-
61. Data: 2007-08-16 21:38:51
Temat: Re: Sprzedaż komputerów osobistych w Polsce
Od: Johnson <j...@n...pl>
Piotr Dembiński pisze:
>
> Ja tego artykułu właśnie nie rozumiem.
A czego nie rozumiesz?
Dobra, niue bedę się wysilał :)
1. Artykuł 269b KK jest przepisem nowym. Został on wprowadzony do KK
ustawą z 18.3.2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks
postępowania karnego oraz ustawy - Kodeks wykroczeń (Dz.U. Nr 69, poz.
626). Celem uchwalenia tej ustawy było m.in. dostosowanie prawa
polskiego do Konwencji Rady Europy o cyberprzestępczości. Artykuł 269b
jest więc jednym z przepisów dostosowawczych.
2. Artykuł 269b KK ma związek z art. 6 Konwencji o cyberprzestępczości,
w którym to przepisie określono przestępstwo zwane w konwencji
niewłaściwym użyciem urządzeń. Artykuł 6 Konwencji stanowi:
,,1. Każda Strona podejmie takie środki prawne i inne, jakie okażą się
niezbędne dla uznania za przestępstwo w jej prawie wewnętrznym,
umyślnych i bezprawnych:
a. produkcji, sprzedaży, pozyskiwania z zamiarem wykorzystania,
importowania, dystrybucji lub innego udostępniania:
i. urządzenia, w tym także programu komputerowego, przeznaczonego lub
przystosowanego przede wszystkim dla celów popełnienia któregokolwiek z
przestępstw określonych zgodnie z artykułami 2-5;
ii. hasła komputerowego, kodu dostępu lub podobnych danych, dzięki
którym całość lub część systemu informatycznego jest dostępna z zamiarem
wykorzystania dla celów popełnienia któregokolwiek z przestępstw
określonych zgodnie z artykułami 2-5 oraz
b. posiadania jednostki wymienionej powyżej w punktach a.i. lub ii. z
zamiarem wykorzystania w celu popełnienia któregokolwiek z przestępstw
określonych zgodnie z artykułami 2-5. Strona może w swoim prawie
wprowadzić wymóg, że odpowiedzialność karna dotyczy posiadania większej
ilości takich jednostek.
2. Niniejszego artykułu nie należy interpretować jako mającego na celu
pociągnięcia do odpowiedzialności karnej w przypadku, kiedy produkcja,
sprzedaż, pozyskiwanie z zamiarem wykorzystania, importowanie,
dystrybucja lub inne udostępnianie lub posiadanie, o którym mowa w
ustępie 1 niniejszego artykułu, nie jest dokonywane w celu popełnienia
przestępstwa określonego zgodnie z artykułami 2-5 niniejszej Konwencji,
jak w przypadku dozwolonego testowania lub ochrony systemu informatycznego.
3. Każda Strona może zastrzec sobie prawo do nie stosowania ustępu 1
niniejszego artykułu, pod warunkiem, że zastrzeżenie to nie dotyczy
sprzedaży, dystrybucji lub innego udostępniania jednostek wymienionych w
ustępie 1.a.ii''.
Treść art. 6 Konwencji oparta na oficjalnym polskim tłumaczeniu,
dołączonym do Druku sejmowego Nr 2031 Sejmu RP IV Kadencji.
3. Redakcję art. 269b KK krytykuje A. Adamski (Cyberprzestępczość..., SP
2005, Nr 4, s. 61).
4. Jak podkreśla K. Gienas, art. 269b KK (jak i jego konwencyjny
pierwowzór) kryminalizuje faktyczne stadium przygotowania do popełnienia
szeregu przestępstw, które są związane z funkcjonowaniem Internetu (zob.
K. Gienas, Uwagi do przestępstwa..., Prok. 2005, Nr 1, s. 75). Chodzi w
tym przepisie o przeciwdziałanie wykorzystywaniu tzw. narzędzi
hackerskich w celach sprzecznych z prawem (tamże i podana tam literatura).
II. Przedmiot ochrony
5 1. Bezpośrednim (indywidualnym) przedmiotem ochrony jest poufność,
integralność i dostępność danych informatycznych i systemów, a zarazem
bezpieczeństwo informacji przetwarzanych elektronicznie. Przedmiot
ochrony krzyżuje się tu także z przedmiotami ochrony właściwymi dla
przestępstw wymienionych w art. 269b KK, to jest dla przestępstw z art.
165 § 1 pkt 4, z art. 267 § 2, z art. 268a § 1 KK albo § 2 w zw. z § 1,
z art. 269 § 2 lub z art. 269a KK, w zależności od konkretnej sytuacji
oraz właściwymi dla innych przestępstw przeciwko ochronie informacji
przechowywanych w systemie komputerowym lub sieci teleinformatycznej.
III. Strona przedmiotowa
6 1. Działanie sprawcy określone w art. 269b § 1 KK może przybierać
różne postacie. W przepisie bowiem wymieniono kompleks zachowań się
sprawcy dotyczący:
a) po pierwsze - urządzeń lub programów komputerowych przystosowanych
do popełnienia określonych w tym przepisie przestępstw;
b) po drugie - haseł komputerowych, kodów dostępu lub innych danych
umożliwiających dostęp do informacji przechowywanych w systemie
komputerowym lub sieci teleinformatycznej.
Przedmiotem czynności wykonawczej w art. 269 § 1 KK są zatem urządzenia
lub programy komputerowe przystosowane do popełniania przestępstw
wymienionych w tym przepisie oraz hasła komputerowe, kody dostępu lub
inne dane umożliwiające dostęp do informacji przechowywanych w systemie
komputerowym lub sieci teleinformatycznej.
