Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy oraz ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych

5. W okresie oddelegowania określonym zgodnie z ust. 3 pracownik
zachowuje prawo do dotychczasowego wynagrodzenia.
6. Wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 5, wypłaca odpowiednio
Krajowe Biuro Funduszu Gwarantowanych wiadczeń Pracowniczych albo Biuro
Terenowe Funduszu Gwarantowanych wiadczeń Pracowniczych, w którym pracownik
był zatrudniony przed dniem oddelegowania.

Art. 4. Do postępowań dotyczących zwrotu świadczeń wypłaconych ze
środków Funduszu Gwarantowanych wiadczeń Pracowniczych wszczętych
i niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy
dotychczasowe.

Art. 5. rodki Funduszu Pracy przekazane do Funduszu Gwarantowanych
wiadczeń Pracowniczych na podstawie art. 31 ustawy z dnia 1 lipca 2009 r.
o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców
(Dz. U. Nr 125, poz. 1035 oraz z 2010 r. Nr 219, poz. 1445), które do dnia 31 grudnia
2011 r. nie zostaną wykorzystane, a także nie będą objęte zobowiązaniami z tytułu
zawartych umów, podlegają zwrotowi na rachunek dysponenta Funduszu Pracy, nie
później jednak niż do dnia 30 kwietnia 2012 r.

Art. 6. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 237, poz. 1654, z 2009 r. Nr 6, poz. 33,
Nr 125, poz. 1035 i Nr 157, poz. 1241, z 2010 r. Nr 18, poz. 100 i Nr 257, poz. 1726 oraz z 2011 r. Nr 112,
poz. 654.
2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 219, poz. 1706 oraz z 2010 r. Nr 96,
poz. 620, Nr 108, poz. 685, Nr 152, poz. 1020, Nr 161, poz. 1078, Nr 226, poz. 1475 i Nr 238, poz. 1578.



14-06-dg
20



UZASADNIENIE

I. Przedstawienie istniejącego stanu rzeczy w dziedzinie ochrony roszczeń pracowniczych
oraz wyjaśnienie potrzeby i celu nowelizacji ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie
roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. Nr 158, poz. 1121,
z późn. zm.)

Prawie 5-letni okres obowiązywania ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń
pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, zwanej dalej „ustawą o ochronie
roszczeń”, pozwala na ocenę funkcjonowania jej przepisów. Projektowane zmiany ustawy
o ochronie roszczeń wynikają z doświadczeń w jej stosowaniu zarówno przez biura terenowe
jak i Krajowe Biuro Funduszu Gwarantowanych wiadczeń Pracowniczych, orzecznictwa
sądowego oraz z analizy najczęściej odmawianych przypadków wypłaty świadczeń.
Fundusz Gwarantowanych wiadczeń Pracowniczych, zwany dalej „Funduszem”, spełnia
dwa podstawowe zadania: dokonuje wypłaty świadczeń należnych pracownikom od
niewypłacalnego pracodawcy oraz dochodzi zwrotu wypłaconych przez Fundusz świadczeń
od podmiotów i osób do tego zobowiązanych. Realizując te zadania, Fundusz odgrywa
znaczącą rolę w systemie ochrony praw pracowniczych.
Mimo wielu korzyści dla pracodawców i pracowników, wynikających z funkcjonowania
Funduszu, występują obszary utrudniające Funduszowi wypłatę niezaspokojonych przez
pracodawcę roszczeń, np.:

− Fundusz nie ma podstaw do wypłaty świadczeń w sytuacji, gdy upadłość podmiotu
polskiego znajdującego się na terenie Rzeczypospolitej Polskiej została ogłoszona przez sąd
państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
− pracodawca lub inna osoba sprawująca zarząd nad majątkiem pracodawcy, tj. syndyk lub
likwidator ma obecnie wyznaczony termin 1 miesiąca na sporządzenie „zbiorczego wykazu”,
natomiast nie ma terminu na złożenie „zbiorczego wykazu”; do czynności, które muszą
wykonać ww. podmioty oprócz sporządzenia należy również wprowadzić obowiązek złożenia
tego wykazu w terminie 1 miesiąca do właściwego, ze względu na siedzibę pracodawcy,
kierownika Biura Terenowego Funduszu,
− osobom fizycznym lub przedsiębiorcom, którzy trwale zaprzestali prowadzenia
działalności gospodarczej, z uwagi na pozostawanie w stanie likwidacji lub upadłości,
Fundusz nie może umorzyć należności, a jedynie może odstąpić od dochodzenia zwrotu
należności,
− Fundusz ma zamkniętą drogę do określenia warunków zwrotu należności przedsiębiorcom
w sytuacji gdy pomoc ta nie stanowi pomocy publicznej,
− Fundusz nie może ustalić warunków zwrotu należności na zasadach pomocy de minimis
podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą, które aktualnie nie są przedsiębiorcami
znajdującymi się w trudniej sytuacji ekonomicznej w rozumieniu komunikatu Komisji –
Wytyczne wspólnotowe dotyczące pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji
zagrożonych przedsiębiorstw (Dz. Urz. UE C 244 z 01.10.2004, str. 2),
− Fundusz nie może ustalić warunków zwrotu należności na zasadach pomocy publicznej na
restrukturyzację, przedsiębiorcom znajdującym się w trudnej sytuacji ekonomicznej zgodnie
z komunikatem Komisji – Wytyczne wspólnotowe dotyczące pomocy państwa w celu
ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw,
− Fundusz ma
zamkniętą drogę do dalszego dochodzenia należności w całości lub w części,
w przypadku gdy postępowanie egzekucyjne zostało umorzone w całości z urzędu; obecnie
Fundusz ma obligatoryjny obowiązek umorzenia tych należności,
− przedsiębiorca, który ma szanse wyjść z trudnej sytuacji, nie ma możliwości dokonania
spłaty należności wobec Funduszu na dogodnych warunkach w przypadku, gdy wcześniej
znajdując się w trudnej sytuacji, zawarł układ z wierzycielami w ramach postępowania
upadłościowego,
− Fundusz nie ma uprawnień do czasowego oddelegowania swojego pracownika w celu
realizacji zadań Funduszu w innym miejscu pracy niż siedziba biura Funduszu; stworzenie
takiej możliwości, w związku z wchodzącymi w życie od dnia 1 stycznia 2012 r.
przekształceniami organizacyjnymi Funduszu polegającymi na przejęciu obsługi Funduszu
przez marszałków województw pozwoliłoby na przejęcie tych zadań w sposób płynny
poprzez oddelegowanie części pracowników Funduszu do marszałków województw i ministra
właściwego do spraw pracy przed formalnym przejęciem zadań, w celu udziału w organizacji
dokonywanych zmian.

Analiza obecnego stanu prawnego wskazuje, że ustawa o ochronie roszczeń nie zawiera
jednoznacznych uregulowań bądź nie reguluje pewnych przypadków, dlatego konieczne jest
wprowadzenie proponowanych regulacji. Proponowane zmiany zapewnią zgodność
przepisów ustawy o ochronie roszczeń z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia
2

 
15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis
(Dz. Urz. UE L 379 z 28.12. 2006, str. 5).
Proponowane zmiany ustawy o ochronie roszczeń mają na celu:
− umożliwienie dokonania przez Fundusz wypłaty świadczeń pracownikom podmiotu
polskiego znajdującego się na terenie RP, którego upadłość została ogłoszona przez sąd
państwa członkowskiego UE,
− wskazanie
czynności, do wykonania których zobowiązany jest syndyk, likwidator lub inna
osoba sprawująca zarząd majątkiem pracodawcy poprzez dookreślenie, że wykazy
pracowników sporządza i składa się w terminie 1 miesiąca kierownikowi Biura Terenowego
Funduszu,
− umożliwienie umorzenia przez Fundusz należności, gdy Fundusz dochodzi zwrotu lub
prowadzi postępowanie egzekucyjne w stosunku do osób fizycznych lub pracodawców,
którzy trwale zaprzestali prowadzenia działalności gospodarczej z uwagi na pozostawanie
w stanie likwidacji lub upadłości,
− umożliwienie Funduszowi ustalenia warunków spłaty należności przedsiębiorcom przy
założeniu, że pomoc ta nie będzie stanowiła pomocy publicznej,
− umożliwienie Funduszowi ustalenia warunków zwrotu należności: na zasadach pomocy
de minimis podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą, które aktualnie nie są
pracodawcami znajdującymi się w trudniej sytuacji w rozumieniu przepisów o pomocy
publicznej oraz na zasadach pomocy publicznej na restrukturyzację podmiotom znajdującym
się w trudnej sytuacji ekonomicznej zgodnie z przepisami dotyczącymi pomocy publicznej,
− umożliwienie fakultatywnego umarzania przez Fundusz należności, gdy postępowanie
egzekucyjne w stosunku do osób fizycznych lub przedsiębiorców, którzy trwale zaprzestali
prowadzenia działalności gospodarczej, zostało umorzone w całości z urzędu,
− umożliwienie Funduszowi zawarcia porozumienia, w przedmiocie określenia dłużnikowi
dogodnych warunków zwrotu należności, który zawarł układ w ramach postępowania
upadłościowego; w sytuacji gdy warunki zwrotu będą stanowić pomoc publiczną,
porozumienie może zostać zawarte zgodnie z przepisami dotyczącymi pomocy publicznej na
restrukturyzację,
− umożliwienie czasowego oddelegowania pracownika Funduszu do realizacji zadań
Funduszu w innym miejscu pracy niż siedziba biura Funduszu; stworzenie takiej możliwości,
w związku z przekształceniami organizacyjnymi Funduszu, wchodzącymi w życie od dnia
1

