Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw

11
Do podlegającego wykonaniu orzeczenia dołącza się zaświadczenie (w formie
standardowego druku), które w oparciu o przepis art. 611fa § 7 zostanie
wydane w formie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości. Wskazane
dokumenty tłumaczy się na język urzędowy państwa jego wykonania lub język
wskazany przez to państwo w oświadczeniu złożonym do Decyzji ramowej
(art. 611fa § 4). Orzeczenie wraz z zaświadczeniem (oraz ew. stosownym
pismem przewodnim) przekazuje się bezpośrednio organowi sądowemu
państwa wykonania orzeczenia. Dokumenty te mogą zostać przekazane
w dowolny sposób, pozostawiający ślad na piśmie oraz umożliwiający państwu
wykonującemu stwierdzenie ich autentyczności, np. faksem lub pocztą
elektroniczną. Jednakże na żądanie organu wykonującego orzeczenie należy
przekazać poświadczony za zgodność z oryginałem odpis orzeczenia oraz
oryginał zaświadczenia (art. 611fa § 5). W razie problemów z identyfikacją
organu właściwego do wykonania orzeczenia, sąd polski może skorzystać
z pomocy punktów kontaktowych Europejskiej Sieci Sądowej (art. 611fa § 6).
Art. 611fa stanowi implementację art. 4 ust. 1, 2, 3, 5 oraz art. 16 ust. 1 Decyzji
ramowej.
Art. 611fb stanowi, że sąd polski powinien wezwać właściwy organ państwa
Unii Europejskiej do przekazania na jego rachunek kwot uzyskanych tytułem
wykonania orzeczenia kary lub środka do sądu państwa członkowskiego,
z którym zostało zawarte porozumienie dotyczące przekazywania kwot
uzyskanych z egzekucji orzeczeń, o których mowa w art. 611fa §
1.
Rozwiązanie to stanowi wykonanie art. 13 Decyzji ramowej, który wprawdzie co
do zasady nakazuje przejście wyegzekwowanych kwot na rzecz państwa
wykonania orzeczenia, jednak dopuszcza odmienne uregulowanie tej kwestii
przez państwo wydania i wykonania orzeczenia. Stąd uznano za trafne
pozostawienie odstępstw od wskazanej wyżej zasady do indywidualnego
rozstrzygnięcia między państwami członkowskimi, w drodze stosownych
porozumień.
Wystąpienie o wykonanie orzeczenia za granicą skutkuje zawieszeniem
postępowania wykonawczego, jako że zachodzi długotrwała przeszkoda
uniemożliwiająca prowadzenie postępowania w postaci postępowania

12
egzekucyjnego toczącego się za granicą, którego terminu zakończenia nie
można w sposób pewny przewidzieć (art. 611fc § 1). W razie uzyskania
informacji o wykonaniu orzeczenia sąd powinien podjąć postępowanie
i umorzyć je, jako bezprzedmiotowe (art. 611fc § 2 zd. pierwsze).
Postępowanie umarza się także wtedy, jeżeli w stosunku do osoby skazanej
zapadło w innym państwie i zostało wykonane prawomocne orzeczenie co do
tych samych czynów (art. 611fc § 2 zd. drugie). Przesłanki te przewiduje sama
Decyzja ramowa w art. 15.
W razie niewykonania orzeczenia sądu polskiego z jakichkolwiek innych niż
wskazane wyżej przyczyn, sąd ten podejmuje zawieszone postępowanie celem
dalszego prowadzenia (art. 611fc §
3). Art. 611fc implementuje, poza
wskazanym już art. 15 ust. 1 i 2, również art. 4 ust. 4 Decyzji ramowej. Na
postanowienia o umorzeniu postępowania, jego zawieszenia oraz o podjęciu
postępowania zawieszonego przysługuje zażalenie na zasadach ogólnych. Na
wystąpienie w przedmiocie wykonania kar o charakterze pieniężnym
przysługuje zażalenie (art. 611fe).
W toku prowadzenia przez sąd państwa wykonania orzeczenia czynności
zmierzających do wykonania orzeczenia sądu polskiego, na gruncie krajowym
może zajść szereg okoliczności prawnych, których konsekwencją jest
niedopuszczalność kontynuowania postępowania wykonawczego. Wśród nich
wymienić można m.in. uchylenie wyroku w trybie kasacji lub wznowienia
postępowania, zatarcie skazania, darowanie kary, przedawnienie jej wykonania.
W tej sytuacji należy niezwłocznie zawiadomić organ wezwany do wykonania
orzeczenia. Podobnie w sytuacji dokonania przez skazanego dobrowolnej
wpłaty na poczet całości lub części kar, środków lub kosztów wskazanych
w art. 611fa § 1. Na podstawie przekazanej informacji, organ obcego

