Przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
projekt przewiduje wprowadzenie przepisów o możliwości ponownego ustalania wysokości emerytur dla emerytów, których prawo do emerytury zostanie zawieszone od dnia 1 października 2011 r.
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 3898
- Data wpłynięcia: 2011-02-24
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
- data uchwalenia: 2011-06-10
- adres publikacyjny: Dz.U. Nr 168, poz. 1001
3898
gospodarstw domowych emerytów i rencistów będzie większy od średniorocznego
wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem o 0,3 punktu procentowego.
2. Obliczenia przeprowadzono dla każdego 1000 osób, które zdecydowałyby się
zawiesić pobieranie emerytury do 1 października 2011 r., a które to osoby pobierają
obecnie emeryturę nie rozwiązawszy stosunku pracy (rozważana grupa osób).
3. Założono, że wszystkie osoby z rozważanej grupy przeszły na emeryturę w październiku
2009 r.
4. Przyjęto, że wszystkie osoby z rozważanej grupy nie są członkami otwartych funduszy
emerytalnych.
5. Udziały emerytur starosystemowych i nowosystemowych wśród kobiet z rozważanej
grupy przyjęto na poziomie udziałów dla wszystkich emerytur przyznanych w 2009 r.
W przypadku mężczyzn przyjęto, że wszystkie emerytury są starosystemowe (gdyż, aby
otrzymać emeryturę z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS trzeba rozwiązać
stosunek pracy, a w rozważanej grupie osób są tylko takie osoby, które nie rozwiązały
stosunku pracy).
6. Wiek, w którym osoby z rozważanej grupy przeszły na emeryturę (w październiku
2009 r.) przyjęto na podstawie średniego wieku osób przechodzących na emeryturę
w 2009 r.
7. Staż (składkowy i nieskładkowy) osób z rozważanej grupy, w momencie przejścia na
emeryturę w październiku 2009 r., przyjęto na podstawie średniego stażu wszystkich
osób, które w 2009 r. przeszły na emeryturę starosystemową.
8. Przyjęto, że osoby z rozważanej grupy przez cały okres ubezpieczenia zarabiają stały
procent przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej równy średniemu
wskaźnikowi wysokości podstawy wymiaru nowoprzyznanej emerytury starosystemowej
w 2009 r. Przy czym wynagrodzenie rozważanych osób (wyrażone w zł) jest w danym
roku stałe.
9. Przyjęto, że osoby z rozważanej grupy będą rozwiązywały stosunek pracy i będą
odwieszały emeryturę w odstępach rocznych, zawsze w październiku, od 2012 r. (co
oznacza 1 rok pracy po wrześniu 2011 r. i 3 lata pracy po przyznaniu emerytury) do
maksymalnie 2021 r. (co oznacza 10 lat pracy po wrześniu 2011 r. i 12 lat pracy po
przyznaniu emerytury). Ze względu na powyższe założenie i z uwagi na fakt, że aby
móc ustalić na nowo wysokość emerytury niezbędne jest kontynuowanie pracy przez
okres co najmniej 30 miesięcy po wrześniu 2011 r., to w szacunkach pierwsze osoby
będą na nowo ustalać wysokość emerytury w październiku 2014 r.
Szacunki przeprowadzono dla kilku wariantów udziałów osób z rozważanej grupy,
które będą odwieszać emeryturę w październiku poszczególnych lat (od 2012 r. do
2021 r.).
10. Roczne wskaźniki waloryzacji składek i kapitału początkowego obliczono przy
wykorzystaniu aktuarialnego modelu prognostycznego FUS09.
11. Przy wyliczaniu wysokości emerytur z nowego systemu uwzględniano zarówno roczne
jak i kwartalne waloryzacje składek. Przyjęto uproszczenie, że wskaźniki waloryzacji
składek za każdy kwartał danego roku są sobie równe i wynoszą pierwiastek czwartego
stopnia z rocznego wskaźnika waloryzacji składek w tym danym roku (oprócz kwartałów,
za które wskaźniki waloryzacji zostały ogłoszone w obwieszczeniach Ministra Pracy i
Polityki Społecznej).
12. W szacunkach emerytury przyznanej z nowego systemu nie uwzględniono pomniejszenia
sumy składek zewidencjonowanych na kontach ubezpieczonych w ZUS o kwotę
stanowiącą iloczyn pobieranej emerytury, ustalonej na dzień przyznania po raz pierwszy
oraz liczby miesięcy pobierania emerytury.
