Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Europejskiej karty języków regionalnych lub mniejszościowych, sporządzonej w Strasburgu dnia 5 listopada 1992 r.

10
g) podjąć starania zmierzające do zapewnienia nauczania historii i kultury, której odpowiada
dany język regionalny lub mniejszościowy;
h) zapewnić nauczycielom podstawowe i dalsze szkolenie, niezbędne do zrealizowania
przyjętych przez Stronę punktów od a do g;
i) ustanowić organ lub organy nadzorcze, odpowiedzialne za monitorowanie podjętych
środków i postępu uzyskanego w dziedzinie wprowadzania lub rozwoju nauczania
języków regionalnych lub mniejszościowych oraz za sporządzanie okresowych raportów
na temat wysuniętych przez nie wniosków, które będą przekazywane do wiadomości
publicznej.

2. Jeśli chodzi o szkolnictwo i w odniesieniu do terytoriów innych niż te, na których
języki regionalne lub mniejszościowe są tradycyjnie używane, Strony zobowiązują się, jeśli
liczba użytkowników języka regionalnego lub mniejszościowego to uzasadnia, umożliwiać,
zachęcać i zapewniać nauczanie w języku regionalnym lub mniejszościowym lub nauczanie
tego języka na wszystkich odpowiednich poziomach nauczania.


Artykuł 9
Władze sądownicze

1. Strony zobowiązują się, w odniesieniu do tych okręgów sądowych, w których liczba
mieszkańców posługujących się językami regionalnymi lub mniejszościowymi uzasadnia
środki określone poniżej, odpowiednio do sytuacji każdego z tych języków i pod warunkiem,
że korzystanie z udogodnień udostępnionych przez ten ustęp nie zostanie uznane przez
sędziego za utrudniające należyte wymierzanie sprawiedliwości:
a) w postępowaniu karnym:
(i) zapewnić, aby sądy, na wniosek jednej ze Stron, prowadziły postępowanie w
językach regionalnych lub mniejszościowych; lub
(ii) zagwarantować oskarżonemu prawo do używania jego/jej języka regionalnego lub
mniejszościowego; lub
(iii) zapewnić, by wnioski i materiały dowodowe, czy to pisemne, czy ustne, nie były
uznawane za niedopuszczalne wyłącznie z tego powodu, że zostały sformułowane w
języku regionalnym lub mniejszościowym; lub



11
(iv) przedstawić, na wniosek, dokumenty związane z postępowaniem sądowym w
odpowiednim języku regionalnym lub mniejszościowym,
jeśli jest to konieczne, poprzez wykorzystanie tłumaczy ustnych oraz tłumaczeń
pisemnych, bez dodatkowych kosztów dla zainteresowanych osób;
b) w postępowaniu cywilnym:
(i) zapewnić, aby sądy, na wniosek jednej ze Stron, prowadziły postępowanie w
językach regionalnych lub mniejszościowych; lub
(ii) umożliwić, w każdym przypadku, kiedy Strona musi stawić się osobiście przed
sądem, aby on lub ona mogli używać swojego języka regionalnego lub
mniejszościowego, bez ponoszenia w związku z tym dodatkowych kosztów; lub
(iii) zezwolić, aby dokumenty i materiał dowodowy były przygotowywane w językach
regionalnych lub mniejszościowych,
o ile będzie to konieczne, poprzez wykorzystanie tłumaczy ustnych oraz tłumaczeń
pisemnych;
c) w postępowaniach przed sądami w sprawach dotyczących spraw administracyjnych:
(i) zapewnić, aby sądy, na wniosek jednej ze Stron, prowadziły postępowanie w
językach regionalnych lub mniejszościowych; lub
(ii) umożliwić, kiedykolwiek Strona musi stawić się osobiście przed sądem, aby on lub
ona mogli używać swojego języka regionalnego lub mniejszościowego bez
ponoszenia w związku z tym dodatkowych kosztów; lub
(iii) zezwolić, aby dokumenty i materiał dowodowy były przygotowywane w językach
regionalnych lub mniejszościowych,
o ile będzie to konieczne, poprzez wykorzystanie tłumaczy ustnych oraz tłumaczeń
pisemnych;
d) podjąć kroki w celu zapewnienia, by zastosowanie powyższych punktów b podpunkt (i)
do (iii) oraz c podpunkt (i) do (iii), a także wszelkie niezbędne wykorzystanie tłumaczy
ustnych i tłumaczeń pisemnych nie powodowało dodatkowych wydatków dla
zainteresowanych osób.

2. Strony zobowiązują się:
a) nie zaprzeczać ważności dokumentów prawnych sporządzonych wewnątrz państwa
wyłącznie z tego powodu, że zostały sporządzone w języku regionalnym lub
mniejszościowym; lub



12
b) nie zaprzeczać ważności, pomiędzy Stronami, dokumentów prawnych sporządzonych
wewnątrz państwa wyłącznie z tego powodu, że zostały sporządzone w języku
regionalnym lub mniejszościowym, i zapewnić, by nie można było się na nie powoływać
w stosunku do zainteresowanych osób trzecich, które nie są użytkownikami tych języków,
pod warunkiem, że o treści tych dokumentów zostaną one poinformowane przez osobę
(osoby), która się na nie powołuje; lub
c) nie zaprzeczać ważności, pomiędzy Stronami, dokumentów prawnych sporządzonych
wewnątrz państwa wyłącznie z tego powodu, że zostały sporządzone w języku
regionalnym lub mniejszościowym.

