Rządowy projekt ustawy o rolnictwie ekologicznym

przesłanek dopuszczonych do udzielenia pomocy zgodnie z Traktatem ustanawiającym
Wspólnotę Europejską.
Art. 24 wprowadza katalog kar pieniężnych, które mogą być nakładane przez Głównego
Inspektora Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych na jednostki certyfikujące.
Obecne przepisy są w tym zakresie bardzo restrykcyjne, a przez to niepraktyczne
w stosowaniu. W przypadku niewywiązywania się jednostki certyfikującej z obowiązków
wynikających z przepisów w zakresie rolnictwa ekologicznego lub też w przypadku ich
naruszenia dopuszcza się obecnie jedną sankcję – cofnięcie upoważnienia. Wprowadzone
projektowaną ustawą zróżnicowanie kar pieniężnych ma na celu dostosowanie kary do wagi
dokonanych naruszeń.
Proponuje się uzależnianie wysokości kary pieniężnej od przeciętnego wynagrodzenia
miesięcznego w gospodarce narodowej za rok poprzedzający rok wymierzenia tej kary, tak
aby zachować rzeczywistą wysokość kary pieniężnej bez potrzeby zmiany przepisów.
Zakłada się, iż brane będzie pod uwagę przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce
narodowej ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w
Dzienniku
Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” na podstawie przepisów
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Odwołanie do tego
wynagrodzenia wprowadzono w celu ujednolicenia pracy Inspekcji Jakości Handlowej
Artykułów Rolno-Spożywczych. Taki przelicznik jest stosowany przy wymierzaniu kar na
podstawie przepisów o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.
W celu zmniejszenia potencjalnej dotkliwości wyżej wymienionych kar pieniężnych dla
najmniejszych jednostek certyfikujących zostało wprowadzone ograniczenie w przypadku kar
pieniężnych przewidzianych w ust. 1 tego artykułu, tak iż kara ta nie może być wyższa
odpowiednio od 5 % lub od 10 % przychodu jednostki certyfikującej, osiągniętego w roku
rozliczeniowym poprzedzającym rok wymierzenia kary.
Przy ustalaniu wysokości tych kar pieniężnych będzie się uwzględniać w szczególności
stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia, zakres naruszenia, dotychczasową
działalność podmiotu dokonującego naruszenia i wielkość jego obrotów.
Art. 25 określa kary za różne działania sprzeczne z przepisami dotyczącymi rolnictwa
ekologicznego oraz za działania mające na celu utrudnienie lub uniemożliwienie skutecznego
sprawowania nadzoru.

25
Za uniemożliwienie organowi Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych
prowadzenia czynności kontrolnych w ramach nadzoru planowana jest kara w wysokości do
dwudziestokrotnego przeciętnego wynagrodzenia, natomiast za utrudnianie przeprowadzenia
tych czynności kara w wysokości do piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia,
określonego w wyżej wymieniony sposób.
Artykuł ten przewiduje również możliwość nałożenia kar pieniężnych na podmioty
wprowadzające do obrotu środki do produkcji ekologicznej oraz produkty lub substancje,
o których mowa w art. 16 ust. 5 rozporządzenia nr 834/2007, niespełniające wymagań
określonych w przepisach dotyczących rolnictwa ekologicznego. Kary te mogą zostać
nałożone, jeżeli ten środek, produkt lub substancja zostaną oznakowane w sposób mogący
wprowadzać w błąd co do spełniania wymagań określonych w przepisach dotyczących
rolnictwa ekologicznego, w tym przez oznakowanie słowem „ekologiczny” lub pochodną od
tego słowa lub terminem „eko” lub „bio”, lub zostały oznakowane w sposób mogący
wprowadzać w błąd co do możliwości stosowania w rolnictwie ekologicznym. Podmioty te
będą obowiązane do wycofania tych środków do produkcji ekologicznej z obrotu na własny
koszt oraz wniesienia na rachunek Głównego Inspektora Jakości Handlowej Artykułów
Rolno-Spożywczych kary pieniężnej w wysokości do 200 % kwoty uzyskanej lub możliwej
do uzyskania za wprowadzone do obrotu środki, produkty lub substancje.
Wprowadzenie kar pieniężnych za niewłaściwe znakowanie środków ochrony roślin,
nawozów i środków poprawiających glebę, materiałów paszowych pochodzenia roślinnego,
materiałów paszowych pochodzenia zwierzęcego i mineralnego oraz niektórych substancji
stosowanych w żywieniu zwierząt, dodatków paszowych i substancji pomocniczych
w przetwórstwie, produktów służących do czyszczenia i odkażania stawów, klatek,
budynków i urządzeń stosowanych w produkcji zwierzęcej, produktów służących do
czyszczenia i odkażania budynków i urządzeń stosowanych w produkcji roślinnej, w tym
używanych do przechowywania w gospodarstwie rolnym, jest bardzo ważne i stanowi
podstawę dla wiarygodności produktów rolnictwa ekologicznego, a tym samym rozwoju
rynku rolnictwa ekologicznego. Należy zwrócić uwagę, że stosowanie niezgodnych
z przepisami dotyczącymi rolnictwa ekologicznego środków do produkcji ekologicznej ma
istotne konsekwencje finansowe dla rolników. Zastosowanie takich środków wiąże się
z cofnięciem certyfikatu zgodności i brakiem możliwości sprzedaży tych produktów jako
produktów rolnictwa ekologicznego. W przypadku producentów ekologicznych
otrzymujących pomoc finansową na podstawie przepisów o wspieraniu rozwoju obszarów

