Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych

możliwości przyjmowania przez pracownicze programy emerytalne sponsorowania ze strony
zagranicznych pracodawców prowadzących takie programy w oparciu o system
zdefiniowanego świadczenia. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej wyraził wolę zakończenia prac
legislacyjnych w najszybszym możliwym terminie, określonym przez obowiązujące
procedury prawne i poprosił o wstrzymanie dalszych działań Komisji Europejskiej
podejmowanych w trybie art. 226 TWE, do chwili wdrożenia w życie ww. zmian, a następnie
o zaprzestanie postępowania. Przedstawiony został również harmonogram prac nad projektem
ustawy implementującej ww. rozwiązania. Uchwalenie projektowanej ustawy będzie stanowić
wykonanie wyżej opisanej deklaracji Rządu.
Projekt ustawy stanowi implementację prawa Unii Europejskiej. Związana jest z tym
konieczność wprowadzenia nowych procedur. Priorytetem było jednak wprowadzenie ich
w sposób jak najmniej skomplikowany i ograniczający w sposób racjonalny poziom
uznaniowości. Przyjęty sposób implementacji pozwala na maksymalne wykorzystanie
konstrukcji już funkcjonujących w obrocie prawnym.


1.4. Informacja o przedstawieniu projektu dokumentu rządowego zgodnie z § 12a uchwały
nr 49 Rady Ministrów z dnia 19 marca 2002 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów
Projekt ustawy nie podlega przedstawieniu właściwym instytucjom i organom Unii
Europejskiej lub Europejskiemu Bankowi Centralnemu w celu uzyskania opinii, dokonania
konsultacji albo uzgodnienia, w przypadkach określonych w obowiązujących na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej przepisach Unii Europejskiej zgodnie z § 12a uchwały nr 49 Rady
Ministrów z dnia 19 marca 2002 r. – Regulamin pracy Rady Ministrów (M. P. Nr 13,
poz. 221, z późn. zm.).

I.5. Upoważnienia do wydania aktów wykonawczych
Projektowana ustawa nie przewiduje upoważnień do wydania nowych aktów
wykonawczych.

II.
Wykazanie różnic między dotychczasowym a proponowanym stanem prawnym
II.1. Cele interwencji ustawowej
Celami interwencji ustawodawczej jest zmiana ustawy o oiffe w zakresie pełniejszej
implementacji przepisów dyrektywy 2003/41/WE, która umożliwi przyjmowanie przez

12
pracownicze fundusze emerytalne składek opłacanych przez zagranicznych pracodawców
będących założycielami lub akcjonariuszami pracowniczych towarzystw emerytalnych
prowadzących programy w oparciu o system zdefiniowanego świadczenia albo hybrydowy,
łączący element kapitałowy z ubezpieczeniowym, i przekazywania ich na pokrycie w całości
albo w części ryzyk biometrycznych na podstawie umowy z zakładem ubezpieczeń
prowadzącym działalność, o której mowa w dziale I załącznika do ustawy z dnia 22 maja
2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2010 r. Nr 11, poz. 66, z późn. zm.),
zwanym dalej „zakładem ubezpieczeń na życie”.

II. 2. Zakres zmian merytorycznych
W projekcie ustawy określono ramy prawne umożliwiające pracodawcy zagranicznemu
zgodnie z formą pracowniczego programu emerytalnego dopuszczoną przez prawo kraju
pochodzenia, który jest założycielem lub akcjonariuszem pracowniczego towarzystwa
emerytalnego na opłacanie składek za pracowników zagranicznych do pracowniczego
funduszu emerytalnego na pokrycie w całości (w ramach systemu zdefiniowanego
świadczenia, tj. ubezpieczeniowego) albo w części (w ramach systemu hybrydowego,
tj. kapitałowego z elementem ubezpieczeniowym) ryzyk biometrycznych na podstawie
umowy z zakładem ubezpieczeń na życie. Opisane zmiany, znajdujące się w art. 1
przedkładanego projektu ustawy stanowią implementację przepisów dyrektywy 2003/41/WE,
w zakresie w jakim przepisy te odnoszą się do planów emerytalnych zdefiniowanego
świadczenia.
W dodawanym w art. 2 przepisie ust. 4 ustawy oiffe określono, że przedmiotem
działalności pracowniczego funduszu zarządzanego przez pracownicze towarzystwo, którego
założycielem lub akcjonariuszem jest pracodawca zagraniczny, oprócz działalności, o której
mowa w art. 2 ust. 2 i 3, może być przyjmowanie składek pracowników zagranicznych tego
pracodawcy na pokrycie w całości albo w części ryzyk biometrycznych lub gwarancji
zarówno wyników inwestycyjnych, jak i danego poziomu świadczeń, na podstawie umowy
z zakładem ubezpieczeń na życie.
Dlatego, w tym samym artykule dodany został ust. 4 rozszerzający zakres działania
pracowniczego funduszu, w przypadku gdy jego akcjonariuszem zostanie pracodawca
zagraniczny. W związku z rozszerzeniem przedmiotu działalności pracowniczego funduszu
o przyjmowanie składek pracowników zagranicznych tego pracodawcy na pokrycie w całości
albo w części ryzyk biometrycznych, dodano przepis wskazujący, że stosowna umowa
określa zasady przyjmowania składek pracowników zagranicznych na pokrycie w całości albo

