Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

Druk nr 1758


Warszawa, 18 lipca 2013 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja









Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej




Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2
kwietnia 1997 r. i na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu niżej podpisani
posłowie wnoszą projekt ustawy:

- o zmianie ustawy o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Łukasza Gibałę.

(-) Łukasz Gibała; (-) Artur Górczyński; (-) Anna Grodzka; (-) Michał
Kabaciński; (-) Witold Klepacz; (-) Krzysztof Kłosowski; (-) Henryk
Kmiecik; (-) Sławomir Kopyciński; (-) Roman Kotliński; (-) Łukasz
Krupa; (-) Jacek Kwiatkowski; (-) Andrzej Lewandowski; (-) Maciej
Mroczek; (-) Michał Tomasz Pacholski; (-) Janusz Palikot; (-) Wojciech
Penkalski;
(-) Zofia
Popiołek; (-) Marek Poznański; (-) Adam
Rybakowicz; (-) Armand Kamil Ryfiński.

Projekt

USTAWA
z dnia ……………..
o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

Art. 1. W ustawie z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w
gminach (Dz. U. z 2012 r. poz. 391 i 951 oraz z 2013 r. poz. 21 i 228) wprowadza się
następujące zmiany:

1) w art. 4 po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:

„2a. Regulamin może określać szczegółowe zasady realizacji obowiązku, o którym
mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4a dotyczące wymagań w zakresie:
1) usuwania ze ścian budynku, ogrodzeń oraz innych urządzeń infrastruktury
technicznej plakatów, ogłoszeń, napisów lub rysunków;
2) utrzymania roślinności na terenie nieruchomości.”;

2 ) w art. 5 w ust. 1 po pkt 4 dodaje się pkt 4a w brzmieniu:

„4a) dbanie o estetyczny wygląd nieruchomości, jeżeli w regulaminie określono
szczegółowe zasady dotyczące wymagań w tym zakresie;”.


Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.









1

UZASADNIENIE

1. Potrzeba i cel wydania ustawy

Celem niniejszego projektu jest wyposażenie władz samorządowych w możliwość
wydawania przepisów porządkowych regulujących sposób wykonywania przez właścicieli
nieruchomości obowiązku dbałości o należyty stan estetyczny budynków.
Przedstawiciele samorządu terytorialnego od dłuższego czasu zwracają uwagę, iż obecnie
pozbawieni są instrumentów prawnych, które pozwoliłyby im zapewnić, iż budynki
usytuowane na terenie gminy nie będą oszpecane przez nieusuwane przez właścicieli
napisy, plakaty czy ogłoszenia.
Problem ten jest szczególnie widoczny w przypadku nielegalnego graffiti. W wielu
miastach elewacje budynków są zamalowywane obelżywej treści rysunkami i napisami,
których zlikwidowania nie da się w żaden sposób wyegzekwować. Jednocześnie władze
samorządowe nie są w stanie zapewnić, iż na terenie ich wspólnot wulgarne napisy i
rysunki będą usuwane.
Przedstawiciele administracji rządowej byli wielokrotnie informowani o
konieczności dokonania odpowiednich zmian w przepisach ustawy o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach zarówno przez przedstawicieli władz samorządowych, jak
również przez przedstawicieli władzy ustawodawczej. W dniu 31 sierpnia 2012 roku do
Ministerstwa Transportu, Budownictwa, i Gospodarki Morskiej wpłynęła interpelacja
Łukasza Gibały – posła na Sejm Rzeczypospolitej, w której postulował on podjęcie przez
rząd inicjatywy legislacyjnej w zakresie przeprowadzenia takich zmian w
ustawodawstwie, a zwłaszcza w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach,
które pozwoliłyby na usuwanie nielegalnego graffiti z elewacji budynków, stanowiących
własność prywatną. W interpelacji tej postulowano, by wyposażyć organy stanowiące
gmin w możliwość ustanawiania „w regulaminach czystości i porządku” szczegółowych
przepisów w zakresie usuwania graffiti z elewacji budynków, stanowiących własność
prywatną.
2

