Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw
projekt ustawy dotyczy kontynuacji reformy sprawiedliwości przez elastyczne kształtowanie struktury organizacyjnej sądów rejonowych i okręgowych, wykorzystania kadry orzeczniczej i środków finansowych wydatkowanych na funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości oraz modyfikacji zasad sprawowania nadzoru nad działalnością administracyjną sądów powszechnych i usprawnienia zarządzania kadrami
- Kadencja sejmu: 6
- Nr druku: 3655
- Data wpłynięcia: 2010-11-26
- Uchwalenie: Projekt uchwalony
- tytuł: o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw
- data uchwalenia: 2011-08-18
- adres publikacyjny: Dz.U. Nr 203, poz. 1192
3655
ustawy, jak również zgłosić żądanie przeprowadzenia dodatkowo hospitacji rozprawy
lub posiedzenia sądowego z jego udziałem. Z ustnych wyjaśnień i hospitacji
prokurator dokonujący oceny lub wizytator sporządza notatkę urzędową, którą
włącza się do materiałów okresowej oceny (§ 7 ust. 1 zd. drugie i ust. 3 projektu).
Jeszcze dalej idące uprawnienia przyznaje się prokuratorom wymienionym w art. 62f
ust. 1 ustawy, stanowiącym przeważającą większość prokuratorów ocenianych, co
do których jedną z podstaw okresowej oceny jest opinia wizytatora z jednostki
organizacyjnej prokuratury bezpośrednio wyższego stopnia, wydana w oparciu o
badanie akt prowadzonych lub nadzorowanych przez nich postępowań
przygotowawczych, akt spraw dotyczących ich udziału w sądowym, administracyjnym
i innych postępowaniach, akt spraw nadzoru instancyjnego i służbowego, akt spraw
zarejestrowanych w systemie bezdziennikowym oraz hospitację rozpraw i posiedzeń,
w których uczestniczyli. Dzięki § 6 ust. 1 projektu prokuratorzy ci będą mogli zgłosić
żądanie zbadania przez wizytatora akt wskazanych przez siebie spraw w liczbie
ustalonej w zarządzeniu o przeprowadzeniu okresowej oceny, stanowiącej 1/3 część
ustalonej w tym zarządzeniu liczby spraw podlegających badaniu przez wizytatora w
celu wydania opinii, o której mowa w art. 62f ust. 1 pkt 2 ustawy. Wybór pozostałych
spraw, które zbada wizytator, nastąpi w drodze losowej (§ 5 projektu).
Instrumentem gwarantującym jednakowe standardy okresowej oceny
prokuratorów należących do tej samej grupy klasyfikacyjnej (art. 62f ustawy) są
zunifikowane formularze, na których sporządza się będące podstawą oceny opinie
prokuratora bezpośrednio przełożonego i opinie wizytatora oraz do których wpisuje
się służące temu celowi ustalenia powizytacyjne. Według § 11-14 projektu każdy z
tych formularzy uwzględnia, w odpowiednim zakresie, ogólne kryteria okresowej
oceny wymienione w art. 62e ust. 3 ustawy, a ponadto mieszczące się w ich ramach
kryteria szczegółowe. Wzory formularzy stanowią załączniki nr 1-3 do
projektowanego rozporządzenia.
Projekt rozporządzenia określa, że pisemna opinia prokuratora bezpośrednio
przełożonego, będąca podstawą okresowej oceny pracy prokuratora, o której mowa
w art. 62f ust. 1 ustawy, obejmuje kryteria szczegółowe składające się na oceny
cząstkowe, wyznaczające zakres przedmiotowy oceny wskazanej w art. 62e ust. 3
ustawy. Kryteria te określa § 11 projektu rozporządzenia, którego ust. 2 stanowi, że
24
sformułowaną w taki sposób opinię sporządza się na formularzu, którego wzór
stanowi załącznik nr 1 do rozporządzenia.
Kryteria wskazane w § 11 ust. 1 pkt 1-3 uwzględnia się także w pisemnej opinii
prokuratora bezpośrednio przełożonego, o której mowa w art. 62f ust. 2 lit.a oraz
pisemnych opiniach wskazanych w art. 62f ust. 3-5.
Pisemna opinia wizytatora z jednostki organizacyjnej prokuratury bezpośrednio
wyższego stopnia, o której mowa w art. 62f ust. 1 pkt. 2, uwzględnia kryteria
wymienione w § 11 ust. 1 pkt 1 lit. a, c, d, e, a nadto kryteria wskazane w § 12
projektu. Opinię tę sporządza się na formularzu, którego wzór stanowi załącznik nr 2
do rozporządzenia.
