Poselski projekt ustawy o podatku od usług finansowych

2. Zwolnienie przewidziane w ust. 1 lit. l) nie obejmuje:
a) świadczenia usług zakwaterowania określonych w prawie
krajowym państw członkowskich, w sektorze hotelarskim lub w sektorach
o podobnym charakterze, włącznie z zapewnianiem miejsc na obozach
wakacyjnych lub na terenach przystosowanych do biwakowania;
b) wynajmu miejsc parkingowych dla pojazdów;
c) wynajmu trwale zainstalowanego wyposażenia i urządzeń;
d) wynajmu sejfów.
Państwa członkowskie mogą przewidzieć dodatkowe wyłączenia
dotyczące zakresu stosowania zwolnienia przewidzianego w ust. 1 lit. l).”
Jak z powyższego wynika wspólny system podatku od wartości dodanej
(podatku pośredniego VAT), którym związane są wszystkie państwa UE zakłada
zwolnienie od podatku VAT transakcji finansowych, o których mowa w art. 135
dyrektywy 2006/112/WE Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od
wartości dodanej. Chodzi o cały szereg transakcji (np. o transakcje udzielania
kredytów i pośrednictwo kredytowe, gwarancje kredytowe, transakcje dotyczące
rachunków bankowych, przelewów, czeków, zbywalnych instrumentów
finansowych (z wyłączeniem windykacji należności), transakcje dotyczące
walut, banknotów, monet, transakcje dotyczące obrotu akcjami, udziałami,
obligacjami, i innymi papierami wartościowymi, a także pośrednictwo w
zakresie wszystkich tych rodzajów transakcji oraz zarządzanie funduszami
inwestycyjnymi. Ponieważ katalog czynności objętych zwolnieniem z VAT w
prawie unijnym pokrywa się przynajmniej w części z katalogiem transakcji,
które miałyby zostać opodatkowane nowym podatkiem transakcyjnym, to nie
jest to zgodne z prawem UE, tj. narusza zharmonizowy systemu opodatkowania
podatkiem pośrednim VAT, gdzie transakcje z sektora bankowego (transakcje
finansowe) generalnie zwolnione są z obciążenia podatkiem pośrednim.
Zwolnienie z opodatkowania nie oznacza „desinteresement” prawodawcy
unijnego. Przeciwnie. Mimo zwolnienia oznacza to, że dyrektywa 112 obejmuje
swoim zakresem unormowania przedmiotowe transakcje. Tyle, że uznaje je za
zwolnione. Nie oznacza to jednak, że w miejsce tego zwolnienia można
wprowadzić opodatkowanie innym podatkiem o podobnym albo takim samym
charakterze. Prawodawca unijny się bowiem w sprawie opodatkowania tego
obrotu wypowiedział. Zwolnił te transakcje z opodatkowania. W tym zakresie
obowiązuje zwolnienie. Nie jest to pustka prawna do dowolnego
zagospodarowania.
Oznacza to, że wprowadzenie podatku w proponowanym kształcie
możliwe jest tylko i wyłącznie po takiej zmianie prawa unijnego (dyrektywy
112), która by zniosła kolizję między nowo nakładanym podatkiem a
zwolnieniami przewidzianymi w dyrektywie o podatku od wartości dodanej.
Nowy podatek pozostawałby też w kolizji z Dyrektywą Rady 2008/7/WE
z dnia 12 lutego 2008 r. dotycząca podatków pośrednich od gromadzenia
kapitału (Dz.Urz.UE L z dnia 21 lutego 2008 r.) w zakresie, w jakim dyrektywa

8
ta zabrania wprowadzania do krajowych systemów podatkowych opłaty
stemplowej. W preambule do tej dyrektywy przewidziano m.in. expressis verbis,
że: „Oprócz podatku kapitałowego, nie powinny być nakładane żadne podatki
pośrednie od gromadzenia kapitału. W szczególności nie powinna być
nakładana opłata stemplowa od papierów wartościowych bez względu na
pochodzenie takich papierów wartościowych i bez względu na to, czy
reprezentują one kapitał własny spółki, czy kapitał pożyczkowy.”
Art. 5 ust. 2 tej dyrektywy przewiduje natomiast, że:
„2. Państwa członkowskie nie obejmują żadną formą podatku
pośredniego:
a) tworzenia, emisji, dopuszczenia do notowania na giełdzie,
wprowadzenia na rynek lub obrotu akcjami, obligacjami lub innymi papierami
wartościowymi tego samego rodzaju, a także świadectwami udziałowymi, bez
względu na osobę emitenta;
b) pożyczek, łącznie z obligacjami państwowymi, zaciągniętych
poprzez emisję obligacji lub innych zbywalnych papierów wartościowych, bez
względu na osobę emitenta, lub jakichkolwiek związanych z tym formalności,
ani tworzenia, emisji, dopuszczenia do notowania na giełdzie, wprowadzenia na
rynek lub obrotu tymi obligacjami lub innymi zbywalnymi papierami
wartościowymi.”

