Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych

5
O terminach posiedzenia komisji i sesji rady gminy, ławnik jest
powiadamiany na piśmie, co najmniej z siedmiodniowym
wyprzedzeniem, w trybie i sposobie przewidzianym w Kodeksie
postępowania administracyjnego.
§ 2c. W sprawach, o których mowa w § 2b, ławnik działa osobiście,
a w razie niemożności osobistego stawiennictwa może działać
przez pełnomocnika.”;
7) w art. 167 § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. W czasie trwania kadencji nie powołuje się ławnika do pełnienia
obowiązków w przypadku:
1) ujawnienia okoliczności, które nie pozwalały na jego wybór,
2) wszczęcia postępowania o odwołanie ławnika – do czasu
powzięcia przez radę gminy uchwały w przedmiocie odwołania,
3) wszczęcia przeciwko ławnikowi postępowania o przestępstwo
ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe – do
czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy.”;
8) w art. 170 uchyla się § 2;
9) w art. 172 § 3 otrzymuje brzmienie:
„§ 3. Ławnik otrzymuje rekompensatę pieniężną za czas wykonywania
czynności w sądzie, którymi są: udział w rozprawie lub posiedzeniu,
uczestnictwo w naradzie nad wyrokiem, sporządzenie uzasadnienia
lub uczestnictwo w posiedzeniu rady ławniczej, jeżeli został do niej
wybrany.”.
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
___________________
1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 154, poz. 1787, z 2002 r. Nr 153, poz. 1271, Nr 213,
poz. 1802 i Nr 240, poz. 2052, z 2003 r. Nr 188, poz. 1838 i Nr 228, poz. 2256, z 2004 r. Nr 34, poz. 304, Nr 130,
poz. 1376, Nr 185, poz. 1907 i Nr 273, poz. 2702 i 2703, z 2005 r. Nr 13, poz. 98, Nr 131, poz. 1102, Nr 167, poz. 1398,
Nr 169, poz. 1410, 1413 i 1417, Nr 178, poz. 1479 i Nr 249, poz. 2104, z 2006 r. Nr 144, poz. 1044 i Nr 218, poz. 1592,
z 2007 r. Nr 25, poz. 162, Nr 64, poz. 433, Nr 73, poz. 484, Nr 99, poz. 664, Nr 112, poz. 766, Nr 136, poz. 959, Nr 138,
poz. 976, Nr 204, poz. 1482 i Nr 230, poz. 1698, z 2008 r. Nr 223, poz. 1457, Nr 228, poz. 1507 i Nr 234, poz. 1571,
z 2009 r. Nr 1, poz. 4, Nr 9, poz. 57, Nr 26, poz. 156 i 157, Nr 56, poz. 459, Nr 157, poz. 1241, Nr 178, poz. 1375, Nr 219,
poz. 1706 i Nr 223, poz. 1777 oraz z 2010 r. Nr 182, poz. 1228 i Nr 205, poz. 1364.
8-01-tg


U Z A S A D N I E N I E

Zmiana w art. 20 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów
powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070, z późn. zm.) przez dodanie pkt 10 do tego przepisu
pozwoli na lepszą i sprawniejszą realizację obowiązków, o których mowa w art. 280 Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zwanego dalej „TFUE”, art. 299 TFUE, art. 86 ust. 2
rozporządzenia Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie wspólnotowego
znaku towarowego oraz art. 71 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 6/2002 z dnia 12 grudnia
2001 r. w sprawie wzorów wspólnotowych, a przewidujących wyznaczenie organu, który,
zgodnie z krajową procedurą cywilną, będzie właściwy do nadawania klauzuli wykonalności
decyzjom wydanym przez Radę, Komisję Europejską, Europejski Bank Centralny, Urząd
Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego oraz wyrokom Trybunału Sprawiedliwości
Unii Europejskiej. Obecnie klauzulę wykonalności nadaje takim decyzjom sąd rejonowy
ogólnej właściwości dłużnika, zgodnie z art. 781 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego.
Projektowana nowelizacja ma na celu dokonanie zmiany zasad wyznaczania sądów
właściwych do nadawania klauzuli wykonalności przez umożliwienie Ministrowi
Sprawiedliwości przekazania tych spraw do rozpoznania jednemu wyznaczonemu sądowi
rejonowemu właściwemu dla całego terytorium kraju. Zmiana ta ułatwi kontakty między
sądem a Komisją Europejską i innymi wyżej wymienionymi instytucjami europejskimi oraz
pozwoli na sprawniejsze rozwiązywanie problemów praktycznych.
Kwestia wewnętrznej organizacji krajowego wymiaru sprawiedliwości oraz zasad
wyznaczania organów krajowych właściwych do dokonywania czynności postępowania
egzekucyjnego – zgodnie z zasadą autonomii proceduralnej – należy do kompetencji państw
członkowskich. Prawo UE, co do zasady, nie określa rozwiązań organizacyjnych, które
stosują państwa członkowskie w celu zapewnienia jego skutecznej egzekucji. Zasadę
autonomii proceduralnej wyraził Trybunał Sprawiedliwości UE w orzeczeniu w sprawie C-51
oraz 54/74 International Fruit, stwierdzając, że „kwestia wypełnienia zobowiązań
wynikających z Traktatów, które to zadania państwa członkowskie mogą powierzyć organom
krajowym jest wyłączną sprawą systemu konstytucyjnego każdego z Państw Członkowskich”.