Pisemna opinia prokuratora bezpośrednio przełożonego, o której mowa w art. 62f
ust. 2 lit. a, uwzględnia kryteria wskazane w § 11 ust. 1 pkt 1-3, a ponadto zawiera
ocenę dotyczącą: 1) w stosunku do prokuratora pełniącego funkcję kierownika
jednostki organizacyjnej i jego zastępcy oraz kierownika komórki organizacyjnej -
sprawności i efektywności kierowania jednostką lub komórką organizacyjną, 2) w
stosunku do wizytatora: - dodatkowe kryteria (wskazane w § 13 ust. 1). Określoną w
ten sposób opinię sporządza się na formularzu, o którym mowa w § 11 ust. 2 projektu
rozporządzenia.
Ustalenia dokonane w toku wizytacji jednostki, o której mowa w art. 62f ust. 2 lit. b
ustawy, uwzględniają w stosunku do prokuratora pełniącego funkcję kierownika
jednostki organizacyjnej i jego zastępcy oraz kierownika komórki organizacyjnej, a
także wizytatora kryteria określone w § 14 ust. 1 projektu. Ustalenia te wpisuje do
formularza, którego wzór stanowi załącznik nr 3 do niniejszego rozporządzenia,
wizytator lub prokurator wskazany w zarządzeniu o przeprowadzeniu wizytacji (§ 8 i
14 ust. 3 projektu).
Pisemne opinie, o których mowa w art. 62f ust. 3-5 ustawy, uwzględniają kryteria
przewidziane w § 15 ust. 1 projektu. Opinie te sporządza się na formularzu, o którym
mowa w § 11 ust. 2
Całkowicie zunifikowany jest też proces wiodący do końcowego wyniku
okresowej oceny. W myśl § 17 ust. 1 projektu, przy ustaleniu okresowej oceny bierze
się pod uwagę oceny cząstkowe oraz kryteria uwzględnione w opiniach lub
ustaleniach dokonanych w toku wizytacji jednostki, do których odnoszą się te oceny.
Z kolei przepis § 17 ust. 4 przewiduje, że wspomniane oceny cząstkowe, dotyczące
kryteriów okresowej oceny, o których mowa w art. 62e ust. 3 ustawy, określa się na
25
podstawie ocen dotyczących kryteriów szczegółowych uwzględnionych w opiniach
lub ustaleniach dokonanych w toku wizytacji jednostki. Oceny cząstkowe oraz oceny,
w oparciu o które są określane te pierwsze, wpisuje się w odpowiednich pozycjach
formularzy przeznaczonych dla opinii lub ustaleń powizytacyjnych.
Zmniejszeniu poziomu dowolności przy określaniu okresowej oceny i ocen
cząstkowych służą przepisy § 17 ust. 2 i 3 oraz ust. 4 zd. drugie projektu. Ustalają
one, że daną ocenę można określić odpowiednio jako pozytywną z wyróżnieniem,
pozytywną, pozytywną z zastrzeżeniem albo negatywną, jeżeli wśród ocen
cząstkowych albo ocen, w oparciu o które określa się ocenę cząstkową, występuje co
najmniej połowa ocen danego rodzaju.
Stosownie do § 9 projektu, czynnością inicjującą postępowanie w sprawie
okresowej oceny jest zarządzenie o jej przeprowadzeniu, wydane przez prokuratora
dokonującego oceny bądź przez prokuratora właściwego do zarządzenia wizytacji (w
przypadku przewidzianym w art. 62f ust. 2 lit. b ustawy), zawierające ściśle
uregulowaną treść, w tym ustalenie liczby spraw do zbadania przez wizytatora, nie
mniejszą niż 12 oraz niezbędne pouczenia przeznaczone dla prokuratora
ocenianego. Zarządzenie to doręcza się zainteresowanemu co najmniej 30 dni przed
przystąpieniem do przeprowadzania okresowej oceny, co jest równoznaczne ze
spełnieniem ustawowego wymogu zawiadomienia go o tym (art. 62i ust. 6 ustawy).
Czynność kończącą owo postępowanie – umownie nazywając – w pierwszej
instancji, stanowi zajęcie stanowiska co do okresowej oceny o treści przewidzianej w
§ 18 projektu. Stanowisko to ma formę pisemną. Zawiera ono w szczególności
określenie okresowej oceny oraz stwierdzenie co do dalszej przydatności prokuratora
ocenianego na zajmowanym stanowisku służbowym lub do pełnionej funkcji, jego
kwalifikacji do objęcia wyższego stanowiska służbowego lub powołania go do
pełnienia określonej funkcji albo powierzenia mu innego zakresu zadań w tej samej
jednostce (zob. art. 62e ust. 4 ustawy). W uzasadnieniu stanowiska należy powołać
opinie lub ustalenia dokonane w toku wizytacji jednostki, będące podstawą
okresowej oceny, jak też odnieść się do wyjaśnień prokuratora ocenianego, jeżeli
zostały złożone, oraz objaśnić powody przyjętego określenia okresowej oceny i
stwierdzenia odnośnie do perspektyw awansu.
