Rządowy projekt ustawy o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu

planowanym zamówieniu, a także możliwość bardzo wczesnego przygotowania się do
udziału w postępowaniu. Regulacje te, w powiązaniu z systemem protestów, odwołań, czy
skarg do sądów, w praktyce prowadzą do znaczącego wydłużenia czasu trwania
postępowania. Niejednokrotnie też, w związku z działaniami wykonawców, występują
przypadki przerwania postępowań.
8. W
związku z powyższym w przypadku realizacji inwestycji, w kontekście bezpieczeństwa
dostaw paliw gazowych do Polski, istnieje obiektywne i bardzo poważne uzasadnienie dla
przyjęcia, że w tym projekcie kluczowy jest czas jego realizacji i to on powinien stanowić
nadrzędny priorytet, w szczególności, kiedy tak jak wskazano powyżej, Polska już
obecnie, bez rozwoju nowej infrastruktury mogącej zapewnić dywersyfikację dostaw, nie
jest w stanie zapewnić sobie wystarczającego bezpieczeństwa energetycznego. W tym
aspekcie stosowanie przepisów ustawy – Prawo zamówień publicznych w praktyce może
stanowić poważną barierę w szybkim udzielaniu zamówień na realizację inwestycji w
zakresie terminalu LNG.
9. Z uwagi na konieczność ochrony istotnego interesu bezpieczeństwa państwa polskiego
(bezpieczeństwo energetyczne) projekt ustawy podkreśla możliwość wyłączenia
stosowania przepisów ustawy – Prawo zamówień publicznych w stosunku do zamówień
bezpośrednio służących realizacji inwestycji w zakresie terminalu LNG, które zostały
enumeratywnie wymienione w art. 2 ust. 2 ustawy (art. 31 projektu). Należy podkreślić,
że intencją projektodawcy było umożliwienie szybkiego i sprawnego, a zarazem
przejrzystego i szanującego zasady konkurencji przeprowadzenia postępowań o udzielanie
zamówień związanych bezpośrednio z inwestycjami w zakresie terminalu wymienionymi
w art. 2 ust. 2 ustawy. W tym zakresie wyłączenie stosowania przepisów ustawy – Prawo
zamówień publicznych dotyczyć powinno jedynie najistotniejszych, a zarazem najbardziej
złożonych, czasochłonnych i obarczonych największym ryzykiem elementów projektów
obejmujących przede wszystkim zamówienia na prace projektowe, roboty budowlane,
generalną realizację inwestycji, a także usługi finansowe. W tym zakresie wyłączenie
stosowania ustawy – Prawo zamówień publicznych nie powinno być stosowane, jeżeli
koszty dostaw, usług lub robót budowlanych będących przedmiotem zamówienia zgodnie
z przepisami o rachunkowości nie są wliczane do ceny nabycia lub kosztów wytworzenia
środków trwałych w budowie, środków trwałych lub wartości niematerialnych i
prawnych, z wyłączeniem usług finansowych związanych z przygotowaniem, realizacją i
finansowaniem inwestycji w zakresie terminalu. Wyłączenie stosowania ustawy – Prawo
zamówień publicznych będzie zgodne z art. 21 dyrektywy 2004/17/WE Parlamentu
21


Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. koordynującej procedury udzielania
zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki,
transportu i usług pocztowych, który stanowi, że „nie ma [ona] zastosowania do
zamówień, określonych jako tajne przez Państwo Członkowskie, jeżeli ich realizacji
muszą towarzyszyć szczególne środki bezpieczeństwa, zgodnie z przepisami
ustawowymi, wykonawczymi i administracyjnymi obowiązującymi w danym Państwie
Członkowskim, lub jeżeli wymaga tego ochrona podstawowych interesów bezpieczeństwa
Państwa Członkowskiego”. Regulacja ta znajduje również oparcie w art. 14 dyrektywy
2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie
koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i
usługi, zgodnie z którym „nie ma ona zastosowania do zamówień publicznych
określonych jako tajne, jeżeli ich realizacji muszą towarzyszyć szczególne środki
bezpieczeństwa zgodnie z przepisami ustawowymi, wykonawczymi i administracyjnymi
obowiązującymi w danym Państwie Członkowskim, albo jeżeli wymaga tego ochrona
podstawowych interesów tego państwa.”.
10. Orzecznictwo TSWE oraz przepisy dyrektywy Rady 2004/67/WE wskazują zatem, że
inwestycja w terminal regazyfikujący LNG jest inwestycją zwiększającą bezpieczeństwo
dostaw gazu, a tym samym bezpieczeństwo energetyczne, a to, jako przesłanka istotnego
interesu bezpieczeństwa państwa, może stanowić podstawę do wyłączenia stosowania
przepisów prawa wspólnotowego, w tym wyłączenia stosowania dyrektywy dot.
zamówień publicznych. Należy podkreślić po raz kolejny, że bezpieczeństwo dostaw jest
obecnie zagrożone (poprzez brak infrastruktury mogącej służyć dywersyfikacji dostaw), a
ryzyko wystąpienia tego zagrożenia w znacznym stopniu uprawdopodobnione (w
szczególności pokazał to ostatni „kryzys gazowy”). Warte podkreślenia jest również, że
projekt budowy terminalu LNG w winoujściu nie jest projektem nowym, co powoduje,
że stan zaawansowania prac jest taki, że przy zastosowaniu określonych w projektowanej
ustawie procedur, daje największe szanse na szybkie i trwałe zapewnienie możliwości
dywersyfikacji dostaw gazu, a tym samym zapewnienie Polsce minimalnego poziomu
bezpieczeństwa energetycznego.
11. Uwzględniając powyższe, projekt ustawy (art. 1 ust. 1) przesądza, że realizacja inwestycji
w zakresie terminalu LNG, bez inwestycji towarzyszących, jest dokonywana w celu
ochrony istotnego interesu bezpieczeństwa państwa polskiego. Jako że jednocześnie
inwestycja musi być wykonana pilnie, może to uzasadniać wyłączenie stosowania ustawy
– Prawo zamówień publicznych (art. 31 ust. 1 projektu). Projekt przewiduje w związku z
22


tym, że umowy o wartości przekraczającej określone kwoty będą zawierane w innym
trybie, lecz z zachowaniem zasad przejrzystości i konkurencyjności.

Finansowanie inwestycji

1. Projekt wskazuje na szerokie spektrum możliwości finansowania inwestycji w zakresie
terminalu LNG. Inwestycje mogą być finansowane zarówno ze środków własnych
inwestorów, ze środków pozyskanych na rynku finansowym, z dostępnych środków
pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, jak i z innych źródeł. Opracowany zostanie
Program Rządowy dla budowy terminalu LNG szczegółowo określający zasady i źródła
finansowania inwestycji.
2. W odniesieniu do inwestycji realizowanej przez Urząd Morski w Szczecinie projekt
przewiduje, że inwestycja ta będzie finansowana ze środków budżetowych ustalonych w
programie wieloletnim. Z uwagi na to, że budżet państwa będzie ponosił koszty inwestycji
w zakresie terminalu tylko w odniesieniu do przedsięwzięć realizowanych przez Urząd
Morski w Szczecinie, nie wystąpi w tym przypadku udzielenie pomocy publicznej,
bowiem Urząd Morski nie jest podmiotem gospodarczym. Notyfikacji Komisji
Europejskiej nie będą wymagały także poręczenia i gwarancje, o których mowa w art. 33
ust. 2, gdyż nie przewiduje się stosowania żadnych preferencji w udzielaniu przez Skarb
Państwa poręczeń i gwarancji podmiotom przygotowującym i realizującym inwestycje w
zakresie terminalu.
3. Art. 33 ust. 3 przesądza, że koszty realizacji inwestycji w zakresie terminalu będą
stanowiły koszty uzasadnione w rozumieniu przepisów Prawa energetycznego
dotyczących kalkulacji taryf. Wpływ uwzględnienia tych kosztów na kształtowanie
poszczególnych taryf będzie zależał od przyjętego modelu taryfowego w odniesieniu do
usług przesyłowych i regazyfikacyjnych oraz od kształtowania się rynku gazu
skroplonego w Polsce. Przedmiotowa propozycja ma na celu usunięcie wątpliwości co do
zasady uwzględniania kosztów inwestycji w zakresie terminalu przy kształtowaniu taryf
związanych z przesyłaniem gazu.

