Rządowy projekt ustawy o rolnictwie ekologicznym

Z takich powodów w obecnie obowiązującej ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o rolnictwie
ekologicznym zrezygnowano z pobierania opłaty skarbowej oraz innych opłat o charakterze
publiczno-prawnym od wydania pozwolenia na zastosowanie w rolnictwie ekologicznym
materiału niespełniającego wymogów przewidzianych w rozporządzeniu nr 2092/91. Biorąc
pod uwagę, iż projektowana ustawa zastąpi ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o rolnictwie
ekologicznym, wyłączenie to zostało utrzymane.
Art. 14 – 16 określają zasady współpracy w zakresie nadzoru nad jednostkami
certyfikującymi i produkcją ekologiczną między Inspekcją Jakości Handlowej Artykułów
Rolno-Spożywczych oraz Inspekcją Handlową, Inspekcją Weterynaryjną oraz Państwową
Inspekcją Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Zaproponowana w projektowanej ustawie struktura nadzoru jest ściśle związana z obecną
strukturą, zakresem działania i kompetencjami przyznanymi poszczególnym inspekcjom oraz
koniecznością objęcia nadzorem jednostek certyfikujących w całym zakresie ich działania.
W

projektowanej ustawie jest konieczne ustanowienie współpracy z wymienionymi
inspekcjami również w celu objęcia nadzorem całej produkcji ekologicznej.
Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych odpowiada za kontrolę
żywności, poza kontrolą żywności wprowadzaną do obrotu detalicznego. Inspekcja Handlowa
odpowiada za kontrolę żywności wprowadzanej do obrotu detalicznego, Inspekcja
Weterynaryjna odpowiada za kontrolę pasz, a Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin
i Nasiennictwa za kontrolę nasion oraz wegetatywnego materiału rozmnożeniowego. Ze
względu na zakresy kompetencyjne tych inspekcji nie jest możliwe skupienie całego zakresu
kontroli w ramach jednej inspekcji, a z drugiej strony nie można wyłączyć części rolnictwa
z możliwości produkcji ekologicznej. W celu zapewnienia skutecznego nadzoru nad obrotem
detalicznym żywnością ekologiczną działania w tym zakresie mają być koordynowane przez
Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Z tego też względu jest
konieczne wprowadzenie obowiązku przekazywania przez Inspekcję Handlową, Inspekcję
Weterynaryjną oraz Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa informacji
o naruszeniach lub podejrzeniach naruszeń stwierdzonych przez te inspekcje w trakcie
kontroli, jaką prowadzą na podstawie przepisów odrębnych.

Proponowane rozwiązania w zakresie nadzoru nad produkcją ekologiczną i związanej z tym
kontroli nie wpłyną negatywnie na możliwość rozpoczynania i prowadzenia działalności

15
przez producentów ekologicznych. Każdy producent podlega kontroli tych inspekcji
w zakresie ich kompetencji, niezależnie od tego, czy wprowadza do obrotu produkty
wytworzone metodami ekologicznymi czy też konwencjonalnymi. Zatem określenie zadań
tych inspekcji oraz wprowadzenie obowiązku ich współpracy nie spowoduje, iż zwiększy się
liczba kontroli u producenta.
Wprowadzono dodatkowo możliwość prowadzenia kontroli, na wniosek Głównego
Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, przez wojewódzkiego
inspektora ochrony roślin i nasiennictwa oraz powiatowego lekarza weterynarii.
Szczegółowe warunki i sposób współpracy z każdą z wymienionych Inspekcji w zakresie
sprawowania nadzoru nad produkcją ekologiczną
będą dodatkowo określone
w porozumieniach zawartych między Głównym Inspektorem Jakości Handlowej Artykułów
Rolno-Spożywczych a odpowiednio – Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji
i Konsumentów, Głównym Lekarzem Weterynarii i Głównym Inspektorem Ochrony Roślin
i Nasiennictwa.
Art. 14 określa zadania Inspekcji Handlowej w zakresie współpracy z Inspekcją Jakości
Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych przy sprawowaniu nadzoru w zakresie
wprowadzania do obrotu detalicznego produktów wymienionych w art. 1 ust. 2 lit. a lub b
rozporządzenia nr 834/2007, czyli żywych lub nieprzetworzonych produktów rolnych oraz
przetworzonych produktów rolnych przeznaczonych do spożycia. Zgodnie z projektowanymi
przepisami Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych będzie
obowiązany do przekazania Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów
posiadanych informacji o producentach ekologicznych, którzy prowadzą działalność
w zakresie tych produktów, które są wprowadzane do obrotu detalicznego. Dodatkowo
wojewódzki inspektor inspekcji handlowej będzie obowiązany do przekazania
wojewódzkiemu inspektorowi jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych danych
i informacji o wykrytych w trakcie kontroli naruszeniach i podejrzeniach naruszenia
przepisów dotyczących rolnictwa ekologicznego.
Art. 15 określa zadania Inspekcji Weterynaryjnej w zakresie współpracy z Inspekcją Jakości
Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych przy sprawowaniu nadzoru w zakresie kontroli
pasz. Zgodnie z projektowanymi przepisami Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów
Rolno-Spożywczych będzie obowiązany do przekazania Głównemu Lekarzowi Weterynarii
informacji o producentach ekologicznych, którzy prowadzą działalność w zakresie produkcji

