Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny

Termin  implementacji  przepisów  tej  dyrektywy  upłynie  18  grudnia   
2013  r. (por. art. 27  dyrektywy).  Konieczność  dokonania  oceny  zgodności 
projektu  ustawy  z  dyrektywą,  której  termin  wdrożenia  do  prawa  krajowego 
jeszcze  nie  upłynął,  wynika  z  obowiązku  przestrzegania  zasady  lojalności 
określonej w art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej.  
Zgodnie  z  art.  15  ust.  2  dyrektywy,  państwa  członkowskie  podejmują 
środki  niezbędne  do  umożliwienia  ścigania  wszelkich  przestępstw,  o  których 
mowa w art. 3, art. 4 ust. 2, 3, 5, 6 i 7, oraz wszelkich poważnych przestępstw, o 
których mowa w art. 5 ust. 6, w związku z którymi wykorzystano pornografię 
dziecięcą, o której mowa w art. 2 lit. c) ppkt i) oraz ii), przez wystarczający i 
proporcjonalny  do  wagi  danego  przestępstwa  okres  od  momentu  osiągnięcia 
przez pokrzywdzonego pełnoletniości.  
 
3.  Analiza  przepisów  projektu  pod  kątem  ustalonego  stanu  prawa 
Unii Europejskiej 
3.1.  Oceniając  propozycję  wydłużenia  okresu,  po  jakim  nastąpi 
przedawnienie karalności przestępstw wymienionych w art. 101 § 4 k.k. z 5 do 
12  lat  (od  momentu  ukończenia  przez  pokrzywdzonego  18  lat),  należy 
stwierdzić, że nie jest to sprzeczne z art. 15 ust. 2 dyrektywy. Przepis dyrektywy 
stanowi  o  „wystarczającym  i  proporcjonalnym  do  wagi  danego  przestępstwa 
okresie”. Dyrektywa nie precyzuje, o jaki konkretnie okres chodzi. 
Proponowane zmiany w k.k. mają  na  celu  ochronę  interesów 
pokrzywdzonych, a zatem realizują cel wskazany w dyrektywie. Wydaje się, że 
twierdzenie zawarte w uzasadnieniu do projektu ustawy, w którym wskazano, że 
obowiązujący okres 5 lat od ukończenia przez pokrzywdzonego 18 lat może być 
w praktyce okresem zbyt krótkim, jest zasadne. Wnioskodawcy wskazują, że w 
wieku 23 lat wiele osób jest niesamodzielnych i niedojrzałych. Bardzo silna jest 
obawa przed ujawnieniem faktu, że stały się ofiarami przemocy seksualnej (…) 
choć wiek 23 lat oznacza pełną zdolność do czynności prawnych, często wiąże 
się z  brakiem dorosłości  i samodzielności.  W  praktyce oznacza  to  niemożność 
przeciwstawienia się sprawcy i ochrony własnych podstawowych praw. Celem 
proponowanego  wydłużenia  okresu  przedawnienia  jest  zapewnienie 
pokrzywdzonemu  małoletniemu  czasu  wystarczającego  dla  skutecznego, 
samodzielnego  wszczęcia  postępowania  po  uzyskaniu  pełnoletniości.  Powstaje 
pytanie, czy właściwym okresem jest proponowane w projekcie 12 lat (a nie np. 
10 lat). Wydaje się, że przedstawiona propozycja nie wychodzi poza to, co jest 
adekwatne i proporcjonalne, a tym samym wymogi wynikające z art. 15 ust. 2 
dyrektywy są spełnione.  
W tym zakresie zatem projekt jest zgodny  z prawem Unii Europejskiej i 
realizuje założenia art. 15 ust. 2 dyrektywy.  
                                                           
1  Wdrożenie  dyrektywy  nastąpiło  ustawą  z  dnia 13 czerwca 2013 r.  o zmianie ustawy –  Kodeks karny oraz 
ustawy – Kodeks postępowania karnego, Dz. U. z 2013 r. poz. 849. Artykuł 101 § 4 k.k. nie był przedmiotem 
zmian w tej ustawie. 
 
2 
3.2.  Projektodawcy  proponują  również  rozszerzenie zakresu art. 101 § 4 
k.k., poprzez dodanie art. 202 § 4b k.k.  
Należy  nadmienić,  że  art.  202  §  4b  k.k.  przewiduje  karalność 
produkowania, rozpowszechniania, prezentowania, przechowywania lub 
posiadania  treści  pornograficznych  przedstawiających  wytworzony  albo 
przetworzony wizerunek małoletniego uczestniczącego w czynności seksualnej. 
Nie można zatem ocenić zgodności tej propozycji z dyrektywą. W dyrektywie 
przestępstwa  związane  z  pornografią  dziecięcą  wymienione  są  w  art.  5.  W 
szczególności art. 5 ust. 6 dyrektywy dotyczy produkcji pornografii dziecięcej. 
Przepis ten wymieniony jest w art. 15 ust. 2 dyrektywy, który stanowi o 
przedawnieniu tych czynów.  Dodanie zatem art. 202 § 4b  w  katalogu czynów 
wymienionych w art. 101 § 4 k.k., jest zgodne z dyrektywą.  
  
4. Konkluzja 
Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy –  Kodeks karny jest 
zgodny z prawem Unii Europejskiej. 
 
