Poselski projekt ustawy o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

Druk nr 3399

Warszawa, 6 listopada 2009 r.
SEJM
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
VI kadencja


Pan

Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej
Polskiej

Na podstawie art. 235 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia
2 kwietnia 1997 r. niżej podpisani posłowie wnoszą projekt ustawy:

- o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej.

Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy
upoważniamy pana posła Karola Karskiego.


(-) Adam Abramowicz; (-) Andrzej Adamczyk; (-) Waldemar Andzel;
(-) Marek Ast; (-) Zbigniew Babalski; (-) Piotr Babinetz; (-) Barbara Bartuś;
(-) Dariusz Bąk; (-) Andrzej Bętkowski; (-) Mariusz Błaszczak; (-) Antoni
Błądek; (-) Jacek Bogucki; (-) Jan Bury s. Antoniego; (-) Aleksander
Chłopek; (-) Daniela Chrapkiewicz; (-) Piotr Cybulski; (-) Witold Czarnecki;
(-) Arkadiusz Czartoryski; (-) Edward Czesak; (-) Andrzej Ćwierz;
(-) Zbigniew Dolata; (-) Marzenna Drab; (-) Adam Gawęda; (-) Grażyna
Gęsicka; (-) Szymon Stanisław Giżyński; (-) Kazimierz Gołojuch; (-) Jerzy
Gosiewski; (-) Przemysław Gosiewski; (-) Krystyna Grabicka; (-) Kazimierz
Hajda; (-) Czesław Hoc; (-) Jarosław Jagiełło; (-) Wiesław Janczyk;
(-) Wojciech
Jasiński; (-) Andrzej Jaworski; (-) Krzysztof Jurgiel;
(-) Jarosław Kaczyński; (-) Karol Karski; (-) Beata Kempa; (-) Sławomir
Kłosowski; (-) Lech Kołakowski; (-) Henryk Kowalczyk; (-) Bogusław
Kowalski; (-) Maks Kraczkowski; (-) Leonard Krasulski; (-) Marek
Kuchciński; (-) Marek Kwitek; (-) Tomasz Latos; (-) Krzysztof Lipiec;
(-) Marek Łatas; (-) Marzena Machałek; (-) Krzysztof Maciejewski; (-) Ewa
Malik; (-) Barbara Marianowska; (-) Gabriela Masłowska; (-) Mirosława
Masłowska; (-) Jerzy Materna; (-) Marek Matuszewski; (-) Kazimierz
Moskal; (-) Maria Nowak; (-) Marek Opioła; (-) Jacek Osuch; (-) Zbysław
Owczarski; (-) Stanisław Ożóg; (-) Anna Paluch; (-) Stanisław Pięta;
(-) Marek Polak; (-) Piotr Polak; (-) Elżbieta Rafalska; (-) Jan Religa;
(-) Józef Rojek; (-) Jarosław Rusiecki; (-) Małgorzata Sadurska; (-) Dariusz
Seliga; (-) Edward Siarka; (-) Anna Sikora; (-) Anna Sobecka; (-) Piotr
Stanke; (-) Jarosław Stawiarski; (-) Marek Suski; (-) Beata Szydło;
(-) Krzysztof Tchórzewski; (-) Robert Telus; (-) Ryszard Terlecki;
(-) Grzegorz Tobiszowski; (-) Teresa Wargocka; (-) Jadwiga Wiśniewska;
(-) Tadeusz Wita; (-) Elżbieta Witek; (-) Michał Wojtkiewicz; (-) Tadeusz
Woźniak; (-) Marzena Dorota Wróbel; (-) Wojciech Szczęsny Zarzycki;
(-) Sławomir Zawiślak; (-) Łukasz Zbonikowski; (-) Jarosław Zieliński;
(-) Maria Zuba; (-) Jarosław aczek; (-) Wojciech ukowski.
Projekt


