Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych

ramach programu roczne wydatki – łączna wysokość pomocy dla gospodarstw
rolnych ze środków budżetu państwa (200 mln. zł.), projekt ustawy nie zawiera
zaś regulacji dotyczącej tego zagadnienia.
Podsumowując powyższe ustalenia należy stwierdzić, że zasady wsparcia,
o których mowa w projekcie ustawy odbiegają od zasad, które zostały
przedstawione w zestawieniu informacji dotyczących uchwały Rady Ministrów i
podlegają ocenie pod kątem zgodności z rynkiem wewnętrznym stosownie do
wymogów określonych w art. 107 i 108 TfUE.
Niezależnie od przedstawionych ustaleń należy wyrazić wątpliwość, czy
program wsparcia, który został określony w uchwale Rady Ministrów, a zatem
w akcie prawa wewnętrznego, obowiązującym wyłącznie jednostki
organizacyjnie podległe organowi wydającemu te akty, i – z założenia – nie
mogącym wywoływać żadnych skutków prawnych w stosunku do podmiotów
trzecich, w tym także producentów rolnych, może zostać zakwalifikowany jako
plan pomocy w rozumieniu art. 108 ust. 3 TfUE. Warto zauważyć, że – zgodnie
z zasadami ogólnymi - procedurze notyfikacyjnej podlega wszelka nowa pomoc,
a zatem każda pomoc w rozumieniu art. 107 ust. 1 TfUE, która nie jest pomocą
istniejącą, włącznie ze zmianami istniejącej pomocy. Rozporządzenie wskazuje
dwie kategorie pomocy nowej: program pomocy i pomoc indywidualną, przy
czym pomoc indywidualna może być pomocą przyznawaną na podstawie
programu pomocowego albo pomocą przyznawaną niezależnie od programu
pomocowego (ad hoc). Uwzględniając definicje tych pojęć zawarte w art. 1 lit. d
i lit. e rozporządzenia 659/1999 należy uznać, że pomoc, o której jest mowa w
uchwale Rady Ministrów, z pewnością nie stanowi pomocy indywidualnej,
ponieważ określa zasady wsparcia w sposób generalny i abstrakcyjny. Z drugiej
jednak strony kwalifikacja określonego w tym akcie programu wsparcia jako
programu pomocy (takie stanowisko przyjęli przekazujący Komisji zestawienie
informacji, str. 1 zestawienia, i wnioskodawcy projektu, str. 3 projektu) również
nie jest oczywista. Zgodnie z art. 1 lit. d program pomocowy oznacza w
szczególności każde działanie, na którego podstawie, bez dalszego
wprowadzania w życie wymaganych środków, można dokonać wypłat pomocy
indywidualnej na rzecz przedsiębiorstw określonych w ustawie w sposób ogólny
i abstrakcyjny. Uchwała Rady Ministrów nie może stanowić podstawy
dokonywania wypłat pomocy indywidualnej, ponieważ podstawa taka musi być
określona w akcie prawa powszechnie obowiązującego. Jako projekt programu
pomocy należy zatem zakwalifikować opiniowany projekt ustawy i –
niezależnie od działań podjętych w stosunku do uchwały Rady Ministrów – to
ten projekt podlega ocenie pod kątem zgodności z rynkiem wewnętrznym.
C. Dokonanie oceny zgodności projektu ustawy z rynkiem wewnętrznym
wymaga uwzględnienia postanowień rozporządzenia 1857/2006. Zgodnie z jego
art. 3 ust. 2 programy pomocowe spełniające wszystkie określone w nim
warunki są zgodne ze wspólnym rynkiem w rozumieniu art. 107 ust. 3 lit c)
TfUE i wyłączone z obowiązku notyfikacji przewidzianego w art. 108 ust. 3