państwa zakończy prowadzone przez siebie postępowanie lub też ograniczy
egzekucję do wartości pozostałej do uiszczenia. Regulujący powyższe
zagadnienia art. 611fd implementuje art. 12 oraz art. 15 ust. 3 Decyzji ramowej.
Art. 611ff-611fm regulują mechanizm wykonywania przez polskie sądy
orzeczeń o karach o charakterze pieniężnym oraz orzeczeń zasądzających od

13
skazanego koszty sądowe, przekazanych im bezpośrednio przez właściwe
organy sądowe innych państw członkowskich Unii Europejskiej.
Pojęcie „kar o charakterze pieniężnym” nie jest w żadnym razie tożsame
z pojęciem „kar pieniężnych”, którym posługuje się art. 611f K.p.k. Zakres
znaczeniowy tych ostatnich każdorazowo jest kształtowany przez zobowiązanie
wynikające z konkretnej umowy międzynarodowej, która stanowi podstawę
przejęcia lub przekazania orzeczenia do wykonania.
Art. 611ff definiuje „kary o charakterze pieniężnym” (art. 1 ust. b Decyzji
ramowej). Przyjęty w art. 1 ust. b Decyzji ramowej sposób zdefiniowania, przez
ustawodawcę europejskiego „kar o charakterze pieniężnym”, polegający na
wskazaniu w art. 1 ust. b pkt ii), iii) oraz iv) konkretnych rodzajów „zobowiązań
do zapłaty kwot pieniężnych” wskazuje, że nie można rozumieć przepisu
zawartego w art. 1 ust. b pkt i) jako każdego zobowiązania pieniężnego
związanego z przestępstwem, a zobowiązania do egzekwowania kwoty
pieniężnej nałożonej jako środek represyjny w związku z popełnionym
przestępstwem. Stąd w art. 611ff § 1 pkt 1 otrzymał brzmienie: „1) kwoty
pieniężnej jako kary za popełnione przestępstwo,”. Ponadto nakłada obowiązek
wykonania obcych orzeczeń na sądy rejonowe, w okręgu których skazany stale
lub czasowo przebywa, posiada mienie lub też prowadzi działalność zawodową.
Wykonanie orzeczenia następuje według prawa polskiego, a sąd ma obowiązek
procedować bez zwłoki.
Art. 611ff implementuje art. 4 ust. 6, art. 6, art. 9 ust. 1, art. 10 oraz art. 14
lit. a Decyzji ramowej.
Art. 611fg stanowiący implementację art. 5 ust. 1 oraz art. 7 Decyzji ramowej
wskazuje katalog fakultatywnych przesłanek odmowy wykonania orzeczenia
o karach o charakterze pieniężnym. W pierwszej kolejności w pkt 1 przepis ten
stanowi, że sąd może odmówić wykonania orzeczenia z uwagi na brak
podwójnej karalności, z tym że wymóg ten nie ma zastosowania w odniesieniu
do przestępstw wskazanych w art. 607 w pkt 1-33, a także do tych czynów,
które zgodnie z prawem państwa wydania orzeczenia są uznane za
przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, przestępstwo

