Poselski projekt ustawy o sporcie

dla upowszechniania, popularyzacji i rozwoju sportu. Przepis ten zbyt daleko wkracza w
kompetencje ministra właściwego do spraw sportu, a co za tym idzie może je ograniczać.
Należy wskazać, że to konstytucyjny minister jest odpowiedzialny za kierowanie określonym
działem administracji rządowej (art. 149 ust. 1 Konstytucji RP). Organizacje społeczne,
związki zawodowe i inne uczestniczą w procesie konsultacji społecznych, ale nie mogą
przejmować kompetencji poszczególnych organów administracji rządowej.
Analogiczne uprawnienia przyznano Polskiemu Komitetowi Paraolimpijskiemu (art. 36
projektu), na zasadzie odesłania do przepisów określających uprawnienia PKOL. Natomiast w
projekcie pominięte zostały regulacje dotyczące funkcjonowania i organizacji sportu osób
niepełnosprawnych, a w szczególności kadry narodowej osób niepełnosprawnych,
paraolimpijskiej oraz statusu zawodnika niepełnosprawnego.
Projekt wyklucza również możliwość uzyskania statusu polskiego związku sportowego
przez organizacje sportu osób niepełnosprawnych. W projekcie nie przewiduje się również
stypendiów dla sportowców niepełnosprawnych.
Art. 47 projektu ustawy nie zawiera delegacji ustawowej do wydania aktu
wykonawczego określającego zawody sportowe osób niepełnosprawnych będące
odpowiednikiem igrzysk paraolimpijskich i zawody będące odpowiednikiem igrzysk
głuchych. Takie sformułowanie przepisu spowoduje wątpliwości interpretacyjne co do
zakresu pojęcia „zawody sportowe osób niepełnosprawnych będące odpowiednikiem igrzysk
paraolimpijskich i zawody będące odpowiednikiem igrzysk głuchych”.
Zastrzeżenie, także pod względem zgodności z Konstytucją RP, budzi przepis art. 39 ust.
6 projektu stanowiący iż orzeczenia Trybunału Arbitrażowego do Spraw Sportu są ostateczne
i nie podlegają zaskarżeniu. W obecnym stanie prawnym, w niektórych przypadkach od
orzeczenia wydanego przez ten Trybunał, przysługuje skarga kasacyjna do Sądu
Najwyższego.
Negatywnie należy odnieść się do propozycji zawartej w art. 40 ust. 5 przedmiotowego
projektu, który przeniósłby finansowanie badań zawodników do 23 roku życia z Narodowego
Funduszu Zdrowia na Ministra Zdrowia, a ponadto rozszerzyłby populację badanych
zawodników (wszyscy bez wyjątku do 23 r. życia). Taka regulacja jest sprzeczna z ustawą, o
świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r.
Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.) oraz rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie orzekania
o zdolności do uprawiania określonej dyscypliny sportu przez, dzieci i młodzież do
ukończenia 21. roku życia oraz przez zawodników między 21. a 23. rokiem życia (Dz. U. Nr
139, poz. 1134).
5

Ponadto należałoby zauważyć, że wbrew propozycji zawartej w art. 46 ust. 3 projektu:
„Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej pełni funkcję jednostki ubezpieczenia zdrowotnego
w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych”, Centralny Ośrodek Medycyny Sportowej nie pełni
takiej funkcji, ponieważ taki rodzaj jednostek nie występuje w ww. ustawie.
W porównaniu z obowiązującymi ustawami, w niewielkim stopniu zostały zmienione
przepisy dotyczące świadczeń pieniężnych za zdobycie medalu na igrzyskach olimpijskich,
igrzyskach paraolimpijskich, igrzyskach osób głuchych oraz zakwalifikowanych na igrzyska
olimpijskie odbywające się w 1984 r. w Los Angeles i którzy wzięli udział w zawodach
„Przyjaźń 84”.
Istotne zmiany dotyczą „kwalifikacji zawodowych”, w szczególności w zakresie
dotyczącym zawodu trenera. Należy zgodzić się z argumentacją projektodawcy,
zamieszczoną w uzasadnieniu do projektu ustawy, że konieczne jest podniesienie rangi
zawodu trenera, a także stworzenie instrumentów zachęcających do pracy w tym zawodzie.
Należy mieć również na uwadze, że niezbędne jest stworzenie warunków do ustawicznego
kształcenia i doskonalenia kadr trenerskich. Progresja wyniku sportowego jest ściśle związana
z rozwojem nauki i nowych technologii, stąd też stosowane metody treningowe powinny
wykorzystywać najnowsze osiągnięcia naukowe. Aby to jednak było możliwe potrzebna,
oprócz doświadczenia, jest wiedza zdobywana podczas szkoleń, kursów i studiów. Przepisy
zawarte w projekcie poselskim w tym zakresie są natomiast zbyt daleko idące przyznając
szczególne uprawnienia tylko jednej grupie zawodowej oraz nieprecyzyjne. Przykładem tego
jest przepis art. 53 ust. 3 projektu, który przewiduje, że nauczyciel wychowania fizycznego,
który uzyskał tytuł trenera, po przepracowaniu kolejnych 3 lat w klubie sportowym lub w
związku sportowym uzyskuje uprawnienia do awansu na kolejne stopnie awansu
nauczycielskiego. Bez względu na to jaką pracę wykonywał. Ustawa stworzy w tym zakresie
niczym nie uzasadnione przywileje dla wybranej grupy osób. Brak jest przesłanek do
szczególnego traktowania nauczycieli wychowania fizycznego w odniesieniu do pozostałej
kadry nauczycielskiej.
Ponadto w projekcie nie uwzględnia się zawodu instruktora, a jest to przecież zawód
regulowany w obszarze sportu. Wprowadza się ograniczenie w zakresie uprawnień do
prowadzenia zajęć sportowych, w tym pozalekcyjnych jedynie do osób posiadających
uprawnienia trenera.
Wprowadzono do proponowanej regulacji tytuły zawodowe menedżera sportu i
menedżera dyscypliny sportu, nie określając do czego te tytuły uprawniają.
6

