Rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej

W związku ze zróżnicowaną wysokością zasiłku dla bezrobotnych zachodzi konieczność
określenia wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne za bezrobotnych nieposiadających
prawa do zasiłku dla bezrobotnych. W tym celu proponuje się przyjęcie za podstawę wymiaru
składki na ubezpieczenie zdrowotne za bezrobotnych bez prawa do zasiłku kwoty zasiłku dla
bezrobotnych w wysokości przysługującej od pierwszego dnia czwartego miesiąca posiadania
przez bezrobotnego prawa do zasiłku dla bezrobotnych, tj. od 1 czerwca 2010 r. – 582,70 zł.
Przedmiotowa zmiana pozwoli uniknąć wątpliwości interpretacyjnych w kwestii przyjęcia
właściwej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne za osoby bezrobotne bez
prawa do zasiłku.

Z kolei obecnie wysokość składek na ubezpieczenie zdrowotne za rolników i domowników
uzależniona jest głównie od ceny kwintala żyta i minimalnego wynagrodzenia. Cena żyta
ulega istotnym wahaniom powodując trudność w trafności prognoz tej ceny i tym samym
w oszacowaniu dotacji z budżetu państwa na sfinansowanie składek na ubezpieczenie
zdrowotne za rolników.
Projektowana zmiana polegająca na kwotowym określeniu wysokości dotacji z budżetu
państwa przeznaczonej na składki na ubezpieczenie zdrowotne za rolników spowoduje
stabilizację zarówno przychodów Narodowego Funduszu Zdrowia, jak i wydatków z budżetu
państwa przeznaczonych na ten cel. Proponuje się, aby kwota dotacji wynosiła rocznie
1 862 006 tys. zł. Kwota ta jest porównywalna do wysokości dotacji przewidzianej na ten cel
w 2010 r. i nie spowoduje wahań w strukturze przychodów NFZ, jak to miało miejsce
w latach ubiegłych. Poza tym koszt leczenia rolników nie jest zależny od ceny kwintala żyta,
dlatego oderwanie wysokości tej składki od ceny żyta jest uzasadnione i nie powinno mieć
wpływu na NFZ.


XI. Blok zmian związany z akcyzą od paliw silnikowych (art. 26 i 31)

Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11,
z późn. zm.), zwana dalej „ustawą”, stanowi podstawowy akt prawny regulujący kwestie
związane z opodatkowaniem podatkiem akcyzowym, zwanym dalej „akcyzą”, wyrobów
akcyzowych, w tym paliw silnikowych zaliczanych do wyrobów energetycznych. W ustawie
tej znajdują się przepisy określające m.in. stawki akcyzy dla paliw silnikowych (w tym dla
paliw ciekłych i biopaliw ciekłych w rozumieniu odrębnych przepisów), mające kluczowe
znaczenie dla stosunków społeczno-gospodarczych związanych z rynkiem biopaliw.

