Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Układu o Stabilizacji i Stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Czarnogóry, z drugiej strony, sporządzonego w Luksemburgu dnia 15 października 2007 r.

c) perspektywę utworzenia strefy wolnego handlu między Wspólnotą
Europejską a Czarnogórą w terminie do 5 lat po wejściu w życie SAA,
Układ jest w pełni zgodny i wdrażany w sposób spójny z właściwymi
postanowieniami WTO, a w szczególności art. XXIV Układu ogólnego
w sprawie taryf celnych i handlu 1994 (GATT 1994) oraz art. V Układu
ogólnego w sprawie handlu usługami (GATS).
d) warunki przepływu osób, ułatwiania zakładania przedsiębiorstw,
świadczenia usług, płatności bieżących i przepływu kapitału,
Układ przewiduje, że pracownicy, którzy są obywatelami Czarnogóry
i którzy są legalnie zatrudnieni na terytorium państwa członkowskiego, są
wolni od wszelkiej dyskryminacji narodowościowej dotyczącej warunków
pracy, wynagrodzenia lub zwolnienia, w porównaniu z obywatelami
państwa członkowskiego, oraz że legalnie przebywający w danym
państwie członkowskim współmałżonek i dzieci pracownika legalnie
zatrudnionego na terytorium państwa członkowskiego, z wyjątkiem
pracowników sezonowych lub pracowników objętych dwustronnymi
umowami w rozumieniu art. 50 Układu, o ile nie przewidziano inaczej
w tych umowach, mają dostęp do rynku pracy w tym państwie
członkowskim w okresie, w którym ten pracownik ma zezwolenie na
pracę. Analogicznie kształtuje się sytuacja pracowników, którzy są
obywatelami państwa członkowskiego legalnie zatrudnionymi na
terytorium Czarnogóry, jak również ich współmałżonków i dzieci legalnie
tam przebywających. Układ zakłada, że należy utrzymać i w miarę
możliwości zwiększyć już istniejące ułatwienia w dostępie
do zatrudnienia czarnogórskich pracowników, przyznane przez państwa
członkowskie na mocy umów dwustronnych. Po upływie 3 lat Rada
Stabilizacji i Stowarzyszenia zbada przyznanie dalszych udogodnień,
w tym ułatwień w dostępie do szkoleń zawodowych, zgodnie
z przepisami i procedurami obowiązującymi w państwach członkowskich,
uwzględniając sytuację na rynku pracy w państwach członkowskich i we
Wspólnocie.

3
Czarnogóra będzie ułatwiać przedsiębiorstwom i obywatelom Unii
Europejskiej prowadzenie działalności na swoim terytorium. Gwarantuje
ona w tym zakresie traktowanie nie mniej korzystne niż traktowanie
przyznawane przedsiębiorstwom czarnogórskim lub przedsiębiorstwom
państw trzecich, w zależności od tego, które jest korzystniejsze. Takie
samo traktowanie przedsiębiorstw i obywateli czarnogórskich zapewniają
Wspólnoty Europejskie i ich państwa członkowskie. Strony nie będą
wydawać żadnych nowych przepisów ani środków wprowadzających
dyskryminację w odniesieniu do zakładania lub prowadzenia
przedsiębiorstw wspólnotowych lub czarnogórskich. Cztery lata po
wejściu w życie Układu, Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia określi
zasady rozszerzenia zakresu stosowania postanowień, tak aby
obejmowały one podejmowanie działalności gospodarczej przez
obywateli stron na zasadzie samozatrudnienia.
Strony zobowiązują się do podejmowania niezbędnych kroków
w

kierunku stopniowego zezwalania na świadczenie usług przez
przedsiębiorstwa lub obywateli Unii Europejskiej lub Czarnogóry, których
siedziba znajduje się na terytorium strony innej, niż strona, na terytorium
której ma swoją siedzibę usługobiorca. Cztery lata po wejściu w życie
niniejszego Układu, Rada Stabilizacji i Stowarzyszenia podejmie środki
niezbędne do stopniowej realizacji powyższych postanowień.
Uwzględniony zostanie postęp, jaki Strony osiągnęły w dostosowywaniu
ustawodawstw.
Strony zobowiązują się zezwolić na dokonywanie, w walucie w pełni
wymienialnej
w rozumieniu
postanowień art. VIII statutu
Międzynarodowego Funduszu Walutowego, wszelkich płatności
i transferów rozrachunków bieżących w ramach bilansu płatniczego
między Wspólnotą Europejską a Czarnogórą.
W odniesieniu do:
− transakcji na rachunkach kapitałowych i finansowych bilansu
płatniczego,

4
− kredytów związanych z transakcjami handlowymi lub świadczeniem
usług, w których uczestniczy rezydent jednej ze Stron oraz
− do pożyczek pieniężnych i kredytów, których okres wymagalności jest
dłuższy niż rok,
od daty wejścia w życie Układu zostanie zapewniony swobodny przepływ
kapitału związany z:
− bezpośrednimi inwestycjami dokonywanymi w przedsiębiorstwach
utworzonych zgodnie z ustawodawstwem kraju przyjmującego,
− inwestycjami dokonywanymi zgodnie z postanowieniami rozdziału II
tytułu V Układu, jak również likwidacją lub repatriacją tych inwestycji
oraz wszelkiego wynikającego z nich zysku.
Od chwili wejścia w życie Układu Czarnogóra traktuje obywateli państw
członkowskich UE nabywających nieruchomości na jej terytorium tak
samo jak własnych obywateli.
Od chwili wejścia w życie Układu strony zapewnią również swobodny
przepływ kapitału związanego z
inwestycjami portfelowymi oraz
pożyczkami finansowymi i kredytami, których okres wymagalności jest
krótszy niż rok.
Układ zawiera, między innymi, przepisy odnoszące się do spraw
pozostających w gestii polskiej Służby Celnej, to jest dotyczące reguł
pochodzenia towarów i taryfikacji.
Protokół 6 do Układu określa zasady wzajemnej pomocy
administracyjnej między stronami w sprawach celnych. Będzie on
stanowił podstawę prawną dla efektywnego współdziałania organów
celnych w zwalczaniu przestępczości celnej.
e) zobowiązania Czarnogóry do zbliżania jej prawa do unijnego,
szczególnie w kluczowych kwestiach rynku wewnętrznego,
f) warunki szerokiej współpracy z Czarnogórą, m.in. w kwestiach
sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa,