Postępowanie administracyjne dla realizacji inwestycji w zakresie terminalu

1. Istotnym elementem projektu ustawy jest katalog przepisów zawierających konkretne
ułatwienia i uproszczenia obowiązujących procedur, w szczególności administracyjnych.
23


Znaczna część przepisów upraszczających obecnie obowiązujące procedury dotyczy
procesu budowlanego, bowiem w tym zakresie uproszczenia te są najbardziej potrzebne,
aby wybudować infrastrukturę w zakresie terminalu.
2. Znajdując uzasadnienie w przyjęciu nadzwyczajnych regulacji prawych w odniesieniu do
inwestycji w zakresie terminalu, projekt ustawy powiela ułatwienia przyjęte w przepisach
dotychczas obowiązujących ustaw, m.in. ustawy o autostradach płatnych oraz o
Krajowym Funduszu Drogowym oraz specustawy drogowej. Art. 34 ust. 1 projektu nadaje
natychmiastową wykonalność decyzjom administracyjnym wydawanym w związku z
realizacją inwestycji w zakresie terminalu. Istotą natychmiastowej wykonalności decyzji
administracyjnych jest to, że decyzja staje się od razu wykonalna i jednocześnie stanowi
tytuł egzekucyjny, a wniesienie odwołania od takiej decyzji w terminie przez jakikolwiek
podmiot trzeci nie wstrzymuje wykonywania tej decyzji przez podmiot, który ją uzyskał,
przystępujący na tej podstawie do realizacji poszczególnych etapów przedsięwzięć.
3. Wprowadzono kwalifikowane wymagania dotyczące odwołań od decyzji, obejmujące
konieczność przedstawienia zarzutów przeciw decyzji, określania istoty i zakresu żądania
będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywania dowodów uzasadniających to
żądanie (art. 34 ust. 3 projektu).
4. Ponadto projekt ustawy zakłada, że w przypadku wniesienia odwołania od decyzji, organ
administracji rozpatrzy takie odwołanie w terminie 14 dni (art. 34 ust. 4). Analogicznie
skrócono termin rozpatrywania skarg przez sąd administracyjny (art. 35 ust. 1 pkt 2
projektu) oraz termin rozpatrzenia skargi kasacyjnej (art. 35 ust. 2 projektu).
5. Nie mniej ważną regulacją zaproponowaną w projekcie jest art. 36 ust. 1, zgodnie
z którym nie będzie można stwierdzić nieważności ostatecznej decyzji o ustaleniu
lokalizacji inwestycji w zakresie terminalu wydanej na wniosek właściwego podmiotu,
jeżeli wniosek o stwierdzenie nieważności tej decyzji zostanie złożony po upływie 14 dni
od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna, a inwestor rozpoczął budowę obiektu
budowlanego. Regulację tę analogicznie stosuje się do decyzji o pozwoleniu na budowę.
Zasadniczym założeniem leżącym u podstaw niniejszego rozwiązania jest jak najszersze
zabezpieczenie inwestycji budowlanych związanych z budową terminalu, przed
zagrożeniem wstrzymania ich realizacji, co mogłoby spowodować istotne utrudnienia w
realizacji zobowiązań Rządu w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego
państwa.


24


Inwestycje towarzyszące

1. Projekt przewiduje (art. 38) również szereg inwestycji towarzyszących, realizowanych
przez następujące podmioty:
1) Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo spółka akcyjna z siedzibą w Warszawie:
a) rozbudowa podziemnego magazynu gazu Wierzchowice, w tym w szczególności:
− budowa naziemnej infrastruktury technicznej,
− wykonanie odwiertów magazynowych,
− budowa gazociągów łączących obiekty instalacji magazynowej;
b) rozbudowa kawernowego podziemnego magazynu gazu Mogilno, w tym w
szczególności:
− rozbudowa instalacji ługowniczej,
− budowa komór magazynowych,
− rozbudowa naziemnej infrastruktury technicznej,
− budowa gazociągów łączących obiekty instalacji magazynowej;
c)
budowa kawernowego podziemnego magazynu gazu Kosakowo oraz
kawernowego podziemnego magazynu gazu Goleniów, w tym w szczególności:
− instalacji ługowniczej,
− rurociągów i instalacji zrzutu solanki,
− komór magazynowych,
− naziemnej infrastruktury technicznej,
− gazociągów łączących obiekty instalacji magazynowej.
2) Operatora Gazociągów Przesyłowych Gaz-System S.A. z siedzibą w Warszawie:
a)
budowa gazociągów i instalacji przyłączeniowych dla podziemnych magazynów
gazu wskazanych w pkt 1 powyżej,
b) budowa gazociągu Szczecin – Gdańsk wraz z infrastrukturą niezbędną do jego
obsługi na terenie województw zachodniopomorskiego i pomorskiego,
c) budowa gazociągu Szczecin – Lwówek wraz z infrastrukturą niezbędną do jego
obsługi na terenie województw zachodniopomorskiego, lubuskiego i
wielkopolskiego,
d) budowa gazociągu Lwówek – Odolanów wraz z infrastrukturą niezbędną do jego
obsługi na terenie województwa wielkopolskiego,
25