Projekt zawęża kompetencje ministra właściwego do spraw sportu przy wydawaniu
zgody na prowadzenie kształcenia trenerów – tylko kształcenie przez jednostki inne niż
szkoły wyższe lub polskie związki sportowe będzie wymagało uzyskania zgody ministra. W
rządowym projekcie ustawy o sporcie, w trosce o prawidłowy poziom kształcenia,
wprowadzony został wymóg uzyskiwania zgody ministra na kształcenie przez wszystkie
jednostki, z wyjątkiem szkół wyższych uprawnionych do prowadzenia studiów na kierunku
„sport” lub studiów drugiego stopnia na kierunku „wychowanie fizyczne”.
W projekcie brak jest regulacji o nadzorze ministra nad prowadzeniem kursów przez
jednostki, które uzyskały zgodę na kształcenie.
Negatywnie należy odnieść się również do propozycji w zakresie poddania akademii
wychowania fizycznego nadzorowi ministra właściwego do spraw sportu. Do 2000 r. Prezes
Urzędu Kultury Fizycznej i Sportu nadzorował akademie wychowania fizycznego, a następnie
- z uwagi na próbę względnego ujednolicenia nadzoru nad tymi podmiotami – uczelnie te
zostały przekazane do nadzoru ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego. To
rozwiązanie, z uwagi na zapewnienie odpowiedniego poziomu kształcenia, wydaje się
rozwiązaniem optymalnym. Przeniesienie nadzoru nad tymi uczelniami spowodowałoby
konieczność tworzenia kolejnych struktur organizacyjnych w Ministerstwie Sportu i
Turystyki, z punktu wiedzenia ekonomicznego jest to działanie niecelowe, a brak jest
argumentów merytorycznych przemawiających za takim rozwiązaniem.
W odniesieniu do poselskiego projektu ustawy należy również wskazać, że zarówno
projektowany art. 61 ustawy penalizujący działania stanowiące doping, jak również art. 83
projektowanej ustawy, który penalizuje zjawisko korupcji w sporcie poprzez nadanie nowego
brzmienia art. 296b oraz dodanie art. 296c i art. 296d w Kodeksie karnym, nie zostały w
poselskim projekcie uzasadnione. Tym samym jest utrudniona ocena tych przepisów w
kontekście zamysłu projektodawcy w zakresie celu, który zamierza się osiągnąć przy pomocy
nowelizacji istniejących i tworzeniu nowych przepisów karnych. Tymczasem znamiona
projektowanego art. 61 są nieostre i posługują się określeniami, które nie są definiowane w
polskim systemie prawnym. Z brzmienia projektowanego art. 83 pkt 1 - nowelizującego art.
296b Kodeksu karnego - również trudno odczytać intencje projektodawcy, które legły u
podstaw nowelizacji. Wydaje się, że przepis art. 296b § 1 k.k. będzie obejmował znacznie
szerszy niż obecnie krąg podmiotów, przy czym krąg ten nie został dostatecznie określony
poprzez wskazanie, o jakiego rodzaju związek z organizowaniem zawodów łub
uczestnictwem w nich chodzi.
7