stycznia 2012 r., polegającymi na przejęciu obsługi Funduszu przez marszałków
województw, pozwoli na przejęcie tych zadań w sposób płynny poprzez oddelegowanie
3

 
części pracowników Funduszu do marszałków województw i ministra właściwego do spraw
pracy przed formalnym przejęciem zadań, w celu udziału w organizacji dokonywanych
zmian.

II. Omówienie poszczególnych zmian

1. Zmiany zaproponowane w art. 1 pkt 1 projektu dotyczące art. 6 ustawy o ochronie
roszczeń

Zaproponowana w art. 6 ust. 1 pkt 1 zmiana pozwoli uregulować wypłaty świadczeń
z Funduszu w przypadku ogłoszenia upadłości podmiotu polskiego, znajdującego się na
terenie RP, którego upadłość została ogłoszona przez sąd państwa członkowskiego UE
(zagraniczny). Ponieważ ustawa o ochronie roszczeń nie przewiduje takiej sytuacji – jak
stwierdził Sąd Najwyższy w swoim wyroku z dnia 4 sierpnia 2009 r., sygn. akt I PK 64/09 –
przepis art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie roszczeń jest niezgodny z art. 8a dyrektywy Rady
80/987/EWG z dnia 28 października 1980 r. w sprawie zbliżania ustawodawstw Państw
Członkowskich dotyczących ochrony pracowników na wypadek niewypłacalności
pracodawcy (Dz. Urz. WE L 283 z 28.10.1980, str. 23; Dz. Urz. UE Polskie wydanie
specjalne, rozdz. 5, t. 1, str. 217) zmienionej dyrektywą 2002/74/WE (Dz. Urz. WE L 270
z 23.03.2002, str. 10; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 4, str. 261) m.in.
w
zakresie, w jakim uznaje się, że stan niewypłacalności w przypadku wszczęcia
postępowania upadłościowego przez sąd innego państwa członkowskiego właściwy
w rozumieniu art. 3 ust. 1 rozporządzenia nr 1346/2000 z dnia 29 maja 2000 r. w sprawie
postępowania upadłościowego (Dz. Urz. UE 160 z 30.06.2000, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie
wydanie specjalne, rozdz. 19, t. 1, str. 191) może powstać wyłącznie w odniesieniu do
przedsiębiorcy zagranicznego z państw członkowskich UE, z wyłączeniem Danii. Skutkiem
stwierdzonej powyżej niezgodności art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie roszczeń z art. 8a
dyrektywy 80/987/EWG (obecnie art. 9 dyrektywy 2008/94/WE  z dnia 22 października
2008 r. w sprawie ochrony pracowników na wypadek niewypłacalności pracodawcy (Dz. Urz.
UE L 283 z 28.10.2008, str. 36), przepis ten należy odczytać w ten sposób, że
niewypłacalność pracodawcy, o której mowa w art. 2 ust. 1, zachodzi również, gdy organ
sądowy lub każdy inny właściwy organ państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
uprawniony do wszczęcia postępowania upadłościowego wyda, zgodnie z art. 3 ust. 1
rozporządzenia 1346/2000 orzeczenie o wszczęciu wobec przedsiębiorcy, o którym mowa w
4