17

Obecnie w Polsce obowiązuje system obniżonych stawek akcyzy (określonych w ustawie) dla
paliw silnikowych (benzyn i olejów napędowych) z udziałem biokomponentów oraz dla
biokomponentów stanowiących samoistne paliwo przeznaczonych do napędu silników
spalinowych.
Zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 3 i 7 ustawy dla wyrobów powstałych ze zmieszania benzyn
z biokomponentami, zawierających powyżej 2 % biokomponentów, stawka akcyzy
w wysokości 1 565,00 zł/1000 l jest obniżona o 1,565 zł od każdego litra biokomponentów
dodanych do tej benzyny, natomiast dla wyrobów powstałych ze zmieszania olejów
napędowych z biokomponentami, zawierających powyżej 2 % biokomponentów, stawka
akcyzy w wysokości 1 048,00 zł/1000 l jest obniżona o 1,048 zł od każdego litra
biokomponentów dodanych do tych olejów napędowych – z tym, że kwota należnej akcyzy
nie może być niższa niż 10 zł/1000 l. Jednocześnie określona w art. 89 ust. 1 pkt 8 stawka
akcyzy dla biokomponentów stanowiących samoistne paliwo przeznaczonych do napędu
silników spalinowych wynosi 10 zł/1000 l. Stosowanie obniżonej stawki akcyzy dla paliw
silnikowych z udziałem biokomponentów oraz dla biokomponentów stanowiących samoistne
paliwa przeznaczonych do napędu silników spalinowych jest ograniczone tylko do tych paliw
silnikowych i biokomponentów, które zostały wyprodukowane w składzie podatkowym
i które spełniają wymagania jakościowe określone w odrębnych przepisach.
Na uwagę zasługuje fakt, iż obniżone stawki akcyzy, o których mowa powyżej, stanowią
maksymalną ulgę podatkową, jaka może znaleźć zastosowanie zgodne z postanowieniami
art.
16 dyrektywy Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie
restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania
produktów energetycznych i energii elektrycznej.
Oprócz przewidzianych w ustawie obniżonych stawek akcyzy, w § 11 rozporządzenia
Ministra Finansów z dnia 24 lutego 2009 r. w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego
(Dz.
U. Nr 32, poz. 228, z późn. zm.) uregulowano zwolnienie od akcyzy dla
biokomponentów przeznaczonych do paliw ciekłych lub biopaliw ciekłych, w rozumieniu
ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz. U. Nr 169,
poz. 1199, z późn. zm.), spełniających wymagania jakościowe określone w odrębnych
przepisach. Przedmiotowe zwolnienie jest stosowane w przypadku zakończenia procedury
zawieszenia poboru akcyzy w stosunku do biokomponentów przeznaczonych do paliw
ciekłych lub biopaliw ciekłych. W konsekwencji biokomponenty te nie korzystają ze
zwolnienia od akcyzy, ponieważ co do zasady zarówno one, jak i paliwa ciekłe i biopaliwa
ciekłe są produkowane w składach podatkowych z zastosowaniem procedury zawieszenia
poboru akcyzy.
18

Wsparcie rynku biokomponentów oraz paliw silnikowych z udziałem biokomponentów
w postaci opisanych wyżej ulg w podatku akcyzowym stanowi pomoc publiczną państwa,
której stosowanie wymaga zgody Komisji Europejskiej. Pismem z dnia 18 września 2009 r.
nr K(2009)7140 Komisja Europejska poinformowała władze polskie o podjęciu pozytywnej
decyzji w sprawie programu pomocowego Pomoc państwa N 57/2008 – Polska, Pomoc
operacyjna w zakresie biopaliw. W przedmiotowym piśmie Komisja stwierdziła, że nie wnosi
zastrzeżeń w odniesieniu do powyższego środka pomocy. Zgłoszony środek pomocy jest
zgodny ze wspólnym rynkiem i spełnia warunki określone w wytycznych Wspólnoty
w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska.
Jednocześnie Komisja Europejska zauważyła, iż system obniżek podatku akcyzowego
w Polsce jest połączony z obowiązkiem dostaw biopaliw (co wiąże się z realizacją
Narodowych Celów Wskaźnikowych). Obowiązek zapewnienia określonej ilości biopaliw
likwiduje – zdaniem Komisji – potrzebę przyznawania pomocy państwa (jaką stanowią
obniżki podatku akcyzowego i podatku dochodowego od osób prawnych oraz zwolnienia
z opłaty paliwowej), ponieważ cele środowiskowe upowszechniania biopaliw można osiągnąć
dzięki samemu tylko zobowiązaniu ze strony państwa. Dlatego Komisja wyraziła opinię, że
pomoc państwa w zakresie przyznanym na mocy niniejszego programu pomocowego nie
będzie konieczna w dłuższej perspektywie czasu i ograniczyła termin obowiązywania tego
programu do końca kwietnia 2011 r. Pozytywna decyzja Komisji Europejskiej w sprawie
programu pomocowego Pomoc państwa N 57/2008 – Polska, Pomoc operacyjna w zakresie
biopaliw została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu
15 października 2009 r. Od tego dnia stosuje się obniżone stawki akcyzy dla
biokomponentów i biopaliw na poziomie określonym w ustawie.
Jednocześnie wspomnieć należy, że do czasu ogłoszenia ww. pozytywnej decyzji Komisji
Europejskiej w Polsce stosowane były zwolnienia od akcyzy dla paliw silnikowych
z zawartością biokomponentów oraz dla biokomponentów stanowiących samoistne paliwo
przeznaczonych do napędu silników spalinowych, objęte programem pomocowym Pomoc
państwa N 580/2005 – Polska – redukcja podatku akcyzowego od biopaliw, zatwierdzonym
przez Komisję w dniu 8 marca 2007 r.
Stosowany obecnie mechanizm ulg w podatku akcyzowym dla biokomponentów i biopaliw,
usankcjonowany decyzją Komisji Europejskiej z dnia 18 września 2009 r., stanowi istotną
część Wieloletniego programu promocji biopaliw i innych paliw odnawialnych na lata
2008 – 2014, przyjętego przez Radę Ministrów uchwałą nr 134/2007 z dnia 24 lipca 2007 r.
(M. P. Nr 53, poz. 607). Przedmiotowy program przewiduje:
1) stosowanie ulg w podatku akcyzowym, w tym:
19

