Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo lotnicze

prywatne) nie tylko określają procedurę, której port lotniczy musi przestrzegać przedkładając
propozycję opłat, ale również często podejmują ostateczną decyzję odnośnie wysokości opłaty
pobieranej od użytkowników. W zależności od krajowego prawodawstwa ta kontrola sprawowana jest
przez władze lotnicze lub przez rząd czy parlament3).

Pomimo wprowadzenia regulacji w przedmiotowym zakresie, status lotnisk użytku publicznego
jako niezależnych i konkurujących przedsiębiorstw, pozostaje niezmieniony. Zgodnie z planowanym
rozporządzeniem społeczna i ekonomiczna spójność systemu transportu lotniczego będzie zapewniona
poprzez uznanie różnic między lotniskami działającymi na rynku regionalnym a międzynarodowym.
Ingerencja władzy lotniczej zostanie ograniczona jedynie do jej funkcji publicznej, którą jest
zapewnienie użytkownikowi lotniska niedyskryminacyjnego dostępu do usług świadczonych przez
zarządzającego lotniskiem i zapewnienie – w miarę możliwości za pomocą mechanizmów rynkowych,
tj. porozumienia między użytkownikami – nie nadużywania pozycji dominującej przez ten podmiot.

Obowiązek wynikający z wiążących aktów prawnych został już zweryfikowany z praktyce – na
mocy art. 77 ust. 1 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze oraz obowiązującego rozporządzenia
zarządzający lotniskami przedłożyli Prezesowi Urzędu Lotnictwa Cywilnego projekty nowych opłat
lotniskowych. Prace mające na celu wydanie decyzji administracyjnych, o których mowa w art. 77 ust.
3 ustawy, wskazały na zasadność wprowadzenia zmian, które ułatwiłyby zarządzającym lotniskami
proces zatwierdzania opłat lotniskowych w przyszłości.
Dlatego też celem wydania nowego rozporządzenia (na podstawie art. 77 ust. 15 ustawy)
regulującego tę materię jest uporządkowanie oraz usystematyzowanie mechanizmu konstruowania,
zatwierdzania oraz pobierania opłat lotniskowych, w kontekście dotychczasowych doświadczeń w tym
zakresie.
Po przeprowadzeniu analizy sposobu funkcjonowania obowiązującego rozporządzenia uznano,
iż konieczne jest wprowadzenie następujących zmian do rozporządzenia:

• ściślejsze określenie w § 2 katalogu podstawowych opłat lotniskowych – aktualnie obowiązujące
rozwiązanie umożliwia wprowadzanie dodatkowych opłat, których zakres oraz charakter nie
został ograniczony, co powoduje trudności z ich oceną oraz brak przejrzystości na rynku;
• ustalenie, iż dodatkową opłatę za ochronę środowiska zarządzający może pobierać wyłącznie w
przypadku wystąpienia negatywnych skutków hałasu spowodowanych przez statki powietrzne;
• ustalenie, iż dodatkową opłatę za zapewnienie bezpieczeństwa zarządzający może pobierać
wyłącznie w przypadku zaistnienia wyjątkowych zdarzeń zwiększających koszty tych usług – w
pozostałych przypadkach koszty z tego tytułu powinny być uwzględniane opłacie za pasażera;
• ustalenie w § 3 terminu wejścia w życie opłat na 1 stycznia każdego roku, tak aby zwiększyć
przewidywalność na rynku oraz wyeliminować możliwość dokonywania zmian w opłatach w
każdym czasie. Przyjęte rozwiązanie pozwoli na planowanie działalności zarówno zarządzającym
lotniskami jak też przewoźnikom lotniczym, a przede wszystkim pozwoli poinformować o
proponowanych zmianach z odpowiednim wyprzedzeniem. Ponadto wprowadzenie tego terminu
powoduje konieczność cyklicznej weryfikacji opłat lotniskowych, w szczególności względem
kosztów świadczenia usług, oraz stanowi przesłankę do regularnych spotkań zainteresowanych
stron: zarządzającego lotniskiem i przewoźników lotniczych. Istnieje jednakże możliwość
wprowadzenia opłat lotniskowych obowiązujących nawet do 3 lat – określona jest ona w § 77 ust.
4 projektu ustawy Prawo lotnicze i polega na zawarciu porozumienia z przewoźnikami;

3) “Charging systems are, in most instances, imposed and regulated by national authorities. These authorities, irrespective of
the public or private status of the airport, not only define the procedure that the airport has to follow for submitting
proposals, but also have a final say on the amount that users are to be charged. Depending on national legislation, this
control is exercised by the civil aviation authorities or the government (…)”; ACI EUROPE, „Building for the future –
paying for the airports of tomorrow”, April 2005.