Na trudności interpretacyjne nasuwające się w związku z użytym w KK
terminem ,,przystosowane" zwraca uwagę K. Gienas (Hak na hackera...). Zob
też K. Gienas, Uwagi do przestępstwa..., s. 74 i nast.
Ad a) Co się tyczy urządzeń lub programów komputerowych przystosowanych
do popełniania wymienionych w tym przepisie przestępstw, penalizowane są
następujące sposoby działania sprawcy:
- wytwarzanie takich urządzeń lub programów,
- pozyskiwanie takich urządzeń lub programów,
- zbywanie takich urządzeń lub programów,
- udostępnianie innym osobom takich urządzeń lub programów.
We wszystkich wymienionych wypadkach chodzi wyłącznie o urządzenia lub
programy komputerowe przystosowane do popełnienia jednego z
następujących przestępstw (lub kilku takich przestępstw):
- z art. 165 § 1 pkt 4 KK, to jest przestępstwa sprowadzenia
niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia wielu osób albo dla mienia w
wielkich rozmiarach poprzez zakłócenie, uniemożliwienie lub wpłynięcie w
inny sposób na automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie
danych informatycznych;
- z art. 267 § 2 KK, to jest przestępstwa polegającego na założeniu lub
posłużeniu się urządzeniem podsłuchowym, wizualnym albo innym
urządzeniem specjalnym w celu uzyskania informacji, do której sprawca
nie jest uprawniony;
- z art. 268a § 1 albo § 2 w zw. z § 1, to jest przestępstwa
polegającego na niszczeniu, uszkadzaniu, usuwaniu, zmienianiu lub
utrudnianiu dostępu do danych informatycznych przez sprawcę nie będącego
do tego uprawnionym albo na zakłócaniu w istotnym stopniu lub
uniemożliwianiu automatycznego przetwarzania, gromadzenia lub
przekazywania takich danych przez sprawcę nie będącego do tego
uprawnionym. Postacią kwalifikowaną przy tym jest sytuacja, gdy sprawca
dopuszczający się wskazanych czynów (jednego ze wskazanych czynów)
wyrządza znaczną szkodę majątkową;
- z art. 269 § 2 KK, to jest przestępstwa polegającego na niszczeniu,
uszkadzaniu, usuwaniu lub zmienianiu danych informatycznych o
szczególnym znaczeniu dla obronności kraju, bezpieczeństwa w
komunikacji, funkcjonowania administracji rządowej, innego organu
państwowego lub instytucji państwowej albo samorządu terytorialnego albo
na zakłócaniu lub uniemożliwianiu automatycznego przetwarzania,
gromadzenia lub przekazywania takich danych, jeśli sprawca (w każdej z
wymienionych sytuacji) dopuszcza się takich czynów (jednego z takich
czynów) niszcząc albo wymieniając nośnik informacji lub niszcząc albo
uszkadzając urządzenie służące do automatycznego przetwarzania,
gromadzenia lub przekazywania danych informatycznych;
- z art. 269a KK, to jest przestępstwa polegającego na zakłóceniu w
istotnym stopniu pracy systemu komputerowego lub sieci
teleinformatycznej poprzez transmisję, zniszczenie, usunięcie,
uszkodzenie lub zmianę danych informatycznych przez sprawcę, który nie
jest do tego uprawniony.
Ad b) Co się tyczy sytuacji, gdy przedmiotem czynności wykonawczej są
hasła komputerowe, kody dostępu lub inne dane umożliwiające dostęp do
informacji przechowywanych w systemie komputerowym lub sieci
teleinformatycznej, sposób działania sprawcy też może być różny,
niemniej oczywiście jedynie taki jaki jest wskazany w przepisie. Zatem,
penalizacją objęte jest:
- wytwarzanie owych haseł, kodów dostępu, lub innych danych, o których
była mowa;
- pozyskiwanie ich;
- zbywanie ich;
- lub udostępnianie ich innym osobom.
Jak wynika z uzasadnienia projektodawców ustawy z 18.3.2004 r., w art.
269b KK, mówiąc o hasłach komputerowych, kodach dostępu, zrezygnowano tu
ze wskazania przestępstw, których popełnieniu mogłyby służyć, ze względu
na fakt, "że hasła komputerowe i kody dostępu mają praktycznie tylko
jedno zastosowanie (tj. uzyskanie dostępu do systemu komputerowego)". W
uzasadnieniu czytamy także: "Kody i hasła komputerowe dostępu służą
bowiem jedynie ochronie informacji zawartych w systemie komputerowym i
nieuprawniony obrót nimi należy uznać za społecznie szkodliwy w stopniu
uzasadniającym penalizację" (Uzasadnienie projektu, s. 33, Druk sejmowy
Nr 2031 Sejmu RP IV Kadencji).
7 2. Przestępstwo z art. 269b KK wydaje się być przestępstwem
materialnym, to jest znamiennym skutkiem. Nie chodzi tu jednak o skutek
w postaci popełnienia jednego (lub kilku) z przestępstw wymienionych w
art. 269b § 1 KK lecz o skutek w postaci wytworzenia, pozyskania, zbycia
lub udostępnienia innym osobom urządzeń lub programów komputerowych,
przystosowanych do popełniła przestępstwa wymienionego w art. 269b § 1
KK, a także haseł komputerowych, kodów dostępu lub innych danych
umożliwiających dostęp do informacji przechowywanych w systemie
komputerowym lub sieci teleinformatycznej. Zatem, do zastosowania art.
269b KK nie jest potrzebne by osoba, której np. udostępniono wymienione
elementy popełniła jedno (lub kilka) z przestępstw wskazanych w art.
269b § 1 KK. Nie jest też potrzebne by sam sprawca popełnił takie
przestępstwo, jeśli np. wytwarza lub pozyskuje owe elementy dla siebie,
co - moim zdaniem - jest także objęte zakresem art. 269b § 1 KK.
