Rządowy projekt ustawy o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób

Druk nr 1577


Warszawa, 17 lipca 2013 r.
SEJM

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VII kadencja
Prezes Rady Ministrów

RM-10-58-13




Pani

Ewa Kopacz

Marszałek Sejmu

Rzeczypospolitej Polskiej


Szanowna Pani Marszałek
Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. przedstawiam Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej projekt
ustawy

- o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami
psychicznymi stwarzających zagrożenie
życia, zdrowia lub wolności seksualnej
innych osób z projektami aktów wykonawczych.

W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności
proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Ponadto uprzejmie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu w
tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony Minister
Sprawiedliwości.

Z poważaniem

(-) Donald Tusk
Projekt

U S T A W A
z dnia
o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie
życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. Ustawa reguluje postępowanie wobec osób, które wskutek zaburzeń
psychicznych mogą stwarzać zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób
i które spełniają łącznie następujące przesłanki:
1)
osoby te zostały prawomocnie skazane za przestępstwo popełnione z użyciem przemocy
na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania,
2)
w trakcie postępowania wykonawczego stwierdzono u nich zaburzenia psychiczne
w postaci upośledzenia umysłowego, zaburzenia osobowości lub zaburzenia preferencji
seksualnych,
3)
stwierdzone u nich zaburzenia psychiczne mają taki charakter lub nasilenie, że zachodzi
co najmniej wysokie prawdopodobieństwo popełnienia czynu zabronionego z użyciem
przemocy lub groźbą jej użycia przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności seksualnej
i obyczajności, zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co
najmniej 10 lat
– zwanych dalej „osobami stwarzającymi zagrożenie”.
Art. 2. 1. W sprawach określonych w ustawie sądem właściwym w pierwszej instancji
jest sąd okręgowy.
2. Czynności określone w rozdziale 3 wykonuje sąd właściwy dla siedziby zakładu
karnego, czynności określone w rozdziale 4 – sąd właściwy dla miejsca stałego pobytu osoby
stwarzającej zagrożenie, a czynności określone w rozdziałach 5 i 7 – sąd właściwy dla
siedziby Krajowego Ośrodka Terapii Zaburzeń Psychicznych.

1) Niniejszą ustawą zmienia się ustawę z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, ustawę z dnia 27 sierpnia 2004 r.
o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, ustawę z dnia 28 lipca 2005 r.
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, ustawę z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej
i ustawę z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej.
– 2 –
3. W postępowaniu sądowym stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia
17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn.
zm.) o postępowaniu nieprocesowym, ze zmianami wynikającymi z ustawy, z tym że do
środków odwoławczych wnoszonych przez osobę, której dotyczy postępowanie uregulowane
w niniejszej ustawie, nie ma zastosowania art. 368 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. –
Kodeks postępowania cywilnego.
Art. 3. Wobec osoby stwarzającej zagrożenie stosuje się nadzór prewencyjny albo
umieszczenie w Krajowym Ośrodku Terapii Zaburzeń Psychicznych.
Rozdział 2
Krajowy Ośrodek Terapii Zaburzeń Psychicznych
Art. 4. 1. Tworzy się Krajowy Ośrodek Terapii Zaburzeń Psychicznych, zwany dalej
„Ośrodkiem”.