Jak dotychczas w stosunku do podobnych sytuacji uprawnienie to Minister
Sprawiedliwości będzie realizował w drodze rozporządzenia, z uwagi na fakt, że –
w przeciwieństwie do struktury wewnętrznej poszczególnych jednostek – jest to materia
związana z właściwością miejscową sądów, istotna z punku widzenia dostępu obywateli do
sądu.

2
Wyżej wymienione przepisy w polskiej wersji językowej stanowią, co następuje.
Artykuł 280 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dawny artykuł 244 TWE)
stanowi, iż wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej podlegają wykonaniu na
warunkach określonych w artykule 299.
Zgodnie z artykułem 299 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dawny
artykuł 256 TWE):
– akty Rady, Komisji lub Europejskiego Banku Centralnego, które nakładają
zobowiązanie pieniężne na podmioty inne niż Państwa, stanowią tytuł wykonawczy,
– postępowanie egzekucyjne jest regulowane przez przepisy procedury cywilnej
obowiązujące w Państwie, na terytorium którego ma ono miejsce. Klauzula wykonalności jest
nadawana, bez jakiejkolwiek kontroli innej niż weryfikacja autentyczności tytułu, przez
wyznaczony w tym celu przez rząd Państwa Członkowskiego organ krajowy, o którym
zostanie powiadomiona Komisja i Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej,
– po dopełnieniu tych formalności na wniosek zainteresowanego, może on przystąpić
do egzekucji zgodnie z ustawodawstwem krajowym, wnosząc sprawę bezpośrednio do
właściwego organu,
– postępowanie egzekucyjne może być zawieszone wyłącznie na mocy orzeczenia
Trybunału. Jednakże kontrola prawidłowości przeprowadzenia egzekucji podlega właściwości
sądów krajowych.
Artykuł 86 rozporządzenia Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie
wspólnotowego znaku towarowego stanowi, co następuje.
Wykonywanie decyzji ustalającej wysokość kosztów:
1. Każda ostateczna decyzja Urzędu [Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego]
ustalająca wysokość kosztów jest wykonalna.
2. Wykonywanie regulowane jest przepisami postępowania cywilnego obowiązującymi
w państwie, na terytorium którego ma ono miejsce. Klauzula wykonalności jest nadawana
decyzji bez formalności innych niż weryfikacja autentyczności decyzji przez władze krajowe,
które rząd każdego z Państw Członkowskich wyznacza w tym celu i o których zawiadamia on
Urząd oraz Trybunał Sprawiedliwości.
3. Po dopełnieniu tych formalności na wniosek zainteresowanej strony może ona przystąpić
do wykonywania zgodnie z ustawodawstwem krajowym, wnosząc sprawę bezpośrednio przed
właściwy organ.