10
13. W nowym systemie przyjęto, że cały staż składkowy „wypracowywany” jest
bezpośrednio przed przejściem na emeryturę.
14. rednie dalsze trwanie życia brane jest z komunikatu Prezesa Głównego Urzędu
Statystycznego z dnia 25 marca 2010 r. w sprawie średniego dalszego trwania życia
kobiet i mężczyzn (w przykładach nie uwzględniano zmian średniego dalszego trwania
życia w czasie).
15. W szacunkach uwzględniono śmiertelność. Prawdopodobieństwa zgonu przyjęto
z opracowania „Trwanie życia w 2009 r.” (Główny Urząd Statystyczny, Warszawa
2010 r.).
Warianty
Szacunków dokonano w kilku wariantach w zależności od udziału osób z rozważanej grupy,
które rozwiążą stosunek pracy i odwieszą emeryturę w październiku danego roku.
Odsetek osób z rozważanej grupy rozwiązujących stosunek pracy i odwieszających emeryturę w
Rok
październiku danego roku
Wariant 1
Wariant 2
Wariant 3
Wariant 4
Wariant 5
Wariant 6
2011 0% 0% 0% 0% 0% 0%
2012 0% 0% 0% 10% 50% 0%
2013 0% 0% 0% 10% 25% 0%
2014 100% 0% 0% 10% 10% 50%
2015 0% 100% 0% 10% 5% 25%
2016 0% 0% 100% 10% 4% 10%
2017 0% 0% 0% 10% 2% 5%
2018 0% 0% 0% 10% 1% 4%
2019 0% 0% 0% 10% 1% 2%
2020 0% 0% 0% 10% 1% 2%
2021 0% 0% 0% 10% 1% 2%
Wyniki
Z uwagi na brak możliwości przewidzenia zachowań poszczególnych osób szacunki
wykonano dla każdego 1000 osób, które pobierają emeryturę bez rozwiązania stosunku
pracy, które zdecydują się zawiesić pobieranie emerytury do 1 października 2011 r.
(rozważana grupa osób). Przy wszystkich wymienionych powyżej założeniach oszacowano
różnice między szacunkowymi wydatkami na emerytury rozważanej grupy osób w warunkach
rozważanych zmian i w warunkach obecnych przepisów. W danym roku jest to więc
zwiększenie wydatków na emerytury dla każdego 1000 osób, które obecnie pobierają
emeryturę nie rozwiązawszy stosunku pracy, a do 1 października 2011 r. zawieszą emeryturę
w przypadku, gdyby umożliwić tym osobom ponowne ustalenie wysokości emerytury od
nowej kwoty bazowej lub nowego średniego dalszego trwania życia na moment odwieszenia
emerytury (w przypadku kontynuowania pracy przez co najmniej 30 miesięcy po wrześniu
2011 r.) w porównaniu do przepisów, w których po rozwiązaniu stosunku pracy i odwieszeniu
emerytury byłaby ona równa zwaloryzowanej kwocie pierwotnie ustalonej emerytury
zwiększonej z tytułu pracy po momencie, w którym emerytura została przyznana. Wyniki
przedstawiono w kwotach nominalnych oraz dodatkowo, w celu umożliwienia ich
porównywania między poszczególnymi latami, w kwotach zdyskontowanych inflacją na
2009 r.
11
Wariant 1 - szacunek dla każdego 1000 osób, które pobierają
emeryturę bez rozwiązania stosunku pracy i które zawieszą
emeryturę do 1 października 2011 r.
Wzrost wydatków
Wzrost wydatków
- kwoty zdyskontowane
Rok
- kwoty nominalne
inflacją na 2009 r.
