Poselski projekt ustawy o rodzinnej opiece zastępczej

9

1. Powiatowe centrum pomocy rodzinie współpracuje z sądem opiekuńczym.
2. Powiatowe centrum pomocy rodzinie informuje wła ciwy sąd opiekuńczy o
całokształcie sytuacji osobistej dziecka umieszczonego w niespokrewnionej z
dzieckiem rodzinie zastępczej oraz niespokrewnionej z dzieckiem zawodowej
rodzinie zastępczej oraz sytuacji rodziny biologicznej dziecka co najmniej raz w roku,
w oparciu o przeprowadzony rodzinny wywiad rodowiskowy.
3. W przypadku zmiany sytuacji rodziny biologicznej dziecka, która uzasadnia powrót
tego dziecka do rodziny biologicznej pracownik socjalny z powiatowego centrum
pomocy rodzinie niezwłocznie składa do sądu wniosek o powrót dziecka do rodziny
biologicznej.
4. Powiatowe centrum pomocy rodzinie przedkłada sądowi opiekuńczemu aktualny
wykaz niespokrewnionych z dzieckiem zawodowych rodzin zastępczych.


Art. 19.

Powiatowe centrum pomocy rodzinie wykonuje swoje zadania we współpracy z
rodzinami zastępczymi opartej na partnerstwie i wzajemnym poszanowaniu.


Rozdział 3
Ośrodek adopcyjno-opiekuńczy

Art. 20.

1. Do zadań o rodka adopcyjno-opiekuńczego w zakresie okre lonym w ustawie
należy:
1) szkolenie kandydatów na rodziców zastępczych, w tym prowadzenie
szkoleń dla kandydatów na rodziców zastępczych na podstawie programów
szkolenia zatwierdzonych przez ministra wła ciwego do spraw zabezpieczenia
społecznego na wniosek o rodka adopcyjno-opiekuńczego;
2) pozyskiwanie i kwalifikowanie kandydatów na rodziców zastępczych, w tym
prowadzenie szkoleń dla kandydatów na rodziców zastępczych na podstawie
programów szkolenia zatwierdzonych przez ministra wła ciwego do spraw
zabezpieczenia społecznego na wniosek o rodka adopcyjno-opiekuńczego
oraz wydawanie kandydatowi na rodzica zastępczego za wiadczenia
kwalifikacyjnego do prowadzenia okre lonej formy rodzinnej opieki zastępczej;
3) wydawanie opinii o spełnianiu przez kandydata na rodzica zastępczego
warunków, o których mowa w art. 26 ust. 1;
4) odpowiedni dobór kandydatów na rodziców zastępczych i dzieci, które
mogą być umieszczone w danej formie rodzinnej opieki zastępczej;
5) współpraca z sądem opiekuńczym w celu umieszczenia dziecka w rodzinnej
opiece zastępczej, w szczególno ci zawiadamianie sądu o potrzebie
wszczęcia postępowania z urzędu oraz wydawanie opinii dla sądu o
dopasowaniu dziecka do rodziny i rodziny do dziecka w każdym przypadku
umieszczenia dziecka w rodzinnej opiece zastępczej;
6) przeprowadzanie badań pedagogicznych i psychologicznych oraz
rodzinnych wywiadów rodowiskowych, dotyczących kandydatów na rodziców
zastępczych;

10
7) udzielanie pomocy w przygotowaniu wniosków o ustanowienie rodziny
zastępczej i zgromadzeniu niezbędnych dokumentów;
8) zapewnienie pomocy psychologicznej, pedagogicznej i prawnej oraz
szkolenie dla rodziców zastępczych, dla rodzin biologicznych, z których dzieci
umieszczone są w rodzinnej opieki zastępczej oraz dla rodzin biologicznych,
do których powróciło dziecko uprzednio umieszczone w rodzinnej opiece
zastępczej;
9) działania na rzecz promocji i rozwoju rodzinnej opieki zastępczej.
2. O rodek adopcyjno-opiekuńczy wykonując swoje zadania kieruje się dobrem
dziecka i poszanowaniem jego praw.
3. O rodek adopcyjno-opiekuńczy może zlecać wykonywanie zadań, o których mowa
w ust. 1 pkt 1, 8 i 9 innym podmiotom, z wyjątkiem powiatowego centrum pomocy
rodzinie.
4. W powiecie, w którym nie ma o rodka adopcyjno-opiekuńczego zadania o rodka
adopcyjno-opiekuńczego dla tego powiatu wykonuje o rodek adopcyjno-opiekuńczy
z terenu województwa wyznaczony przez wojewodę w porozumieniu ze starostami
powiatów z terenu województwa.
5. Minister wła ciwy do spraw zabezpieczenia społecznego okre li, w drodze
rozporządzenia, organizację działania o rodków adopcyjno-opiekuńczych, ich
zadania i kompetencje, dziedziny pracy z rodziną naturalną, zastępczą,
zaprzyjaźnioną albo przysposabiającą, tryb kwalifikowania dzieci do rodzin
przysposabiających, a także wzór za wiadczenia kwalifikacyjnego, uwzględniając
dobro i prawa dziecka umieszczanego poza rodziną naturalną.
Rozdział 4
Ośrodek pomocy społecznej

Art. 21.

