Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Europejskiej karty języków regionalnych lub mniejszościowych, sporządzonej w Strasburgu dnia 5 listopada 1992 r.

5
Artykuł 4
Istniejące systemy ochrony

1. adne z postanowień niniejszej karty nie będzie interpretowane jako ograniczające
lub umniejszające którekolwiek z praw gwarantowanych przez Konwencję o ochronie praw
człowieka i podstawowych wolności.

2. Postanowienia niniejszej karty nie będą miały wpływu na żadne bardziej korzystne
postanowienia dotyczące statusu języków regionalnych lub mniejszościowych, ani na stan
prawny osób należących do mniejszości, które mogą istnieć wewnątrz Strony, lub których
dotyczą odpowiednie międzynarodowe umowy dwustronne lub wielostronne.


Artykuł 5
Istniejące zobowiązania

adne z postanowień karty nie może być interpretowane jako stanowiące podstawę do
jakichkolwiek uprawnień, do angażowania się w jakiekolwiek działanie lub wykonania
jakiejkolwiek czynności sprzecznej z celami Karty Narodów Zjednoczonych lub innymi
zobowiązaniami wynikającymi z prawa międzynarodowego, włączając w to zasadę
suwerenności i integralności terytorialnej państw.


Artykuł 6
Informacja

Strony zobowiązują się do dopilnowania, aby zainteresowane władze, organizacje i
osoby, zostały poinformowane o prawach i obowiązkach ustanowionych przez niniejszą kartę.






6
Część II
Cele i zasady realizowane zgodnie z artykułem 2 ustęp 1

Artykuł 7
Cele i zasady

1. W odniesieniu do języków regionalnych lub mniejszościowych na terytoriach,
na których takie języki są używane i w zależności od sytuacji każdego języka, Strony będą
opierać swoją politykę, ustawodawstwo i praktykę na następujących celach i zasadach:
a) uznaniu języków regionalnych lub mniejszościowych za wyraz bogactwa kulturowego;
b)
poszanowaniu obszaru geograficznego każdego języka regionalnego lub
mniejszościowego w celu zapewnienia, by istniejące lub nowe podziały administracyjne
nie stanowiły przeszkody w promowaniu danego języka regionalnego lub
mniejszościowego;
c) potrzebie podjęcia zdecydowanego działania promującego języki regionalne lub
mniejszościowe w celu ich ochrony;
d) ułatwianiu lub zachęcaniu do stosowania języków regionalnych lub mniejszościowych w
mowie i w piśmie, w życiu publicznym i prywatnym;
e) utrzymywaniu i rozwijaniu powiązań, w zakresach objętych niniejszą kartą, pomiędzy
grupami korzystającymi z języka regionalnego lub mniejszościowego a innymi grupami
w państwie, korzystającymi z języka używanego w identycznej lub podobnej formie, jak
również tworzeniu kontaktów kulturowych z innymi grupami w państwie używającymi
różnych języków;
f) zapewnianiu odpowiednich form i środków nauczania i uczenia się języków regionalnych
lub mniejszościowych na wszystkich stosownych poziomach;
g) zapewnianiu udogodnień umożliwiających osobom nieposługującym się językiem
regionalnym lub mniejszościowym, a żyjącym na obszarze, gdzie jest on używany, jego
nauki, jeśli mają takie życzenie;
h) promowaniu studiów i badań nad językami regionalnymi lub mniejszościowymi na
uniwersytetach lub w podobnych instytucjach naukowych;
i) promowaniu odpowiednich rodzajów wymiany międzynarodowej, w zakresach objętych
niniejszą kartą, między językami regionalnymi lub mniejszościowymi, które są używane
w identycznej lub podobnej formie w dwóch lub większej liczbie państw.




7
2. Strony zobowiązują się do wyeliminowania, jeśli jeszcze tego nie uczyniły, każdego
nieuzasadnionego zróżnicowania, wyłączenia, ograniczenia lub preferencji dotyczącej
stosowania języka regionalnego lub mniejszościowego, której celem jest zniechęcenie do
niego lub zagrożenie dla jego zachowania lub rozwoju. Przeznaczanie specjalnych środków
na rzecz języków regionalnych lub mniejszościowych, zmierzające do promowania równości
pomiędzy użytkownikami tych języków a pozostałą częścią populacji, lub należycie
uwzględniające ich szczególne warunki, nie jest uznawane za akt dyskryminacji
użytkowników powszechniej używanych języków.

3. Strony zobowiązują się do promowania, za pomocą odpowiednich środków,
wzajemnego zrozumienia między grupami językowymi, a w szczególności do szacunku i
tolerancji wobec języków regionalnych lub mniejszościowych – pośród celów edukacji i
szkoleń realizowanych w tych krajach – a także zachęcenia mass mediów, aby dążyły do tego
samego celu.

4. Przy określaniu swojej polityki wobec języków regionalnych lub
mniejszościowych, Strony będą uwzględniały potrzeby i życzenia wyrażane przez grupy
korzystające z tych języków. Zachęca się Strony do tworzenia organizacji, jeśli to konieczne,
w celu doradzania władzom we wszystkich sprawach związanych z językami regionalnymi
lub mniejszościowymi.