5
Strony zwracają szczególną uwagę na konsolidację zasad
praworządności oraz wzmocnienie instytucji na wszystkich szczeblach
administracji, a w szczególności na wzmocnienie egzekwowania prawa
i wymiaru sprawiedliwości. Współpraca ma na celu w szczególności
wzmocnienie niezawisłości sądownictwa i zwiększenie wydajności,
poprawę funkcjonowania policji i innych organów egzekwujących prawo,
zapewnienie odpowiedniego przeszkolenia oraz zwalczanie korupcji
i przestępczości zorganizowanej. Współpraca obejmie m.in. kwestie
takie jak: wizy, kontrola granic, azyl i migracja. Opierać się będzie na
wzajemnych konsultacjach i bliskiej współpracy między Stronami
i powinna obejmować pomoc techniczną i administracyjną. Ponadto
strony będą współdziałać odnośnie readmisji, zwalczania prania
brudnych pieniędzy oraz narkotyków.
g) warunki utworzenia Rady Stabilizacji i Stowarzyszenia (dalej RSS), która
ma nadzorować wprowadzanie w życie zapisów tego Układu oraz
Komitetu Stabilizacji i Stowarzyszenia i Komitetu Parlamentarnego
Stabilizacji i Stowarzyszenia,
RSS ma się zbierać regularnie i w razie potrzeby, na odpowiednim
szczeblu, aby badać główne kwestie wynikające z Układu oraz inne
pozostające we wspólnym zainteresowaniu stron. Będzie się ona składać
z członków Rady Unii Europejskiej, Komisji Europejskiej i członków rządu
Czarnogóry. Jej przewodnictwo będzie rotacyjne, między
reprezentantami Wspólnot i Czarnogóry. W razie potrzeby,
w spotkaniach RSS może uczestniczyć przedstawiciel Europejskiego
Banku Inwestycyjnego w roli obserwatora. RSS przysługuje kompetencja
wydawania wiążących dla stron Układu decyzji oraz zaleceń, w celu
zapewnienia realizacji Układu. Ponadto, będzie władna wiążąco
rozstrzygać spory wynikające ze stosowania i interpretacji Układu. RSS
oceni, najpóźniej po 3 latach od wejścia w życie Układu, postęp
osiągnięty przez Czarnogórę. RSS może podjąć decyzję na temat
kolejnych etapów stowarzyszenia (nie dotyczy to kwestii wolnego
przepływu towarów – Tytuł IV Układu, którą regulują szczegółowe
przepisy Układu).

6
RSS będzie w swoich działaniach wspomagana przez Komitet
Stabilizacji i Stowarzyszenia (dalej KSS), złożony z przedstawicieli Rady
Unii Europejskiej, Komisji Europejskiej i rządu Czarnogóry. Głównym
zadaniem KSS będzie przygotowywanie spotkań RSS, która ustali jego
sposób działania oraz może upoważnić Komitet do działania w swoim
imieniu. Może ona także tworzyć inne ciała wspomagające. Komitet
może utworzyć odpowiednią liczbę podkomitetów przed upływem roku
od wejścia w życie SAA. Między innymi zostanie utworzony podkomitet
ds. migracji.
Układ przewiduje, że wspólne stanowisko Wspólnoty Europejskiej
do zaprezentowania podczas spotkań RSS i KSS będzie ustalać Rada
Unii Europejskiej.
Dialog polityczny na poziomie parlamentarnym będzie się odbywał
w

ramach Komitetu Parlamentarnego Stabilizacji i Stowarzyszenia.
Komitet będzie złożony z członków Parlamentu Europejskiego
i parlamentu Czarnogóry, a jego przewodnictwo będą rotacyjnie
sprawować obie strony.
Zdaniem Rządu Rzeczypospolitej Polskiej, ratyfikacja Układu pozwoli na
pogłębienie i przyspieszenie integracji Czarnogóry z Unią Europejską.
Jest to istotny element realizacji perspektywy europejskiej dla państw
Bałkanów Zachodnich. Bliższe powiązanie Czarnogóry z Unią
Europejską przyczyni się do umocnienia stabilności polityczno-
-gospodarczej kraju i regionu.
Warunkiem wejścia w życie Układu jest jego ratyfikacja przez
Czarnogórę, Wspólnotę i
wszystkie państwa członkowskie Unii
Europejskiej. Układ wejdzie w życie pierwszego dnia drugiego miesiąca
następującego po dacie złożenia ostatniego dokumentu ratyfikacyjnego.
Układ jest zawierany na czas nieokreślony.
Do czasu wejścia w życie Układu o Stabilizacji i Stowarzyszeniu stosunki
handlowe Unii Europejskiej z Czarnogórą będzie regulować Umowa
przejściowa w sprawie handlu i kwestii z handlem związanych między
Wspólnotą Europejską, z jednej strony, i Czarnogórą, z drugiej strony.

7