sejmu. Natomiast Marszałek Sejmu winien przedłożyć projekt do 
konsultacji m.in. Rzecznikowi Praw Dziecka,  Krajowej  Radzie  Sądownictwa,  Naczelnej 
Radzie Adwokackiej, Krajowej Radzie Radców Prawnych, Prokuratorowi Generalnemu oraz 
stowarzyszeniom sędziów polskich.  
 
 
 
 
 
 
 
          
 
3 
 
Warszawa, 8 października 2013 r. 
BAS-WAPEiM-2406/13 
 
Pani 
Ewa Kopacz 
Marszałek Sejmu  
Rzeczypospolitej Polskiej 
 
Opinia prawna 
w  sprawie  zgodności  z  prawem  Unii Europejskiej poselskiego  projektu 
ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny (przedstawiciel wnioskodawców: 
poseł Małgorzata Sekuła-Szmajdzińska)  
 
Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2012 r., poz. 32 
ze zm.) sporządza się następującą opinię: 
 
1. Przedmiot projektu ustawy 
W projekcie ustawy proponuje się zmianę art. 101 § 4 ustawy z dnia 6 
czerwca  1997  r.  –  Kodeks karny  (Dz. U. Nr 88, poz. 553, ze zmianami; dalej: 
k.k.). W stosunku do obowiązującej wersji tego przepisu różnice są dwie: 
1)  projektodawcy  przewidują,  że  przedawnienie  karalności  czynów 
zabronionych  wymienionych  w  tym  przepisie  nie  może  nastąpić 
przed  upływem  12 (dotychczas  5  lat)  od  ukończenia  przez 
pokrzywdzonego 18 lat,  
2)  następuje rozszerzenie zakresu art. 101§ 4 k.k. poprzez dodanie w 
wyliczeniu art. 202 § 4b k.k. 
Proponowana  ustawa  ma  wejść  w  życie  po  upływie  14 dni  od dnia 
ogłoszenia. 
 
2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy 
W  prawie  Unii  Europejskiej  kwestia  przedawnienia  karalności 
przestępstw  związanych  z  niegodziwym  traktowaniem  w  celach  seksualnych  i 
wykorzystywaniem  seksualnym  dzieci,  pornografią  dziecięcą  oraz 
nagabywaniem dzieci do celów seksualnych jest przedmiotem dyrektywy 
Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/93/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w 
sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i 
wykorzystywania  seksualnego  dzieci  oraz  pornografii  dziecięcej,  zastępującej 
decyzję  ramową  Rady  2004/68/WSiSW  (Dz. Urz. UE  L 335, z 17.12.2011 ze 
sprostowaniem opubl. w Dz. Urz. UE L 18 z 21.1.2012; dalej jako dyrektywa).