Rządowy projekt ustawy o systemie informacji oświatowej

zawarte w RSPO oraz zanonimizowane dane uczniów i nauczycieli (art. 92 ust. 1).
Wymagany okres przechowywania danych dotyczących szkół, placówek oświatowych
i innych jednostek wykonujących zadania z zakresu oświaty określa art. 92 ust. 2 projektu,
natomiast w art. 92 ust. 3 i 4 wyznaczono okres, po upływie którego dane uczniów i dane
nauczycieli zostają zanonimizowane. Zaproponowane rozwiązania mają na celu
przechowywanie w bazie danych SIO informacji, które będą wykorzystywane do
przygotowania wieloletnich zestawień danych oraz prowadzenia kompleksowych analiz
porównawczych m.in. w zakresie oceny jakości kształcenia.
W odniesieniu do wymogów przechowywania danych w lokalnych bazach danych
SIO, w art. 93 proponuje się, aby dane uczniów i nauczycieli zgromadzone w lokalnych
bazach danych SIO były przechowywane przez 5 lat od dnia wprowadzenia do zbioru
ostatniej informacji. Po upływie okresu 5 lat dane o uczniach i o nauczycielach zostają
niezwłocznie usunięte z lokalnych baz danych SIO, chyba że rodzice (prawni opiekunowie)
ucznia, pełnoletni uczeń i nauczyciel, wyrażą na piśmie zgodę na dłuższe przechowywanie
tych danych (art. 93 ust. 2 i 3). Powyższe oznacza, że dłuższe przechowywanie danych
osobowych w lokalnej bazie danych SIO będzie się odbywało na zasadach ogólnych, a
mianowicie będzie następstwem dobrowolnej decyzji osoby, której określony zakres danych
dotyczy.

XI. Warunki organizacyjno-techniczne funkcjonowania SIO (rozdział 10)
Przewiduje się, że system teleinformatyczny używany przez SIO będzie spełniał
minimalne wymagania dla systemów teleinformatycznych oraz rejestrów publicznych
określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 11 października 2005 r. w sprawie
minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w
formie
elektronicznej (Dz. U. Nr 214, poz. 1781) oraz rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 11
października 2005 r. w sprawie minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych
(Dz. U. Nr 212, poz. 1766). Należy podkreślić, że w myśl § 3 rozporządzenia w sprawie
minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w formie
elektronicznej, na podmiocie publicznym używającym systemu teleinformatycznego do
realizacji zadań publicznych ciąży obowiązek zapewnienia, aby system uwzględniał
postanowienia Polskich Norm z zakresu bezpieczeństwa informacji.
Jako warunek prawidłowego realizowania procesów przekazywania danych do bazy
danych SIO z lokalnych baz danych SIO oraz pozyskiwania danych z bazy danych SIO do

81

lokalnych baz danych SIO przewiduje się dwa tryby komunikacji, tj. asynchroniczny i
synchroniczny. Przez tryb asynchroniczny należy rozumieć sposób komunikacji
niewymagający generowania z bazy danych SIO natychmiastowej odpowiedzi do
użytkownika systemu. Natomiast przez tryb synchroniczny należy rozumieć sposób
komunikacji, w którym bezpośrednio po wysłaniu komunikatu do systemu centralnego
użytkownik systemu otrzymuje odpowiedź.
W celu prowadzenia lokalnych baz danych SIO podmioty mogą korzystać z programu
komputerowego udostępnianego nieodpłatnie przez ministra właściwego do spraw oświaty i
wychowania albo z oprogramowania komercyjnego nabywanego dobrowolnie przez
użytkowników systemu, spełniającego warunki określone przez ministra właściwego do
spraw oświaty i wychowania oraz posiadające certyfikat zgodności z SIO (art. 94).
Określenie minimalnych wymagań dla oprogramowania komercyjnego, o którym
mowa w art. 94 pkt 2 projektu, tj. oprogramowania tworzonego przez podmioty prywatne
(przedsiębiorców i inne podmioty, np. organizacje pożytku publicznego) i oferowanego na
rynku usług informatycznych dla szkół i placówek oświatowych, jest niezbędne dla
zapewnienia bezpiecznego i efektywnego przekazywania danych oświatowych do bazy
danych SIO. Stworzenie jednorodnego standardu przekazywania i opisu danych oświatowych
pozwoli wyeliminować ryzyko związane z przekazywaniem do SIO sprawozdań w różnych
formatach i różnym trybie, w zależności od oferty rynkowej danego producenta.
W art. 95 oraz 96 stworzono mechanizmy umożliwiające podmiotom prywatnym
stworzenie oprogramowania, które będzie spełniało warunki określone przez ministra
właściwego do spraw oświaty i wychowania oraz uzyskanie certyfikatu zgodności z SIO.
Format i zakres danych przekazywanych z lokalnych baz danych SIO do bazy danych SIO,
określony w szczegółowym komunikacie XML, będzie publikowany przez ministra
właściwego do spraw oświaty i wychowania w Biuletynie Informacji Publicznej. Zmiany
szczegółowego zakresu komunikatu XML będą publikowane nie później niż na 6 miesięcy
przed wprowadzeniem zmiany. Tym samym podmiotom prywatnym zostanie zapewniona
możliwość dostosowania oprogramowania do zmian wprowadzanych w SIO. Art. 95 zawiera
opis procedury, której powinno zostać poddane oprogramowanie stworzone przez podmioty
prywatne celem uzyskania certyfikatu zgodności z SIO.
W projekcie stworzono ministrowi właściwemu do spraw oświaty i wychowania
możliwości wyznaczenia jednostki organizacyjnej podległej temu ministrowi lub przez niego

