Rządowy projekt ustawy o systemie informacji oświatowej

III. 2. 3. d) dane dziedzinowe o uzyskaniu karty rowerowej lub motorowerowej (art. 14
pkt 26)
Zgodnie z art. 97 ust. 2 i 2a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu
drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późn. zm.rtę rowerową i kartę
motorowerową wydaje uczniowi dyrektor szkoły podstawowej, gimnazjum lub szkoły
ponadgimnazjalnej. Przekazywanie do bazy danych SIO, przez szkoły, danych jednostkowych
o uczniach, którzy w danym roku szkolnym otrzymali kartę rowerową lub kartę
motorowerową, będzie służyło celom statystycznym i badawczym. Dane te będą
wykorzystywane również do przedstawiania przez ministra właściwego do spraw oświaty i
wychowania ministrowi właściwemu do spraw transportu sprawozdania z realizacji przez
dyrektorów szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych obowiązków
nałożonych ustawą z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym.

III. 2. 3. e) dane dziedzinowe dotyczące ucznia zdolnego (art. 14 pkt 11, 17 i 18 oraz art. 15
pkt 6 i 7)
Gromadzenie w bazie danych SIO przedmiotowych danych jednostkowych
uzasadnione jest polityką oświatową prowadzoną względem ucznia zdolnego. Przewiduje się
gromadzenie danych jednostkowych o takich uczniach w kontekście poszczególnych
instytucji prawa oświatowego adresowanych do uczniów uzdolnionych. Do bazy danych SIO
będą zatem przekazywane, przez szkoły, informacje o uczniu realizującym indywidualny
program lub tok nauki, uczestniczeniu ucznia w zajęciach dla uczniów szczególnie
uzdolnionych oraz o uzyskaniu przez ucznia statusu laureata olimpiady, konkursu lub
zawodów, na szczeblu co najmniej powiatu. Ponieważ ustawa z dnia 7 września 1991 r.
o systemie oświaty w art. 21 ust. 2 nakłada na ministra właściwego do spraw oświaty
i
wychowania kompetencje w zakresie inicjowania, koordynowania i
nadzorowania
organizacji ogólnopolskich olimpiad i turniejów dla uczniów, a na kuratora oświaty –

12 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 109, poz. 925,
Nr 175, poz. 1462, Nr 179, poz. 1486 i Nr 180, poz. 1494 i 1497, z 2006 r. Nr 17, poz. 141, Nr 104, poz. 708
i 711, Nr 190, poz. 1400, Nr 191, poz. 1410 i Nr 235, poz. 1701, z 2007 r. Nr 52, poz. 343, Nr 57, poz. 381,
Nr 99, poz. 661, Nr 123, poz. 845 i Nr 176, poz. 1238, z 2008 r. Nr 37, poz. 214, Nr 100, poz. 649, Nr 163,
poz. 1015, Nr 209, poz. 1320, Nr 220, poz. 1411 i 1426, Nr 223, poz. 1461 i 1462 i Nr 234, poz. 1573 i 1574,
z 2009 r. Nr 3, poz. 11, Nr 18, poz. 97, Nr 79, poz. 663, Nr 91, poz. 739, Nr 92, poz. 753 i Nr 97, poz. 802 i 803
oraz z 2010 r. Nr 40, poz. 230, Nr 43, poz. 246, Nr 122, poz. 827, Nr 151, poz. 1013, Nr 152, poz. 1018 i Nr 182,
poz. 1228.

36

w zakresie organizowania olimpiad, konkursów, turniejów, przeglądów oraz innych form
współzawodnictwa i prezentacji osiągnięć uczniów szkół na obszarze województwa (art. 31
ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty), dysponowanie przez
ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania oraz kuratorów oświaty rzetelnymi
danymi o laureatach olimpiad, konkursów i turniejów jest niezbędne w celu efektywnego
wykonywania powyższych kompetencji na poziomie ogólnopolskim i
wojewódzkim.
Możliwość uzyskania, z bazy danych SIO, rzetelnych informacji na temat realizowania
indywidualnego programu lub toku nauki oraz uczestniczenia w zajęciach dla uczniów
szczególnie uzdolnionych, jest ponadto niezbędne w celu prawidłowego wykonywania, przez
ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania, funkcji regulacyjnych dotyczących
kształtowania w systemie oświaty warunków dla odkrywania i rozwijania uzdolnień uczniów,
pobudzania twórczego myślenia oraz wspomagania zdolności stosowania zdobytej wiedzy
w praktycznym działaniu – przez indywidualny program lub tok nauki oraz przez konkursy,
turnieje i olimpiady (upoważnienia do wydania rozporządzeń zawarte odpowiednio w art. 22
ust. 2 pkt 8 i art. 66 ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty).