9
• zaktualizowanie zasad w § 4 na podstawie obowiązujących zaleceń ICAO oraz rezygnacja z
odniesienia do poziomu opłat w portach lotniczych Unii Europejskiej – ze względu na problemy z
porównywalnością danych;
• w § 5 wprowadzenie zasady, iż opłaty ustala się wyłącznie na podstawie planowanych kosztów
wykazywanych w dokumentach finansowych – przyjęte rozwiązanie ma uniemożliwić
uwzględnianie przy opracowywaniu opłat innych pozaksięgowych kosztów, w tym kosztu
kapitału – na rok w którym te opłaty mają obowiązywać;
• określenie w § 6 ujednoliconej formuły pobierania opłaty za start lub lądowanie, wraz z
przedstawieniem katalogu kosztów które ta opłata w szczególności zawierać powinna.
• w § 10 uszczegóławia się zapisy odnośnie opłaty za ochronę środowiska, powody jej ustalenia
oraz cele na które przychody z tego tytułu mogą być przeznaczone;
• w § 11 wprowadza się zasady ustalania opłaty za ochronę przed atakami bezprawnej ingerencji;
• ustalenie (§ 12), iż projekt opłat lotniskowych wraz z przedstawionym katalogiem dodatkowych
informacji przed przedłożeniem Prezesowi ULC, zarządzający przedstawia do konsultacji
przedstawicielom przewoźnikom lotniczym wykonującym loty regularne do i z danego lotniska;
• wprowadzenie (§ 13) mechanizmu spotkań konsultacyjnych między zarządzającym lotniskiem, a
przedstawicielom przewoźnikom lotniczym wykonującym loty regularne do i z danego lotniska;
• ustalenie zasady (§ 14), iż w przypadku uzgodnienia taryfy opłat z komitetem przewoźników
funkcjonującym w danym porcie lotniczym lub operującymi przewoźnikami, zarządzający
przesyła do wiadomości Prezesa ULC zawarte porozumienie. Ma to na celu zmaksymalizowanie
wpływu mechanizmów rynkowych na ustalane opłaty, poprzez promowanie zasad i systemów
opłat lotniskowych ustalanych poprzez podmioty działające bezpośrednio na rynku transportu
lotniczego. Porozumienie między zainteresowanymi stronami będzie zawsze priorytetem, dlatego
też w przypadku zatwierdzenia porozumienia opłaty lotniskowe uważa się za zatwierdzone. W
przypadku zawarcia porozumienia nie stosuje się przepisu wymagającego coroczną weryfikację
opłat – porozumienie może ustalić opłaty na okres do 3 lat. Porozumienie to jednakże nie może
być wymagane do uznania ważności proponowanych przez zarządzającego lotniskiem zmian opłat
lotniskowych, dlatego też w przypadku braku takiego porozumienia następuje procedura
zatwierdzenia opłat, opisana w § 15;
• w § 20 wprowadzono uproszczone postępowanie w przypadku lotnisk użytku publicznego dopiero
rozpoczynających działalność na podstawie zezwolenia na zarządzanie lotniskiem;
• szereg zmian redakcyjnych, porządkujących treść rozporządzenia.

Ocena skutków regulacji:
a) Wpływ na budżet państwa – wprowadzenie niniejszego rozporządzenia nie powoduje skutków
finansowych dla budżetu państwa ani budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
b) Wpływ na rynek pracy – regulacja nie wpłynie na rynek pracy.
c) Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie
przedsiębiorstw – projektowana regulacja zwiększy konkurencyjność portów lotniczych. Większa
swoboda przy konstruowaniu opłat lotniskowych, w szczególności poprzez przypisanie
priorytetowej roli porozumieniu z użytkownikami lotniska oraz uproszczenie procedury dla lotnisk
regionalnych (poniżej 1 mln pasażerów w ciągu roku), spowoduje rozszerzenie oferty handlowej, a
tym samym wpłynie pozytywnie na rozwój efektywności oraz konkurencyjności portów
lotniczych, jak również całej gospodarki.
d) Wpływ na sytuację i rozwój regionalny – poprzez skrócenie procedury zatwierdzania opłat
lotniskowych obowiązujących w lotniskach regionalnych, o ruchu do 1 mln pasażerów,
projektowana regulacja umożliwi bardziej dynamiczny rozwój połączeń lotniczych do tych
portów, a tym samym wpłynie pozytywnie na rozwój gospodarczy poszczególnych regionów.
e) Wpływ na podmioty działające na rynku przewozów lotniczych – rozporządzenie ma wpływ na
zarządzających lotniskami, jak również przewoźników lotniczych. Zgodnie z projektem ww.