a) obniżonych stawek akcyzy dla paliw ciekłych i biopaliw ciekłych z zawartością
biokomponentów oraz dla biokomponentów stanowiących samoistne paliwo
przeznaczonych do napędu silników spalinowych,
b) zwolnień od akcyzy dla biokomponentów przeznaczonych do paliw ciekłych i biopaliw
ciekłych,
2) wprowadzenie ulgi w podatku dochodowym od osób prawnych dla producentów
biokomponentów,
3) wyłączenie biokomponentów stanowiących samoistne paliwa z grupy wyrobów
podlegających opłacie paliwowej.
System stosowanych ulg w podatku akcyzowym dla biokomponentów i paliw z ich udziałem
ma wspierać realizację Narodowego Celu Wskaźnikowego, o którym mowa w ustawie
o
biokomponentach i biopaliwach ciekłych, tj. minimalnego udziału biokomponentów
i innych paliw odnawialnych w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw ciekłych zużywanych
w ciągu roku kalendarzowego w transporcie, liczonego według wartości opałowej. Zgodnie
z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 2007 r. w sprawie Narodowych Celów
Wskaźnikowych na lata 2008 – 2013 (Dz. U. Nr 110, poz. 757) Narodowy Cel Wskaźnikowy
(NCW) dotyczący minimalnego udziału biokomponentów, jaki powinien znaleźć się na
krajowym rynku paliw w roku 2008 i 2009, kształtował się na poziomie odpowiednio 3,45 %
i 4,60 % (według wartości energetycznej paliw zużytych w transporcie). Wskazać przy tym
należy, iż założone na 2008 i 2009 rok wielkości NCW zostały zrealizowane. Założony na rok
2010 NCW ma wynieść 5,75 %, na rok 2011 – 6,20 %, na rok 2012 – 6,65 %, zaś na rok
2013 – 7,10 %.
Celem projektu jest rezygnacja – z dniem 1 maja 2011 r. – ze stosowanych obecnie, na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 3, 7 i 8 ustawy, obniżonych stawek akcyzy dla paliw silnikowych
zawierających powyżej 2 % biokomponentów oraz biokomponentów stanowiących samoistne
paliwa. Jednocześnie projekt ma na celu określenie stawek akcyzy dla benzyn silnikowych
oraz ich mieszanin z biokomponentami, olejów napędowych oraz ich mieszanin
z biokomponentami, a także biokomponentów stanowiących samoistne paliwa przeznaczone
do napędu silników spalinowych, pod warunkiem spełnienia wymagań jakościowych
określonych w odrębnych przepisach.
Przedmiotowy projekt opracowano w związku z faktem, iż zatwierdzony przez Komisję
Europejską program pomocowy Pomoc państwa N 57/2008 – Polska, Pomoc operacyjna
w zakresie biopaliw został ograniczony czasowo – jego obowiązywanie zostało przewidziane
tylko do dnia 30 kwietnia 2011 r. Jednocześnie, jak wskazała Komisja, notyfikowany
program pomocowy nie zostanie przedłużony, chyba że zebrane przez władze polskie dane
20