8 3. Wydaje się, że czyn z art. 269b § 1 KK jest przestępstwem głównie z
działania, choć udostępnianie innym osobom elementów wymienionych w tym
przepisie może być dokonane przez zaniechanie, pod warunkiem, że zajdą
okoliczności wskazane w art. 2 KK. Przykładowo, osoba, na której ciąży
szczególny obowiązek nadzoru nad kodami dostępu do informacji
przechowywanych w systemie komputerowym lub w sieci teleinformatycznej,
nie dopełnia obowiązku chronienia ich przed udostępnianiem (jeśli
udostępnienie nastąpi). Jak pisze K. Gienas, udostępnianie kodów
źródłowych "narzędzi hackerskich" nie jest dokonaniem czynu z art. 269b
KK (zob. K. Gienas, Uwagi do przestępstwa..., s. 79).
9 4. Przedmiotem czynności wykonawczej są urządzenia lub programy
komputerowe przystosowane do popełnienia przestępstwa wymienionego w tym
przepisie oraz hasła komputerowe, kody dostępu lub inne dane
umożliwiające dostęp do informacji przechowywanych w systemie
komputerowym lub sieci teleinformatycznej.
Jak wskazuje K. Gienas (Hak na hackera...) art. 269b KK pozwala ścigać
operatorów witryn internetowych udostępniających narzędzia
programistyczne służące do powodowania przeciążeń systemów
komputerowych, osoby umieszczające tylko odnośniki (linki) do zasobów
zawierających takie oprogramowanie, jak również osoby tworzące i
rozpowszechniające wirusy komputerowe.
10 5. W przepisie art. 269b § 1 KK użyto w kilku przypadkach liczby
mnogiej. Jest tam bowiem mowa o urządzeniach lub programach
komputerowych, hasłach komputerowych, kodach dostępu lub innych danych
oraz o innych osobach. Wyjaśnić przeto trzeba, że mimo użycia liczby
mnogiej, penalizacji z tego artykułu podlega także np. wytworzenie,
pozyskanie, zbycie lub udostępnienie innym osobom jednego urządzenia lub
jednego programu komputerowego przystosowanego do popełnienia któregoś
ze wskazanych w przepisie przestępstw. Penalizacji podlega również np.
udostępnienie innym osobom (wystarczy też udostępnienie jednej innej
osobie) tylko jednego kodu dostępu. Co się tyczy informacji
przechowywanych w systemie komputerowym lub sieci teleinformatycznej, w
stosunku do których ustawodawca także użył liczby mnogiej, wystarczy, że
chodzić będzie o jedną taką informację. Por. np. uchw. SN z 21.11.2001
r. (I KZP 26/01, OSNKW 2002, Nr 1-2, poz. 4), w której sąd wskazał, że:
"Samo tylko użycie w treści normy prawnej liczby mnogiej dla określenia
przedmiotu bezpośredniej ochrony, przedmiotu czynności sprawczej lub
środka służącego do popełnienia przestępstwa nie oznacza, że ustawodawca
używa jej w znaczeniu zwrotu "co najmniej dwa", a więc w celu
ograniczenia podstawy odpowiedzialności [...]".
Zdaniem P. Kozłowskiej-Kalisz, zbycie czy udostępnienie na przykład
programu komputerowego tylko jednej osobie nie wystarczy do dokonywania
tego przestępstwa (Kodeks karny. Praktyczny komentarz, pod red. M.
Mozgawy, Kraków 2006, s. 519).
11 6. Co się tyczy pojęcia systemu komputerowego lub sieci
teleinformatycznej zob. wyżej, uw. do art. 269a KK. Zob. też
terminologia używana w ustawie z 16.7.2004 r. - Prawo telekomunikacyjne
(Dz.U. Nr 171, poz. 1800 ze zm.), w której to ustawie sięgnięto aż do
ośmiu dyrektyw Wspólnot Europejskich.
Zob. też terminologię używaną w ustawie z 17.2.2005 r. o informatyzacji
działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz.U. Nr 64,
poz. 565 ze zm.).
IV. Podmiot
12 1. Czyn z art. 269b § 1 KK jest przestępstwem powszechnym
(ogólnosprawczym). Może on być zatem popełniony przez każdą osobę zdolną
odpowiadać karnie.
13 2. Niemniej zdać sobie sprawę trzeba z tego, że aby popełnić omawiane
przestępstwo samodzielnie potrzebne są umiejętności techniczne. Nie
każdy bowiem potrafi wytworzyć, pozyskać, zbyć lub udostępnić innym
osobom urządzenia lub programy komputerowe przystosowane do popełnienia
przestępstwa wymienionego w tym przepisie. Sytuacja jeszcze bardziej się
komplikuje gdy chodzi o hasła komputerowe, kody dostępu (żeby np. je
komuś udostępnić, trzeba nimi dysponować) lub inne dane umożliwiające
dostęp do informacji przechowywanych w systemie komputerowym lub sieci
teleinformatycznej. Można zatem uznać, że w tym sensie omawiany czyn
jest tzw. przestępstwem własnoręcznym (indywidualnym co do czynu), które
to przestępstwa są w zasadzie przestępstwami powszechnymi.
14 3. Czyn z art. 269b § 1 KK nie jest objęty ustawą z 28.10.2002 r. o
odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą
kary (zob. art. 16 ust. 1 pkt 4 OdpZbiorU).
V. Strona podmiotowa
15 1. Przestępstwo z art. 269b § 1 KK jest przestępstwem umyślnym.
16 2. Realizacja części znamion czynu zabronionego wymaga zamiaru
bezpośredniego. Inaczej K. Gienas, Uwagi do przestępstwa..., s. 81-82.