13
w części ryzyk biometrycznych lub gwarancji zarówno wyników inwestycyjnych, jak
i danego poziomu świadczeń, na podstawie umowy z zakładem ubezpieczeń na życie,
w przypadku gdy program pracodawcy zagranicznego takie ryzyka obejmuje.
Na podstawie projektowanego przepisu art. 6 ust. 3 aktywa związane z wykonywaniem
obowiązków wynikających z umowy nie mogą być przedmiotem egzekucji skierowanej
przeciwko zakładowi ubezpieczeń na życie, nie mogą być objęte postępowaniem
układowym, a także nie wchodzą w skład masy upadłości zakładu ubezpieczeń na życie.
Ponieważ, na mocy obowiązujących umów międzynarodowych, przepisami dotyczącymi
swobodnego przepływu osób powinny zostać objęte również Państwa Europejskiego Obszaru
Gospodarczego niebędące państwami członkowskimi Unii Europejskiej oraz Konfederacja
Szwajcarska, konieczna jest również zmiana definicji ustawowej pracodawcy zagranicznego
zawartej w art. 8 pkt 10. Nowa definicja obejmuje wymienione podmioty objęte przepisami
dotyczącymi swobodnego przepływu osób.
Implementacja dyrektywy 2003/41/WE jest związana również ze zmianami
porządkującymi, polegającymi na wprowadzeniu nowych definicji ustawowych zawartych
w art. 8 pkt 13 – 16.
Przepis art. 6 pkt h) dyrektywy ma następujące brzmienie:
„biometryczne rodzaje ryzyka” oznacza rodzaje ryzyka związane ze śmiercią,
niepełnosprawnością i długowiecznością;”
Zastosowany tu, zarówno w polskiej jak i w innych wersjach językowych, spójnik „i”
w sposób oczywisty odnosi się do słowa „ rodzaje”.
Ponieważ w sposób jednoznaczny intencją przepisu dyrektywy nie jest ograniczenie
stosowanego w niej pojęcia „ryzyk biometrycznych” wyłącznie do pracowniczych
programów emerytalnych gwarantujących ochronę jednocześnie przed wszystkimi ryzykami
wymienionymi w treści przepisu art. 6 pkt h) dyrektywy, dlatego w projektowanym przepisie
art. 8 pkt 15 ustawy zaproponowano bardziej czytelną i jednoznaczną redakcję odpowiedniej
normy prawnej przez użycie spójnika „lub”.
Zgodnie z obecnym brzmieniem przepisów ustawy o oiffe statut pracowniczego funduszu
określa dodatkowo:
1) terminy oraz formę i tryb wypłaty środków zgromadzonych na rachunkach członków;
2) zasady prowadzenia działalności lokacyjnej przez fundusz, wraz z informacją
o tym, czy fundusz będzie sam zarządzał aktywami, czy też powierzy zarządzanie
aktywami osobie trzeciej.

14
W art. 13 ust. 4 ustawy dodano przepis pkt 3 określający, że w przypadku zawarcia
w statucie zasad przyjmowania składek pracowników zagranicznych na pokrycie w całości
albo w części ryzyk biometrycznych lub gwarancji zarówno wyników inwestycyjnych, jak
i danego poziomu świadczeń, na podstawie umowy z zakładem ubezpieczeń na życie, statut
określi firmę (nazwę), siedzibę i adres zakładu ubezpieczeń na życie, natomiast po ust. 4a
dodano ust. 4b i 4c, które stanowią implementację przepisów dyrektywy w odniesieniu do
planów zdefiniowanego świadczenia, o których mowa w dyrektywie w zakresie jej art. 11.
Zgodnie z art. 9 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2003/41/WE każde państwo członkowskie,
w odniesieniu do każdej instytucji znajdującej się na jego terytorium, zapewnia, że instytucja
jest zarejestrowana w krajowym rejestrze przez właściwy organ nadzorczy,

