Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw

ze środków funduszu wypadkowego, a w 2009 r. ogłoszono 232 konkursy, podpisano zaś
14 umów.
Jednocześnie w art. 6 projektu przewidziano, że umowy o realizację świadczeń
zdrowotnych z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych zawarte na podstawie przepisów
wydanych na podstawie art. 23a ust. 2 ustawy, o której mowa w art. 2 projektu, między
Zakładem Ubezpieczeń Społecznych a placówkami medycznymi wybranymi w drodze
konkursu ofert zachowują ważność do upływu terminu, na który zostały zawarte.
III. Zmiana ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych (art. 3 projektu)
W związku z wprowadzanymi zmianami w ustawie o systemie ubezpieczeń
społecznych, wynikającymi z treści wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 maja
2010 r. (sygn. akt P 29/08) proponuje się, w celu ujednolicenia przepisów, zmianę w
ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych (uchylenie w art. 94 ust. 2), której skutkiem będzie stosowanie
10-letniego okresu przedawnienia w odniesieniu do wzajemnych rozliczeń płatników składek
i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne.
IV. Zmiana ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (art. 4 projektu)
W
obowiązującym stanie prawnym zasady dotyczące procesu tworzenia rocznych
planów finansowych Funduszu Emerytur Pomostowych (FEP) oraz ich sprawozdawczości
określają przepisy art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach
pomostowych. Z treści art. 33 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych wynika, że
w procesie tym uczestniczy również Prezes Rady Ministrów. Zgodnie z tą regulacją:
„Zarząd Zakładu:
1) opracowuje projekt rocznego planu finansowego FEP w trybie określonym w przepisach
dotyczących prac nad projektem budżetu państwa,
2) sporządza roczne sprawozdanie z wykonania planu finansowego FEP,
3) sporządza roczne sprawozdanie finansowe FEP, podlegające zaopiniowaniu przez
biegłego rewidenta niebędącego pracownikiem Zakładu
i przedkłada je do zatwierdzenia Prezesowi Rady Ministrów.”

6
Nowelizacja zasad dotyczących procesu tworzenia rocznych planów finansowych FEP
oraz ich sprawozdawczości wynika z konieczności ujednolicenia zasad związanych
z planowaniem finansowym Zakładu, funduszy pozostających w jego dyspozycji oraz
procedur sprawozdawczości, dotyczących tego właśnie zakresu.
Trzeba bowiem mieć na względzie fakt, że obowiązujące w tych kwestiach rozwiązania
przyjęte w ustawie z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych, różnią się od tych,
które wynikają z obowiązujących przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych. Stało się tak wskutek wejścia w życie – z dniem 21 maja 2009 r.
– ustawy z dnia 3 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz
ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 68, poz. 574). Ustawą tą bowiem
przekazano ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego uprawniania
nadzorcze nad zgodnością działań Zakładu z obowiązującymi przepisami (do chwili wejścia
w życie ustawy nadzór ten sprawował Prezes Rady Ministrów). Intencją ustawodawcy było,
aby minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, odpowiadający za politykę
państwa w dziedzinie m.in. ubezpieczeń społecznych, miał wpływ na funkcjonowanie organu
będącego ustawowym ubezpieczycielem, a także czuwał nad realizacją przez niego
określonych zadań. Wskutek tego zmieniono m.in. w ustawie o systemie ubezpieczeń
społecznych przepisy dotyczące planowania finansowego Zakładu i funduszy, pozostających
w jego dyspozycji.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami art. 74 ust. 3 pkt 4 – 5a, 8 i 9 ustawy z dnia
13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych do zadań Zarządu Zakładu
należy m.in:
– opracowywanie projektu rocznego planu finansowego FUS i FRD oraz przekazywanie
go w trybie określonym w przepisach dotyczących prac nad projektem budżetu
państwa – po zaopiniowaniu przez Radę Nadzorczą Zakładu – ministrowi właściwemu
do spraw zabezpieczenia społecznego,
– sporządzanie rocznych sprawozdań finansowych Zakładu, FUS i FRD i przedkładanie
ich – po zaopiniowaniu przez biegłego rewidenta niebędącego pracownikiem Zakładu
– ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego,
– sporządzanie rocznych sprawozdań z wykonania planów finansowych FUS i FRD
i przedkładanie ich – po zaopiniowaniu przez Radę Nadzorczą Zakładu – ministrowi
właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego,