Tak więc trudno sobie wyobrazić wytwarzanie, pozyskiwanie lub zbywanie
bez zamiaru bezpośredniego sprawcy. Niemniej udostępnić innym osobom
można już także z zamiarem ewentualnym. Co się tyczy wymogu by
urządzenia lub programy komputerowe były przystosowane do popełnienia
przestępstwa wymienionego w art. 269b § 1 KK - co do tej okoliczności
wystarczy zamiar ewentualny. Natomiast chyba nie wystarczy zamiar
ewentualny w odniesieniu do wymogu by hasła komputerowe, kody dostępu
lub inne dane umożliwiały dostęp do informacji przechowywanych w
systemie komputerowym lub sieci teleinformatycznej. Zob. też W. Wróbel,
Kodeks karny 2006, s. 1313.
VI. Odmiany typu czynu zabronionego
17 1. Choć w art. 269b § 1 KK wymieniono różne sposoby działania
sprawcy, przestępstwo to ujęto w KK tylko w jednej postaci -
zasadniczej. Ustawodawca nie przewidział ani postaci kwalifikowanej typu
czynu zabronionego, ani postaci uprzywilejowanej.
VII. Zbieg przepisów i zbieg przestępstw
18 1. Zwrócić trzeba uwagę zwłaszcza na możliwości kumulatywnego zbiegu
art. 269b KK z różnymi przepisami dotyczącymi przestępstw gospodarczych
(nielegalne wytwarzanie), przepisami zawartymi w ustawie z 4.2.1994 r. o
prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz.
631 ze zm.) lub w ustawie z 30.6.2000 r. o własności przemysłowej (t.j.
Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm.) w zależności od konkretnej
sytuacji.
19 2. Mniej natomiast prawdopodobny jest kumulatywny zbieg art. 269b KK
z wymienionymi w tym artykule przepisami KK, choć nie można go
wykluczyć, zależnie od konkretnej sytuacji.
VIII. Okoliczności wyłączające odpowiedzialność karną
20 1. W części szczegółowej nie przewidziano specjalnych okoliczności
wyłączających odpowiedzialność karną. Wyłączenie odpowiedzialności
nastąpić przeto może tylko na zasadach ogólnych. Szczególne zastosowanie
mieć tu może pozakodeksowa okoliczność - działanie w ramach prawa i
obowiązku. Niewątpliwie bowiem uprawnienie do działań przewidzianych w
omawianym przepisie wyłączy bezprawność czynu, a więc również
odpowiedzialność karną. Przykładowo, działania osoby uprawnionej do
testowania systemu informatycznego, podjęte w celu testowania.
IX. Zagrożenie karą i środkami karnymi
21 1. Przestępstwo z art. 269b § 1 KK jest zagrożone karą pozbawienia
wolności do lat trzech.
22 2. Zagrożenie karne dopuszcza warunkowe umorzenie postępowania na
zasadzie art. 66 § 2 KK.
23 3. Środki karne stosowane być mogą na zasadach przewidzianych w
części ogólnej KK. Ponadto w art. 269b § 2 KK przewidziano w razie
skazania za przestępstwo określone w art. 269b § 1 KK obligatoryjne
orzeczenie przepadku określonych w nim przedmiotów. Fakultatywnie zaś
można orzec ich przepadek, jeżeli nie stanowiły własności sprawcy (art.
269b § 2 KK).
X. Zagadnienia procesowe
24 1. Przestępstwo z art. 269b § 1 KK jest przestępstwem
publicznoskargowym. Jest przeto ścigane z oskarżenia publicznego, z urzędu.
25 2. Ustawą z 18.3.2004 r., wprowadzono do KPK zmiany istotne w wypadku
tzw. cyberprzestępstw. Zob. uwagi w Zagadnieniach procesowych do art.
269a KK.
Kunicka-Michalska
--
@2007 Johnson
http://johnsonpl.blogspot.com/
http://notki.com.pl/johnson
"Wszystko należy upraszczać jak tylko można, ale nie bardziej"
-
62. Data: 2007-08-16 21:39:28
Temat: Re: Sprzedaż komputerów osobistych w Polsce
Od: Johnson <j...@n...pl>
Piotr DembiĹ?ski pisze:
>
> Ja tego artykuĹ?u wĹ?aĹ?nie nie rozumiem.
A czego nie rozumiesz?
Dobra, niue bedÄ? siÄ? wysilaĹ? :)
1. ArtykuĹ? 269b KK jest przepisem nowym. ZostaĹ? on wprowadzony do KK
ustawÄ? z 18.3.2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks
postÄ?powania karnego oraz ustawy - Kodeks wykroczeĹ? (Dz.U. Nr 69, poz.
626). Celem uchwalenia tej ustawy byĹ?o m.in. dostosowanie prawa
polskiego do Konwencji Rady Europy o cyberprzestÄ?pczoĹ?ci. ArtykuĹ? 269b
jest wiÄ?c jednym z przepisĂłw dostosowawczych.
