Rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej

Na wypłatę zasiłków pogrzebowych, wypłacanych w razie śmierci funkcjonariusza Policji,
Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Biura Ochrony Rządu oraz członków ich
rodzin, w 2008 roku z budżetu państwa poniesione zostały wydatki w kwocie 4 016 tys. zł,
a w roku 2009 w kwocie 4 371 tys. zł.
Przyjmując jako punkt wyjścia do kalkulacji skutków wydatki poniesione na ten cel w wyżej
wymienionych latach szacuje się, że zmniejszenie zasiłku pogrzebowego (art. 2, 3, 4, 15)
funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Biura Ochrony
Rządu w związku z planowanym obniżeniem z dniem 1 marca 2011 r. wysokości tego zasiłku
do 4 000 zł, zmniejszy wydatki na wypłaty zasiłków pogrzebowych w tych służbach w skali
10 miesięcy 2011 r., tj. od marca do grudnia, o kwotę ok. 1 611 tys. zł, zaś zmniejszenie
zasiłku pogrzebowego i kosztów pogrzebu funkcjonariuszy Służby Więziennej (art. 30)
zmniejszy wydatki o kwotę ok. 1 612 tys. zł.
Z kolei zmniejszenie (art. 17, 18, 23, 24) zasiłku pogrzebowego funkcjonariuszy Centralnego
Biura Antykorupcyjnego, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu oraz
żołnierzy MON zmniejszy łączne wydatki o ok. 1 043 tys. zł.


VIII. Blok zmian związany z budową zbiornika wodnego winna Poręba (art. 16)

Rada Ministrów na posiedzeniu w dniu 18 sierpnia 2010 r. przyjęła projekt ustawy o zmianie
ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Program budowy zbiornika Wodnego
winna Poręba w latach 2006 – 2010”. Budowa zbiornika zostanie przedłużona do 2013 r.
Przyjęto, że w 2011 r. (art. 16) program będzie finansowany ze środków Narodowego
Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej. W latach 2012 – 2013 na jego
finansowanie złożą się środki NFO iGW i ewentualne środki z budżetu państwa.

IX. Blok zmian związany z podatkiem od towarów i usług (VAT) (art. 19 i 22)

Zmiany zawarte w art. 19 oraz w art. 22 dotyczą stawek podatku VAT. W przyjętym
w sierpniu 2010 r. przez Radę Ministrów Wieloletnim Planie Finansowym Państwa na lata
2010 – 2013 określono, że z uwagi na wygaśnięcie derogacji zapisanej w Traktacie
Akcesyjnym z 2004 r. (przedłużonej w grudniu 2007 r. na dalsze trzy lata, tj. do 31 grudnia
2010 r.), od stycznia 2011 r. na nieprzetworzoną żywność oraz książki i czasopisma
specjalistyczne wprowadza się najniższą, zezwoloną prawem Unii Europejskiej stawkę VAT
w wysokości 5 %. Ponadto, mając na uwadze to, aby przeciętna stawka na żywność nie
wzrosła, obniżona zostanie z 7 % do 5 % stawka na podstawowe produkty żywnościowe.
12

Projekt wprowadza również najistotniejszą zmianę w okresie objętym przez ww. Wieloletni
Plan Finansowy Państwa jaką jest tymczasowe (na 3 lata, tj. do 31 grudnia 2013 r.)
podwyższenie wszystkich stawek VAT o 1 pkt procentowy z uwagi na obecny stan finansów
publicznych i stwierdzony deficyt strukturalny. Wzrost stawek nie obejmie podstawowych
produktów żywnościowych, co pozwoli uchronić mniej zamożną część społeczeństwa, dla
której wydatki na żywność stanowią istotny element budżetu domowego. Wzrostem nie
zostaną też objęte książki i czasopisma specjalistyczne.
Do zaproponowanego rozwiązania polegającego na podniesieniu stawek VAT w projekcie
przewiduje się również dostosowanie (podwyższenie) stawki zryczałtowanego zwrotu
podatku dla rolników ryczałtowych i urealnienie stawki ryczałtu dla podatników
świadczących usługi taksówek osobowych, którzy wybrali opodatkowanie tych usług
w formie ryczałtu.
Podniesienie stawek VAT skutkuje również koniecznością wprowadzenia regulacji
dostosowawczych w zakresie zwrotu osobom fizycznym niektórych wydatków związanych
z budownictwem mieszkaniowym.

1. Art. 19 pkt 1 projektu ustawy (dot. art. 2 pkt 27f ustawy o VAT)

Wprowadzenie definicji czasopisma specjalistycznego związane jest z objęciem tego towaru
obniżoną stawką podatku w wysokości 5 %. Zmiana dotyczy pozycji 34 dodawanego
załącznika nr 10 do ustawy o VAT .