7
– sporządzanie planu finansowego Zakładu i sprawozdań z jego wykonania oraz
przedkładanie ich – po zatwierdzeniu przez Radę Nadzorczą Zakładu – ministrowi
właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego,
– opracowywanie rocznych sprawozdań z działalności Zakładu i przedkładanie ich –
po zatwierdzeniu przez Radę Nadzorczą Zakładu – ministrowi właściwemu do spraw
zabezpieczenia społecznego.
Jak
widać, aktywną rolę w planowaniu finansowym Zakładu i funduszy pozostających
w jego dyspozycji oraz sprawozdawczości w tym zakresie spełnia obecnie minister właściwy
do spraw zabezpieczenia społecznego. Wydaje się zatem racjonalne, aby ten sam podmiot
i w taki sam sposób uczestniczył również w procesie tworzenia rocznych planów finansowych
FEP i ich sprawozdawczości.
W związku z tym, w celu ujednolicenia przepisów, w projekcie ustawy proponuje się
zmianę brzmienia art. 32 ust. 2 oraz art. 33 ustawy o emeryturach pomostowych. Ponadto
w projekcie ustawy uregulowano także kwestie dotyczące określenia podmiotu właściwego
do wyboru biegłego rewidenta, mającego zbadać księgi rachunkowe Funduszu Emerytur
Pomostowych. Wybór biegłego rewidenta należałby do zadań Rady Nadzorczej Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych.
V. Przepisy
przejściowe (art. 5)
W art. 5 proponuje się, aby do należności z tytułu składek na ubezpieczenia
społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, nieopłaconych przed dniem wejścia w życie ustawy,
jeżeli nie upłynął termin ich dochodzenia, miał zastosowanie art. 24 ust. 5f i 6 ustawy
o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu nadanym projektowaną ustawą.
Natomiast do nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne
i ubezpieczenie zdrowotne przed dniem wejścia w życie ustawy, jeżeli nie upłynął termin
dochodzenia ich zwrotu, będzie stosowany art. 24 ust. 6b, 6c, 6g i 6h ustawy o systemie
ubezpieczeń społecznych w brzmieniu nadanym projektowaną ustawą.
W obu przypadkach zawieszenie biegu terminu przedawnienia będzie dotyczyło
również odpowiednio okoliczności, o których mowa w art. 24 ust. 5f, 6 i 6h ustawy
o systemie ubezpieczeń społecznych, w brzmieniu nadanym projektowana ustawą, które
wystąpiły przed dniem wejścia w życie ustawy.

8
Projektowane regulacje zapewnią równe warunki w zakresie wzajemnego
dochodzenia i rozliczeń należności z tytułu składek między płatnikami a Zakładem
Ubezpieczeń Społecznych.


9
OCENA SKUTKÓW REGULACJI

I.
Podmioty, na które oddziałuje projektowana ustawa
1. Zmiana ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
1) projektowana regulacja będzie oddziaływać na ubezpieczonych, płatników
składek oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych;
2) projektowana regulacja dotyczy inspektorów kontroli Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych, Głównego Inspektora Kontroli i Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Stan zatrudnienia inspektorów kontroli w całym Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych
wynosi około 1500 osób. Zmiana w zakresie ustawowych przesłanek odwołania ze
stanowiska spowoduje, że w przypadku ustalenia inspektorowi kontroli Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych prawa do emerytury lub renty Prezes Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych nie będzie zobowiązany do odwołania go ze stanowiska na wniosek
Głównego Inspektora Kontroli. Tym samym inspektorzy kontroli, posiadający
uprawnienia emerytalne będą mogli kontynuować zatrudnienie w Zakładzie Ubezpieczeń
Społecznych na dotychczasowym stanowisku.
2. Zmiana ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym
z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych
Projektowana regulacja oddziaływać będzie na ubezpieczonych, Zakład Ubezpieczeń
Społecznych oraz placówki medyczne udzielające określonych świadczeń.
3. Zmiana ustawy z dnia 24 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych
Projektowana regulacja oddziaływać będzie na ubezpieczonych, płatników składek,
Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz Narodowy Fundusz Zdrowia.
4. Zmiana ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych
Projektowana regulacja, przewidując wprowadzenie zmian kompetencyjnych,
oddziałuje bezpośrednio na organy, których te zmiany dotyczą, tj. Prezesa Rady Ministrów,
ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, Zarząd Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych oraz Radę Nadzorczą Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

10