2. ArtykuĹ? 269b KK ma zwiÄ?zek z art. 6 Konwencji o cyberprzestÄ?pczoĹ?ci,
w ktĂłrym to przepisie okreĹ?lono przestÄ?pstwo zwane w konwencji
niewĹ?aĹ?ciwym uĹźyciem urzÄ?dzeĹ?. ArtykuĹ? 6 Konwencji stanowi:
,,1. KaĹźda Strona podejmie takie Ĺ?rodki prawne i inne, jakie okaĹźÄ?
siÄ?
niezbÄ?dne dla uznania za przestÄ?pstwo w jej prawie wewnÄ?trznym,
umyĹ?lnych i bezprawnych:
a. produkcji, sprzedaĹźy, pozyskiwania z zamiarem wykorzystania,
importowania, dystrybucji lub innego udostÄ?pniania:
i. urzÄ?dzenia, w tym takĹźe programu komputerowego, przeznaczonego lub
przystosowanego przede wszystkim dla celĂłw popeĹ?nienia ktĂłregokolwiek z
przestÄ?pstw okreĹ?lonych zgodnie z artykuĹ?ami 2-5;
ii. hasĹ?a komputerowego, kodu dostÄ?pu lub podobnych danych, dziÄ?ki
ktĂłrym caĹ?oĹ?Ä? lub czÄ?Ĺ?Ä? systemu informatycznego jest dostÄ?pna z
zamiarem
wykorzystania dla celĂłw popeĹ?nienia ktĂłregokolwiek z przestÄ?pstw
okreĹ?lonych zgodnie z artykuĹ?ami 2-5 oraz
b. posiadania jednostki wymienionej powyĹźej w punktach a.i. lub ii. z
zamiarem wykorzystania w celu popeĹ?nienia ktĂłregokolwiek z przestÄ?pstw
okreĹ?lonych zgodnie z artykuĹ?ami 2-5. Strona moĹźe w swoim prawie
wprowadziÄ? wymĂłg, Ĺźe odpowiedzialnoĹ?Ä? karna dotyczy posiadania
wiÄ?kszej
iloĹ?ci takich jednostek.
2. Niniejszego artykuĹ?u nie naleĹźy interpretowaÄ? jako majÄ?cego na celu
pociÄ?gniÄ?cia do odpowiedzialnoĹ?ci karnej w przypadku, kiedy produkcja,
sprzedaĹź, pozyskiwanie z zamiarem wykorzystania, importowanie,
dystrybucja lub inne udostÄ?pnianie lub posiadanie, o ktĂłrym mowa w
ustÄ?pie 1 niniejszego artykuĹ?u, nie jest dokonywane w celu popeĹ?nienia
przestÄ?pstwa okreĹ?lonego zgodnie z artykuĹ?ami 2-5 niniejszej Konwencji,
jak w przypadku dozwolonego testowania lub ochrony systemu informatycznego.
3. KaĹźda Strona moĹźe zastrzec sobie prawo do nie stosowania ustÄ?pu 1
niniejszego artykuĹ?u, pod warunkiem, Ĺźe zastrzeĹźenie to nie dotyczy
sprzedaĹźy, dystrybucji lub innego udostÄ?pniania jednostek wymienionych w
ustÄ?pie 1.a.ii''.
TreĹ?Ä? art. 6 Konwencji oparta na oficjalnym polskim tĹ?umaczeniu,
doĹ?Ä?czonym do Druku sejmowego Nr 2031 Sejmu RP IV Kadencji.
3. RedakcjÄ? art. 269b KK krytykuje A. Adamski
(CyberprzestÄ?pczoĹ?Ä?..., SP
2005, Nr 4, s. 61).
4. Jak podkreĹ?la K. Gienas, art. 269b KK (jak i jego konwencyjny
pierwowzĂłr) kryminalizuje faktyczne stadium przygotowania do popeĹ?nienia
szeregu przestÄ?pstw, ktĂłre sÄ? zwiÄ?zane z funkcjonowaniem Internetu
(zob.
K. Gienas, Uwagi do przestÄ?pstwa..., Prok. 2005, Nr 1, s. 75). Chodzi w
tym przepisie o przeciwdziaĹ?anie wykorzystywaniu tzw. narzÄ?dzi
hackerskich w celach sprzecznych z prawem (tamĹźe i podana tam literatura).
II. Przedmiot ochrony
5 1. BezpoĹ?rednim (indywidualnym) przedmiotem ochrony jest poufnoĹ?Ä?,
integralnoĹ?Ä? i dostÄ?pnoĹ?Ä? danych informatycznych i systemĂłw, a
zarazem
bezpieczeĹ?stwo informacji przetwarzanych elektronicznie. Przedmiot
ochrony krzyĹźuje siÄ? tu takĹźe z przedmiotami ochrony wĹ?aĹ?ciwymi dla
przestÄ?pstw wymienionych w art. 269b KK, to jest dla przestÄ?pstw z art.
165 § 1 pkt 4, z art. 267 § 2, z art. 268a § 1 KK albo § 2 w zw. z
§ 1,
z art. 269 § 2 lub z art. 269a KK, w zaleĹźnoĹ?ci od konkretnej sytuacji
oraz wĹ?aĹ?ciwymi dla innych przestÄ?pstw przeciwko ochronie informacji
przechowywanych w systemie komputerowym lub sieci teleinformatycznej.
III. Strona przedmiotowa
6 1. DziaĹ?anie sprawcy okreĹ?lone w art. 269b § 1 KK moĹźe przybieraÄ?
róşne postacie. W przepisie bowiem wymieniono kompleks zachowaĹ? siÄ?
sprawcy dotyczÄ?cy:
a) po pierwsze - urzÄ?dzeĹ? lub programĂłw komputerowych przystosowanych
do popeĹ?nienia okreĹ?lonych w tym przepisie przestÄ?pstw;
b) po drugie - haseĹ? komputerowych, kodĂłw dostÄ?pu lub innych danych
umoĹźliwiajÄ?cych dostÄ?p do informacji przechowywanych w systemie
komputerowym lub sieci teleinformatycznej.
Przedmiotem czynnoĹ?ci wykonawczej w art. 269 § 1 KK sÄ? zatem
urzÄ?dzenia
lub programy komputerowe przystosowane do popeĹ?niania przestÄ?pstw
wymienionych w tym przepisie oraz hasĹ?a komputerowe, kody dostÄ?pu lub
inne dane umoĹźliwiajÄ?ce dostÄ?p do informacji przechowywanych w systemie
komputerowym lub sieci teleinformatycznej.