16
pasz. Natomiast powiatowy lekarz weterynarii będzie obowiązany do przekazania Głównemu
Inspektorowi Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych danych i informacji
o wykrytych w trakcie prowadzonej kontroli naruszeniach i podejrzeniach naruszenia
przepisów dotyczących rolnictwa ekologicznego w zakresie pasz. Dodatkowo wprowadzono
możliwość przeprowadzania przez powiatowego lekarza weterynarii, na wniosek Głównego
Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, kontroli w zakresie
produktów wymienionych w art. 1 ust. 2 lit. c rozporządzenia nr 834/2007.
Art. 16 określa zadania Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa w zakresie
współpracy z Inspekcją Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych przy
sprawowaniu nadzoru w zakresie kontroli nasion i wegetatywnego materiału
rozmnożeniowego. Zgodnie z projektowanymi przepisami Główny Inspektor Jakości
Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych będzie obowiązany do przekazania Głównemu
Inspektorowi Ochrony Roślin i Nasiennictwa informacji o producentach ekologicznych,
którzy prowadzą działalność w zakresie produkcji nasion i wegetatywnego materiału
rozmnożeniowego. Natomiast wojewódzki inspektor ochrony roślin i nasiennictwa będzie
obowiązany do przekazania Głównemu Inspektorowi Jakości Handlowej Artykułów Rolno-
-Spożywczych danych i informacji o wykrytych w trakcie prowadzonej kontroli naruszeniach
i podejrzeniach naruszenia przepisów dotyczących rolnictwa ekologicznego. Dodatkowo
wprowadzono możliwość przeprowadzenia przez wojewódzkiego inspektora ochrony roślin
i nasiennictwa, na wniosek Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-
-Spożywczych, kontroli w zakresie produktów, wymienionych w art. 1 ust. 2 lit. d
rozporządzenia nr 834/2007.
Art. 17 określa zasady składania wykazów przekazywanych przez jednostki certyfikujące
ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa i Prezesowi Agencji Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa oraz wykazu i sprawozdania składanych Głównemu Inspektorowi
Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.
W przypadku wykazu przekazywanego Prezesowi Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji
Rolnictwa i Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi, minister właściwy do spraw rolnictwa
określi, w drodze rozporządzenia, wzór formularza, a także sposób jego przekazywania,
mając na względzie uzyskanie informacji związanych z udzielaniem płatności i pomocy
finansowej producentom ekologicznym na podstawie przepisów o wspieraniu rozwoju
obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu

17
Orientacji i Gwarancji Rolnej oraz przepisów o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich
z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów
Wiejskich. Wykaz ten jest obecnie używany do weryfikacji informacji wykorzystywanych do
przyznawania płatności producentom ekologicznym, korzystającym ze wsparcia z pakietu
rolnictwa ekologicznego w ramach działania „Wspieranie przedsięwzięć
rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt” objętego Planem Rozwoju Obszarów
Wiejskich na lata 2004 – 2006 oraz z pakietu rolnictwo ekologiczne w ramach działania
„Program rolnośrodowiskowy” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata
2007 – 2013. W związku z powyższym wykaz ten należy traktować jako dokument urzędowy
w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Ze względu na
występujące obecnie błędy lub pomyłki w informacjach zawartych w tym wykazie
wprowadzono ograniczenie, iż ewentualne korekty mogą być składane do ostatniego dnia
lutego następnego roku.
W przypadku wykazu i sprawozdania przekazywanych Głównemu Inspektorowi Jakości
Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych będzie sporządzać się je na formularzach
opracowanych i udostępnionych przez Głównego Inspektora jednostkom certyfikującym
i przekazywać za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, a w przypadku
udostępnienia jednostkom certyfikującym do przekazania tego wykazu lub sprawozdania
oprogramowania lub systemu teleinformatycznego – z zastosowaniem tego oprogramowania
lub tego systemu. Wykazy i sprawozdania składane Głównemu Inspektorowi Jakości
Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych są wykorzystywane do nadzoru nad jednostkami
certyfikującymi i rynkiem produktów rolnictwa ekologicznego oraz na potrzeby
sprawozdawczości do Komisji Europejskiej. Obowiązek składania tego wykazu
i sprawozdania wynika z art. 27 ust. 14 rozporządzenia nr 834/2007.
Art. 18 zawiera upoważnienie dla ministra właściwego do spraw rolnictwa do określenia
jednostek organizacyjnych oceniających i potwierdzających zgodność środków do produkcji
ekologicznej z wymogami określonymi w przepisach dotyczących rolnictwa ekologicznego
oraz prowadzących wykazy tych środków. Minister właściwy do spraw rolnictwa będzie mógł
określić jednostki organizacyjne, które będą, zgodnie z zakresem określonym w tym
rozporządzeniu, prowadzić między innymi wykazy środków ochrony roślin, nawozów
i środków poprawiających glebę, nieekologicznych materiałów paszowych pochodzenia
roślinnego, materiałów paszowych pochodzenia zwierzęcego i mineralnego oraz niektórych
substancji stosowanych w żywieniu zwierząt, dodatków paszowych i substancji

18
pomocniczych w przetwórstwie produktów służących do czyszczenia i odkażania stawów,
klatek, budynków i urządzeń stosowanych w produkcji zwierzęcej, produktów służących do
czyszczenia i odkażania budynków i urządzeń stosowanych w produkcji roślinnej, w tym
używanych do przechowywania produktów rolnictwa ekologicznego w gospodarstwie
rolnym. Wskazana w rozporządzeniu jednostka będzie prowadzić wykaz kilku z tych środków
lub substancji lub też wybranych kategorii w ramach tych produktów, na przykład wyłącznie
nawozy wprowadzone do obrotu na podstawie przepisów o nawozach i nawożeniu.
Dodatkowo minister właściwy do spraw rolnictwa będzie mógł określić jednostki
organizacyjne prowadzące wykazy środków do produkcji ekologicznej innych niż
wymienione w art. 16 ust. 1 rozporządzenia nr 834/2007, jeżeli ich dopuszczenie będzie
zgodne z zakresem określonym w art. 16 ust. 4 tego rozporządzenia.
Biorąc pod uwagę określone wymagania stawiane w przepisach dotyczących rolnictwa
ekologicznego środkom do produkcji ekologicznej, nie zawsze, dla przeciętnego producenta
ekologicznego, jest jednoznaczne, czy dany środek może być stosowany w rolnictwie
ekologicznym czy też nie. Prowadzenie wykazów środków do produkcji ekologicznej ma na
celu wyeliminowanie tych wątpliwości.
Art. 19 wprowadza upoważnienie dla ministra właściwego do spraw rolnictwa, umożliwiające
określenie warunków produkcji ekologicznej w zakresie pozostawionym do uregulowania
przez państwo członkowskie w przepisach rozporządzenia nr 834/2007 lub w przepisach Unii
Europejskiej wydanych w trybie przepisów tego rozporządzenia, mając na względzie zakres
dopuszczalnych odstępstw, obowiązywanie okresów przejściowych oraz zachowanie celów i
zasad przewidzianych w tych przepisach. W przepisach Unii Europejskiej pozostawiono do
uregulowania na poziomie państw członkowskich takie zagadnienia, jak określenie kryteriów
lub wykazu wolnorosnących ras drobiu (zgodnie z art. 12 rozporządzenia nr 889/2008),
właściwą obsadę zwierząt gospodarskich (zgodnie z art. 15 ust. 2 rozporządzenia nr
889/2008) czy minimalny okres, przez który teren przeznaczony dla drobiu po zakończeniu
chowu każdej partii należy pozostawić pusty, w celu odtworzenia roślinności (zgodnie z art.
23 pkt 5 rozporządzenia nr 889/2008).
Artykuł ten wprowadza również upoważnienie dla ministra właściwego do spraw rolnictwa,
umożliwiające określenie warunków produkcji ekologicznej w zakresie nieuregulowanym
w przepisach rozporządzenia nr 834/2007 lub w przepisach Unii Europejskiej wydanych
w trybie przepisów tego rozporządzenia, mając na względzie zachowanie celów i zasad
przewidzianych w tych przepisach. Nie wszystkie przepisy regulujące szczegółowe

19