3


TfUE. Warunki wyłączenia są przy tym następujące: a) spełnione muszą być
wszystkie warunki przewidziane w rozporządzeniu, b) program zawiera
bezpośrednie odesłanie do rozporządzenia 1857/2006, cytując jego tytuł oraz
odesłanie do publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, c) zostało
przedłożone zestawienie informacji przewidziane w art. 19 ust. 1 rozporządzenia
1857/2006. Rozporządzenie to określa m.in. warunki udzielania rolnikom
pomocy na rzecz strat spowodowanych niekorzystnymi zjawiskami
klimatycznymi (art. 11 rozporządzenia 1857/2006). Stosowanie do tego przepisu
jednym z warunków wyłączenia jest wymóg, zgodnie z którym pomoc należy
wypłacić w ciągu czterech lat od zdarzenia (art. 11 ust. 10 w związku z ust. 1).
Uwzględniając ten wymóg należy stwierdzić, że projektowana ustawa nie
zawiera ograniczenia czasu przyznawania pomocy na podstawie
proponowanego programu pomocy. Oznacza to, że określony w projekcie
program pomocowy nie spełnia warunków wyłączenia ogólnego reżimu
notyfikacyjnego i podlega procedurze, o której mowa w art. 108 ust. 3 TfUE
(por. art. 3 ust. 4 rozporządzenia 1857/2006).
D. Pomoc, która nie jest objęta wyłączeniem na mocy rozporządzenia
1857/2006, podlega ocenie Komisji Europejskiej w świetle przesłanek uznania
pomocy za zgodną z rynkiem wewnętrznym, które określone są w art. 107 ust. 2
lit. b oraz ust. 3 lit. c TfUE. Ocena ta dokonywana jest przez Komisję zgodnie z
kryteriami ustanowionymi w Wytycznych Wspólnoty dotyczących pomocy
państwa w sektorach rolnictwa i leśnictwa w latach 2007-2013 (Dz. Urz. UE C
319 z 27.12.2006, s. 1; dalej: wytyczne). W wytycznych Komisja wskazuje
warunki, których spełnienie zapewnia, że planowana pomoc zostanie przez nią
zaaprobowana jako zgodna z rynkiem wewnętrznym. W kontekście
prowadzonych ustaleń znaczenie ma fakt, że wytyczne zawierają m.in.
postanowienia odnoszące się do pomocy z tytułu wyrównania szkód w produkcji
rolnej lub w środkach produkcji rolnej, które spowodowane są klęskami
żywiołowymi lub innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi (pkt 119 i n.
wytycznych) oraz niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi (pkt 124 i n.
wytycznych). Wytyczne określają w szczególności okres, jaki może dzielić
zdarzenie od wypłaty pomocy (pkt 119 wytycznych). Uwzględniając
przywołane postanowienia wytycznych należy wskazać, że projektowany
program pomocy nie określa ram czasowych jej przyznawania. W tym zakresie
odbiega od wskazówek Komisji określających dopuszczalne kategorie wsparcia
i z tego powodu brak jest podstaw do uznania jego zgodności z rynkiem
wewnętrznym. Ocena zgodności projektowanej ustawy z rynkiem wewnętrznym
pozostaje w zakresie kompetencji Komisji Europejskiej, z których może ona
skorzystać na podstawie art. 107 ust. 2 lit. b oraz ust. 3 lit. c TfUE.
E. Projektowany program pomocy powinien zostać przesłany Komisji
Europejskiej w trybie notyfikacyjnym, określonym w art. 108 ust. 3 TfUE, i
poddany ocenie Komisji pod względem zgodności z rynkiem wewnętrznym w
świetle przesłanek ustanowionych w art. 107 ust. 2 i ust. 3 TfUE. Projektowane

4


środki nie mogą zostać wprowadzone w życie dopóki procedura notyfikacyjna
nie doprowadzi do wydania przez Komisję decyzji końcowej (art. 108 ust. 3
zdanie trzecie TfUE). Należy wskazać, że krajowy element procedury
notyfikacyjnej uregulowany został w art. 12 i n. ustawy z dnia 30 kwietnia 2004
r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. z 2007 r.
Nr 59, poz. 404, ze zmianami). Zgodnie z art. 16a tej ustawy w przypadku
projektu ustawy będącej programem pomocowym w zakresie pomocy
publicznej w rolnictwie, opracowanym przez podmiot niebędący organem
administracji publicznej organ właściwy na podstawie regulaminu Sejmu
występuje z wnioskiem do ministra właściwego do spraw rolnictwa m.in. o
wydanie opinii w sprawie zgodności z rynkiem wewnętrznym lub o przekazanie
projektu do Komisji Europejskiej celem jego notyfikacji.

4. Konkluzje
Projekt ustawy o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji
niektórych rynków rolnych zawiera przepisy dotyczące materii, która objęta jest
zakresem prawa Unii Europejskiej.
Projekt ustawy jest projektem przyznania pomocy przez państwo. Projekt
ustawy nie spełnia warunków uznania za zgodny z rynkiem wewnętrznym, które
zostały wskazane w Wytycznych Wspólnoty dotyczących pomocy państwa w
sektorach rolnictwa i leśnictwa w latach 2007-2013. Projekt ustawy podlega
notyfikacji Komisji Europejskiej.
Zgodność projektu ustawy z prawem Unii Europejskiej uzależniona jest
od zachowania wymogów procedury notyfikacyjnej oraz od wydania przez
Komisję Europejską pozytywnego rozstrzygnięcia w sprawie zgodności
planowanej pomocy z rynkiem wewnętrznym.



Autor:
Ziemowit Cieślik
ekspert ds. legislacji
w Biurze Analiz Sejmowych


Akceptował:
Dyrektor Biura Analiz Sejmowych
Michał Królikowski
Deskryptory Bazy REX: przedszkola, edukacja, projekt ustawy, Unia Europejska


5


Autor:
Ziemowit Cieślik
ekspert ds. legislacji
w Biurze Analiz Sejmowych


Akceptował:
Dyrektor Biura Analiz Sejmowych
Michał Królikowski
Deskryptory Bazy REX: przedszkola, edukacja, projekt ustawy, Unia Europejska


Warszawa, 12 lipca 2010 r.
BAS-WAPEiM-1202/10


Pan Grzegorz Schetyna
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej

Opinia w sprawie stwierdzenia, czy poselski projekt ustawy o zmianie
ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych
(przedstawiciel wnioskodawców: poseł Marian Starownik) jest projektem
ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej


Projekt przewiduje zmianę ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o Agencji
Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. z 2007 r. Nr
231, poz. 1702, ze zmianami). Zmiana odnosi się do przepisów dotyczących
udzielania dopłat z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego
kategorii elitarny lub kwalifikowany. Wnioskodawcy proponują dodanie do
zmienianej regulacji nowego przepisu, określającego szczególne zasady
udzielania takich dopłat producentom rolnym, w których gospodarstwach
rolnych lub działach specjalnych produkcji rolnej powstały szkody
spowodowane przez powódź, obsunięcie się ziemi lub huragan w 2010 r.
Projekt nie zawiera przepisów mających na celu wykonanie prawa Unii
Europejskiej.

Projekt nie jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej.


Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Michał Królikowski