III. 2. 3. f) dane dziedzinowe dotyczące nauki języków obcych (art. 13 pkt 9, art. 14 pkt 15
oraz art. 15 pkt 5)
Prowadzenie nauczania języków obcych w szkołach publicznych oraz w szkołach
artystycznych regulują odpowiednio rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z
dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych
(Dz. U. Nr 15, poz. 142, z późn. zm.) oraz rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 19 sierpnia
2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w publicznych szkołach i placówkach
artystycznych (Dz. U. Nr 138, poz. 1163). Rozporządzenia te określają tygodniowy wymiar
godzin zajęć edukacyjnych przeznaczonych na nauczanie języków obcych na poszczególnych
etapach edukacyjnych. Zakres treści programowych i wymagań edukacyjnych dotyczących
nauczania języków obcych reguluje natomiast rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej
z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego
oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17).
Również Unia Europejska podejmuje działania stymulujące nauczanie języków
obcych w państwach członkowskich. Rada Unii Europejskiej w Konkluzjach Rady z dnia
12 maja 2009 r. w sprawie strategicznych ram europejskiej współpracy w dziedzinie
kształcenia i szkolenia („ET 2020”) (Dz. Urz. UE C 119 z 28.05.2009, s. 2 – 10) uznaje, że

37

ramy współpracy europejskiej w dziedzinie szkolenia i kształcenia należy nakierować na
określone cele strategiczne, z których jednym jest poprawa jakości i skuteczności kształcenia
i szkolenia. W ramach realizacji tego celu najważniejszym zadaniem w obszarze uczenia się
języków obcych jest kontynuowanie prac mających na celu umożliwienie obywatelom
porozumiewania się w dwóch językach obcych poza językiem ojczystym, promowanie nauki
języków obcych w ramach kształcenia i szkolenia zawodowego i wśród uczących się
dorosłych, a także umożliwienie migrantom uczenia się języka kraju przyjmującego. Jedną z
istotnych kwestii jest opracowanie rzetelnych wskaźników do analiz w zakresie umiejętności
posługiwania się językami obcymi. Do opracowywania przez Polskę tych wskaźników
przewiduje się wykorzystanie zgromadzonych w bazie danych SIO danych dotyczących nauki
języków obcych.
Gromadzenie, na przestrzeni całej ścieżki edukacyjnej danego ucznia, informacji
o uczeniu się przez niego języków obcych pozwoli na ocenę efektywności systemu edukacji
w zakresie tworzenia optymalnych dla uczniów warunków do kontynuowania nauki języków
obcych na kolejnych etapach edukacyjnych. Powyższe informacje, w powiązaniu
z informacjami o wynikach egzaminu gimnazjalnego i egzaminu maturalnego sprawdzających
poziom znajomości tych języków (gromadzonymi na podstawie art. 20 projektu), umożliwią
przeprowadzanie analiz oceniających jakość kształcenia w Polsce w zakresie języków obcych.
Rzetelna ocena jakości kształcenia w tym obszarze będzie natomiast podstawą do
podejmowania przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania odpowiednich
inicjatyw regulacyjnych.
Przekazywanie przez szkoły do bazy danych SIO danych jednostkowych o uczniach,
którzy w danym roku szkolnym uczą się języka obcego, będzie służyło również celom
statystycznym i badawczym. Obowiązek gromadzenie danych dotyczących nauczania
języków obcych wynika między innymi z corocznie wydawanego rozporządzenia Rady
Ministrów w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej. Dane z tego
obszaru są przekazywane przez GUS do Komisji (Eurostat), która odpowiada za
przygotowanie międzynarodowych porównań.

III. 2. 3. g) dane dziedzinowe niezbędne do analizowania i oceniania efektów działalności
dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkół oraz placówek oświatowych – wyniki
klasyfikowania i promowania oraz wyniki sprawdzianu i egzaminów, o których mowa