10
rozporządzenia zarządzający lotniskami użytku publicznego, zobowiązani na podstawie ustawy do
uzyskania zatwierdzenia opłat lotniskowych przez Prezesa Urzędu, mogą je uzyskać poprzez:
•
uzyskanie zatwierdzenia porozumienia z komitetem przewoźników lotniczych albo projektu
spełniającego wymogi rozporządzenia (zatwierdzenie poprzedzone procedurą) – dotyczy
lotnisk o ruchu powyżej 1 mln pasażerów; albo
•
przedłożenie do zatwierdzenia projektu spełniającego wymogi rozporządzenia:
-
zatwierdzenie poprzez brak odmowy lub nakazania zmiany – dotyczy lotnisk o ruchu
poniżej 1 mln pasażerów,
-
zatwierdzenie zgodnie z procedurą weryfikacji opłat przez ULC – dotyczy lotnisk o
ruchu powyżej 1 mln pasażerów rocznie.
Przyjęcie bardziej elastycznego mechanizmu ustalania opłat lotniskowych przyczyni się do
zwiększenia oferty handlowej przez porty lotniczy, większej konkurencyjności, a tym samym do
ponoszenia mniejszych obciążeń z tego tytułu przez przewoźników lotniczych. Przypisanie
kluczowej roli porozumieniu między zarządzającym lotniskiem a przewoźnikami daje
użytkownikom większy wpływ na ponoszone przez nich opłaty.
f) Projektowane
rozporządzenie nie jest przedmiotem uregulowań prawa Unii Europejskiej.
g) Konsultacje społeczne – projekt rozporządzenia będzie konsultowany ze środowiskiem lotniczym, w
szczególności z zarządzającymi lotniskami i polskimi przewoźnikami lotniczymi (PPL, BARIP,
ZRPL).
h) Biuletyn informacji Publicznej - zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej
w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414) projekt rozporządzenia zostanie
udostępniony na stronach urzędowego informatora teleinformatycznego - Biuletynu Informacji
Publicznej.


05/32rch

11
Projekt
Rozporządzenie

Ministra Infrastruktury1)


z dnia ……………………………….. 2009 r.


w sprawie podstawowych przepisów porządkowych związanych z zapewnieniem
bezpieczeństwa i ochrony lotów oraz porządku na lotnisku


Na podstawie art. 83a ust. 2 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze (Dz. U. z 2006 r.
Nr 100, poz. 696, z późn. zm.2)) zarządza się co następuje:


§ 1. Na terenie lotniska zabrania się:
1) niszczenia, uszkadzania lub czynienia niezdatnym do użytku budynków lotniska,
urządzeń, lub systemów lotniskowych;
2) dokonywania nieuprawnionych zmian w wyposażeniu lotniska, urządzeniach lub
systemach lotniskowych;
3) posługiwania się urządzeniami alarmowymi i awaryjnymi bez uzasadnienia;
4) wnoszenia i przewożenia rzeczy zabronionych na podstawie odrębnych przepisów;
5) wprowadzania na teren terminali pasażerskich psów, poza przypadkami nadawania ich
do przewozu lotniczego;
6) pozostawiania bez opieki bagaży oraz innych przedmiotów;
7) wnoszenia i zażywania środków odurzających;
8) sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych w zakresie określonym w
odrębnych przepisach;

1) Minister Infrastruktury kieruje działem administracji rządowej – transport, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia
Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Infrastruktury
(Dz. U. Nr 216, poz. 1594).

2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711,
Nr 141, poz. 1008, Nr 170, poz. 1217 i Nr 249, poz. 1829, z 2007 r. Nr 50, poz. 331 i Nr 82, poz. 558, z 2008 r.
Nr 97, poz. 625, Nr 144, poz. 901, Nr 177, poz. 1095, Nr 180, poz. 1113 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr
18, poz. 97 i Nr 42, poz. 340.


9) prowadzenia działalności gospodarczej, w tym prowadzenia akwizycji, handlu lub
innej działalności zarobkowej, bez zgody zarządzającego lotniskiem;
10) zakłócania krzykiem, hałasem lub innym wybrykiem porządku publicznego lub
spokoju osób korzystających z usług lotniska;

11)
fotografowania lub filmowania, bez stosownego zezwolenia stanowisk kontroli
bezpieczeństwa pasażerów i bagaży oraz punktów kontroli paszportowej i kontroli
dokumentów;
12) zakłócania, uniemożliwiania lub utrudniania działania personelowi lotniska;
13) zanieczyszczania i zaśmiecania.


§ 2. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.


MINISTER INFRASTRUKTURY




W porozumieniu:
MINISTER SPRAW WEWNĘTRZNYCH
I ADMINISTRACJI

MINISTER
FINANSÓW

2