Na trudnoĹ?ci interpretacyjne nasuwajÄ?ce siÄ? w zwiÄ?zku z uĹźytym w KK
terminem â??przystosowaneâ?? zwraca uwagÄ? K. Gienas (Hak na
hackera...). Zob
teĹź K. Gienas, Uwagi do przestÄ?pstwa..., s. 74 i nast.
Ad a) Co siÄ? tyczy urzÄ?dzeĹ? lub programĂłw komputerowych
przystosowanych
do popeĹ?niania wymienionych w tym przepisie przestÄ?pstw, penalizowane sÄ?
nastÄ?pujÄ?ce sposoby dziaĹ?ania sprawcy:
- wytwarzanie takich urzÄ?dzeĹ? lub programĂłw,
- pozyskiwanie takich urzÄ?dzeĹ? lub programĂłw,
- zbywanie takich urzÄ?dzeĹ? lub programĂłw,
- udostÄ?pnianie innym osobom takich urzÄ?dzeĹ? lub programĂłw.
We wszystkich wymienionych wypadkach chodzi wyĹ?Ä?cznie o urzÄ?dzenia lub
programy komputerowe przystosowane do popeĹ?nienia jednego z
nastÄ?pujÄ?cych przestÄ?pstw (lub kilku takich przestÄ?pstw):
- z art. 165 § 1 pkt 4 KK, to jest przestÄ?pstwa sprowadzenia
niebezpieczeĹ?stwa dla Ĺźycia lub zdrowia wielu osĂłb albo dla mienia w
wielkich rozmiarach poprzez zakĹ?Ăłcenie, uniemoĹźliwienie lub
wpĹ?yniÄ?cie w
inny sposĂłb na automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie
danych informatycznych;
- z art. 267 § 2 KK, to jest przestÄ?pstwa polegajÄ?cego na
zaĹ?oĹźeniu lub
posĹ?uĹźeniu siÄ? urzÄ?dzeniem podsĹ?uchowym, wizualnym albo innym
urzÄ?dzeniem specjalnym w celu uzyskania informacji, do ktĂłrej sprawca
nie jest uprawniony;
- z art. 268a § 1 albo § 2 w zw. z § 1, to jest przestÄ?pstwa
polegajÄ?cego na niszczeniu, uszkadzaniu, usuwaniu, zmienianiu lub
utrudnianiu dostÄ?pu do danych informatycznych przez sprawcÄ? nie
bÄ?dÄ?cego
do tego uprawnionym albo na zakĹ?Ăłcaniu w istotnym stopniu lub
uniemoĹźliwianiu automatycznego przetwarzania, gromadzenia lub
przekazywania takich danych przez sprawcÄ? nie bÄ?dÄ?cego do tego
uprawnionym. PostaciÄ? kwalifikowanÄ? przy tym jest sytuacja, gdy sprawca
dopuszczajÄ?cy siÄ? wskazanych czynĂłw (jednego ze wskazanych czynĂłw)
wyrzÄ?dza znacznÄ? szkodÄ? majÄ?tkowÄ?;
- z art. 269 § 2 KK, to jest przestÄ?pstwa polegajÄ?cego na niszczeniu,
uszkadzaniu, usuwaniu lub zmienianiu danych informatycznych o
szczegĂłlnym znaczeniu dla obronnoĹ?ci kraju, bezpieczeĹ?stwa w
komunikacji, funkcjonowania administracji rzÄ?dowej, innego organu
paĹ?stwowego lub instytucji paĹ?stwowej albo samorzÄ?du terytorialnego albo
na zakĹ?Ăłcaniu lub uniemoĹźliwianiu automatycznego przetwarzania,
gromadzenia lub przekazywania takich danych, jeĹ?li sprawca (w kaĹźdej z
wymienionych sytuacji) dopuszcza siÄ? takich czynĂłw (jednego z takich
czynĂłw) niszczÄ?c albo wymieniajÄ?c noĹ?nik informacji lub niszczÄ?c albo
uszkadzajÄ?c urzÄ?dzenie sĹ?uĹźÄ?ce do automatycznego przetwarzania,
gromadzenia lub przekazywania danych informatycznych;
- z art. 269a KK, to jest przestÄ?pstwa polegajÄ?cego na zakĹ?Ăłceniu w
istotnym stopniu pracy systemu komputerowego lub sieci
teleinformatycznej poprzez transmisjÄ?, zniszczenie, usuniÄ?cie,
uszkodzenie lub zmianÄ? danych informatycznych przez sprawcÄ?, ktĂłry nie
jest do tego uprawniony.
Ad b) Co siÄ? tyczy sytuacji, gdy przedmiotem czynnoĹ?ci wykonawczej sÄ?
hasĹ?a komputerowe, kody dostÄ?pu lub inne dane umoĹźliwiajÄ?ce dostÄ?p do
informacji przechowywanych w systemie komputerowym lub sieci
teleinformatycznej, sposĂłb dziaĹ?ania sprawcy teĹź moĹźe byÄ? róşny,
niemniej oczywiĹ?cie jedynie taki jaki jest wskazany w przepisie. Zatem,
penalizacjÄ? objÄ?te jest:
- wytwarzanie owych haseĹ?, kodĂłw dostÄ?pu, lub innych danych, o ktĂłrych
byĹ?a mowa;
- pozyskiwanie ich;
- zbywanie ich;
- lub udostÄ?pnianie ich innym osobom.
Jak wynika z uzasadnienia projektodawcĂłw ustawy z 18.3.2004 r., w art.