26
wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji
i Gwarancji Rolnej oraz przepisów o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem
środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich
konsekwencją jest cofnięcie przyznawanej płatności. Kary za niewłaściwe oznakowanie
muszą być zatem odpowiednio restrykcyjne.
W odniesieniu do środków do produkcji ekologicznej wprowadzono możliwość
wykorzystywania terminów odnoszących się do produkcji ekologicznej tylko wtedy, gdy ten
środek do produkcji spełnia wymagania określone na podstawie art. 16 rozporządzenia
nr 834/2007. Jeżeli natomiast została ustanowiona jednostka organizacyjna, w odniesieniu do
tych środków, zgodnie z art. 18 pkt 1 lub 2, to możliwość wykorzystywania terminów
odnoszących się do produkcji ekologicznej jest ograniczona do środków do produkcji
znajdujących się w wykazie prowadzonym przez jednostkę organizacyjną.
Artykuł ten określa również kary dla podmiotów, które wprowadzają do obrotu produkt
rolnictwa ekologicznego jako produkt rolnictwa ekologicznego oznakowany z naruszeniem
art. 23 – 26 rozporządzenia nr 834/2007 lub nieoznakowany wbrew obowiązkowi
wynikającemu z tych artykułów. Producenci ci są obowiązani do zmiany oznakowania na
oznakowanie zgodne z tymi przepisami oraz podlegają karze pieniężnej w wysokości do
trzykrotnego przeciętnego wynagrodzenia, które zostało określone w sposób wcześniej
wymieniony. Należy zwrócić uwagę na sformułowanie „wprowadza do obrotu produkt
rolnictwa ekologicznego jako produkt rolnictwa ekologicznego”. Oznacza to, że w przypadku
gdy produkt został wytworzony zgodne z przepisami dotyczącymi rolnictwa ekologicznego i
jest sprzedawany jako produkt rolnictwa ekologicznego, a na etykiecie nie ma na przykład
informacji o numerze jednostki certyfikującej, to należy zmienić oznakowanie. Nie jest
natomiast celem tego przepisu karanie producentów ekologicznych, którzy sprzedają
produkty ekologiczne jako produkty konwencjonalne.
W przypadku wprowadzania do obrotu produktu jako produktu rolnictwa ekologicznego,
niespełniającego wymagań określonych w przepisach dotyczących rolnictwa ekologicznego,
oraz produktu, który został oznakowany jako produkt ekologiczny, naruszając art. 23 – 26
rozporządzenia nr 834/2007, przewidziano karę pieniężną w wysokości nie wyższej niż
200 % kwoty uzyskanej lub możliwej do uzyskania za wprowadzone do obrotu produkty, nie
niższej jednak niż 500 zł.
Artykuł ten określa również organy wymierzające kary oraz kary za powtórne stwierdzenie
tych samych nieprawidłowości.

27
Art. 26 określa przesłanki do ustalenia wysokości kar pieniężnych oraz terminy zapłaty tych
kar. Zgodnie z tym artykułem kary pieniężne stanowią dochód budżetu państwa i są wpłacane
na rachunek bankowy Głównego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno-
-Spożywczych, wojewódzkiego inspektoratu jakości handlowej artykułów rolno-
spożywczych albo wojewódzkiego inspektoratu inspekcji handlowej. W zakresie
nieuregulowanym w