2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1965 r. Nr 15, poz. 113, z 1974 r. Nr 27, poz. 157
i Nr 39, poz. 231, z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z 1982 r. Nr 11, poz. 82 i Nr 30, poz. 210, z 1983 r. Nr 5,
poz. 33, z 1984 r. Nr 45, poz. 241 i 242, z 1985 r. Nr 20, poz. 86, z 1987 r. Nr 21, poz. 123, z 1988 r. Nr 41,
poz. 324, z 1989 r. Nr 4, poz. 21 i Nr 33, poz. 175, z 1990 r. Nr 14, poz. 88, Nr 34, poz. 198, Nr 53, poz. 306,
Nr 55, poz. 318 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr 22, poz. 92 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 12,
poz. 53, z 1994 r. Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, Nr 43, poz. 189,
Nr 73, poz. 350 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 270, Nr 54, poz. 348, Nr 75, poz. 471, Nr 102,
poz. 643, Nr 117, poz. 752, Nr 121, poz. 769 i 770, Nr 133, poz. 882, Nr 139, poz. 934, Nr 140, poz. 940
i Nr 141, poz. 944, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 757, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22,
poz. 269 i 271, Nr 48, poz. 552 i 554, Nr 55, poz. 665, Nr 73, poz. 852, Nr 94, poz. 1037, Nr 114, poz. 1191
i 1193 i Nr 122, poz. 1314, 1319 i 1322, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 49, poz. 508, Nr 63, poz. 635, Nr 98,
poz. 1069, 1070 i 1071, Nr 123, poz. 1353, Nr 125, poz. 1368 i Nr 138, poz. 1546, z 2002 r. Nr 25, poz. 253,
Nr 26, poz. 265, Nr 74, poz. 676, Nr 84, poz. 764, Nr 126, poz. 1069 i 1070, Nr 129, poz. 1102, Nr 153,
poz. 1271, Nr 219, poz. 1849 i Nr 240, poz. 2058, z 2003 r. Nr 41, poz. 360, Nr 42, poz. 363, Nr 60,
poz. 535, Nr 109, poz. 1035, Nr 119, poz. 1121, Nr 130, poz. 1188, Nr 139, poz. 1323, Nr 199, poz. 1939
i Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 9, poz. 75, Nr 11, poz. 101, Nr 68, poz. 623, Nr 91, poz. 871, Nr 93,
poz. 891, Nr 121, poz. 1264, Nr 162, poz. 1691, Nr 169, poz. 1783, Nr 172, poz. 1804, Nr 204, poz. 2091,
Nr 210, poz. 2135, Nr 236, poz. 2356 i Nr 237, poz. 2384, z 2005 r. Nr 13, poz. 98, Nr 22, poz. 185, Nr 86,
poz. 732, Nr 122, poz. 1024, Nr 143, poz. 1199, Nr 150, poz. 1239, Nr 167, poz. 1398, Nr 169, poz. 1413
i 1417, Nr 172, poz. 1438, Nr 178, poz. 1478, Nr 183, poz. 1538, Nr 264, poz. 2205 i Nr 267, poz. 2258,
z 2006 r. Nr 12, poz. 66, Nr 66, poz. 466, Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 186, poz. 1379, Nr 208, poz. 1537
i 1540, Nr 226, poz. 1656 i Nr 235, poz. 1699, z 2007 r. Nr 7, poz. 58, Nr 47, poz. 319, Nr 50, poz. 331,
Nr 99, poz. 662, Nr 106, poz. 731, Nr 112, poz. 766 i 769, Nr 115, poz. 794, Nr 121, poz. 831, Nr 123,
poz. 849, Nr 176, poz. 1243, Nr 181, poz. 1287, Nr 192, poz. 1378 i Nr 247, poz. 1845, z 2008 r. Nr 59,
poz. 367, Nr 96, poz. 609 i 619, Nr 110, poz. 706, Nr 116, poz. 731, Nr 119, poz. 772, Nr 120, poz. 779,
Nr 122, poz. 796, Nr 171, poz. 1056, Nr 220, poz. 1431, Nr 228, poz. 1507, Nr 231, poz. 1547 i Nr 234,
poz. 1571, z 2009 r. Nr 26, poz. 156, Nr 67, poz. 571, Nr 69, poz. 592 i 593, Nr 131, poz. 1075, Nr 179,
poz. 1395 i Nr 216, poz. 1676, z 2010 r. Nr 3, poz. 13, Nr 7, poz. 45, Nr 40, poz. 229, Nr 108, poz. 684,
Nr 109, poz. 724, Nr 125, poz. 842, Nr 152, poz. 1018, Nr 155, poz. 1037, Nr 182, poz. 1228, Nr 197,
poz. 1307, Nr 215, poz. 1418, Nr 217, poz. 1435 i Nr 241, poz. 1621, z 2011 r. Nr 34, poz. 173, Nr 85,
poz. 458, Nr 87, poz. 482, Nr 92, poz. 531, Nr 112, poz. 654, Nr 129, poz. 735, Nr 138, poz. 806 i 807,
Nr 144, poz. 854, Nr 149, poz. 887, Nr 224, poz. 1342, Nr 233, poz. 1381 i Nr 234, poz. 1391, z 2012 r.
poz. 908, 1254, 1445 i 1529 oraz z 2013 r. poz. 403 i 654.