w mln zł
w mln zł
2011
0,0
0,0
2012
0,0
0,0
2013
0,0
0,0
2014
0,9
0,7
2015
3,5
3,0
2016
3,6
3,0
2017
3,6
3,0
2018
3,7
2,9
2019
3,7
2,9
2020
3,8
2,9
2021
3,8
2,9
2022
3,9
2,8
2023
3,9
2,8
2024
3,9
2,7
2025
3,9
2,7
2026
3,9
2,6
2027
3,8
2,5
2028
3,8
2,4
2029
3,7
2,4
2030
3,6
2,3
2031
3,5
2,1
2032
3,4
2,0
2033
3,2
1,9
2034
3,1
1,8
2035
2,9
1,6
2036
2,7
1,5
2037
2,5
1,3
2038
2,3
1,2
2039
2,0
1,1
2040
1,8
0,9
2041
1,6
0,8
2042
1,4
0,7
2043
1,2
0,6
2044
1,0
0,5
2045
0,8
0,4
2046
0,6
0,3
2047
0,5
0,2
2048
0,4
0,2
2049
0,3
0,1
2050
0,2
0,1
2051
0,1
0,1
2052
0,1
0,0
2053
0,0
0,0
2054
0,0
0,0
2055
0,0
0,0
2056
0,0
0,0
2057
0,0
0,0
2058
0,0
0,0
2059
0,0
0,0
2060
0,0
0,0
12
suma z lat 2011-2060
63,7
Wariant 2 - szacunek dla każdego 1000 osób, które pobierają
emeryturę bez rozwiązania stosunku pracy i które zawieszą
emeryturę do 1 października 2011 r.
Wzrost wydatków
Wzrost wydatków
- kwoty zdyskontowane
Rok
- kwoty nominalne
inflacją na 2009 r.
w mln zł
w mln zł
2011
0,0
0,0
2012
0,0
0,0
2013
0,0
0,0
2014
0,0
0,0
2015
1,2
1,0
2016
4,8
4,0
2017
4,9
4,0
2018
4,9
3,9
2019
5,0
3,9
2020
5,1
3,9
2021
5,1
3,8
2022
5,2
3,8
2023
5,2
3,7
2024
5,2
3,7
2025
5,2
3,6
2026
5,2
3,5
2027
5,1
3,4
2028
5,1
3,3
2029
5,0
3,2
2030
4,8
3,0
2031
4,7
2,9
2032
4,5
2,7
2033
4,3
2,5
2034
4,1
2,4
2035
3,9
2,2
2036
3,6
2,0
2037
3,3
1,8
2038
3,0
1,6
2039
2,7
1,4
2040
2,4
1,2
2041
2,1
1,1
2042
1,8
0,9
2043
1,6
0,7
2044
1,3
0,6
2045
1,1
0,5
2046
0,8
0,4
2047
0,7
0,3
2048
0,5
0,2
2049
0,4
0,2
2050
0,3
0,1
2051
0,2
0,1
2052
0,1
0,0
2053
0,1
0,0
2054
0,0
0,0
2055
0,0
0,0
2056
0,0
0,0
2057
0,0
0,0
2058
0,0
0,0
2059
0,0
0,0
2060
0,0
0,0
13
suma z lat 2011-2060
81,4
Wariant 3 - szacunek dla każdego 1000 osób, które pobierają
emeryturę bez rozwiązania stosunku pracy i które zawieszą
emeryturę do 1 października 2011 r.
Wzrost wydatków
Wzrost wydatków
- kwoty zdyskontowane
Rok
- kwoty nominalne
inflacją na 2009 r.
w mln zł
w mln zł
2011
0,0
0,0
2012
0,0
0,0
2013
0,0
0,0
2014
0,0
0,0
2015
0,0
0,0
2016
1,5
1,3
2017
6,2
5,1
2018
6,3
5,0
2019
6,4
5,0
2020
6,5
4,9
2021
6,6
4,9
2022
6,6
4,8
2023
6,6
4,8
2024
6,6
4,7
2025
6,6
4,6
2026
6,6
4,5
2027
6,5
4,3
2028
6,5
4,2
2029
6,3
4,0
2030
6,2
3,9
2031
6,0
3,7
2032
5,8
3,5
2033
5,5
3,3
2034
5,3
3,0
2035
4,9
2,8
2036
4,6
2,5
2037
4,2
2,3
2038
3,9
2,1
2039
3,5
1,8
2040
3,1
1,6
2041
2,7
1,4
2042
2,3
1,1
2043
2,0
1,0
2044
1,7
0,8
2045
1,3
0,6
2046
1,1
0,5
2047
0,8
0,4
2048
0,6
0,3
2049
0,5
0,2
2050
0,3
0,1
2051
0,2
0,1
2052
0,1
0,1
2053
0,1
0,0
2054
0,0
0,0
2055
0,0
0,0
2056
0,0
0,0
2057
0,0
0,0
2058
0,0
0,0
2059
0,0
0,0
2060
0,0
0,0
14
suma z lat 2011-2060
98,9