Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości

30 czerwca 2005 r., na umarzanie, odraczanie lub rozkładanie na raty spłaty należności
przypadających wybranym państwowym jednostkom sektora finansów publicznych,
a także jednostkom samorządu terytorialnego. Ponieważ PARP nie należy do jednostek
wymienionych w tym przepisie, umarzanie należności Agencji na tej podstawie jest
niemożliwe.
Z powyższego wynika, że brak możliwości umarzania należności Agencji z tytułu
pomocy w ramach SPO WKP i SPO RZL jest w rzeczywistości wyjątkiem, który nie
znajduje uzasadnienia i powinien być zniesiony w drodze proponowanej nowelizacji.
Należy również zauważyć, że przepisy w obecnym kształcie wprowadzają
nieuzasadnione zróżnicowanie beneficjentów w zakresie możliwości umarzania
należności w zależności od tego, jaka instytucja udzieliła pomocy i w ramach jakiej
perspektywy finansowej (2004 – 2006 lub 2007 – 2013). Gdyby przedsiębiorca uzyskał
wsparcie na realizację projektu ze środków przedakcesyjnych, należności z tytułu takiej
pomocy mogłyby być umorzone na zasadach określonych w ustawie o PARP. Ten sam
przedsiębiorca realizując taki sam projekt w ramach SPO WKP lub SPO RZL
(programy realizowane w latach 2004 – 2006) nie mógłby w żadnym razie uzyskać
umorzenia. Z kolei w takiej samej sytuacji przedsiębiorca, który uzyskał wsparcie
w ramach POIG lub POKL (analogiczne do SPO WKP i SPO RZL programy
realizowane w latach 2007 – 2013), mógłby skorzystać z umorzenia na zasadach
określonych w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
Wskazane wyżej różnicowanie sytuacji przedsiębiorców, w przypadkach gdy jedyną
przesłanką wprowadzania takiego różnicowania jest rodzaj programu, z którego
otrzymał on dofinansowanie, należy uznać za całkowicie nieuzasadnione.
Wprowadzenie możliwości umarzania należności wynikających z umów zawartych
w
ramach SPO WKP i SPO RZL nie znosi obowiązku stosowania procedur
dotyczących odzyskiwania nieprawidłowo wypłaconych kwot zgodnie
z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1681/94 z dnia 11 lipca 1994 r. dotyczącym
nieprawidłowości oraz odzyskiwania kwot wypłaconych nieprawidłowo w związku
z finansowaniem polityki strukturalnej i organizacją systemu informacji w tej dziedzinie
(Dz. Urz. UE L 178 z 12.07.1994) lub rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1828/2006
z
dnia 8 grudnia 2006 r. ustanawiającym szczegółowe zasady wykonania
rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące

11
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego
oraz Funduszu Spójności oraz rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 Parlamentu
Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
(Dz. Urz. UE L 371 z 27.12.2006).
W art. 15a doprecyzowano, które przesłanki umorzenia stanowią pomoc de minimis dla
przedsiębiorców. W przypadku zajścia określonych w art. 15a ust. 3 pkt 2, 3 i 5 ustawy
przesłanek umorzenia, wsparcie nie będzie miało charakteru pomocy de minimis,
bowiem w ich przypadku zachodzi całkowita nieściągalność należności, przez co tzw.
test prywatnego wierzyciela jest spełniony. Podobnie w razie odraczania terminu spłaty
należności lub jej rozłożenia na raty nie dojdzie do udzielenia pomocy publicznej przez
PARP, jeżeli zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia
11 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu obliczania wartości pomocy
publicznej udzielanej w różnych formach (Dz. U. Nr 194, poz. 1983, z późn. zm.),
wartość udzielonej pomocy będzie zerowa lub ujemna, co zostało doprecyzowane
w proponowanym art. 15a ust. 3b ustawy.
Natomiast tam, gdzie umorzenie, odroczenie terminu spłaty lub rozłożenie na raty
będzie miało charakter pomocy de minimis, nie będą mogli z niego skorzystać
przedsiębiorcy znajdujący się w trudnej sytuacji w rozumieniu pkt 9 – 11 Wytycznych
Wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji
zagrożonych przedsiębiorstw (Dz. Urz. C 244 z 01.10.2004), bowiem rozporządzenie
Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88
Traktatu do pomocy de minimis (Dz. Urz. UE L 379 z 28.12.2006, str. 5) wyklucza
udzielanie pomocy de minimis dla przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji.
W art. 15a ust. 3 proponuje się wprowadzić możliwość umorzenia należności lub
wierzytelności nieprzekraczających 100 zł łącznie od jednego podmiotu.
Z dotychczasowych doświadczeń Agencji wynika, iż w wielu przypadkach koszty
dochodzenia tych należności wielokrotnie przewyższają wartość samego roszczenia.
Dla przykładu koszty dochodzenia należności o wartości 200 zł obejmują m.in.:
– koszty korespondencji dotyczące następujących czynności: wezwanie do zwrotu,
wypowiedzenie umowy, wezwanie do wykupu weksla, wysłanie pozwu, wniosek
o doręczenie tytułu wykonawczego, przedegzekucyjne wezwanie do zapłaty,
skierowanie wniosku do komornika o wszczęcie postępowania egzekucyjnego,