38

w art. 9 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (art. 14 pkt 19, 21 i 22, art. 15
pkt 8 i 9, art. 18 oraz 20, 25 i 26)
Zgodnie z art. 21 ust. 1 oraz art. 35 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 w związku z art. 33 ust. 1 pkt 2
ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, minister właściwy do spraw oświaty i
wychowania koordynuje i realizuje politykę oświatową państwa i współdziała w tym zakresie
z
wojewodami oraz z innymi organami i jednostkami organizacyjnymi właściwymi
w sprawach funkcjonowania systemu oświaty, a także nadzoruje i koordynuje wykonywanie
nadzoru pedagogicznego na terenie kraju, m.in. w sferze analizowania i oceniania efektów
działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkół i placówek oświatowych.
W celu realizacji zadań nadzorowania i koordynowania nadzoru pedagogicznego, minister
właściwy do spraw oświaty i wychowania w szczególności ustala podstawowe kierunki
realizacji przez kuratorów oświaty polityki oświatowej państwa oraz kontroluje sprawność i
efektywność nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez kuratorów oświaty (m.in. przez
wydawanie wiążących kuratorów pisemnych wytycznych i poleceń).
Odstąpienie od obecnej zasady gromadzenia w SIO danych zbiorczych o uczniach, na
rzecz zasady gromadzenia danych jednostkowych, wiąże się z potrzebą zapewnienia
możliwości monitorowania efektów kształcenia w odniesieniu do danych jednostkowych
poszczególnych szkół, placówek oświatowych i uczniów w celu dokonywania precyzyjnej i
rzetelnej oceny jakości i efektywności kształcenia. Obecnie gromadzi się w SIO pewne dane o
wynikach kształcenia (m.in. o wynikach klasyfikowania i promowania oraz ukończenia nauki
w
szkole lub placówce oświatowej, pozytywnych i negatywnych wynikach egzaminu
maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, z nauki zawodu oraz
z przygotowania zawodowego), jednak zakres i sposób gromadzenia tych danych okazuje się
niewystarczający dla szerokiej analizy efektów kształcenia. Otrzymanie pełnego obrazu
efektów kształcenia jest bowiem możliwe dopiero w wyniku zastosowania zaawansowanych
analiz statystycznych (np. analiza wariancji, metody korelacji i regresji) dokonywanych na
danych jednostkowych dotyczących uczniów i
nauczycieli powiązanych z danymi
charakteryzującymi warunki kształcenia w
poszczególnych szkołach i placówkach
oświatowych.
Dane dziedzinowe dotyczące wyników klasyfikowania i promowania uczniów oraz
wyników sprawdzianu i egzaminów, o których mowa w art. 9 ustawy z dnia 7 września
1991 r. o systemie oświaty, obejmują w przypadku uczniów szkół – uzyskanie albo
nieuzyskanie promocji, ukończenie albo nieukończenie szkoły, uzyskanie albo nieuzyskanie

39

dyplomu ukończenia szkoły (w przypadku uczniów szkół artystycznych) oraz wyniki
sprawdzianu i egzaminów. Natomiast w przypadku słuchaczy zakładów kształcenia
nauczycieli i kolegiów pracowników służb społecznych – będą gromadzone dane
dziedzinowe dotyczące zaliczenia lub niezaliczenia semestru i ukończenia albo nieukończenia
kolegium.
Ponadto, w celu uzyskania pełnego spektrum danych umożliwiających kompleksową
ocenę efektów systemu kształcenia, niezbędne jest uzupełnienie powyższych danych również
o dane dziedzinowe obejmujące wyniki egzaminów eksternistycznych przeprowadzanych
przez okręgowe komisje egzaminacyjne oraz wyniki egzaminów przeprowadzanych przez
izby rzemieślnicze (egzaminy na tytuły czeladnika i mistrza w zawodzie), a także o dane
dziedzinowe związane z uzyskiwaniem i uzupełnianiem przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej,
umiejętności i kwalifikacji zawodowych. Dopełnieniem obrazu działalności wychowawczej
i opiekuńczej szkół i placówek będą wreszcie dane przekazywane przez poradnie
psychologiczno-pedagogiczne, w tym poradnie specjalistyczne.

Zgromadzenie w bazie danych SIO danych indywidualnych o wynikach sprawdzianu i
egzaminów, o których mowa w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie
oświaty, przeprowadzanych przez okręgowe komisje egzaminacyjne, w
połączeniu z
wprowadzeniem zasady gromadzenia w bazie danych SIO danych jednostkowych o uczniach,
w związku z uczęszczaniem do szkół na kolejnych etapach edukacyjnych, stworzy możliwość
dokumentowania ścieżki edukacyjnej poszczególnych uczniów. Takie rozwiązanie pozwoli na
profesjonalną ocenę efektów kształcenia z wykorzystaniem zaawansowanych narzędzi
badawczych, takich jak na przykład badanie edukacyjnej wartości dodanej. Należy wyjaśnić,
że przez badanie edukacyjnej wartości dodanej dokonuje się oceny przyrostu wiedzy uczniów
w wyniku danego procesu edukacyjnego, dzięki wykorzystaniu indywidualnych wyników
uczniów ze sprawdzianu i egzaminów na poszczególnych etapach edukacyjnych. W badaniu
edukacyjnej wartości dodanej porównuje się wyniki uzyskane przez uczniów na egzaminach z
wynikami przewidywanymi w oparciu o wyniki sprawdzianu lub egzaminu uzyskane na
zakończenie wcześniejszego etapu edukacyjnego. Uśredniony dla danej szkoły lub grupy
uczniów rezultat opisanych wyżej porównań określa wartość wskaźnika edukacyjnej wartości
dodanej dla analizowanej grupy uczniów i stanowi miarę efektywności nauczania w tej
grupie. Tak obliczony wskaźnik pozwala na ocenę rzeczywistego wpływu oddziaływań danej
szkoły (lub innej wyodrębnionej grupy czynników) na osiągnięcia edukacyjne uczniów, z

40