Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji i innych ustaw

3.6. Projekt przewiduje zmianę finansowania realizacji misji publicznej
przez publiczną radiofonię i telewizję (proponowany rozdział 4a ustawy o
radiofonii i telewizji). Zgodnie z proponowanym art. 32a ust. 1 ustawy
finansowanie misji publicznej radia i telewizji ma odbywać się ze środków
medialnej opłaty publicznej (dalej: opłata). Zgodnie z proponowanym art. 32d
ust. 1 ustawy wpływy z opłaty będą przeznaczane wyłącznie na realizację przez
nadawców publicznej radiofonii i telewizji misji publicznej w wysokości
nieprzekraczającej wydatków ponoszonych w związku z realizacją tej misji. W
przypadku wykazania, że wpływy z opłaty oraz z dotacji z budżetu państwa
przekraczałyby wartość wydatków na realizację misji publicznej, nadwyżka ma
podlegać zaliczeniu na poczet wydatków na realizację tej misji w następnym
kwartale (proponowany art. 32d ust. 2 ustawy). Jednocześnie proponowany art.
32e ustawy umożliwia Krajowej Radzie przeznaczenie nie więcej niż 10%
wpływów z opłaty na audycje, które realizują misję publiczną. Z treści tego
przepisu wynika, że wpływy te będą przekazywane nadawcom publicznym i
nadawcom niepublicznym na podstawie konkursu przeprowadzanego zgodnie z
zasadami określonymi w rozporządzeniu Krajowej Rady.
W odniesieniu do nadawców publicznych, otrzymujących wpływy z
opłaty, będzie miał zastosowanie przepis art. 31a ustawy, zgodnie z którym są
oni obowiązani do określenia w dokumentacji – określonej w przepisach ustawy
z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223,
ze zmianami) – zasad rachunkowości w sposób zapewniający ujęcie w księgach
rachunkowych przychodów i związanych z nimi kosztów odrębnie w
odniesieniu do działalności dotyczącej realizacji misji publicznej, oraz
pozostałej działalności, a także metod przypisywania kosztów i przychodów do
poszczególnych rodzajów prowadzonej działalnościrojekt nie przewiduje
natomiast nałożenia na nadawców niepublicznych, otrzymujących wpływy z
opłaty na podstawie konkursu, obowiązku określonego w art. 31a ustawy.
Proponowaną regulację należy ocenić z punktu widzenia przepisów
dyrektywy 2006/111/WE, określającej m.in. wymagania dotyczące
przejrzystości finansowej wewnątrz określonych przedsiębiorstw. Dyrektywa
nakłada na państwa członkowskie obowiązek zapewnienia właściwego
odzwierciedlenia w oddzielnych księgach struktury finansowej i organizacyjnej
każdego przedsiębiorstwa zobowiązanego do prowadzenia oddzielnych ksiąg,
tak aby wyraźnie wskazane były następujące elementy: a) dochody i koszty
związane z różnymi rodzajami działalności, b) szczegółowe wyjaśnienie metody
przypisywania i rozliczania dochodów i kosztów związanych z różnymi
rodzajami działalności (art. 1 ust. 2 dyrektywy). W rozumieniu art. 2 lit. d
dyrektywy pojęcie „przedsiębiorstwo zobowiązane do prowadzenia oddzielnych

4 Sposób prowadzenia dokumentacji przez spółki publicznej radiofonii i telewizji określa rozporządzenie
Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z dnia 22 kwietnia 2008 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez spółki
publicznej radiofonii i telewizji dokumentacji w oparciu o zasady rachunkowości oraz sposobu sporządzania
sprawozdań składanych przez zarządy tych spółek Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji (Dz. U. z 2008 r. Nr
84, poz. 515).