5. Strony zobowiązują się do zastosowania mutatis mutandis zasad, wymienionych w
ustępach 1 – 4, wobec języków nieterytorialnych. Jednak, w zakresie dotyczącym tych
języków, charakter i zakres środków, które mają być zastosowane w celu realizacji niniejszej
karty, zostaną ustalone w elastyczny sposób, przy uwzględnieniu potrzeb i życzeń oraz przy
poszanowaniu tradycji i cech grup, które posługują się tymi językami.











8
Część III
rodki służące promowaniu używania języków regionalnych lub mniejszościowych
w życiu publicznym, zgodnie ze zobowiązaniami przyjętymi w artykule 2 ustęp 2

Artykuł 8
Szkolnictwo

1. W zakresie szkolnictwa Strony zobowiązują się, na terytorium na którym takie
języki są używane, zgodnie z sytuacją każdego z tych języków, i bez uszczerbku dla
nauczania oficjalnego języka (języków) państwa:
a) (i) udostępnić nauczanie przedszkolne w odpowiednich językach regionalnych lub
mniejszościowych; lub
(ii) udostępnić znaczną część nauczania przedszkolnego w odpowiednich językach
regionalnych lub mniejszościowych; lub
(iii) zastosować jeden ze środków przewidzianych powyżej, w podpunktach (i) oraz (ii),
przynajmniej wobec tych uczniów, których rodziny wyrażą takie życzenie i których
liczba zostanie uznana za wystarczającą; lub
(iv) jeśli władze publiczne nie posiadają bezpośrednich uprawnień na polu nauczania
przedszkolnego, popierać zastosowanie środków wymienionych powyżej w
podpunktach (i) do (iii), lub zachęcać do ich stosowania;
b) (i) udostępnić szkolnictwo podstawowe w odpowiednich językach regionalnych lub
mniejszościowych; lub
(ii) udostępnić znaczną część szkolnictwa podstawowego w odpowiednich językach
regionalnych lub mniejszościowych; lub
(iii) uwzględnić w ramach szkolnictwa podstawowego, nauczanie odpowiednich języków
regionalnych lub mniejszościowych jako integralną część programu nauczania; lub
(iv) zastosować jeden ze środków przewidzianych powyżej, w podpunktach (i) do (iii),
przynajmniej wobec tych uczniów, których rodziny wyrażą takie życzenie i których
liczba zostanie uznana za wystarczającą;
c) (i) udostępnić szkolnictwo średnie w odpowiednich językach regionalnych lub
mniejszościowych; lub
(ii) udostępnić znaczną część szkolnictwa średniego w odpowiednich językach
regionalnych lub mniejszościowych; lub



9
(iii) uwzględnić w ramach szkolnictwa średniego nauczanie odpowiednich języków
regionalnych lub mniejszościowych jako integralną część programu nauczania; lub
(iv) zastosować jeden ze środków przewidzianych powyżej, w podpunktach (i) do (iii),
przynajmniej wobec tych uczniów, którzy wyrażą takie życzenie (lub których
rodziny wyrażą takie życzenie) i których liczba zostanie uznana za wystarczającą;
d) (i) udostępnić szkolnictwo techniczne i zawodowe w odpowiednich językach
regionalnych lub mniejszościowych; lub
(ii) udostępnić znaczną część szkolnictwa technicznego i zawodowego w odpowiednich
językach regionalnych lub mniejszościowych; lub
(iii) uwzględnić w ramach szkolnictwa technicznego i zawodowego nauczanie
odpowiednich języków regionalnych lub mniejszościowych jako integralną część
programu nauczania; lub
(iv) zastosować jeden ze środków przewidzianych powyżej, w podpunktach (i) do (iii),
przynajmniej wobec tych uczniów, którzy wyrażą takie życzenie (lub których
rodziny wyrażą takie życzenie) i których liczba zostanie uznana za wystarczającą;
e) (i) udostępnić szkolnictwo na poziomie uniwersyteckim lub inne szkolnictwo wyższe
w językach regionalnych lub mniejszościowych; lub
(ii) zapewnić możliwości studiowania tych języków jako przedmiotów w szkolnictwie
na poziomie uniwersyteckim i wyższym; lub
(iii) jeśli ze względu na rolę państwa w odniesieniu do instytucji szkolnictwa wyższego
nie mogą zostać zastosowane podpunkty (i) oraz (ii), zachęcać do świadczenia lub
zezwalać na świadczenie szkolnictwa uniwersyteckiego lub innych form szkolnictwa
wyższego w językach regionalnych lub mniejszościowych lub studiowanie tych
języków w charakterze przedmiotów nauki uniwersyteckiej lub szkolnictwa
wyższego;
f) (i) zapewnić udostępnianie kursów nauczania dorosłych lub kształcenia ustawicznego,
które są prowadzone głównie lub całkowicie w języku regionalnym lub
mniejszościowym; lub
(ii) oferować takie języki jako przedmioty kształcenia dorosłych lub kształcenia
ustawicznego; lub
(iii) jeśli władze publiczne nie posiadają bezpośrednich uprawnień na polu nauczania
dorosłych, przyjąć lub zachęcać do oferowania takich języków jako przedmiotów
kształcenia dorosłych lub kształcenia ustawicznego;