82

nadzorowanej do prowadzenia obsługi organizacyjno-technicznej funkcjonowania bazy
danych SIO (art. 97).
Określenie w rozporządzeniu minimalnych wymagań technicznych dla sprzętu
przeznaczonego do obsługi programu komputerowego udostępnianego nieodpłatnie przez
Ministra Edukacji Narodowej, o którym mowa w art. 98 pkt 1 projektu ustawy, ma na celu
wskazanie użytkownikom SIO, że skorzystanie z oferty Ministra wymaga spełnienia
określonych wymagań dotyczących sprzętu przeznaczonego do obsługi udostępnianego przez
Ministra oprogramowania. Wskazane minimalne wymagania są konieczne, aby system
teleinformatyczny używany przez SIO działał bezbłędnie. Wymagania minimalne dla sprzętu
zostaną określone z uwzględnieniem specyfikacji sprzętu dostarczanego do szkół i placówek
oświatowych w ramach projektu budowy pracowni internetowych w szkołach i placówkach,
począwszy od 2005 r. Z uwagi na fakt posiadania obecnie tego sprzętu przez szkoły i
placówki oświatowe wymagania określone w załączniku do rozporządzenia nie spowodują
potrzeby zakupu nowego sprzętu specjalnie dla celów obsługi sprawozdawczości do SIO.

XII. Przepisy karne (rozdział 11)
W art. 99 w ust. 1 przewiduje się odpowiedzialność karną z tytułu nieprowadzenia
lokalnej bazy danych SIO, nieprzekazania danych lub przekazania danych niezgodnych z
prawdą. Zgodnie z proponowaną regulacją, kto wbrew obowiązkowi nie prowadzi lokalnej
bazy danych SIO, nie przekazuje danych do bazy danych SIO lub przekazuje dane niezgodne
z prawdą, podlega karze grzywny. Orzekanie w sprawach o czyny, o których mowa wyżej,
następuje w trybie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. – Kodeks postępowania w
sprawach o wykroczenia (Dz. U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848, z późn. zm.) (art. 81 ust. 2).
W art. 99 ust. 3, w celu zagwarantowania egzekwowania norm zawartych w art. 99 ust. 1,
nakłada się na administratora bazy danych SIO obowiązek zareagowania w przypadku
powzięcia podejrzenia popełnienia czynów zakazanych przez ustawę lub niewykonywania
nakazów wynikających z ustawy. Tym samym na administratorze bazy danych SIO spoczywa
obowiązek zawiadomienia właściwych organów o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia
czynów wymienionych w art. 99 ust. 1. Można dodać, że o ile na podstawie dotychczasowej
ustawy egzekwowanie obowiązków związanych z przekazywaniem danych oświatowych było
utrudnione z jednej strony ze względu na brak rejestru podmiotów obowiązanych do
sprawozdawczości oraz z drugiej strony ze względu na brak narzędzi weryfikacji poprawności
danych, o tyle obecne rozwiązania systemu związane z utworzeniem RSPO oraz

83

weryfikowaniem poprawności danych wprowadzanych do SIO z danymi referencyjnymi
rejestrów PESEL i REGON umożliwiają administratorowi bazy danych SIO sprawne
reagowanie w związku ze stwierdzeniem jakichkolwiek naruszeń norm art. 99 ust. 1 ustawy.