projektowanej ustawie do kar pieniężnych będzie stosować się
odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.
Art. 27 – 30 stanowią przepisy zmieniające, przejściowe, dostosowujące i uchylające
związane z wejściem w życie projektowanej ustawy. W celu zachowania ciągłości wydanych
certyfikatów zgodności zachowają one ważność do dnia upływu terminu, na który zostały
wydane, a do okresu konwersji będzie się zaliczać udokumentowany okres przestawiania
rozpoczęty przed dniem wejścia w życie projektowanej ustawy. Ponadto w okresie do dnia
31 grudnia 2010 r. kontrola prowadzonej produkcji z przepisami dotyczącymi rolnictwa
ekologicznego, o której mowa w art. 7 ust. 1, będzie mogła być dokonywana przez osoby,
które nie zostały wpisane do rejestru inspektorów rolnictwa ekologicznego. Poza tym
przewiduje się, że warunki, jakie powinny być spełnione przy produkcji zgodnej z przepisami
dotyczącymi rolnictwa ekologicznego, uznane zgodnie z art. 20, stosuje się do dnia wejścia
w życie warunków, jakie powinny być spełnione w tym zakresie, zgodnie z art. 38 lit. a
rozporządzenia nr 834/2007, lub określonych na podstawie art. 18 ust. 1 pkt. 1. Z dniem
wejścia w życie tych przepisów uznanie prywatnych norm na podstawie art. 20 będzie
podlegało zmianie lub cofnięciu w zakresie, w jakim wymagania te zostaną określone zgodnie
z art. 38 lit. a rozporządzenia nr 834/2007 lub na podstawie art. 19 ust. 2 pkt 1.

W okresie do dnia 31 grudnia 2010 r. kontrola prowadzonej produkcji z przepisami
dotyczącymi rolnictwa ekologicznego, o której mowa w art. 7 ust. 1, będzie mogła być
dokonywana przez osoby, które nie zostały wpisane do rejestru inspektorów rolnictwa
ekologicznego. Do dnia 31 grudnia 2010 r. osoby niewpisane do tego rejestru, czyli
inspektorzy jednostek certyfikujących, muszą spełniać wyłącznie wymogi określone przez
podmioty odpowiedzialne za akredytację jednostek certyfikujących. Jednym z wymogów
akredytacji jest posiadanie kompetentnego personelu. Podmioty odpowiedzialne za
akredytację sprawdzają i potwierdzają te kompetencje.
Wszystkie obecnie upoważnione jednostki certyfikujące są akredytowane przez Polskie
Centrum Akredytacji. W programie akredytacji jednostek certyfikujących w zakresie

28
rolnictwa ekologicznego w odniesieniu do wymagań normy PN-EN 45011:2000
w dokumencie DAC-13 są określone wymagania dla tych inspektorów dotyczące
wykształcenia, praktyki zawodowej, doświadczenia w kontrolach w zakresie produkcji
ekologicznej oraz wymagania odnośnie do kursów i szkoleń z zakresu rolnictwa
ekologicznego i kontroli podmiotów działających w zakresie rolnictwa ekologicznego.
Upoważnienia wydane jednostkom certyfikującym na podstawie przepisów dotychczasowych
zachowają ważność, jednakże jednostki certyfikujące są obowiązane do przedłożenia
ministrowi do spraw rolnictwa, w określonym terminie, dokumentów i informacji
niezbędnych do stwierdzenia spełnienia wymagań określonych w art. 27 ust. 5 i 6
rozporządzenia nr 834/2007. Minister właściwy do spraw rolnictwa wydaje zaświadczenie
potwierdzające spełnienie tych wymagań lub cofa upoważnienie jednostce certyfikującej
w zakresie, w jakim jednostka ta nie będzie spełniać wymagań określonych w art. 27 ust. 5
i 6 rozporządzenia nr 834/2007. W przypadku cofnięcia upoważnienia stosuje się art. 6
ust. 5 – 8 projektowanej ustawy, zgodnie z którymi Główny Inspektor Jakości Handlowej
Artykułów Rolno-Spożywczych będzie informował producentów ekologicznych, którzy byli
objęci przez tę jednostkę certyfikującą kontrolą, w zakresie cofniętego upoważnienia oraz
przez okres 60 dni Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych będzie
mogła kontrolować tych producentów w ramach systemu kontroli, o którym mowa w art. 27
rozporządzenia nr 834/2007.
Art. 27 dotyczy zmiany wprowadzonej w ustawie o Inspekcji Handlowej. Umożliwi on
wojewódzkiemu inspektorowi inspekcji handlowej nakazanie przedsiębiorcy wstrzymania
wprowadzania do obrotu lub wycofania z obrotu w jego punktach sprzedaży całej partii
artykułu rolno-spożywczego sfałszowanego, jeżeli stwierdzony rodzaj nieprawidłowości
może odnosić się do całej partii produkcyjnej artykułu rolno-spożywczego, w tym również do
produktów rolnictwa ekologicznego, jeżeli sfałszowanie dotyczy stosowania przepisów
dotyczących jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Konieczność wprowadzenia
tej zmiany jest związana z nieuwzględnieniem w trakcie prac nad ustawą z dnia 19 grudnia
2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych
innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 18, poz. 97) przepisów ustawy o Inspekcji Handlowej
w brzmieniu nadanym przez art. 2 ustawy z dnia 24 października 2008 r. o zmianie ustawy
o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U.
Nr 214, poz. 1346).

29