269b KK, mĂłwiÄ?c o hasĹ?ach komputerowych, kodach dostÄ?pu,
zrezygnowano tu
ze wskazania przestÄ?pstw, ktĂłrych popeĹ?nieniu mogĹ?yby sĹ?uĹźyÄ?, ze
wzglÄ?du
na fakt, "Ĺźe hasĹ?a komputerowe i kody dostÄ?pu majÄ? praktycznie tylko
jedno zastosowanie (tj. uzyskanie dostÄ?pu do systemu komputerowego)". W
uzasadnieniu czytamy takĹźe: "Kody i hasĹ?a komputerowe dostÄ?pu sĹ?uĹźÄ?
bowiem jedynie ochronie informacji zawartych w systemie komputerowym i
nieuprawniony obrĂłt nimi naleĹźy uznaÄ? za spoĹ?ecznie szkodliwy w stopniu
uzasadniajÄ?cym penalizacjÄ?" (Uzasadnienie projektu, s. 33, Druk sejmowy
Nr 2031 Sejmu RP IV Kadencji).
7 2. PrzestÄ?pstwo z art. 269b KK wydaje siÄ? byÄ? przestÄ?pstwem
materialnym, to jest znamiennym skutkiem. Nie chodzi tu jednak o skutek
w postaci popeĹ?nienia jednego (lub kilku) z przestÄ?pstw wymienionych w
art. 269b § 1 KK lecz o skutek w postaci wytworzenia, pozyskania, zbycia
lub udostÄ?pnienia innym osobom urzÄ?dzeĹ? lub programĂłw komputerowych,
przystosowanych do popeĹ?niĹ?a przestÄ?pstwa wymienionego w art. 269b § 1
KK, a takĹźe haseĹ? komputerowych, kodĂłw dostÄ?pu lub innych danych
umoĹźliwiajÄ?cych dostÄ?p do informacji przechowywanych w systemie
komputerowym lub sieci teleinformatycznej. Zatem, do zastosowania art.
269b KK nie jest potrzebne by osoba, ktĂłrej np. udostÄ?pniono wymienione
elementy popeĹ?niĹ?a jedno (lub kilka) z przestÄ?pstw wskazanych w art.
269b § 1 KK. Nie jest teĹź potrzebne by sam sprawca popeĹ?niĹ? takie
przestÄ?pstwo, jeĹ?li np. wytwarza lub pozyskuje owe elementy dla siebie,
co - moim zdaniem - jest takĹźe objÄ?te zakresem art. 269b § 1 KK.
8 3. Wydaje siÄ?, Ĺźe czyn z art. 269b § 1 KK jest przestÄ?pstwem
gĹ?Ăłwnie z
dziaĹ?ania, choÄ? udostÄ?pnianie innym osobom elementĂłw wymienionych w tym
przepisie moĹźe byÄ? dokonane przez zaniechanie, pod warunkiem, Ĺźe zajdÄ?
okolicznoĹ?ci wskazane w art. 2 KK. PrzykĹ?adowo, osoba, na ktĂłrej ciÄ?Ĺźy
szczegĂłlny obowiÄ?zek nadzoru nad kodami dostÄ?pu do informacji
przechowywanych w systemie komputerowym lub w sieci teleinformatycznej,
nie dopeĹ?nia obowiÄ?zku chronienia ich przed udostÄ?pnianiem (jeĹ?li
udostÄ?pnienie nastÄ?pi). Jak pisze K. Gienas, udostÄ?pnianie kodĂłw
ĹşrĂłdĹ?owych "narzÄ?dzi hackerskich" nie jest dokonaniem czynu z art. 269b
KK (zob. K. Gienas, Uwagi do przestÄ?pstwa..., s. 79).
9 4. Przedmiotem czynnoĹ?ci wykonawczej sÄ? urzÄ?dzenia lub programy
komputerowe przystosowane do popeĹ?nienia przestÄ?pstwa wymienionego w tym
przepisie oraz hasĹ?a komputerowe, kody dostÄ?pu lub inne dane
umoĹźliwiajÄ?ce dostÄ?p do informacji przechowywanych w systemie
komputerowym lub sieci teleinformatycznej.
Jak wskazuje K. Gienas (Hak na hackera...) art. 269b KK pozwala Ĺ?cigaÄ?
operatorĂłw witryn internetowych udostÄ?pniajÄ?cych narzÄ?dzia
programistyczne sĹ?uĹźÄ?ce do powodowania przeciÄ?ĹźeĹ? systemĂłw
komputerowych, osoby umieszczajÄ?ce tylko odnoĹ?niki (linki) do zasobĂłw
zawierajÄ?cych takie oprogramowanie, jak rĂłwnieĹź osoby tworzÄ?ce i
rozpowszechniajÄ?ce wirusy komputerowe.
10 5. W przepisie art. 269b § 1 KK uşyto w kilku przypadkach liczby
mnogiej. Jest tam bowiem mowa o urzÄ?dzeniach lub programach
komputerowych, hasĹ?ach komputerowych, kodach dostÄ?pu lub innych danych
oraz o innych osobach. WyjaĹ?niÄ? przeto trzeba, Ĺźe mimo uĹźycia liczby
mnogiej, penalizacji z tego artykuĹ?u podlega takĹźe np. wytworzenie,
pozyskanie, zbycie lub udostÄ?pnienie innym osobom jednego urzÄ?dzenia lub
jednego programu komputerowego przystosowanego do popeĹ?nienia ktĂłregoĹ?
ze wskazanych w przepisie przestÄ?pstw. Penalizacji podlega rĂłwnieĹź np.
udostÄ?pnienie innym osobom (wystarczy teĹź udostÄ?pnienie jednej innej
osobie) tylko jednego kodu dostÄ?pu. Co siÄ? tyczy informacji
przechowywanych w systemie komputerowym lub sieci teleinformatycznej, w
stosunku do ktĂłrych ustawodawca takĹźe uĹźyĹ? liczby mnogiej,
wystarczy, Ĺźe
chodziÄ? bÄ?dzie o jednÄ? takÄ? informacjÄ?. Por. np. uchw. SN z 21.11.2001
r. (I KZP 26/01, OSNKW 2002, Nr 1-2, poz. 4), w ktĂłrej sÄ?d wskazaĹ?, Ĺźe:
"Samo tylko uĹźycie w treĹ?ci normy prawnej liczby mnogiej dla okreĹ?lenia
przedmiotu bezpoĹ?redniej ochrony, przedmiotu czynnoĹ?ci sprawczej lub
Ĺ?rodka sĹ?uĹźÄ?cego do popeĹ?nienia przestÄ?pstwa nie oznacza, Ĺźe
ustawodawca
uĹźywa jej w znaczeniu zwrotu "co najmniej dwa", a wiÄ?c w celu
ograniczenia podstawy odpowiedzialnoĹ?ci [...]".