1. Do zadań o rodka pomocy społecznej należy wykonywanie zadań
przewidzianych dla powiatowego centrum pomocy rodzinie oraz koordynatora
rodzin zastępczych w odniesieniu do spokrewnionych z dzieckiem rodzin
zastępczych.
2. Do zadań o rodka pomocy społecznej należy ponadto:
1) wyrażanie opinii o kandydatach na rodziców zastępczych na podstawie
rodzinnego wywiadu rodowiskowego;
2) pomoc dla spokrewnionych z dzieckiem rodzin zastępczych w
załatwianiu spraw organizacyjnych i bytowych;
3) udzielanie informacji, porad oraz wsparcia;
4) współpraca z koordynatorem rodzin zastępczych w sytuacji potrzeby
kontaktu lub podjęcia współpracy z niespokrewnioną z dzieckiem rodziną
zastępczą;
5) wypłacanie spokrewnionym z dzieckiem rodzinom zastępczym
wiadczeń, o których mowa w art. 61;
6) praca z rodziną biologiczną na rzecz powrotu dziecka do tej rodziny;

11
7) pomoc rodzinie biologicznej, z której dziecko umieszczone jest w
rodzinnej opiece zastępczej, w szczególno ci w utrzymywaniu kontaktów
z dziećmi;
8) opracowanie i realizacja umowy, o której mowa w art. 22 ust. 2, dla
rodziny biologicznej, z której dziecko umieszczone jest w spokrewnionej
z dzieckiem rodzinie zastępczej;
9) wypłacanie
wiadczeń pieniężnych i pomocy na usamodzielnienie
okre lonych ustawą dla spokrewnionych z dzieckiem rodzin zastępczych;
10) stworzenie podstaw do funkcjonowania wolontariatu dla spokrewnionych
z dzieckiem rodzin zastępczych.

Art. 22.
1. O rodek pomocy społecznej wykonując zadanie, o którym mowa w art. 21 ust. 2
pkt 6:
1) wyznacza pracownika socjalnego odpowiedzialnego za pracę z rodziną
biologiczną na rzecz powrotu do tej rodziny dziecka umieszczonego w
rodzinnej opiece zastępczej;
2) udziela pomocy rodzinie biologicznej według potrzeb tej rodziny, a w
szczególno ci nie później niż w terminie miesiąca od umieszczenia dziecka w
rodzinnej opiece zastępczej:
a) wnioskuje o skierowanie na odpowiednią terapię lub specjalistyczne
leczenie,
b) wnioskuje o skierowanie na kursy lub szkolenia związane ze
sprawowaniem opieki nad dzieckiem,
c) udziela pomocy w poszukiwaniu pracy;
d) innej wskazanej przez sąd.
3) ma obowiązek poszanowania prawa członków rodziny biologicznej do
prywatno ci oraz działania w sposób możliwie najmniej dla nich uciążliwy;
4) zawiadamia sąd opiekuńczy, gdy sytuacja rodziny biologicznej pozwala na
powrót dziecka do tej rodziny lub rodzina biologiczna nie realizuje umowy, o
której mowa w ust. 2.
2. W celu efektywnego wykonywania zadania, o którym mowa w art. 21 ust. 2 pkt 6,
o rodek pomocy społecznej może zawrzeć z rodziną biologiczną umowę
okre lającą szczegółowy sposób realizacji działań, o których mowa w ust. 1 pkt 2.
3. Projekt umowy przygotowuje pracownik socjalny, o którym mowa w ust. 1 pkt 1,
we współpracy z rodziną biologiczną dziecka.
4. Pracownik socjalny, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, informuje sąd o realizowaniu
przez rodzinę biologiczną umowy, o której mowa w ust. 2, nie rzadziej niż raz na
cztery miesiące.
5. Do umowy, o której mowa w ust. 2, w zakresie nieuregulowanym w ust. 2-4,
stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o pomocy społecznej dotyczące kontraktu
socjalnego.

12
6. Minister wła ciwy do spraw zabezpieczenia społecznego okre li w drodze
rozporządzenia formy, metody i zakres pracy z rodzinami biologicznymi dzieci
umieszczonych w rodzinnej opiece zastępczej mając na uwadze dążenie do
powrotu dziecka do rodziny biologicznej.



Dział III
Rodziny zastępcze

Rozdział 1
Przepisy ogólne

Art. 23.

1. Dziecku pozbawionemu całkowicie lub czę ciowo opieki rodzicielskiej zapewnia
się opiekę i wychowanie w rodzinie zastępczej.
2. Rodzina zastępcza może być ustanowiona również dla dziecka niedostosowanego
społecznie.

Art. 24.