12
pismo do komornika w sprawie – ok. 45 zł,
– uzyskanie aktualnego adresu dłużnika, udostępnienie danych ze zbioru PESEL –
31 zł,
– koszty uzyskania tytułu wykonawczego – 30 zł opłata sądowa + 60 zł koszty
zastępstwa + 6 zł tytuł wykonawczy,
– koszty egzekucji – 30 zł + ok. 40 zł zaliczka na czynności komornika, chyba że
zlecane jest poszukiwanie majątku dłużnika – wtedy 176,02 zł.
Łącznie przeciętna kwota dochodzenia należności [określona na podstawie przepisów
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 10 marca 2006 r. w sprawie wysokości
opłat za czynności komorników niebędące czynnościami egzekucyjnymi (Dz. U. Nr 42,
poz. 289)] wyniosłaby więc od 242 zł do 378 zł, co w drugim przypadku stanowi prawie
dwukrotność dochodzonej należności.
Wprowadzenie możliwości umarzania tych należności pozwoli na obniżenie kosztów
związanych z niecelowym podejmowaniem bezskutecznych działań windykacyjnych,
zwłaszcza wobec faktu, iż Agencja nie korzysta z ustawowego zwolnienia od kosztów
sądowych.
Aby uniknąć sytuacji, w której byłoby możliwe dzielenie należności w celu spełnienia
ustawowej przesłanki, proponuje się określenie, że kwota 100 zł dotyczy należności
przypadających łącznie od jednego podmiotu.
Ponadto należy wziąć pod uwagę, że podobne rozwiązanie wprowadza ustawa z dnia
27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, która w art. 58 dopuszcza możliwość
niedochodzenia należności budżetu państwa z tytułu umowy cywilnoprawnej, której
kwota wraz z odsetkami nie przekracza 100 zł.
W art. 15a ust. 3 pkt 4 proponuje się zastąpić koniunkcję wymienionych w tym
przepisie przesłanek alternatywą łączną. Zmiana ta jest uzasadniona faktem, że
niezdolność do prowadzenia działalności gospodarczej nie zawsze jest związana
z zagrożeniem ważnych interesów dłużnika, w tym jego egzystencji. W praktyce
samodzielne wystąpienie już jednej z wymienionych w tym przepisie przesłanek
umorzenia (zagrażanie ważnym interesom dłużnika lub niezdolność do prowadzenia
działalności gospodarczej) jest na tyle poważne, że budzi wątpliwości co do zasadności
dochodzenia należności i możliwości jej wyegzekwowania od dłużnika.

13
Dodanie w art. 15a ust. 3a i 3b stanowi uzupełnienie przepisu o określenie sytuacji,
w których może nastąpić odraczanie spłaty lub rozkładanie na raty całości lub części
należności Agencji, do czego Prezes Agencji jest upoważniony zgodnie z art. 15a ust. 1,
oraz określenie, kiedy pomoc w formie odraczania terminu spłaty lub rozkładania na
raty będzie stanowić pomoc de minimis.
Rozszerzenie katalogu sytuacji, w których Prezes Agencji może umorzyć wierzytelność
bez zgody dłużnika, o przypadki, gdy należności i wierzytelności nie odzyskano
w wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego albo upadłościowego lub
zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się
kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji należności i wierzytelności
Agencji, lub postępowanie egzekucyjne okazało się nieskuteczne, jest konieczne, gdyż
jak wynika z dotychczasowych doświadczeń Agencji, dłużnicy po przeprowadzeniu
postępowania likwidacyjnego albo upadłościowego nie składają takich wniosków,
ponieważ brak jest osób zainteresowanych formalnym umorzeniem należności.
Podobnie, gdy zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu
egzekucyjnym nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji
należności i wierzytelności Agencji, lub postępowanie egzekucyjne okazało się
nieskuteczne, dłużnicy nie są zainteresowani składaniem takich wniosków, szczególnie
jeżeli dotyczy to niewielkich kwot, a wiąże się z koniecznością przedstawienia
informacji o aktualnej sytuacji majątkowej dłużnika. Taka sytuacja dotyczy na przykład
pożyczek udzielanych przez ARR „ARES” S.A. i RARR S.A., gdzie część pożyczki nie
jest dochodzona od pożyczkobiorcy z uwagi na zbyt wysokie koszty dochodzenia
i egzekucji i niewielką kwotę należności. Są to zazwyczaj drobne kwoty, które widnieją
w księgach rachunkowych PARP, a ich dochodzenie jest nieuzasadnione ekonomicznie.
Zmiany w art. 15b ust. 3 mają charakter porządkowy i dotyczą doprecyzowania, że
dokumenty, o których mowa w tym przepisie, wnioskodawca dołącza również do
wniosku o odroczenie lub rozłożenie na raty spłaty należności oraz uzupełnienia listy
wymaganych dokumentów o dokumenty potwierdzające przedstawioną we wniosku
informację o aktualnej sytuacji majątkowej dłużnika.
Konsekwencją rezygnacji z wniosku dłużnika w sytuacjach określonych w art. 15a
ust. 3 pkt 1 i 2 są również zmiany w art. 15c ust. 1 i wyłączenie obowiązku umarzania
należności i wierzytelności Agencji, odroczenia lub rozłożenia na raty ich spłaty na

14
podstawie umowy.
Art. 2 projektu zawiera przepis przejściowy utrzymujący w mocy przepisy wykonawcze
wydane na podstawie art. 6d ust. 6 ustawy do czasu wejścia w życie nowych przepisów
wykonawczych, jednak nie dłużej niż przez okres 18 miesięcy od dnia wejścia w życie
ustawy nowelizującej.
Projekt jest zgodny z prawem UE.
Zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) projekt był udostępniony
w Biuletynie Informacji Publicznej. W trybie art. 7 żaden podmiot nie zgłosił
zainteresowania pracami nad projektem ustawy.

15