3
4. Wykonywanie może być zawieszone wyłącznie na mocy orzeczenia Trybunału
Sprawiedliwości. Jednakże sądy danego kraju są właściwe w sprawie skarg, gdy
wykonywanie przebiega w sposób nieprawidłowy.
Artykuł 71 rozporządzenia Rady (WE) nr 6/2002 z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie
wzorów wspólnotowych stanowi, co następuje.
Wykonywanie orzeczeń ustalających wysokość kosztów:
1. Każda prawomocna decyzja Urzędu [Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego]
ustalająca wysokość kosztów stanowi tytuł egzekucyjny.
2. Postępowanie egzekucyjne regulowane jest przepisami postępowania cywilnego
obowiązującymi w Państwie, na którego terytorium ma ono miejsce. Klauzula wykonalności
jest nadawana po sprawdzeniu jedynie autentyczności tytułu przez organ krajowy, który rząd
każdego z Państw Członkowskich wyznacza w tym celu i o którym zawiadamia on Urząd
oraz Trybunał Sprawiedliwości.
3. Po dopełnieniu tych formalności na wniosek zainteresowanej strony może ona domagać się
przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego, zwracając się bezpośrednio do właściwego
organu, zgodnie z ustawodawstwem krajowym.
4. Postępowanie egzekucyjne może być zawieszone wyłącznie na mocy orzeczenia Trybunału
Sprawiedliwości. Jednakże do sprawdzania prawidłowości czynności egzekucyjnych
właściwe są organy orzekające danego Państwa Członkowskiego.
Art. 299 TFUE (a także dawny art. 256 TWE) w polskiej wersji językowej
nieprawidłowo posługuje się pojęciem „tytuł wykonawczy”. Powyższy zwrot we francuskiej
wersji Traktatu ma brzmienie titre exécutoire, a w wersji angielskiej jest mowa o tym, że
decyzje shall be enforceable. Oznacza to, że art. 299 TFUE w istocie stanowi o tytule
egzekucyjnym w rozumieniu polskiego prawa procesowego. Tym samym do
przeprowadzenia na jego podstawie egzekucji niezbędne jest nadanie klauzuli wykonalności.
Podkreślenia wymaga, że przepis art. 299 TFUE w polskiej oraz angielskiej wersji
językowej posługuje się pojęciem „akty” – przy określaniu rodzaju tytułów, jakie podlegają
według tego przepisu wykonaniu. Niemniej w istocie między poprzednio obowiązującym
w tym zakresie art. 256 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, posługującym się
terminem „decyzje”, a aktualnie obowiązującym przepisem art. 299 TFUE nie zaszły żadne
zmiany. Nadal bowiem chodzi o zapewnienie w krajowym porządku prawnym wykonalności
decyzji wydawanych przez Radę oraz Komisję Europejską – co jasno wynika z dalszej części
tego przepisu w wersji angielskiej.



4
W stosunku do poprzednio obowiązującego brzmienia, przepis art. 299 TFUE
rozszerza natomiast katalog podmiotów, których decyzje podlegają wykonaniu o Europejski
Bank Centralny.
Kwestia dotycząca wykonalności wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii
Europejskiej (poprzednia nazwa „Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich” –
TSWE), regulowana przed wejściem w życie Traktatu z Lizbony w art. 244 TWE, pozostała
niezmieniona i obecnie jest objęta przepisem art. 280 TFUE.

Bez zmian pozostały również regulacje prawa UE dotyczące wykonalności decyzji
Urzędu Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego, tj. art. 86 ust. 2 rozporządzenia Rady
(WE) nr 207/2009 w dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego
oraz art. 71 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 6/2002 z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie
wzorów wspólnotowych.
Przepis art. 299 TFUE dotyczy więc wykonywania decyzji Rady, Komisji
Europejskiej oraz Europejskiego Banku Centralnego, a zgodnie z art. 280 TFUE – także
wyroków Trybunału Sprawiedliwości UE. Powyższe decyzje i wyroki stanowią z mocy prawa
tytuły egzekucyjne, którym właściwy organ państwa członkowskiego nadaje klauzulę
wykonalności.

W odniesieniu do nadania klauzuli art. 299 TFUE przewiduje szczególny tryb, który
ma zastosowanie tylko do decyzji w nim wymienionych oraz, na podstawie art. 280 TFUE, do
wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Analogiczna procedura jest
przewidziana w przypadku decyzji Urzędu Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego
w zakresie dotyczącym kosztów – w art. 86 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 207/2009
oraz art. 71 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 6/2002.
Komisja Europejska domaga się wyznaczenia jednego organu uprawnionego do
nadawania klauzuli wykonalności, podczas gdy Rząd Rzeczypospolitej Polskiej notyfikował
w 2004 r. jako organ właściwy sąd ogólnej właściwości dłużnika. Ze względu na brak
wyznaczenia takiego organu, tytuły egzekucyjne były jak dotąd przesyłane do Stałego
Przedstawicielstwa Rzeczypospolitej Polskiej, które następnie przekazywało je do
właściwych sądów rejonowych.
Należy stwierdzić, że interpretacja dawnego art. 256 TWE, a obecnie art. 299 TFUE,
zgodnie z którą organem właściwym do nadawania klauzuli wykonalności decyzjom Rady
i KE jest sąd rejonowy właściwości ogólnej dłużnika, nie współgra z celem powyższego
przepisu, jakim jest maksymalne uproszczenie procedury prowadzącej do przekształcenia
tytułu egzekucyjnego w tytuł wykonawczy. Osiągnięcie tego celu powinno nastąpić przez