2. Art. 19 pkt 2 projektu ustawy (dot. art. 41 ust. 2a, 14a – 14e, 15 i 16 oraz wprowadzanego
załącznika nr 10 do ustawy o VAT)

Projekt przewiduje wprowadzenie w art. 41 ust. 2a ustawy o VAT najniższej stawki podatku
w wysokości 5 %. Z uwagi na wygaśnięcie derogacji zapisanej w Traktacie Akcesyjnym
z 2004 r. (przedłużonej w grudniu 2007 r. na dalsze trzy lata, tj. do 31 grudnia 2010 r.), od
stycznia 2011 r. stawki podatku VAT na nieprzetworzoną żywność oraz książki i czasopisma
specjalistyczne muszą wynosić co najmniej 5 % – co wynika z przepisów Unii Europejskiej.
Mając jednak na uwadze to, aby przeciętna stawka na żywność nie wzrosła, proponuje się
objęcie najniższą 5 % stawką podatku podstawowych produktów żywnościowych (objętych
obecnie stawką obniżoną w wysokości 7 %), takich jak: chleb, nabiał, przetwory mięsne,
produkty zbożowe (mąka, kasza, makaron) oraz soki. Ta preferencyjna stawka dotyczyć
będzie również książek dostarczanych na wszystkich nośnikach fizycznych (w tym tzw.
audio-książek), czasopism specjalistycznych oraz nut.
13

Katalog towarów, do których zastosowanie będzie miała najniższa stawka podatku VAT,
stanowi załącznik do niniejszego projektu. Proponuje się, aby w ustawie o VAT był to
załącznik nr 10.
Propozycja dodania w art. 41 ust. 14a – 14e stanowi wprowadzenie przepisów przejściowych,
które w sposób kompleksowy będą regulować opodatkowanie podatkiem od towarów i usług
w okresie zmian stawek.
Propozycja zmiany art. 41 ust. 15 ustawy o VAT jest spowodowana wprowadzeniem do
ustawy o VAT nowego załącznika nr 10. Zmiana ta umożliwi określenie w rozporządzeniu
wykazu towarów wymienionych w tym nowym załączniku w układzie odpowiadającym
Nomenklaturze Scalonej (CN).
Propozycja zmiany art. 41 ust. 16 ustawy o VAT stanowi zmianę dostosowującą i wynika ze
zmiany stawki podatku VAT z 3 % na 5 %.

3. Art. 19 pkt 3 projektu ustawy (dot. art. 85 pkt 3 ustawy o VAT)

Zaproponowana zmiana art. 85 pkt 3 ustawy o VAT ma charakter dostosowujący. Wynika ze
zmiany stawki podatku VAT z 3 % na 5 %.

4. Art. 19 pkt 4 projektu ustawy (dot. art. 115 ust. 2 ustawy o VAT)

Zmiana w art. 115 ust. 2 ustawy o VAT polega na podwyższeniu stawki zryczałtowanego
zwrotu podatku dla rolników ryczałtowych z 6 % do 6,5 % i jest związana z zakończeniem
okresu przejściowego umożliwiającego stosowanie 3 % stawki podatku na niektóre produkty
wykorzystywane w rolnictwie, a w konsekwencji opodatkowaniu tych produktów stawką
podwyższoną.
Obowiązywanie stawki 3 %, wynikające z przyznanej Polsce derogacji (zapisanej w Traktacie
Akcesyjnym z 2004 r. i przedłużonej w grudniu 2007 r. na dalsze trzy lata) wygasa z dniem
31 grudnia 2010 r. Z tego względu niektóre produkty wykorzystywane w rolnictwie
opodatkowane będą stawką w wysokości 7 %.
Przewidziana w projekcie stawka zryczałtowanego zwrotu podatku została wyliczona
w szczególności z uwzględnieniem podwyżki stawki podatku na pasze i zwierzęta żywe.

5. Art. 19 pkt 5 projektu ustawy przez dodanie nowych art. 146a – 146f dotyczy podwyżek
stawek podatku od towarów i usług o 1 pkt procentowy, które planowane są w określonym
horyzoncie czasowym (na 3 lata, tj. począwszy od 1 stycznia 2011 r.). Podjęcie działań
14