3.3
Podsumowanie

W konsekwencji należałoby uznać, że na gruncie obowiązujących obecnie
regulacji nie ma jakiejkolwiek prawnej możliwości wprowadzenia do polskiego
systemu podatkowego ani podatku obrotowego ani żadnego innego podatku
obciążającego tak szeroko obrót w instytucjach finansowych.
Podkreślić przy tym należy, że jest to stan na dzień dzisiejszy. Nie
wyklucza to wprowadzenia zmian w bliższej albo dalszej przyszłości
umożliwiających opodatkowanie przedmiotowych transakcji. Toczą się w tym
zakresie rozmowy polityczne w instytucjach unijnych i krajowych.

4. Konkluzja
W chwili obecnej nie ma jakiejkolwiek prawnej możliwości
wprowadzenia do polskiego systemu podatkowego ani podatku obrotowego ani
żadnego innego podatku obciążającego wyłącznie instytucje finansowe. Podatek
taki nie charakteryzowałby się występowaniem jakichkolwiek cech
wymaganych przez prawo unijne. Nie obciążałby konsumpcji (ostatecznych
nabywców), nie miałby powszechnego charakteru (opodatkowanie selektywne),
doprowadziłby do podwójnego opodatkowania tych samych transakcji
(podatkiem od transakcji i powszechnym podatkiem VAT) oraz wpłynąłby na
warunki konkurencji.

9
Poselski projekt ustawy o podatku od usług finansowych nie jest zgodny z
prawem UE.


Dyrektor
Biura Analiz Sejmowych

Zbigniew Wrona
























10


Warszawa, 25 czerwca 2012 roku

BAS-WAPEiM-1535/12


Pani
Ewa Kopacz
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej



Opinia
w sprawie stwierdzenia, czy poselski projekt ustawy o zmianie ustawy
o podatku od usług finansowych (przedstawiciel wnioskodawców: poseł
Wincenty Elsner) jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii
Europejskiej.


Projektowana ustawa ma regulować podatek od usług finansowych
świadczonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wskazuje zakres
podmiotowy i obowiązki rejestracyjne (rozdział 2), czynności podlegające
opodatkowaniu (rozdział 3), chwilę powstania obowiązku podatkowego
(rozdział 4), podstawę opodatkowania i stawki podatku (rozdział 5),
dokumentowanie, ewidencjonowanie, deklarowanie i zapłatę
podatku
(rozdział 6).

Projekt ustawy nie jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii
Europejskiej w rozumieniu art. 95a Regulaminu Sejmu.



Dyrektor
Biura Analiz Sejmowych

Zbigniew Wrona



USTAWA
z dnia …
o podatku od usług finansowych

Rozdział 1
Przepisy wstępne
Art. 1. 1. Ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem od usług finansowych, zwanym dalej
„podatkiem”, usług finansowych świadczonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Podatek stanowi dochód budżetu państwa.

Art. 2. 1. Właściwym organem podatkowym dla podatników podatku jest naczelnik urzędu
skarbowego, który jest lub byłby właściwy dla podatku od towarów i usług, z zastrzeżeniem
ust. 2.
2. W przypadku podatników:
1) nieposiadających miejsca siedziby działalności gospodarczej na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, lecz posiadających oddział lub inne stałe miejsce
prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej -
właściwym organem podatkowym jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze
względu na miejsce siedziby oddziału;
2) nieposiadających miejsca siedziby działalności gospodarczej na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej albo nieposiadających oddziału lub innego stałego miejsca
prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej -
właściwym organem podatkowym jest Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego
Warszawa- ródmieście.
3. Właściwym organem podatkowym dla płatników podatku, o których mowa w art. 7, są
organy podatkowe właściwe dla tego podmiotu jako podatnika podatku, określone zgodnie z
ust.1.

Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) ustawie o obrocie instrumentami finansowymi – rozumie się przez to ustawę z dnia 29
lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384,
z późn. zm.);


1