XIII. Zmiany w przepisach obowiązujących (rozdział 12 – art. 100 – 102)
W związku z projektowaną ustawą, w zakresie dotyczącym utworzenia Rejestru Szkół
i Placówek Oświatowych (RSPO), przewiduje się wprowadzenie zmian w ustawie z dnia 7
września 1991 r. o systemie oświaty, w ustawie z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce
publicznej i w ustawie z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu
terytorialnego, co regulują przepisy art. 100 – 102 projektowanej ustawy.
W ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty wprowadza się zmiany będące
następstwem przewidywanej współpracy SIO z rejestrem REGON, mające na celu
wypracowanie spójnego modelu, który pozwoli na niezawodne identyfikowanie szkół w SIO
poprzez numer identyfikacyjny REGON (art. 100 pkt 1).
W związku z tym, że wpis do RSPO publicznej szkoły lub placówki oświatowej
prowadzonej przez osobę fizyczną lub osobę prawną inną niż jednostka samorządu
terytorialnego jest powiązany z uzyskaniem zezwolenia na prowadzenie szkoły publicznej, a
w przypadku niepublicznej szkoły lub placówki oświatowej – z uzyskaniem wpisu do
ewidencji niepublicznych szkół i placówek, a przekazanie danych szkoły lub placówki
oświatowej rozpoczyna procedurę nadawania numeru REGON, przewiduje się wprowadzenie
zmian w art. 58 i 82 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Złożenie wniosku
o wydanie zezwolenia, o którym mowa w art. 58 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie
oświaty, a także złożenie wniosku o wpis do ewidencji, o którym mowa w art. 82 ustawy z
dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, będzie wymagało przedłożenia danych
niezbędnych do wpisania szkoły lub placówki do krajowego rejestru urzędowego podmiotów
gospodarki narodowej (art. 100 pkt 3 i 4 projektowanej ustawy). Tym samym zmierza się do
zapewnienia pozyskiwania kompletnych informacji wymaganych w celu nadania szkole lub
placówce oświatowej numeru REGON, co pozwoli uprawnionym podmiotom na łatwe
pozyskiwanie danych z bazy danych SIO.
Zaproponowane rozwiązanie ma na celu zminimalizowanie obciążeń
administracyjnych związanych z procedurą założenia szkoły lub placówki oświatowej.
Dokumentacja przedkładana w związku z ubieganiem się o wpis do ewidencji niepublicznych

84

szkół i placówek oświatowych albo o zezwolenie na założenie publicznej szkoły lub placówki
oświatowej przez osobę prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego lub osobę
fizyczną, stanowi jednocześnie podstawę do wpisania szkoły lub placówki oświatowej do
RSPO oraz przekazania danych do rejestru REGON celem nadania numeru identyfikacyjnego
REGON (procedura „jednego okienka”).
W art. 100 pkt 2 projektowanej ustawy reguluje się kwestię nadawania przez
okręgowe komisje egzaminacyjne szkołom numerów identyfikacyjnych do celów
przeprowadzania sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 7
września 1991 r. o systemie oświaty. Obecnie okręgowe komisje egzaminacyjne budują swoje
zbiory danych o szkołach i uczniach przystępujących do przeprowadzanych przez nie
sprawdzianu i egzaminów w oparciu o nadane szkołom numery, które służą identyfikacji
szkoły w systemach okręgowych komisji egzaminacyjnych. Szkoły posługują się tymi
numerami podczas przekazywania danych o uczniach przystępujących do egzaminów,
przekazywania arkuszy egzaminacyjnych, protokołów i innych dokumentów powstałych w
związku z organizacją i przeprowadzaniem sprawdzianu i egzaminu, oznaczają nimi prace
uczniów przystępujących do sprawdzianu i egzaminu w danej szkole. Jednak nadawanie tego
numeru nie było do tej pory uregulowane na gruncie prawa. Obecnie okręgowe komisje
egzaminacyjne pozyskują z SIO na potrzeby organizowania i przygotowywania sprawdzianu i
egzaminów dane o liczbie oddziałów, liczbie uczniów oraz liczbie uczniów z orzeczeniem
o potrzebie kształcenia specjalnego w
poszczególnych klasach w
szkołach, w których
przeprowadzane są sprawdzian lub egzaminy. Przy wymianie danych między obecnym SIO a
okręgowymi komisjami egzaminacyjnymi numer nadany przez okręgową komisję
egzaminacyjną, zgromadzony w SIO, służy łączeniu danych o szkołach zgromadzonych
w SIO i systemach prowadzonych przez okręgowe komisje egzaminacyjne. W nowej bazie
danych SIO (w RSPO) numer nadawany szkole przez okręgową komisję egzaminacyjną
będzie wykorzystywany w ten sam sposób.
Proponowane zmiany w ustawie z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (art.
101 projektu) wiążą się z utworzeniem RSPO oraz planowaną współpracą nowego SIO z
rejestrem REGON, mającą na celu powiązanie procedury wprowadzania danych o szkole lub
placówce oświatowej do RSPO, stanowiącego część bazy danych SIO, z obligatoryjnym
złożeniem wniosku o wpis szkoły lub placówki oświatowej do rejestru podmiotów gospodarki
narodowej (REGON). Zmiana ta umożliwi wykorzystanie rozwiązań technologicznych
i organizacyjnych nowego SIO do celów sprawnego i szybkiego przeprowadzania procedury

85