wprowadzających takie tymczasowe rozwiązania związane jest z obecnym stanem finansów
publicznych i stwierdzonym zwiększeniem deficytu strukturalnego.
Proponowane w art. 146a – 146e rozwiązania dotyczą:
W art. 146a proponuje się podwyższenie w okresie do dnia 31 grudnia 2013 r. stawek
podatkowych o 1 pkt procentowy (tj. z 22 % na 23 % i z 7 % na 8 %), przy czym należy
zaznaczyć, że nie będzie to dotyczyło wprowadzanego w projekcie ustawy katalogu towarów
objętych preferencyjną stawką w wysokości 5 %. Tą najniższą stawką objęte będą niektóre
towary, które obecnie – ale tylko do dnia 31 grudnia 2010 r., tj. do czasu wygaśnięcia
derogacji uzyskanej przez Polskę – korzystają ze stawek obniżonych do 3 % i 0 % (dot. to
nieprzetworzonej żywności oraz książek i czasopism specjalistycznych). Obniżoną do 5 %
stawką podatku objęte będą także podstawowe produkty żywnościowe, takie jak: chleb,
nabiał, przetwory mięsne, produkty zbożowe (mąka, kasza, makaron) oraz soki – obecnie
opodatkowane wg stawki 7 %.
W związku z okresową podwyżką stawek VAT niezbędne jest dostosowanie stawki
zryczałtowanego zwrotu podatku dla rolników ryczałtowych dokonujących dostawy
produktów rolnych, o której mowa w art. 115 ust. 1 i 2 ustawy o VAT. Stawka ta w okresie
przejściowym (tj. do 31 grudnia 2013 r.) zostanie podniesiona do 7 %.
Urealnieniu musi również ulec stawka ryczałtowa, przewidziana w art. 114 ust. 1 ustawy
o
VAT dla podatników świadczących usługi taksówek osobowych, którzy wybrali
opodatkowanie tych usług w formie ryczałtu. Proponuje się zatem podwyższenie tej stawki do
4 % (obecnie stawka wynosi 3 %).
Art. 146b, 146c i 146d dostosowują obecne rozwiązania zawarte w ustawie o VAT do
nowego rozwiązania zakładającego podwyższenie stawek podatkowych.
W art. 146b dla potrzeb art. 85 ustawy o VAT wskazuje się, w jaki sposób w przypadku
świadczenia przez podatnika usług, w tym w zakresie handlu i gastronomii, może być
obliczana kwota podatku należnego w okresie obowiązywania stawek podwyższonych.
W art. 146c dla potrzeb art. 86 ust. 20 ustawy o VAT wskazuje się, jak należy ustalić kwotę
podatku naliczonego w związku z dostawą nowego środka transportu.
W art. 146d zawarta jest delegacja dla ministra finansów do objęcia w drodze rozporządzenia
w okresie do dnia 31 grudnia 2013 r. obniżoną stawką podatku VAT niektórych towarów
i usług.
Art. 146e zawiera regulację umożliwiającą zastosowanie procedury VAT marża w przypadku
dostawy dzieł sztuki, które objęte byłyby podwyższoną stawką podatku VAT w okresie do
dnia 31 grudnia 2013 r.
Art. 22 projektu ustawy zawiera zmiany dostosowujące ustawę z dnia 29 sierpnia 2005 r.
o
zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem
15

mieszkaniowym (Dz. U. Nr 177, poz. 1468, z późn. zm.) – „ustawa o zwrocie podatku VAT”
– do zmian zaproponowanych w nowelizacji. Ustawa o zwrocie podatku VAT została
skonstruowana w odniesieniu do 22 % stawki podatku VAT na materiały budowlane. Zmiana
tej stawki powoduje konieczność wprowadzenia regulacji dostosowawczych. Ze względu na
ściśle określony w ramach czasowych charakter zmian proponuje się, aby regulacje te były
zawarte w przepisach końcowych ustawy o zwrocie podatku VAT. Z tego zatem względu
proponuje się dodanie w tej ustawie art. 11a.
Z uwagi na fakt, że wzrost stawki VAT spowoduje podniesienie ceny m2 budynku
mieszkalnego obliczanego dla celów wypłaty tzw. premii gwarancyjnej, w proponowanych
przepisach proponuje się także zmiany wskaźników, na podstawie których obliczana jest
kwota zwrotu. Zmiana tych wskaźników spowoduje utrzymanie na obecnym poziomie kwoty,
jaką może otrzymać osoba ubiegająca się o zwrot części podatku VAT na materiały
budowlane.

6. Art. 19 pkt 6 projektu ustawy (wprowadzenie załącznika nr 10 do ustawy o VAT) jako
konsekwencja zmiany w art. 19 pkt 2 projektu ustawy.

X. Blok zmian związany z wysokością naliczania składki zdrowotnej (art. 21)

W art. 21 zostały wprowadzone zmiany w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach
opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Zgodnie bowiem z art. 72 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy, w brzmieniu wprowadzonym ustawą z dnia 19 grudnia 2008 r.
o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o zmianie
niektórych innych ustaw, od dnia 1 stycznia 2010 r. wysokość zasiłku dla bezrobotnych jest
uzależniona od długości okresu pobierania zasiłku. W związku z powyższym, zasiłek dla
bezrobotnych wynosi odpowiednio po waloryzacji od 1 czerwca 2010 r. – 742,10 zł w okresie
pierwszych trzech miesięcy posiadania prawa do zasiłku oraz po waloryzacji od dnia
1 czerwca 2010 r. – 582,70 zł w okresie kolejnych miesięcy posiadania prawa do zasiłku.
Natomiast art. 81 ust. 8 pkt 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027,
z późn. zm.) za podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla osób
bezrobotnych wskazuje kwotę odpowiadającą wysokości pobieranego zasiłku dla
bezrobotnych lub stypendium, a w przypadku niepobierania przez bezrobotnego zasiłku lub
stypendium – kwotę odpowiadającą wysokości zasiłku dla bezrobotnych.
16