USTAWA
z dnia .....
o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej



Art. 1
W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. ...) wprowadza się
następujące zmiany:
1) w art. 188 po punkcie 1 dodaje się pkt 1a w brzmieniu:
„1a) zgodności z Konstytucją przepisów prawa stanowionego przez
organizację międzynarodową, jeżeli Rzeczpospolita Polska
przekazała jej kompetencje, o których mowa w art. 90 ust. 1,”;
2) w art. 190:
a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w sprawach wymienionych w art.
188 podlegają niezwłocznemu ogłoszeniu w organie urzędowym Rzeczypospo-
litej Polskiej, w którym był ogłoszony dany akt. Jeżeli nie był on ogłoszony w
takim organie, orzeczenie ogłasza się w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospo-
litej Polskiej „Monitor Polski”, z tym że orzeczenie w sprawie wymienionej w
art. 188 pkt 1a ogłasza się w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.”;
b) po ust. 3 dodaje się ust. 3a w brzmieniu:
„3a. W zakresie, w jakim Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z
Konstytucją umowy międzynarodowej lub przepisów, o którym mowa w art.
188 pkt 1a, nie stosuje się art. 91. Rada Ministrów niezwłocznie zawiadamia
strony takiej umowy lub organizację międzynarodową, od której pochodzą ta-
kie przepisy, o skutkach orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego oraz podejmu-
je działania zmierzające do usunięcia niezgodności.”.

Art. 2.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2010 r.


UZASADNIENIE


Projektowana nowelizacja Konstytucji RP zmierza do poddania kognicji Trybunału
Konstytucyjnego przepisów prawa stanowionego przez organizacje międzynarodowe, którym
Rzeczpospolita Polska przekazała niektóre kompetencje organów państwowych. W praktyce
chodzić będzie przede wszystkim o akty prawa pochodnego (wtórnego) Unii Europejskiej.
W
świetle art. 8 ust. 1 Konstytucji RP i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego nie
ulega wątpliwości, że w porządku prawnym Rzeczypospolitej Polskiej Konstytucja RP za-
chowuje nadrzędną pozycję także w stosunku do takich aktów. Skoro Trybunał Konstytucyj-
ny na mocy art. 188 pkt 1 jest władny orzekać o zgodności z Konstytucją umowy międzyna-
rodowej, na podstawie której organizacja międzynarodowa wydaje wiążące Polskę przepisy
prawne, to tym bardziej kognicja ta powinna obejmować takie przepisy. Nie można bowiem
wykluczyć, że kompetencja przekazana organizacji międzynarodowej w sposób zgodny z
Konstytucją zostanie użyta w taki sposób, że efekt (pochodny akt prawodawczy) będzie z
Konstytucją niezgodny.

Projektowana zmiana Konstytucji wymagać będzie niewielkiego uzupełnienia ustawy
z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U...) oraz ustawy z dnia 20 lipca
2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. ...) w
celu ich technicznoprawnego dostosowania do rozszerzonej kognicji Trybunału.

Na podstawie projektowanej regulacji nie można wykluczyć wyroków TK (w praktyce
raczej sporadycznych), na mocy których pewne regulacje unijnego prawa pochodnego nie
będą mieć skutku, o którym mowa w art. 91 ust. 3 Konstytucji RP, z powodu niezgodności z
polską Konstytucją. Jest to uzasadnione tym, że akty, o których mowa, swą moc obowiązują-
cą w porządku prawnym RP czerpią w ostatecznym rachunku właśnie z polskiej Konstytucji,
a zatem muszą być z nią zgodne. Niezgodność musi być rozstrzygana na korzyść Konstytucji.
Jednocześnie projektowana regulacja będzie zobowiązywać Radę Ministrów do działania na
rzecz usunięcia niezgodności.

Projektowany ust. 3a w art. 190 Konstytucji RP precyzuje skutki orzeczenia Trybuna-
łu o niekonstytucyjności poddanych jego kognicji norm prawa międzynarodowego. Dotych-
czas w tym zakresie istnieje luka w przepisach Konstytucji, a Trybunał jeszcze nigdy nie
orzekł o niekonstytucyjności umowy międzynarodowej, choć ma taką kompetencję.
Nowelizacja nie będzie pociągać za sobą nowych wydatków budżetowych. Poszerze-
nie kognicji TK nie spowoduje istotnego bowiem zwiększenia kosztów jego funkcjonowania,
zwłaszcza że do zaskarżania przepisów pochodnego prawa UE dochodzić będzie raczej spo-

radycznie. Praktyczne znaczenie projektowanej zmiany ma przede wszystkim wymiar pre-
wencyjny.
Przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej. Ustrój i
kognicja Trybunału Konstytucyjnego RP stanowią bowiem wyłączną domenę prawa polskie-
go.