1. Rodzina zastępcza w wypełnianiu swoich funkcji kieruje się dobrem przyjętego
dziecka i poszanowaniem jego praw.
2. Rodzina zastępcza sprawuje opiekę nad powierzonym dzieckiem osobi cie, z
wyjątkiem:
1) przypadków, gdy rodzic zastępczy okresowo nie może z powodów
zdrowotnych lub losowych sprawować opieki osobi cie;
2) przypadków, gdy dziecko okresowo przebywa poza rodziną zastępczą, w
szczególno ci w sanatorium, szpitalu, domu pomocy społecznej, specjalnym
o rodku szkolno-wychowawczym, młodzieżowym o rodku wychowawczym lub
w innej placówce zapewniającej opiekę i wychowanie uczniom w okresie
pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania;
3) czasowego niesprawowania opieki nad dzieckiem - w przypadku
niespokrewnionej z dzieckiem zawodowej rodziny zastępczej.
3. Rodzina zastępcza zapewnia dziecku kontakt z rodziną biologiczną i prowadzi
działania na rzecz powrotu dziecka do tej rodziny we współpracy z koordynatorem
rodzin zastępczych, powiatowym centrum pomocy rodzinie i o rodkiem pomocy
społecznej.
Art. 25.

1. Umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej następuje na podstawie orzeczenia
sądu. Przy umieszczaniu dziecka w rodzinie zastępczej sąd zasięga opinii o rodka
adopcyjno-opiekuńczego wła ciwego ze względu na miejsce zamieszkania
kandydatów na rodziców zastępczych.

13
2. W przypadku pilnej konieczno ci zapewnienia dziecku opieki zastępczej
umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej jest możliwe na wniosek lub za zgodą
rodziców biologicznych, na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej między
rodziną zastępczą a starostą wła ciwym ze względu na miejsce zamieszkania tej
rodziny albo w przypadku spokrewnionych rodzin zastępczych – wójta (burmistrza,
prezydenta miasta) wła ciwego ze względu na miejsce zamieszkania tej rodziny. O
zawartej umowie starosta albo wójt (burmistrz, prezydent miasta) zawiadamiają
niezwłocznie sąd.
3. Z dniem uprawomocnienia się orzeczenia sądu regulującego sytuację dziecka
umowa, o której mowa w ust. 2, wygasa.
4. Obowiązek opieki nad dzieckiem i jego wychowania powstaje z dniem
umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej w wykonaniu orzeczenia sądu albo
umowy, o której mowa w ust. 2.
5. Obowiązek, o którym mowa w ust. 4, wygasa z mocy prawa z dniem osiągnięcia
przez dziecko pełnoletno ci, z dniem usamodzielnienia albo z dniem zaprzestania
sprawowania opieki.

Art. 26.

1. Pełnienie funkcji rodziny zastępczej może być powierzone małżonkom lub osobie
niepozostającej w związku małżeńskim, jeżeli osoby te spełniają łącznie następujące
warunki:
1) dają rękojmię należytego wykonywania zadań rodziny zastępczej;
2) mają stałe miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
3) korzystają z pełni praw cywilnych i obywatelskich;
4) nie są lub nie były pozbawione władzy rodzicielskiej, nie są ograniczone we
władzy rodzicielskiej ani też ich władza rodzicielska nie została zawieszona;
5) wywiązują się z obowiązku łożenia na utrzymanie osoby najbliższej lub innej
osoby, gdy ciąży na nich taki obowiązek z mocy prawa lub orzeczenia sądu;
6)
ich stan zdrowia fizycznego i psychicznego, udokumentowany
za wiadczeniem lekarskim, umożliwia sprawowanie wła ciwej opieki nad
dzieckiem;
7) co najmniej jedna z tych osób ma odpowiednie warunki mieszkaniowe oraz
stałe źródło utrzymania;
8) uzyskały pozytywną opinię o rodka adopcyjno-opiekuńczego i opinię o rodka
pomocy społecznej wła ciwego ze względu na miejsce zamieszkania;
9) nie były skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwo popełnione
umy lnie.
2. Doboru dziecka do wła ciwej rodzaju rodziny zastępczej spo ród wymienionych w
art. 4 pkt 1 dokonuje o rodek adopcyjno-opiekuńczy uwzględniając:
1) krewnych lub powinowatych dziecka, jeżeli dają rękojmię należytego
wykonywania praw i obowiązków rodziców zastępczych;
2) dopasowanie dziecka do rodziny i rodziny do dziecka w każdym przypadku
umieszczania dziecka w rodzinnej opiece zastępczej;
3) odpowiednią różnicę wieku między kandydatami na rodziców zastępczych a
dzieckiem;
4) poziom rozwoju i sprawno ci dziecka;
5) wymagania w zakresie pomocy profilaktyczno-wychowawczej lub
resocjalizacyjnej oraz możliwo ci zaspokajania tych potrzeb przez kandydatów
na rodziców zastępczych;