Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Protokołu między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Indii o zmianie Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Indii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, sporządzonej w Warszawie dnia 21 czerwca 1989 r., podpisanego w Warszawie dnia 29 stycznia 2013 r.

źródła, to przyznanie zniżki podatkowej przez państwo źródła może skutkować utratą
przez inwestora korzyści z metody wyłączenia w państwie jego zamieszkania lub
siedziby. W celu uniknięcia takiego skutku w państwie zamieszkania lub siedziby
niektóre państwa stosujące zachęty podatkowe pragną zamieszczać w ich
konwencjach podatkowych postanowienia określone powszechnie jako odliczenie
podatku fikcyjnego, lub tzw. tax sparing. Przepisy te zezwalają obcym rezydentom
na uzyskanie odliczenia podatku zagranicznego, który „zaoszczędzili” na mocy
działań gwarantujących zachęty podatkowe w państwie źródła, lub gwarantują, że
podatek ten jest brany pod uwagę przy stosowaniu pewnych warunków, które mogą
być związane z metodą wyłączenia.
Tego rodzaju postanowienia znalazły się również w artykule 24 ustęp 3 Umowy
między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Indii
w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od
opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, sporządzonej w Warszawie dnia
21 czerwca 1989 r.
Doświadczenie wykazuje, że odliczanie podatku fikcyjnego łączy się z licznymi
nadużyciami ze strony podatników. Ponadto odliczanie podatków fikcyjnych nie jest
skutecznym narzędziem promowania rozwoju gospodarczego. W większości
przypadków obniżenie lub wyeliminowanie korzyści płynących z zachęt
podatkowych przez państwo zamieszkania lub siedziby zaistnieje tylko wtedy, gdy
zyski są przekazane inwestorowi. Popieranie przekazywania zysków przez
odliczanie podatku fikcyjnego może samo w sobie zachęcać inwestorów
zagranicznych do inwestycji krótkoterminowych i zniechęcać do inwestycji
długoterminowych. Co więcej, zagraniczne systemy odliczania podatku są
zazwyczaj pomyślane w sposób, który pozwala zagranicznemu inwestorowi, przy
obliczaniu jego fikcyjnego podatku, który podlega odliczeniu, na skompensowanie,
w pewnym stopniu, obniżki podatku wynikającej z określonej zachęty podatkowej
podatkiem wyższym zapłaconym w tym lub innym państwie w taki sposób, że
ostatecznie państwo zamieszkania lub siedziby nie pobiera żadnego dodatkowego
podatku.


1 Komentarz do artykułów 23A i 23B Modelowej Konwencji OECD, punkt 72 Odliczanie podatków
fikcyjnych.
2


W związku z powyższym, Ministerstwo Finansów w ramach polityki w zakresie
umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, dążyło do usunięcia postanowień
dotyczących odliczeń podatków fikcyjnych z polskiej bazy traktatowej.
Ponadto, zawarcie Protokołu pozwoli na zmianę szeregu postanowień umownych
w celu usunięcia wątpliwości interpretacyjnych oraz podniesienia jakości polsko-
-indyjskiej umowy, m.in. w zakresie opodatkowania licencji, dywidend i odsetek,
definicji umownych czy wymiany informacji.

II. Relacje gospodarcze
1. Wymiana handlowa Polski z Indiami (w mln USD)

Dynamika
2012
Dynamika

2008
2009
2010
2011
2011/2010
d.wstęp.
2012/2011

Obroty
1 274,7
1 141,1
1 321,5
101%
1 874,1
1 905,9
101%
Eksport
298,6
337,4
334,0
127,0%
524,0
665,8
127,0%
Import
976,1
803,7
987,5
91,0%
1350,1
1240,1
92,0%
Saldo
-677,5
- 466,3
- 653,5
*
- 826,1
- 574,3
*
Dane: INSIGOS/MG