W odpowiedzi udzielonej posłowi Gibale w dniu 3 października 2012 roku,
podpisanej przez ministra Piotra Stycznia – podsekretarza stanu w Ministerstwie
Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, wyraźnie zaznaczono, iż „Ministerstwo
Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej nie prowadzi prac legislacyjnych nad
projektem zmian w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach” w zakresie
proponowanym w interpelacji. Co więcej Ministerstwo wskazało, iż nie ma potrzeby
nowelizowania ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, gdyż w roku
ubiegłym przeprowadzono już nowelizację tej ustawy.
Co ciekawe konkluzję, iż nie należy przeprowadzać zmian w ustawie o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach poprzedzało zdanie, iż zasadne może być stworzenie
„możliwości wprowadzania takich obowiązków [tj. obowiązku usuwania graffiti
nakładanego na właścicieli nieruchomości] w zależności od woli lokalnej społeczności”.
Ministerstwo jednak najwyraźniej nie zauważyło , iż przy braku odpowiedniej delegacji
ustawowej niemożliwe jest ustanowienie w Regulaminie czystości i porządku w gminach
odpowiednich przepisów porządkowych.
Wszystko wskazuje jednak na to, iż niespójność swojej odpowiedzi Ministerstwo
Transportu zrozumiało już dwa miesiące po jej udzieleniu. Na posiedzeniu plenarnym
Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, które miało miejsce 19 grudnia 2012
r. przyjęte zostały ustalenia w zakresie konieczności znowelizowania art. 4 ustawy o
utrzymaniu czystości i porządku w gminach. W ramach tych ustaleń strona rządowa
zobowiązała się „przedstawić (…) klubom koalicyjnym PO i PSL do wykorzystania”
projekt z dnia 4 grudnia 2012 r. opracowany przez Ministerstwo Transportu,
Budownictwa i Gospodarki Morskiej, zgodny postulatami zawartymi w interpelacji posła
Łukasza Gibały.
Cieszy więc to, iż Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej
dokonało zmiany wcześniejszego błędnego stanowiska i opracowało postulowane przez
przedstawicieli samorządów i opozycji parlamentarnej odpowiednie zmiany ustawie o
utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
3


Zdumiewa jednak fakt, iż żaden z koalicyjnych klubów parlamentarnych nie
zdecydował się wnieść projektu opracowanego przez organy administracji rządowej.
Projektodawcy uznają, iż dobrym projektom, które rozwiązują istotne problemy społeczne
należy udzielić poparcia niezależnie od tego kto jest ich autorem. Dlatego też
wnioskodawcy nie rozumiejąc trwającej już od grudnia 2012 roku bezczynności klubów
koalicyjnych zdecydowali się zgłosić opracowany przez rząd projekt ustawy.
Projektodawcy liczą bowiem, iż kluby koalicyjne – podobnie jak wcześniej Ministerstwo
Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej – dojrzeją do tego, by udzielić poparcia
zmianom w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, które wyposażą
władze samorządowe w możliwość reagowania w przypadku, gdy właściciele
nieruchomości nie będą realizować obowiązku dbałości o należny stan estetyczny
budynku.

2. Rzeczywisty stan w dziedzinie stanowiącej przedmiot regulacji

Obecnie zgodnie z postanowieniami art. 4 ust. 1 ustawy o utrzymaniu czystości i
porządku w gminach, „rada gminy, po zasięgnięciu opinii państwowego inspektora
sanitarnego uchwala regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy”, który
to regulamin stanowi akt prawa miejscowego. W art. 4 ust. 2 ww. ustawy wskazany jest
zakres przedmiotowy spraw, do których powinien odnosić się uchwalany regulamin.
Przepisy regulaminu mają w założeniu stanowić uszczegółowienie obowiązków w
zakresie utrzymania czystości i porządku ciążących na właścicielach nieruchomości, a
określonych w art. 5 ustawy. Przykładowo w art. 4 ust. 2 pkt. 2 lit. b ustawy mowa jest o
tym, iż w regulaminie powinny znajdować się „wymagania w zakresie utrzymania
czystości i porządku na terenie nieruchomości” obejmujące „uprzątanie błota, śniegu, lodu
i innych zanieczyszczeń z części nieruchomości służących do użytku publicznego”, a więc
wymagania w zakresie realizacji obowiązku wskazanego w art. 5 ust. 4 ustawy.
Obecne przepisy nie upoważniają jednak gmin do ustanawiania obowiązków
usuwania ze ścian budynków „ogłoszeń, napisów i rysunków”, co potwierdził
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 5 czerwca 2007 r., w
4