6
ksiąg” oznacza każde przedsiębiorstwo, któremu zgodnie z art. 106 ust. 1 TfUE
przyznane zostały przez państwo członkowskie prawa specjalne lub wyłączne
albo któremu powierzone zostało świadczenie usług w ogólnym interesie
gospodarczym zgodnie z art. 106 ust. 2 TfUE oraz otrzymuje rekompensatę za
świadczenie usług publicznych w odniesieniu do takiej usługi, a które prowadzi
także inną działalność. W odniesieniu do przejrzystości, określonej w art. 1 ust.
2, dyrektywa nie ma jednak zastosowania do: a) przedsiębiorstw, w odniesieniu
do usług, których świadczenie nie będzie miało zauważalnego wpływu na
handel między państwami członkowskimi, b) przedsiębiorstw, których
całkowite roczne obroty netto w okresie dwóch lat poprzedzających okres
obowiązywania praw specjalnych lub wyłącznych, przyznanych im przez
państwo członkowskie zgodnie z art. 106 ust. 1 TfUE lub w którym powierzone
zostało im świadczenie usług w ogólnym interesie gospodarczym zgodnie z art.
106 ust. 2 TfUE wyniosły mniej niż 40 milionów EUR, c) przedsiębiorstw,
którym powierzone zostało świadczenie usług w ogólnym interesie
gospodarczym zgodnie z art. 106 ust. 2 TfUE, jeśli otrzymywana przez nie
rekompensata, w dowolnej formie, została ustalona na dany okres w wyniku
zastosowania otwartych, przejrzystych i niedyskryminacyjnych procedur (art. 5
ust. 2 dyrektywy).
Z przepisów dyrektywy wynika, że nadawców niepublicznych, zgodnie z
proponowanym art. 32e ustawy, otrzymujących wpływy z opłaty na podstawie
konkursu, należy uznać za „przedsiębiorców zobowiązanych do prowadzenia
oddzielnych ksiąg” w rozumieniu art. 2 lit. d dyrektywy. Oznacza to, że także ta
kategoria nadawców powinna być zobowiązana do prowadzenia oddzielnych
ksiąg zgodnie z art. 1 ust. 2 dyrektywy, chyba że zachodziłyby przesłanki
wyłączenia stosowania dyrektywy określone w jej art. 5 ust. 2. Projekt ustawy
nie przewiduje w stosunku do żadnej z kategorii nadawców niepublicznych
obowiązku prowadzenia oddzielnych ksiąg. Przyjęcie takiego rozwiązania może
prowadzić do naruszenia przepisów dyrektywy 2006/111/WE.
3.7. Artykuł 1 pkt 8 projektu – w zakresie proponowanego art. 30b ust. 1
pkt 5 ustawy – stanowi, że licencja programowa będzie określała minimalny
roczny udział w programach nadawcy audycji wytworzonych przez
producentów krajowych. Projekt nie definiuje pojęcia „producenta krajowego”,
można jednak przyjąć, że pojęciem tym nie będą objęci producenci pochodzący
z innych niż Polska państw członkowskich UE. Artykuł 1 pkt 8 projektu podlega
ocenie w zakresie zgodności z ogólnym zakazem dyskryminacji ze względu na
przynależność państwową (art. 18 TfUE) oraz zasadą swobody świadczenia
usług (art. 56 TfUE). Przyjęcie proponowanego art. 30b ust. 1 pkt 5 ustawy
prowadziłoby faktycznie do wprowadzenia wymogu zakupu przez nadawców
publicznych audycji wytworzonych przez producentów krajowych w kwocie
niemniejszej niż określona w licencji programowej. Zgodnie z przepisami
projektu określenie wielkości tej kwoty będzie stanowiło wyłączną kompetencję
Krajowej Rady. Organ ten mógłby więc w sposób dowolny i arbitralny

7
kształtować udział producentów krajowych w ramach kwoty określonej w
licencji. Takie rozwiązanie należy uznać za dyskryminujące producentów
pochodzących z innych niż Polska państw członkowskich UE i w konsekwencji
naruszałoby ono art. 18 TfUE zakazujący dyskryminacji ze względu na
przynależność państwową oraz art. 56 TfUE wprowadzający zasadę swobody
świadczenia usług.

4. Konkluzje
4.1. Projekt ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji i innych
ustaw zawiera przepisy objęte prawem Unii Europejskiej.
4.2. Projekt przewiduje zmianę sposobu finansowania ze środków
publicznych misji publicznej realizowanej w dziedzinie radiofonii i telewizji.
Finansowanie zadań misji publicznej, określone w projekcie, będzie zgodne z
rynkiem wewnętrzny, o ile zostanie uznane przez Komisję Europejską za pomoc
przeznaczoną na wspieranie kultury i zachowanie dziedzictwa kulturowego na
podstawie art. 107 ust. 3 lit. d TfUE. Wątpliwości budzi natomiast
niezdefiniowanie w projekcie treści i zakresu pojęcia „zadań określonych w
licencji”, co może utrudnić ostateczną ocenę zgodności proponowanego
programu pomocy państwa z rynkiem wewnętrznym (pkt 3.3 – pkt 3.5 niniejszej
opinii). Projekt podlega notyfikacji Komisji.
4.3. Projekt ustawy – w zakresie, w jakim nie przewiduje w odniesieniu
do nadawców niepublicznych, uzyskujących środki z medialnej opłaty
publicznej, obowiązku prowadzenia oddzielnych ksiąg – może prowadzić do
naruszenia przepisów dyrektywy 2006/111/WE (punkt 3.6 opinii).
4.4. Proponowany art. 30b ust. 1 pkt 5 ustawy – przewidujący określenie
w licencji programowej minimalnego rocznego udziału w programach nadawcy
audycji wytworzonych przez producentów krajowych – narusza art. 18 TfUE,
zakazujący dyskryminacji ze względu na przynależność państwową, oraz art. 56
TfUE, ustanawiający zasadę swobody świadczenia usług (punkt 3.7 opinii).


Dyrektor
Biura
Analiz
Sejmowych
Michał Królikowski

8
Warszawa, 5 marca 2010 r.
BAS-WAPEiM-288/10



Pan
Bronisław Komorowski
Marszałek Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej



Opinia prawna
w sprawie stwierdzenia – w trybie art. 95a ust. 3 Regulaminu Sejmu – czy
poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji i innych
ustaw (przedstawiciel wnioskodawców: poseł Jerzy Wenderlich) jest
projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej

Projekt ustawy przewiduje zmianę ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o
radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2004 r. Nr 253, poz. 2531, ze zmianami) oraz
ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.
U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zmianami). Projekt zakłada uchylenie ustawy z
dnia 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych (Dz. U. Nr 85, poz. 728,
ze zmianami). Zmiany dotyczą m.in.: definicji pojęć „licencji programowej” i
„multipleksu”, obowiązku przyznawania przez Krajową Radę Radiofonii i
Telewizji licencji programowych, treści licencji programowej i trybu jej
przyznawania oraz zasad finansowania misji publicznej radia i telewizji.
Projekt ustawy zawiera przepisy niezgodne z prawem Unii Europejskiej
oraz przepisy mogące prowadzić do naruszenia tego prawa.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji i innych ustaw
nie jest projektem ustawy wykonującej prawo Unii Europejskiej.






Dyrektor Biura Analiz Sejmowych


Michał Królikowski