Wg wstępnych danych Ministerstwa Gospodarki, obroty handlowe Polski z Indiami
w 2012 r. wyniosły 1,9 mld USD wykazując wzrost o 1% w stosunku do 2011 r.,
w tym: eksport do Indii wyniósł 665,8 mln USD ( wzrost o 27% w stosunku do
2011 r.), import zaś osiągnął wartość 1 240,1 mln USD (spadek o 8,0% w stosunku
do 2011 r.). Saldo obrotów handlowych osiągnęło wartość -574,3 mln USD
(poprawa w stosunku do wyniku roku 2011 o ponad 250 mln USD).
Udział Indii w polskim handlu zagranicznym jest śladowy (0,21% w eksporcie
i 0,55% w imporcie) i niewspółmiernie niski w stosunku do potencjału
gospodarczego i rozwojowego obu krajów.
Dominującą pozycję w polskim eksporcie do Indii zajmują wyroby przemysłu
elektromaszynowego, których udział w 2011 r. wyniósł 37,1% (ok. 194 mln USD).
Drugą grupą pod względem wartości w eksporcie do Indii są wyroby przemysłu
chemicznego (25,1%, tj. ok. 132 mln USD), gdzie największą część stanowi
eksport kauczuku i wyrobów z kauczuku (dział 39) oraz chemikaliów organicznych
3


(dział 29), których udziały w łącznym eksporcie wyniosły 14,2% (ok. 49 mln USD)
oraz 4,8% (ok. 16 mln USD).
Na kolejnym miejscu uplasowały się wyroby metalurgiczne (ok. 24%, tj. ok. 124
mln USD). Wśród tych towarów dominuje eksport żelaza, żeliwa i stali (dział 72),
które zajmowały 17% polskiego eksportu ogółem na ten rynek (prawie
59 mln USD).
Dominujące miejsce w polskim imporcie z rynku indyjskiego zajmują wyroby
przemysłu lekkiego, które w 2011 r. stanowiły 34% (prawie 460 mln USD)
w łącznym przywozie z tego rynku. W imporcie tej grupy przeważa odzież
i dodatki odzieżowe, inne niż z dzianin (dział 62) oraz odzież i dodatki odzieżowe
z dzianin (dział 61), których udziały w imporcie z Indii wyniosły 12,9% (ponad
121 mln USD) oraz 6,8% (prawie 64 mln USD).
Na kolejnych miejscach w imporcie z tego rynku plasują się wyroby przemysłu
chemicznego oraz wyroby elektromaszynowe. Udział tych pierwszych w imporcie
ogółem w 2011 r. stanowił 24,1% (ok. 326 mln USD). Import tej grupy
w znaczącej części obejmuje chemikalia organiczne (dział 29), których udział
w łącznym przywozie wyniósł w omawianym okresie 14,6% (ok. 137 mln USD).
2. Współpraca inwestycyjno-kapitałowa
Aktualnie obserwuje się znaczny wzrost zainteresowania ze strony renomowanych
indyjskich firm, głównie z sektora prywatnego, inwestycjami poza granicami Indii,
w tym także w Polsce. Największe inwestycje indyjskie miały miejsce w sektorze
usług informatycznych i BPO. Jedna z największych firm informatycznych
„Infosys” przejęła centra obsługi BPO od firmy „Philips”, w tym centrum w Łodzi.
„Zensar” otworzył ośrodek w Gdańsku. „HCL” w Krakowie. Firma Essel Propack
wybudowała fabrykę opakowań kosmetycznych w Kostrzyńsko-Słubickiej
Specjalnej Strefie Ekonomicznej. Ostatnio, kolejny indyjski tuz informatyczny,
firma WIPRO ogłosiła decyzję o uruchomieniu swojej działalności we Wrocławiu.
W SSE we Wrześni inwestor z New Delhi, firma UFLEX rozpoczęła budowę
fabryki opakowań plastikowych, docelowa wartość inwestycji to 200 mln zł
i zatrudnienie ok. 200 osób.
Firmy polskie wykazują większe zainteresowanie inwestowaniem w Indiach.
Istnieją już dwa z prawdziwego zdarzenia produkcyjne joint-venture: Toruńskie
4


