Rządowy projekt ustawy o ratyfikacji Konwencji dotyczącej budowy i funkcjonowania Ośrodka Badań Antyprotonami i Jonami w Europie, sporządzonej w Wiesbaden dnia 4 października 2010 r.

Kapitał założycielski Spółki FAIR, która będzie formalnym inwestorem budowy Ośrodka
FAIR, ma wynosić 25 000 euro. Minimalny udział przypadający na jednego udziałowca ma
wynieść 250 euro, a więc 1 % całości. Podział udziałów między udziałowców będzie wynikał
z wielkości wkładu w koszty budowy Ośrodka FAIR.
Wkłady każdego z udziałowców mogą być realizowane w formie wpłat pieniężnych, usług
i dostarczania elementów infrastruktury (in-kind contribution). Szczegóły dotyczące formy
wkładów in-kind są przedmiotem uzgodnień.
Strona polska utworzyła konsorcjum FEMTOFIZYKA, którego celem, między innymi, jest
działanie na rzecz znaczącego udziału Polski w budowie i eksploatacji tego unikatowego
urządzenia badawczego. Do konsorcjum FEMTOFIZYKA przystąpiło osiem instytucji
naukowo-dydaktycznych i naukowo-badawczych, a instytucją reprezentującą konsorcjum
i pełniącą rolę koordynatora jest Uniwersytet Jagielloński. Konsorcjum jest otwarte na
przystąpienie kolejnych instytucji. Przewiduje się, że polskim udziałowcem Spółki FAIR
będzie Uniwersytet Jagielloński w Krakowie.
Udział Polski w realizacji projektu zapewni równoprawne uczestnictwo polskich naukowców
w pionierskich badaniach na najwyższym światowym poziomie oraz otworzy możliwości
kształcenia młodej kadry naukowej w doświadczonych międzynarodowych zespołach
badawczych. Przystępując do wspólnego finansowania budowy Ośrodka Badań
Antyprotonami i Jonami w Europie, Polska udokumentuje swoją rolę jako aktywny
współtwórca polityki naukowej Europy. Jest to inicjatywa na miarę aspiracji Polski, dużego
kraju europejskiego o znaczącym potencjale naukowym i gospodarczym.
Warto podkreślić, że Polska i Niemcy już od kilkudziesięciu lat współpracują intensywnie
z dużymi osiągnięciami w badaniach naukowych, których kontynuacja jest zaplanowana
w ramach realizacji projektu FAIR. Przeniesienie tej współpracy na płaszczyznę partnerską
jest o wiele korzystniejsze dla Polski i ma dla polskiego środowiska naukowego
fundamentalne znaczenie prestiżowe. Udział Polski w finansowaniu dużych projektów
badawczych poza granicami kraju, stwarza na przyszłość, na zasadzie wzajemności, unikalną
szansę pozyskania z zagranicy partnerów współfinansujących polskie ośrodki badawcze.
Pełny udział Polski w realizacji projektu stworzy także unikalną szansę dostępu
do zaawansowanych technologii dla polskiego przemysłu oraz możliwości pozyskania
zamówień, przede wszystkim w ramach polskiego udziału w finansowaniu projektu.
Pomyślna realizacja tych zamówień może, w dalszej perspektywie, otworzyć dla Polski
dostęp do dalszych, ważnych rynków zbytu.

3

Ewentualny udział w kosztach budowy, a następnie funkcjonowania Ośrodka Badań
Antyprotonami i Jonami w Europie (FAIR), równoznaczny z pełnoprawnym udziałem
w Spółce FAIR, przyniesie dodatkowe, konkretne korzyści:
–
otrzymanie statusu współwłaściciela Spółki FAIR,
–
prawo głosu w Zarządzie Spółki FAIR (z wagą zależną od wielkości udziału
w finansowaniu projektu),
–
możliwość wpływania na strategię naukową Ośrodka FAIR oraz na kontrolę dostępu
do urządzeń badawczych,
–
przywileje dotyczące ochrony własności intelektualnej, związanej z wynikami badań,
–
prawo do reprezentacji we wszystkich gremiach decyzyjnych Spółki FAIR,
–
wgląd we wszystkie prace badawcze prowadzone w ramach Ośrodka FAIR.
Wkład Polski w koszty budowy Ośrodka Badań FAIR w wysokości 23,74 mln euro oraz
500 euro w kapitale zakładowym Spółki FAIR stanowi około 8 % kosztów ponoszonych
łącznie przez międzynarodowych udziałowców projektu FAIR (poza Republiką Federalną
Niemiec).
Finansowanie realizacji zadań wynikających z Konwencji w sprawie budowy
i funkcjonowania Ośrodka Badań FAIR nastąpi ze środków pochodzących z części 28
budżetu państwa pozostającej w dyspozycji Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