wykażą, że jest on konieczny w rozumieniu Wytycznych Wspólnotowych w sprawie pomocy
państwa na ochronę środowiska.
Dlatego też zmiana Wieloletniego programu promocji biopaliw i innych paliw odnawialnych
na lata 2008 – 2014 powinna zmierzać w kierunku całkowitego odejścia, począwszy od dnia
1 maja 2011 r., od stosowanego obecnie systemu ulg w podatku akcyzowym dla paliw
silnikowych.
Zgodnie z założeniami Wieloletniego programu (...) ma on realizować określone cele
gospodarcze, środowiskowe i społeczne. Podstawowym jego celem jest związana z rozwojem
rynku biokomponentów i biopaliw poprawa bezpieczeństwa energetycznego kraju, którą
należy rozumieć jako zmniejszenie stopnia uzależnienia od dostaw zewnętrznych wszelkiego
rodzaju paliw. Cel ten powinien zostać osiągnięty m.in. poprzez: zwiększenie produkcji
rolniczej na cele energetyczne, wzrost zatrudnienia, rozwijanie inicjatyw mających na celu
zwiększenie zarówno produkcji, jak i wykorzystania biokomponentów i biopaliw w Polsce,
zapewnienie konkurencyjności ceny oferowanego na rynku paliwa zawierającego
biokomponenty w stosunku do ceny paliwa mineralnego, pomoc publiczną dla producentów
biokomponentów, która zrekompensowałaby podwyższone koszty produkcji
biokomponentów w stosunku do paliw tradycyjnych.
Jak wynika z Kompleksowej informacji na temat realizacji Wieloletniego programu promocji
biopaliw lub innych paliw odnawialnych na lata 2008 – 2014, przyjętej przez Radę Ministrów
w dniu 26 stycznia 2010 r., wsparcie rynku biokomponentów i biopaliw ze środków
publicznych, pomimo zwiększenia tej pomocy w wyniku zaakceptowania przez Komisję
Europejską programu pomocowego Pomoc państwa N 57/2008 – Polska, Pomoc operacyjna
w zakresie biopaliw, nie znajduje uzasadnienia, ponieważ nie przekłada się na realizację
zapisanych w Wieloletnim programie (...) podstawowych celów gospodarczych
i społecznych. Wdrożone mechanizmy rozwoju rynku biopaliw, które sprzyjają realizacji
NCW, nie wspierają krajowej produkcji biokomponentów na oczekiwanym poziomie
(z dostępnych danych wynika, że ponad połowa biokomponentów wprowadzonych do obrotu
nie została wytworzona w kraju). Skutkiem tego jest m.in. malejąca liczba zarejestrowanych
wytwórców biokomponentów, poważny regres, zamiast oczekiwanego wzrostu, krajowej
produkcji bioetanolu (co wiąże się ze spadkiem zatrudnienia w gorzelniach oraz
zmniejszeniem ilości surowców krajowych zużytych do jego wytworzenia), niewykorzystanie
deklarowanych zdolności surowcowych i wytwórczych.
Jak wynika z Kompleksowej informacji (...), stosowana pomoc publiczna nie ma również
znaczącego wpływu na cenę hurtową paliw z dodatkiem biokomponentów. Ceny
wprowadzanych do obrotu paliw ciekłych z dodatkiem biokomponentów do 5 % nie różnią
się od cen tych paliw bez dodatku biokomponentów. Z pomocy publicznej finansowana była
21