w przypadku działalności transgranicznej, rejestr wskazuje również państwa członkowskie,
w których działa dana instytucja.
W związku z powyższym, na potrzeby notyfikacji działalności transgranicznej, zachodzi
konieczność dodania przepisów dotyczących rozszerzenia zakresu wniosku o zmianę rejestru
o informację o państwach członkowskich, z których będą przekazywane środki do
pracowniczego funduszu emerytalnego.
Podstawę prawną wymienionych czynności wprowadzają przepisy zawarte w dodanym
ust. 2 w art. 14 oraz dodanym pkt 5 w art. 17 ustawy oiffe. Konsekwencją konieczności
zmiany odpowiednich przywołań do przepisów art. 14 ustawy oiffe była konieczność zmiany
przepisów: art. 15 ust. 2 pkt 3, art. 19 ust. 2 oraz art. 58 ust. 4 tej ustawy.
Zgodnie z cytowanym przepisem dyrektywy informacja ta powinna zostać wpisana do
rejestru. Spowoduje to konieczność zmiany rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
22 maja 1998 r. w sprawie sposobu prowadzenia rejestru funduszy emerytalnych, wzoru tego
rejestru oraz szczegółowego trybu postępowania w sprawach o wpis do rejestru funduszy
emerytalnych (Dz. U. Nr 69, poz. 456 oraz z 2001 r. Nr 77, poz. 830), polegającej na
rozszerzeniu zakresu wniosku o wpisanie funduszu do rejestru funduszy oraz rejestru
o informację o państwach członkowskich, w których działa pracowniczy fundusz emerytalny.
Do zrealizowania tego celu nie jest jednak konieczna zmiana ustawowa. W ustawie oiffe
dodano przepis określający, że w przypadku zawarcia w statucie pracowniczego funduszu
zasad przyjmowania składek pracowników zagranicznych na pokrycie w całości albo
w części ryzyk biometrycznych lub gwarancji zarówno wyników inwestycyjnych, jak
i danego poziomu świadczeń, do wniosku pracowniczego towarzystwa należy dołączyć
umowę z zakładem ubezpieczeń na życie. Projekt umowy z zakładem ubezpieczeń dołączany

15
jest do wniosku o zmianę statutu pracowniczego funduszu zgodnie z dodanym w art. 22
w ust. 1 w pkt 2 przepisem lit. b.
W związku z art. 9 ust. 1 lit. e) dyrektywy 2003/41/WE określającym, że każde państwo
członkowskie, w odniesieniu do każdej instytucji znajdującej się na jego terytorium,
zapewnia, że w przypadku gdy instytucja finansująca gwarantuje wypłatę świadczeń
emerytalnych to zobowiązuje się do regularnego finansowania składek, dodano przepis
wskazujący, że pracodawca zagraniczny jest obowiązany do regularnego opłacania składek na
pokrycie w całości albo w części ryzyk biometrycznych lub gwarancji zarówno wyników
inwestycyjnych, jak i danego poziomu świadczeń, na podstawie umowy z zakładem
ubezpieczeń na życie. Przepis ten znajduje się w projektowanym art. 96 ust. 4 ustawy.
W ramach ww. umowy zakład ubezpieczeń na życie przejmuje obsługę wskazanych w niej
ryzyk biometrycznych oraz gwarancji dotyczących wyników inwestycyjnych lub poziomu
świadczeń związanych z realizacją programu emerytalnego pracodawcy zagranicznego.
W związku z odrębnym charakterem składki opłacanej przez pracodawcę zagranicznego
na pokrycie ryzyk biometrycznych lub gwarancji zarówno wyników inwestycyjnych,

jak i danego poziomu świadczeń, i innym jej przeznaczeniem, mając na względzie, aby
składki przyjmowane przez zakład ubezpieczeń na życie nie zaniżały wartości jednostki
rozrachunkowej i nie zaburzały obrazu wyceny aktywów i efektywności inwestycyjnej
pracowniczego funduszu, dodano w ustawie przepis, który określi, że składki wpłacane do
pracowniczego funduszu i przekazywane w całości albo w części do zakładu ubezpieczeń na
życie na pokrycie ryzyk biometrycznych lub gwarancji zarówno wyników inwestycyjnych,
jak i danego poziomu świadczeń – nie podlegają przeliczeniu na jednostki rozrachunkowe.
Przepis taki znajduje się w art. 99 w zmienionym ust. 1 ustawy.
W art. 106a konieczne jest wskazanie, że pracowniczy fundusz może wybrać zakład
ubezpieczeń na życie, do którego, na podstawie umowy, przekazywać będzie w całości albo
w części składki pracowników zagranicznych na pokrycie ryzyk biometrycznych lub
gwarancji zarówno wyników inwestycyjnych, jak i danego poziomu świadczeń.
Ponieważ brak jest uzasadnienia obciążenia pracowniczego funduszu ryzykami
biometrycznymi w ustawie, w art. 106b ust. 1, wprowadza się przepis określający, że
w przypadku zawarcia w statucie zasad przyjmowania składek pracowników zagranicznych
na pokrycie w całości albo w części ryzyk biometrycznych lub gwarancji zarówno wyników
inwestycyjnych, jak i danego poziomu świadczeń, na podstawie umowy z zakładem
ubezpieczeń zobowiązania związane z wyżej wymienionymi ryzykami nie obciążają

16