IV. Tryb związania Rzeczypospolitej Polskiej Umową międzynarodową
Postanowienia Konwencji dotyczącej budowy i funkcjonowania Ośrodka Badań
Antyprotonami i Jonami w Europie (FAIR) związane są z finansowaniem inwestycji
w zakresie dużej infrastruktury badawczej, realizowanej na podstawie umowy
międzynarodowej, zgodnie z art. 20 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach
finansowania nauki (Dz. U. Nr 96, poz. 615).
Konwencja przewiduje rozwiązania, zgodnie z którymi zagraniczna Spółka FAIR
z ograniczoną odpowiedzialnością, finansowana ze środków zapewnionych przez Strony
Konwencji, której współudziałowcem będzie Strona polska, zbuduje Ośrodek Badań
Antyprotonami i Jonami w Europie (FAIR) w Darmstadt, na terytorium Republiki Federalnej
Niemiec.


4

Z uwagi na znaczne obciążenie państwa pod względem finansowym oraz fakt,

że przedmiotowa Konwencja dotyczy spraw uregulowanych w wyżej wymienionej ustawie
o zasadach finansowania nauki, związanie Rzeczypospolitej Polskiej przedmiotową
Konwencją powinno nastąpić w drodze ratyfikacji za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie,
stosownie do artykułu 89 ust. 1 pkt 4 i 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 12
ust. 2 ustawy z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach międzynarodowych (Dz. U. Nr 39,
poz. 443, z 2002 r. Nr 216, poz. 1824 oraz z 2010 r. Nr 213, poz. 1395).

W celu wykonania postanowień Konwencji nie będzie konieczne wprowadzenie zmian
w ustawodawstwie wewnętrznym. Nie zajdzie również potrzeba wydania dodatkowych aktów
normatywnych.

12/46rch

5

Konwencja
Dotycząca Budowy i Funkcjonowania
Ośrodka Badań Antyprotonami i Jonami w Europi


Spis treści







1 Facility for Antiproton and Ion Research in Europe

Rządy

Republiki Austrii,
Chińskiej Republiki Ludowej,
Republiki Finlandii,
Republiki Francuskiej,
Republiki Federalnej Niemiec,
Republiki Greckiej,
Republiki Indii,
Republiki Włoskiej,
Rzeczypospolitej Polskiej,
Rumunii,
Federacji Rosyjskiej,
Republiki Słowacji,
Republiki Słowenii,
Królestwa Hiszpanii,
Królestwa Szwecji,
Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej,

Zwane dalej „Stronami Konwencji”,

Wyrażając chęć dalszego umacniania światowej pozycji Europy i Państw Stron
Konwencji w dziedzinie badań, oraz intensyfikacji współpracy naukowej poprzez
granice dyscyplinarne i narodowe;

Uznając, że unikalny w skali światowej i innowacyjny pod względem technicznym
system akceleratorowy będzie miał w przyszłości istotne znaczenie z uwagi na
efektywność prowadzenia badań podstawowych na najwyższym poziomie w wielu
dziedzinach nauki dotyczących fundamentalnej struktury materii oraz pokrewnych
obszarów;

Oczekując, że inne państwa dołączą do działań, które Strony Konwencji chcą
podjąć razem w ramach niniejszej Konwencji,

Zdecydowani promować budowę i funkcjonowanie Ośrodka Badań Antyprotonami
i Jonami w Europie w celu wykorzystania go przez międzynarodowe społeczności
naukowe, zgodnie z kryterium doskonałości naukowej;

Uzgodniły, co następuje:
2