Stanowisko, o którym mowa, wpisuje się do formularza, którego wzór stanowi
załącznik nr 4 do projektu rozporządzenia.
26
Zważywszy na fakt, iż przepis art. 62 k. ust. 1 ustawy stawia wymóg
zapoznania prokuratora z oceną jego pracy i opiniami będącymi podstawą tej oceny,
w § 19 projektu wprowadza się obowiązek doręczenia zainteresowanemu stanowiska
co do okresowej oceny wraz ze wspomnianymi opiniami lub ustaleniami dokonanymi
w toku wizytacji jednostki.
Projektowane unormowanie postępowania odwoławczego gwarantuje
prokuratorowi ocenianemu możliwość rzeczowej i skutecznej polemiki nie tylko z
wynikiem okresowej oceny, ale i z jego motywami.
W § 23 ust. 1 projektu przewiduje się, że stanowisko co do okresowej oceny
lub uzasadnienie oceny podlega zmianie na korzyść skarżącego w razie stwierdzenia
naruszenia przepisów materialnoprawnych ustawy i rozporządzenia, które
reglamentują sposób określania okresowej oceny, oraz w razie naruszenia
przepisów dotyczących jej przeprowadzania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na treść
stanowiska lub uzasadnienia, jak również w przypadku rażącej niesprawiedliwości
stanowiska. Nadmiernej dowolności przy rozstrzyganiu wniosku o zmianę oceny ma
zapobiec przepis § 23 ust. 2 projektu, według którego w drugim i trzecim przypadku
określenie okresowej oceny można zmienić tylko na bezpośrednio wyższe od
zawartego w zaskarżonym stanowisku.
Przyjęcie tak rozległego substratu zaskarżenia zrodziło wprowadzenia
podwyższonych wymogów formalnych dla dopuszczonych ustawą środków
zaskarżenia. Skarżący jest obowiązany w szczególności przytoczyć stawiane zarzuty
i je uzasadnić (§ 20 ust. 2 pkt 2 i 4 projektu). Jeżeli wniosek o zmianę okresowej
oceny nie spełnia tych wymogów, prokuratora ocenianego wzywa się do uzupełnienia
go w wyznaczonym terminie pod rygorem uznania za bezskuteczny (§ 20 ust. 3
projektu).
Nieco inne wymogi powinno spełniać zastrzeżenie do zarządzenia
pozostawiającego bez rozpatrzenia wniosek o zmianę okresowej oceny z powodu
złożenia go po terminie (art. 62k ust. 2 zd. trzecie ustawy). Tutaj skarżący musi
wykazać, że uchybienie terminowi do złożenia środka zaskarżenia co do głównego
przedmiotu postępowania nastąpiło z przyczyn od niego niezależnych i wnieść o
przywrócenie tego terminu, dopełniając jednocześnie czynności, która miała być w
terminie wykonana (§ 20 ust. 2 pkt 3 w zw. z § 21 ust. 4 projektu).
Większość projektowanych przepisów o postępowaniu odwoławczym znajduje
odpowiednie zastosowanie w postępowaniu przed Krajową Radą Prokuratury, w
27
którym rozpoznaje się nadzwyczajny środek zaskarżenia w postaci odwołania od
stanowiska utrzymującego negatywną okresową ocenę (§ 27 projektu). W
przeciwieństwie natomiast do prokuratora bezpośrednio przełożonego nad
prokuratorem dokonującym oceny, kreującego rolę organu odwoławczego w trybie
zwyczajnym, Krajowa Rada Prokuratury, uwzględniając odwołanie, rozstrzyga
kasatoryjnie (§ 28 ust. 1 projektu). W kwestiach nie uregulowanych w projekcie organ
ten będzie procedować na podstawie uchwalonego przez siebie regulaminu (§ 29).
Przepisy § 30 projektu porządkują zasady organizacji pierwszej okresowej
oceny w stosunku do prokuratorów należących do pominiętych w ustawie grup
klasyfikacyjnych.
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1) Cel wprowadzenia regulacji:
Projektowane
rozporządzenie realizuje upoważnienie ustawowe zawarte w art.
62l ustawy.
2) Podmioty, na które oddziałuje akt normatywny:
Prokuratorzy oceniani w rozumieniu § 7 ust. 1 projektu.
3) Konsultacje społeczne:
Projekt przekazano do konsultacji Krajowej Radzie Prokuratury, Związkowi
Zawodowemu Prokuratorów i Pracowników Prokuratury Rzeczypospolitej Polskiej
oraz stowarzyszeniom prokuratorów.
4) Wpływ na sektor finansów publicznych, w tym na budżet państwa i
jednostek samorz du terytorialnego:
Projektowane
rozwiązania nie spowodują dodatkowych skutków finansowych
dla budżetu państwa.
5) Wpływ na rynek pracy:
Projektowane
rozporządzenie pozostaje bez wpływu na rynek pracy.
28