Zakłady Materiałów Opatrunkowych (TZMO) produkujące na indyjski rynek
materiały opatrunkowo-higieniczne, utworzyły z indyjskim partnerem spółkę
BELLA INDIA, firma „Can-Pack” produkująca opakowania uruchomiła fabrykę
w Pune (stan Maharashtra). W Bangalore firma VTS otworzyła biuro oraz centrum
sprzedaży i serwisu urządzeń i systemów klimatyzacyjnych. Zainteresowanie
inwestycjami w Indiach deklarowały czołowy producent soków i makaronów firma
„MASPEX”, producent układów hydrauliki siłowej firma „Ponar-Wadowice”,
producent wentylatorów i klimatyzatorów firma „Dospel”. Zakłady Azotowe
w Tarnowie rozważały możliwość utworzenia joint venture ds. produkcji
kaprolaktamu z zakładami nawozowymi w Vadodara (stan Gujarat).
3. Dostęp do rynku
Indie, mimo prowadzonej od kilku lat stopniowej liberalizacji i otwieraniu
gospodarki na konkurencję zewnętrzną, nadal trudno uznać za państwo
o swobodnym dostępie do rynku. W opracowywanym przez Bank Światowy
rankingu państw z uwagi na łatwość prowadzenia biznesu, Indie w ostatnich dwóch
latach awansowały o 18 pozycji, ale nadal zajmują odległe, 120 miejsce. Indie nie
podpisały porozumienia WTO w sprawie zamówień publicznych i utrzymują
wysokie preferencje dla lokalnych państwowych producentów (10–15%), a także
dla lokalnych małych przedsiębiorstw (15%). Nadal istnieje lista towarów, które
w drodze zamówień publicznych mogą być kupowane jedynie od lokalnych małych
przedsiębiorców (small scale industries – SSI), choć została ona znacznie
zredukowana, z 839 pozycji w 1991 r. do 326 w 2006 r. i 114 obecnie. Istnieje
państwowa kontrola cen na towary spożywcze, farmaceutyki i paliwa, które
obecnie, po znacznych podwyżkach cen ropy naftowej są sprzedawane przez firmy
paliwowe ze znacznymi stratami. We wrześniu 2007 r. ustanowiono pułap ceny
gazu dla indywidualnych odbiorców poniżej cen na międzynarodowym rynku, co
może powstrzymać firmy prywatne od dalszych poszukiwań i eksploracji złóż
gazu. Podobna sytuacja istnieje w przypadku inwestycji w energetyce, do których
firmy zagraniczne podchodzą z dużą ostrożnością. Dotacje do rolnictwa – woda,
energia, nawozy stanowią niemal 2% wydatków budżetowych i są istotną
przeszkodą w zwiększeniu wydatków z budżetu na inwestycje infrastrukturalne
i w energetyce.
5


4. Sytuacja gospodarcza Indii
Gospodarka Indii rozwija się w ostatnich latach w szybkim tempie. W 2011 r. PKB
zwiększył się o 7,8% i wg OECD należy spodziewać się kontynuacji stabilnego
wzrostu tej gospodarki, choć jego tempo w latach 2011–2012 może spowolnić do
7,0–8,0% (vide tabela).
Wg ocen ekspertów jednym z czynników pobudzających obecnie rozwój jest
rosnąca w dynamicznym tempie – w szczególności po klęsce suszy, która dotknęła
Indie w ostatnim czasie – produkcja rolna. Podkreśla się również, że obroty
z zagranicą w 2011 r. znacząco się ożywiły, co oznacza wzrost wolumenu wymiany
powyżej jego przedkryzysowego poziomu.
Dla Indii 2011 r. przyniósł nieznaczne spowolnienie sytuacji gospodarczej, mimo
to, pozwolił na oddalenie groźby recesji związanej z trwającym na świecie
kryzysem. Ważnym elementem walki z globalnym załamaniem gospodarczym była
trafna polityka makroekonomiczna przejawiająca się w przyjęciu jeszcze w 2008 r.
dwóch pakietów stymulacyjnych. Obecnie wyzwaniem stojącym przed władzami
jest konieczność przeprowadzenia szeregu reform, w taki sposób by nie ograniczyły
one potencjału wzrostowego gospodarki. Chodzi głównie o utrzymanie równowagi
pomiędzy kursem walutowym a poziomem inflacji, kontynuację konsolidacji
fiskalnej, poprawę wydajności sektora rolnego, rozbudowę infrastruktury oraz
podtrzymanie zaufania zagranicznych inwestorów.
Uwzględniając liczbę ludności Indii (wg Banku Światowego w 2010 r. – 1,17 mld
osób), PKB per capita w roku ubiegłym ukształtował się na poziomie 1477 USD.
Mimo, iż pozostaje on blisko 3-krotnie niższy niż w Chinach, jego wzrost
w minionych kilku latach w Indiach był 2-krotny (z poziomu 762 USD w 2005 r.).
6