Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 oraz ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa

– 5 –
„2) rodzice albo rodzic samotnie wychowujący dziecko są zatrudnieni, świadczą usługi
na podstawie umowy cywilnoprawnej stanowiącej tytuł do ubezpieczeń
społecznych, prowadzą pozarolniczą działalność lub działalność rolniczą;”;
17) w art. 58:
a)
ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Wysokość opłaty oraz opłaty, o której mowa w art. 12 ust. 3, za pobyt
dziecka w żłobku lub klubie dziecięcym utworzonym przez gminę albo
u dziennego opiekuna zatrudnionego przez gminę oraz maksymalną wysokość
opłaty za wyżywienie ustala rada gminy w drodze uchwały.”,
b) dodaje
się ust. 3 w brzmieniu:
„3. W przypadku zatrudniania dziennego opiekuna przez podmioty, o których
mowa w art. 8 ust. 1 pkt 3, wysokość opłat określa podmiot, który zatrudnia
dziennego opiekuna.”;
18) art. 60 otrzymuje brzmienie:
„Art. 60. 1. Podmioty, o których mowa w art. 8 ust. 1, prowadzące żłobek lub klub
dziecięcy, lub zatrudniające dziennych opiekunów mogą otrzymać na każde dziecko
objęte opieką w żłobku lub klubie dziecięcym, lub przez dziennego opiekuna dotację
celową z budżetu gminy.
2. Wysokość i zasady ustalania oraz rozliczania dotacji celowej, o której mowa
w ust. 1, określa rada gminy w drodze uchwały.”;
19) w art. 61 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta może zlecić podmiotom, o których mowa
w art. 8 ust. 1, organizację opieki sprawowanej w formie żłobka lub klubu dziecięcego
albo przez dziennych opiekunów.”;
20) art. 62 otrzymuje brzmienie:
„Art. 62. 1. Minister właściwy do spraw rodziny opracowuje resortowe oraz
rządowe programy rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 oraz
finansowo wspiera te programy. Opracowanie i realizacja programów odbywa się we
współpracy z wojewodą.
2. Programy, o których mowa w ust. 1, określają tryb i kryteria wyboru podmiotów
korzystających z nich, w szczególności uwzględniając:
1) jakość lub zakres oferowanych usług;
2)
zapotrzebowanie na usługi świadczone przez te podmioty;
– 6 –
3) minimalny okres funkcjonowania instytucji lub miejsc opieki
dofinansowanych z dotacji budżetu państwa.
3. Programy, o których mowa w ust. 1, mogą być kierowane do podmiotów, o których
mowa w art. 8 ust. 1.
4. Podmioty, o których mowa w art. 8 ust. 1, korzystające z programów, o których
mowa w ust. 1, mogą otrzymywać dotacje celowe z budżetu państwa na dofinansowanie
utworzenia lub funkcjonowania żłobków, klubów dziecięcych lub dziennych opiekunów, przy
czym wysokość dotacji nie może przekroczyć 80% kosztów realizacji zadania.
5. Dotacji, o której mowa w ust. 4, udziela wojewoda w uzgodnieniu z ministrem
właściwym do spraw rodziny.
6. Wojewoda, udzielając podmiotowi dotacji, o której mowa w ust. 4, zawiera z nim
umowę określającą w szczególności:
1) szczegółowy opis zadania, w tym cel, na jaki dotacja została przyznana,
i termin jego wykonania;
2) wysokość udzielonej dotacji;
3) tryb
płatności;
4)
termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego roku
budżetowego;
5) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji, w tym zasady rozliczania
dotacji w przypadku skrócenia okresu funkcjonowania instytucji lub miejsc
opieki dofinansowanych z dotacji, o którym mowa w ust. 2 pkt 3;
6) termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji, nie dłuższy niż 15 dni od
określonego w umowie dnia wykonania zadania;
7)
tryb kontroli wykonania zadania; w umowie można postanowić, że kontrola
będzie prowadzona na zasadach i w trybie określonych w przepisach
o kontroli w administracji rządowej;
8) warunki i sposób zmiany oraz rozwiązania umowy, w tym zasady zwrotu
dotacji w przypadku skrócenia okresu funkcjonowania instytucji lub miejsc
opieki dofinansowanych z dotacji, o którym mowa w ust. 2 pkt 3.”;
21) w art. 63:

a) ust. 1 otrzymuje brzmienie
– 7 –
„1. Gmina może otrzymywać dotacje celowe z budżetu państwa na
dofinansowanie zadań własnych z zakresu organizacji opieki nad dziećmi w wieku
do lat 3 na zasadach określonych w przepisach o finansach publicznych.”,
b)
uchyla
się ust. 2.”;
22) w art. 75 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Podmioty prowadzące do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy działalność
gospodarczą, polegającą na sprawowaniu opieki nad dziećmi, mogą prowadzić tę
działalność na podstawie dotychczasowych przepisów, nie dłużej jednak niż do dnia
31 sierpnia 2013 r.”.
Art. 2. W ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych
z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2010 r. Nr 77,
poz. 512 i Nr 225, poz. 1463, z 2011 r. Nr 113, poz. 657 i Nr 149, poz. 887 oraz z 2012 r.
poz. 622) w art. 32 w ust. 1 w pkt 1 lit. a otrzymuje brzmienie:
„a)
nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły,
do których dziecko uczęszcza, a także w przypadku choroby niani, z którą rodzice
mają zawartą umowę uaktywniającą, lub dziennego opiekuna sprawujących opiekę
nad dzieckiem,”.
Art. 3. 1. Do wniosków o wpis do rejestru żłobków i klubów dziecięcych złożonych do
dnia wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.
2. Podmioty, które złożyły wniosek o wpis do rejestru żłobków i klubów dziecięcych do
dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, są obowiązane, w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia
w życie niniejszej ustawy, do przekazania wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta
właściwemu ze względu na miejsce prowadzenia żłobka lub klubu dziecięcego danych
dotyczących liczby miejsc w żłobku lub klubie dziecięcym, w celu publikacji tych danych
w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych.
Art. 4. Podmioty prowadzące żłobek lub klub dziecięcy są obowiązane, w terminie
3 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, do przekazania wójtowi, burmistrzowi
lub prezydentowi miasta właściwemu ze względu na miejsce prowadzenia żłobka lub klubu
dziecięcego danych dotyczących liczby miejsc w żłobku lub klubie dziecięcym, w celu
publikacji tych danych w rejestrze żłobków i klubów dziecięcych.
Art. 5. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 25 ustawy,
o której mowa w art. 1, zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych
– 8 –
wydanych na podstawie art. 25 ust. 3 ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym
niniejszą ustawą, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej
ustawy.
Art. 6. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

















































01/31rch
UZASADNIENIE

Ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. Nr 45,
poz. 235, z późn. zm.), zwana dalej „ustawą”, weszła w życie z dniem 4 kwietnia
2011 r.
Ustawa stworzyła warunki rozwoju zróżnicowanych form opieki nad małymi dziećmi.
Zostały poprawione standardy funkcjonowania instytucji opieki nad dziećmi w wieku
do lat 3. Zawarte w ustawie rozwiązania mają również na celu umożliwienie rodzicom
i opiekunom dzieci podjęcia aktywności zawodowej. Przepisy ustawy z jednej strony
racjonalizują zasady tworzenia i funkcjonowania żłobków, z drugiej natomiast określają
ramy i standardy tworzenia i działania alternatywnych instytucji opieki nad dziećmi
w wieku do lat 3, co gwarantuje dostęp do zróżnicowanej opieki znacznie większej
liczbie rodzin i jednocześnie podnosi jakość oferowanych usług. Ustawa ma także na
celu ograniczenie barier administracyjnych, jakie towarzyszą procedurom tworzenia
nowych instytucji opieki, w szczególności żłobków.
Jednakże rozwiązania i mechanizmy prawne zawarte w ustawie okazały się
niewystarczająco skuteczne. W związku z powyższym został przygotowany projekt
ustawy o zmianie ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.
Projekt ustawy został opracowany m.in. na podstawie uwag zgłaszanych przez
podmioty prowadzące żłobki lub kluby dziecięce oraz postulatów zgłoszonych podczas
debaty zorganizowanej w Kancelarii Prezydenta RP w kwietniu 2012 r.
Przedkładany projekt ustawy jest odpowiedzią na najczęściej zgłaszane problemy przy
realizacji ustawy. Podstawowe zmiany dotyczą:
1) zmniejszenia wkładu własnego gminy z 50% do 20% kosztów realizacji zadania
przy ubieganiu się o środki finansowe z budżetu państwa na utworzenie
i funkcjonowanie instytucji opieki,
2) rozszerzenia katalogu podmiotów, które będą mogły ubiegać się o środki finansowe
z budżetu państwa na utworzenie i funkcjonowanie instytucji opieki, tj. poza
gminami również osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne
nieposiadające osobowości prawnej,