3. Strony zobowiązują się do udostępnienia w językach regionalnych lub
mniejszościowych najważniejszych krajowych tekstów prawnych oraz tekstów odnoszących
się w szczególny sposób do użytkowników tych języków, chyba że są one udostępnione w
inny sposób.


Artykuł 10
Władze administracyjne i służby publiczne

1. W zakresie okręgów administracyjnych państwa, w których liczba rezydentów
będących użytkownikami języków regionalnych lub mniejszościowych uzasadnia środki
wymienione poniżej i odpowiednio do sytuacji każdego języka, Strony zobowiązują się, w
takiej mierze, w jakiej jest to racjonalnie możliwe:
a) (i) zapewnić, by władze administracyjne używały języków regionalnych lub
mniejszościowych; lub
(ii) zapewnić, by urzędnicy, którzy są w kontakcie ze społeczeństwem używali języków
regionalnych lub mniejszościowych w swoich relacjach z osobami zwracającymi się
do nich w tych językach; lub
(iii) zapewnić, by użytkownicy języków regionalnych lub mniejszościowych mogli
przedstawiać ustne lub pisemne wnioski i uzyskiwać odpowiedzi w tych językach;
lub
(iv) zapewnić, by użytkownicy języków regionalnych lub mniejszościowych mogli
przedstawiać ustne lub pisemne wnioski w tych językach; lub



13
(v) zapewnić, by użytkownicy języków regionalnych lub mniejszościowych mogli,
zgodnie z prawem, przedstawić dokumenty w tych językach;
b) udostępnić powszechnie stosowane teksty i formularze administracyjne przeznaczone dla
ludności w językach regionalnych lub mniejszościowych lub w wersjach dwujęzycznych;
c) zezwolić władzom administracyjnym na sporządzanie dokumentów w języku regionalnym
lub mniejszościowym.

2. W odniesieniu do władz lokalnych i regionalnych, na których terytorium liczba
mieszkańców będących użytkownikami języków regionalnych lub mniejszościowych jest
taka, że uzasadnia środki wymienione poniżej, Strony zobowiązują się do dopuszczania lub
zachęcania do:
a) używania języków regionalnych lub mniejszościowych w strukturze władzy regionalnej
lub lokalnej;
b) możliwości składania przez użytkowników języków regionalnych lub mniejszościowych
ustnych lub pisemnych wniosków w tych językach;
c) publikowania przez władze regionalne ich oficjalnych dokumentów, również w
odpowiednich językach regionalnych lub mniejszościowych;
d) publikowania przez władze lokalne ich oficjalnych dokumentów, również w
odpowiednich językach regionalnych lub mniejszościowych;
e) używania przez władze regionalne języków regionalnych lub mniejszościowych w
debatach podczas ich posiedzeń, nie wyłączając jednakże używania oficjalnego języka
(języków) państwa;
f) używania przez władze lokalne języków regionalnych lub mniejszościowych w debatach
podczas ich posiedzeń, nie wyłączając jednakże używania oficjalnego języka (języków)
państwa;
g) używania lub przyjmowania, o ile będzie to konieczne, łącznie z nazwą w języku
(językach) oficjalnym tradycyjnych i poprawnych form nazw miejscowych w językach
regionalnych lub mniejszościowych.

3. W odniesieniu do powszechnie dostępnych usług świadczonych przez władze
administracyjne, bądź inne osoby działające na ich rzecz, Strony zobowiązują się na
terytorium, na którym języki regionalne lub mniejszościowe są używane, odpowiednio do
sytuacji każdego języka i w takiej mierze, w jakiej jest to racjonalnie możliwe:



14
a) zapewnić, by języki regionalne lub mniejszościowe były używane podczas świadczenia
usługi; lub
b) pozwolić użytkownikom języków regionalnych lub mniejszościowych na składanie
wniosków i uzyskiwanie odpowiedzi w tych językach; lub
c) pozwolić użytkownikom języków regionalnych lub mniejszościowych na składanie
wniosków w tych językach.

4. Mając na uwadze realizację przyjętych przez siebie ustępów 1, 2 i 3, Strony
zobowiązują się do podjęcia jednego lub większej liczby z podanych poniżej środków:
a) tłumaczenia pisemnego lub ustnego, odpowiednio do potrzeb;
b) rekrutacji i, jeśli będzie to konieczne, przeszkolenia urzędników oraz innych wymaganych
pracowników służby publicznej;
c) akceptacji, na ile będzie to możliwe, wniosków pracowników służby publicznej,
posiadających znajomość języka regionalnego lub mniejszościowego, o skierowanie ich
do pracy na terytorium, na którym taki język jest używany.

5. Strony zobowiązują się do zezwolenia, na wniosek zainteresowanych, na używanie
lub przybieranie nazwisk w językach regionalnych lub mniejszościowych.


Artykuł 11
Media

1. Strony zobowiązują się ze względu na użytkowników języków regionalnych lub
mniejszościowych na terytoriach, na których mówi się tymi językami, w zależności od
sytuacji każdego języka, w zakresie, w jakim władze publiczne posiadają bezpośrednie lub
pośrednie kompetencje, uprawnienia lub w jakim odgrywają rolę w tej dziedzinie i przy
poszanowaniu zasady niezależności i autonomii mediów:
a) w stopniu, w jakim radio i telewizja pełnią misję służby publicznej:
(i) że zapewnią utworzenie co najmniej jednej stacji radiowej i jednego kanału
telewizyjnego w językach regionalnych lub mniejszościowych; lub
(ii) że zachęcą do utworzenia lub ułatwią utworzenie co najmniej jednej stacji radiowej i
jednego kanału telewizyjnego w językach regionalnych lub mniejszościowych; lub