14
popełnione z użyciem przemocy na osobie, popełnione w związku z imprezą
masową, przemyt, zniszczenie lub uszkodzenie mienia, kradzież, groźbę
karalną lub za przestępstwo przeciwko prawom własności intelektualnej.
Szczególną przesłankę, wykluczającą badanie podwójnej karalności,
przewiduje art. 611fg pkt 1 lit. h. Zgodnie z tym przepisem wyłączeniu spod
zasady badania podwójnej karalności podlegają przestępstwa określone przez
państwo wydania orzeczenia w celu wdrożenia zobowiązań wynikających
z aktów prawnych przyjętych przez właściwe instytucje UE, w których
przewidziano zobowiązanie do ustanowienia sankcji w prawie wewnętrznym
państw członkowskich. Tym samym zatem, rygory związane z weryfikacją
podwójnej karalności ulegają rozluźnieniu również w odniesieniu do naruszenia
dóbr, które stały się przedmiotem ochrony za pomocą sankcji w aktach prawa
Unii Europejskiej.
Należy przy tym zaznaczyć, że otwarty zakres przedmiotowy tego przepisu jest
ograniczony ramami sankcji przewidzianych w akcie europejskim, nie zaś
w przepisach prawa krajowego. Pominięcie weryfikacji podwójnej karalności
jest zatem dopuszczalne tylko w granicach wyznaczonych przez przepis prawa
europejskiego. Wymóg weryfikacji jest natomiast pozostawiony w sytuacji, kiedy
państwa członkowskie korzystają ze swobody regulacyjnej, ustanawiając
przepisy dalej idące niż prawo europejskie.
W praktyce rozróżnienie między czynami penalizowanymi na podstawie norm
prawa Unii Europejskiej a innymi czynami karalnymi może być łatwo dokonane
w oparciu o załączone do wniosku zaświadczenie, w którym przewidziano
umieszczenie stosownego przepisu pozwalającego zidentyfikować odpowiedni
akt prawa UE.
Pozostałe przesłanki odmowy wykonania orzeczenia wskazano w art. 611fg
pkt 2-13. Możliwość powołania się na wskazane tam okoliczności jest
dopuszczalne z mocy art. 7 Decyzji ramowej.
W § 1 w art. 611fh został wskazany tryb podejmowania decyzji o wykonaniu
orzeczenia zagranicznego. Dla zapewnienia czytelności i prawidłowości

15
postępowania dotyczącego egzekucji zagranicznych orzeczeń o karach
o charakterze pieniężnym w § 3 w art. 611fh został określony „tytuł
egzekucyjny”.
Na postanowienie w przedmiocie wykonania orzeczenia organu państwa
obcego przysługuje zażalenie osobom, których prawa zostały naruszone
(art. 611fh § 2).
W § 4-5 w art. 611fh przewidziano tryb konsultacyjny poprzedzający
ewentualną odmowę wykonania orzeczenia zagranicznego.
W art. 611fi, implementującym art. 13 Decyzji ramowej, ustanowiono zasadę,
zgodnie z którą wszelkie kwoty uzyskane w wyniku wykonania orzeczenia
o karach o charakterze pieniężnym stanowią dochód budżetu państwa, chyba
że z państwem wydania orzeczenia zostało zawarte porozumienie, o którym
mowa w art. 611fi § 2. W tych przypadkach środki przekazuje się na rachunek
bankowy wskazany przez ten organ.
Art. 611fj, wdrażający art. 9 ust. 2 Decyzji ramowej, opisuje sytuację, w której
polskiemu sądowi wykonującemu orzeczenie obcego państwa zostanie
przedstawiony dowód uiszczenia w całości lub w pewnej części kar pieniężnych
lub kosztów sądowych. Przepis nakazuje w takiej sytuacji przeprowadzenie
konsultacji z organem, który wydał orzeczenie. Dopiero po ich przeprowadzeniu
sąd podejmuje decyzję w przedmiocie wykonania orzeczenia.
Na podstawie art. 611fk (przepis ten wdraża art. 12 ust. 2 Decyzji ramowej) sąd
ma obowiązek umorzyć prowadzone postępowanie wykonawcze, w razie
otrzymania od właściwego organu państwa wzywającego informacji o nie-
możności dalszego wykonywania orzeczenia. Przyczyny, dla których taki stan
może zaistnieć, nie są tu możliwe do wyliczenia, z uwagi na fakt, że dotyczą
one wyłącznie okoliczności przewidzianych w prawie państwa wydania
orzeczenia. Tytułem przykładu można wymienić przedawnienie wykonania kary,
darowanie kary na mocy amnestii lub zastosowanie wobec oskarżonego prawa
łaski. Sąd polski nie bada tych okoliczności, a jedynie podejmuje decyzję