W poselskim projekcie ustawy o sporcie niekonsekwentnie systemowo reguluje się czyny
kryminalizujące negatywne zjawiska w sporcie: częściowo w projektowanej ustawie o sporcie
(doping), zaś częściowo w Kodeksie karnym (korupcja w sporcie). Trafniejszym systemowo
rozwiązaniem byłoby uregulowanie tej problematyki kompleksowo w Kodeksie karnym, co
przewiduje projekt rządowy ustawy o sporcie, wprowadzający do Kodeksu karnego nowy
rozdział XXXIIa pod tytułem „Przestępstwa przeciwko zasadom rywalizacji w sporcie”.
W przepisach zmieniających zaproponowano także m.in. zmiany przepisów ustaw: z dnia
5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590, z późn.
zm.) oraz z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz.
1592, z późn. zm.). W obu przypadkach wykreślono z zadań w/w samorządów terytorialnych
„turystykę” nie podając uzasadnienia. Natomiast w zmienianym art. 7 ust. 1 pkt 10 ustawy z
dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) nie
powinno znaleźć się odesłanie do ustawy o sporcie, uwzględniając brzmienie całego art. 7
ustawy o samorządzie gminnym.
Zaproponowane w art. 72 poselskiego projektu ustawy o sporcie rozwiązania, dotyczące
wprowadzenia zmiany w ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i
społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92, z
późn. zm.), w zakresie funkcjonowania warsztatów terapii zajęciowej należy ocenić
negatywnie. Proponowane w projekcie kierunki zmian, dotyczące form rehabilitacji
uczestników warsztatów terapii zajęciowej, odnoszą się do rehabilitacji leczniczej, która nie
jest przedmiotem regulacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej. Terminologia
zawarta w art. 10b ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej
oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, określająca stanowisko instruktora terapii
zajęciowej nie jest tożsama z terminologią określającą zawód terapeuty wskazany ww.
projekcie ustawy.
Zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 25 marca 2004 r. w sprawie warsztatów terapii zajęciowej (Dz. U. NT 63,
poz. 587), wydanym na podstawie art. 10b ust. 7 ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o
rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,
pracownikami warsztatu są instruktorzy terapii zajęciowej. Odnosząc się do kwestii
kwalifikacji pracowników warsztatu uprzejmie wyjaśniam, że w obecnym stanie prawnym nie
przewidziano wymagań kwalifikacyjnych wobec instruktorów terapii zajęciowej, z wyjątkiem
zatrudnionych w warsztatach, których jednostkami organizacyjnymi są placówki opieki
zdrowotnej - rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 29 marca 1999 r. w
8

sprawie kwalifikacji wymaganych od pracowników na poszczególnych rodzajach stanowisk
pracy w publicznych zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 30, poz. 300, z późn. zm. ) oraz
zatrudnionych w warsztatach, których jednostkami prowadzącymi są jednostki samorządu
terytorialnego - rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie zasad
wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. Nr 50, poz. 398).
W przypadku warsztatów powołanych do życia przepisami rozporządzenia Ministra
Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej 2 dnia 25 marca 2004 r. w sprawie warsztatów terapii
zajęciowej określenie kwalifikacji pracowników stanowi jedno z postanowień umowy
określającej warunki i wysokość dofinansowania kosztów utworzenia i działalności warsztatu
ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Kwalifikacje
pracowników zatrudnionych w warsztatach prowadzonych przez organizacje pozarządowe
powinny zatem regulować postanowienia umowy o dofinansowanie kosztów utworzenia i
działalności warsztatów (§ 5 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 25 marca 2004 r. w sprawie warsztatów terapii).
W związku powyższym brak jest podstaw do dokonywania zmian w ustawie z dnia 27
sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych w ww. zakresie.
Wątpliwości budzą także rozwiązania zawarte w art 79 pkt 2 poselskiego projektu ustawy
o sporcie w zakresie nowego art. 15a ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym.
Główne zastrzeżenia dotyczą zakresu spraw przekazanych do uregulowania w akcie
wykonawczym oraz braku wyczerpujących wytycznych umożliwiających wydanie
rozporządzenia.
W poselskim projekcie ustawy o sporcie przewiduje się wprowadzenie szeregu przepisów
wykraczających poza obowiązujące rozwiązania systemowe regulujące sferę podatkową
i
finansów publicznych. Konsekwencją ich przyjęcia, wbrew zapewnieniom zawartym
w uzasadnieniu, towarzyszyć będą konkretne, skutki finansowe dla budżetu państwa
i budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Tworzenie w stosunku do działalności
sportowej uprzywilejowanych przepisów będących wyłomem w ogólnie przyjętych zasadach
w zakresie prawa fiskalnego i finansowego jest wysoce niepożądane zarówno ze względów
społecznych, jak i ekonomicznych.
Propozycje zawarte w projekcie, a dotyczące zmian ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.
o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 80 projektu ustawy), zwanej dalej „ustawą
PIT”, oraz ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 81
9