 
 
 
 
 
 
 
Szef Kancelarii Sejmu  
 
 
 
Lech Czapla 
 
 
 
 
3 
   
Warszawa, 8 października 2013 r. 
BAS-WAPEiM-2407/13 
 
 
Pani 
Ewa Kopacz 
Marszałek Sejmu  
  Rzeczypospolitej Polskiej 
 
 
 
 
Opinia prawna 
w sprawie stwierdzenia –  w trybie art. 95a ust. 3 regulaminu Sejmu –  czy 
poselski  projekt ustawy o zmianie ustawy –  Kodeks karny (przedstawiciel 
wnioskodawców:  poseł  Małgorzata  Sekuła-Szmajdzińska)  jest projektem 
ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej 
 
 
W projekcie ustawy proponuje się zmianę art. 101 § 4 ustawy z dnia 6 
czerwca 1997 r. –  Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, ze zmianami; dalej: 
k.k.). W stosunku do obowiązującej wersji tego przepisu różnice są dwie: 
1)  projektodawcy  przewidują,  że  przedawnienie  karalności  czynów 
zabronionych  wymienionych  w  tym  przepisie  nie  może  nastąpić 
przed  upływem  12  (dotychczas  5  lat)  od  ukończenia  przez 
pokrzywdzonego 18 lat,  
2)  następuje  rozszerzenie  zakresu  art.  101§  4  k.k.  poprzez  dodanie  w 
wyliczeniu art. 202 § 4b k.k. 
Proponowana  ustawa  ma  wejść  w  życie  po  upływie  14  dni  od  dnia 
ogłoszenia. 
 
Projekt ustawy o zmianie ustawy –  Kodeks karny, w zakresie 
dotyczącym wydłużenia w art. 101 § 4 k.k. okresu przedawnienia z 5 do 12 lat 
od chwili ukończenia 18 lat przez pokrzywdzonego,  jest zgodny z prawem Unii 
Europejskiej  i  realizuje  dyspozycję  art. 15 ust. 2 dyrektywy Parlamentu 
Europejskiego i Rady 2011/93/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie 
zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania 
seksualnego  dzieci  oraz  pornografii  dziecięcej,  zastępującej  decyzję  ramową 
Rady 2004/68/WSiSW (Dz. Urz. UE L 335, z 17.12.2011 ze sprostowaniem 
opubl. w Dz. Urz. UE L 18 z 21.1.2012).  
Projekt ustawy o zmianie ustawy –  Kodeks karny może  zostać 
uznany za projekt  ustawy  wykonującej  prawo  UE  w rozumieniu art. 95a 
ust. 3 regulaminu Sejmu.  
 
 
Szef Kancelarii Sejmu 
 
 
 
Lech Czapla  
 
 
 
2
   
 
Warszawa, 17 października 2013 r. 
BAS-WAPEiM-2564/13 
 
Pani 
Ewa Kopacz 
Marszałek Sejmu  
Rzeczypospolitej Polskiej 
 
Opinia prawna 
w  sprawie  zgodności  z  prawem  Unii Europejskiej poselskiego  projektu 
ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny (przedstawiciel wnioskodawców: 
poseł  Małgorzata  Sekuła-Szmajdzińska)  w wersji uwzględniającej 
autopoprawkę z dnia 4 października 2013 r. 
 
Na podstawie art. 34 ust. 9 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 
1992 roku – Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (Monitor Polski z 2012 r. poz. 32, 
ze zm.) sporządza się następującą opinię: 
 
1. Przedmiot projektu ustawy 
W projekcie ustawy proponuje się zmianę art. 101 § 4 ustawy z dnia 6 
czerwca  1997  r.  –  Kodeks karny  (Dz. U. Nr  88, poz. 553, ze zmianami; dalej: 
k.k.). W stosunku do obowiązującej wersji tego przepisu różnice są dwie: 
1)  projektodawcy  przewidują,  że  przedawnienie  karalności  czynów 
zabronionych  wymienionych  w  tym  przepisie  nie  może  nastąpić 
przed  upływem  12  lat  (dotychczas  5  lat)  od  ukończenia  przez 
pokrzywdzonego 18 lat,  
2)  następuje  rozszerzenie  zakresu  art.  101  § 4 k.k. poprzez dodanie w 
wyliczeniu art. 202 § 4b k.k. 
Proponowana  ustawa  ma  wejść  w  życie  po  upływie  14 dni  od dnia 
ogłoszenia. 
 
2. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objętej projektem ustawy 
W  prawie  Unii  Europejskiej  kwestia  przedawnienia  karalności 
przestępstw  związanych  z  niegodziwym  traktowaniem  w  celach  seksualnych  i 
wykorzystywaniem  seksualnym  dzieci,  pornografią  dziecięcą  oraz 
nagabywaniem dzieci do celów seksualnych jest przedmiotem dyrektywy 
Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/93/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w 
sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i 
wykorzystywania seksualnego dzieci oraz pornografii  dziecięcej,  zastępującej 
decyzję  ramową  Rady  2004/68/WSiSW  (Dz.  Urz.  UE  L 335, z 17.12.2011 ze 
sprostowaniem opubl. w Dz. Urz. UE L 18 z 21.1.2012; dalej jako dyrektywa).