– 3 –
2. Minister właściwy do spraw zdrowia jest dla Ośrodka podmiotem tworzącym
w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej
(Dz. U. z 2013 r. poz. 217).
3. Zadaniem Ośrodka jest prowadzenie postępowania terapeutycznego wobec osób
stwarzających zagrożenie umieszczonych w Ośrodku.
Art. 5. 1. Ośrodek jest jednostką budżetową, podległą ministrowi właściwemu do spraw
zdrowia.
2. Ośrodek jest podmiotem leczniczym, niebędącym przedsiębiorcą w rozumieniu
ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.
3. Kierownika Ośrodka powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw zdrowia.
Art. 6. 1. W Ośrodku powołuje się służbę ochrony, której zadania są realizowane przez
przedsiębiorcę posiadającego koncesję w zakresie usług ochrony osób i mienia oraz
wykonywane przez pracowników ochrony posiadających kwalifikacje określone w ustawie
z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz. U. z 2005 r. Nr 145, poz. 1221,
z późn. zm.)).
2. Do zadań służby ochrony należy ochrona osób przebywających w Ośrodku, ochrona
mienia, bezpieczeństwa i porządku na terenie Ośrodka, a także zapewnienie, aby osoby
stwarzające zagrożenie w nim umieszczone nie opuściły go i nie oddaliły się samowolnie.
Art. 7. 1. Teren Ośrodka i znajdujące się na nim pomieszczenia są wyposażone
w urządzenia monitorujące, umożliwiające stały nadzór nad osobami stwarzającymi
zagrożenie umieszczonymi w Ośrodku oraz kontrolę stosowania przymusu bezpośredniego.
2. Monitorowany obraz i dźwięk jest utrwalany.
3. Obraz z monitoringu pomieszczeń lub ich części, przeznaczonych do celów sanitarno-
-higienicznych, jest przekazywany w sposób uniemożliwiający ukazywanie intymnych części
ciała ludzkiego oraz intymnych czynności fizjologicznych.
4. Zapis utrwalonego obrazu i dźwięku podlega ochronie określonej w przepisach
o ochronie danych osobowych. Dostęp do urządzeń monitorujących oraz zapisu utrwalonego
za ich pomocą posiadają wyłącznie osoby upoważnione przez kierownika Ośrodka.

3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 104, poz. 708,
z 2008 r. Nr 171, poz. 1055 i Nr 180, poz. 1112, z 2009 r. Nr 98, poz. 817, z 2010 r. Nr 47, poz. 278, Nr 182,
poz. 1228 i Nr 229, poz. 1496, z 2011 r. Nr 106, poz. 622, Nr 170, poz. 1015 i Nr 171, poz. 1016, z 2012 r.
poz. 908 oraz z 2013 r. poz. 628.
– 4 –
5. Zapis z monitoringu przechowuje się przez 6 miesięcy. Po upływie terminu
przechowywania zapis usuwa się w sposób uniemożliwiający jego odzyskanie. Z usunięcia
zapisu sporządza się protokół, w którym należy wskazać datę tej czynności oraz imię
i nazwisko osoby, która dokonała usunięcia.
Art. 8. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z Ministrem
Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia:
1)
liczbę łóżek w Ośrodku przeznaczonych dla osób stwarzających zagrożenie
umieszczonych w Ośrodku,
2)
wymagania ogólnoprzestrzenne, sanitarne i instalacyjne, jakie muszą spełniać
pomieszczenia i urządzenia Ośrodka stosownie do rodzaju wykonywanej działalności
leczniczej oraz zakresu udzielanych świadczeń zdrowotnych,
3)
warunki zabezpieczenia Ośrodka,
4)
rodzaj i liczebność personelu mającego styczność z osobami stwarzającymi zagrożenie
umieszczonymi w Ośrodku
– mając na względzie potrzebę zapewnienia odpowiedniego postępowania terapeutycznego,
bezpieczeństwa zdrowotnego osób stwarzających zagrożenie umieszczonych w Ośrodku,
zapobieżenia samowolnemu oddaleniu się tych osób poza Ośrodek oraz przeciwdziałania
zachowaniom zagrażającym życiu i zdrowiu ludzkiemu lub powodującym niszczenie mienia,
jak również optymalnego dostosowania kosztów działalności Ośrodka do liczby osób
stwarzających zagrożenie umieszczonych w Ośrodku.
Rozdział 3
Postępowanie przed sądem
Art. 9. Jeżeli wydana w trakcie postępowania wykonawczego opinia psychiatryczna
i psychologiczna o stanie zdrowia osoby odbywającej karę pozbawienia wolności za
przestępstwo popełnione z użyciem przemocy wskazuje, że osoba ta spełnia przesłanki
określone w art. 1 pkt 2 i 3, dyrektor zakładu karnego występuje z wnioskiem do właściwego
sądu o uznanie osoby, której wniosek dotyczy, za osobę stwarzającą zagrożenie. Do wniosku
dołącza się opinię, a także informację o wynikach dotychczas stosowanych programów
terapeutycznych i postępach w resocjalizacji.
Art. 10. 1. Po otrzymaniu wniosku, o którym mowa w art. 9, sąd niezwłocznie
podejmuje czynności zmierzające do ustalenia, czy osoba, której dotyczy wniosek, jest osobą
stwarzającą zagrożenie.