Zdaniem P. KozĹ?owskiej-Kalisz, zbycie czy udostÄ?pnienie na przykĹ?ad
programu komputerowego tylko jednej osobie nie wystarczy do dokonywania
tego przestÄ?pstwa (Kodeks karny. Praktyczny komentarz, pod red. M.
Mozgawy, KrakĂłw 2006, s. 519).
11 6. Co siÄ? tyczy pojÄ?cia systemu komputerowego lub sieci
teleinformatycznej zob. wyĹźej, uw. do art. 269a KK. Zob. teĹź
terminologia uĹźywana w ustawie z 16.7.2004 r. - Prawo telekomunikacyjne
(Dz.U. Nr 171, poz. 1800 ze zm.), w ktĂłrej to ustawie siÄ?gniÄ?to aĹź do
oĹ?miu dyrektyw WspĂłlnot Europejskich.
Zob. teĹź terminologiÄ? uĹźywanÄ? w ustawie z 17.2.2005 r. o
informatyzacji
dziaĹ?alnoĹ?ci podmiotĂłw realizujÄ?cych zadania publiczne (Dz.U. Nr 64,
poz. 565 ze zm.).
IV. Podmiot
12 1. Czyn z art. 269b § 1 KK jest przestÄ?pstwem powszechnym
(ogĂłlnosprawczym). MoĹźe on byÄ? zatem popeĹ?niony przez kaĹźdÄ? osobÄ?
zdolnÄ?
odpowiadaÄ? karnie.
13 2. Niemniej zdaÄ? sobie sprawÄ? trzeba z tego, Ĺźe aby popeĹ?niÄ?
omawiane
przestÄ?pstwo samodzielnie potrzebne sÄ? umiejÄ?tnoĹ?ci techniczne. Nie
kaĹźdy bowiem potrafi wytworzyÄ?, pozyskaÄ?, zbyÄ? lub udostÄ?pniÄ? innym
osobom urzÄ?dzenia lub programy komputerowe przystosowane do popeĹ?nienia
przestÄ?pstwa wymienionego w tym przepisie. Sytuacja jeszcze bardziej siÄ?
komplikuje gdy chodzi o hasĹ?a komputerowe, kody dostÄ?pu (Ĺźeby np. je
komuĹ? udostÄ?pniÄ?, trzeba nimi dysponowaÄ?) lub inne dane umoĹźliwiajÄ?ce
dostÄ?p do informacji przechowywanych w systemie komputerowym lub sieci
teleinformatycznej. MoĹźna zatem uznaÄ?, Ĺźe w tym sensie omawiany czyn
jest tzw. przestÄ?pstwem wĹ?asnorÄ?cznym (indywidualnym co do czynu),
ktĂłre
to przestÄ?pstwa sÄ? w zasadzie przestÄ?pstwami powszechnymi.
14 3. Czyn z art. 269b § 1 KK nie jest objÄ?ty ustawÄ? z 28.10.2002 r. o
odpowiedzialnoĹ?ci podmiotĂłw zbiorowych za czyny zabronione pod groĹşbÄ?
kary (zob. art. 16 ust. 1 pkt 4 OdpZbiorU).
V. Strona podmiotowa
15 1. PrzestÄ?pstwo z art. 269b § 1 KK jest przestÄ?pstwem umyĹ?lnym.
16 2. Realizacja czÄ?Ĺ?ci znamion czynu zabronionego wymaga zamiaru
bezpoĹ?redniego. Inaczej K. Gienas, Uwagi do przestÄ?pstwa..., s. 81-82.
Tak wiÄ?c trudno sobie wyobraziÄ? wytwarzanie, pozyskiwanie lub zbywanie
bez zamiaru bezpoĹ?redniego sprawcy. Niemniej udostÄ?pniÄ? innym osobom
moĹźna juĹź takĹźe z zamiarem ewentualnym. Co siÄ? tyczy wymogu by
urzÄ?dzenia lub programy komputerowe byĹ?y przystosowane do popeĹ?nienia
przestÄ?pstwa wymienionego w art. 269b § 1 KK - co do tej okolicznoĹ?ci
wystarczy zamiar ewentualny. Natomiast chyba nie wystarczy zamiar
ewentualny w odniesieniu do wymogu by hasĹ?a komputerowe, kody dostÄ?pu
lub inne dane umoĹźliwiaĹ?y dostÄ?p do informacji przechowywanych w
systemie komputerowym lub sieci teleinformatycznej. Zob. teĹź W. WrĂłbel,
Kodeks karny 2006, s. 1313.
VI. Odmiany typu czynu zabronionego
17 1. ChoÄ? w art. 269b § 1 KK wymieniono róşne sposoby dziaĹ?ania
sprawcy, przestÄ?pstwo to ujÄ?to w KK tylko w jednej postaci -
zasadniczej. Ustawodawca nie przewidziaĹ? ani postaci kwalifikowanej typu
czynu zabronionego, ani postaci uprzywilejowanej.
VII. Zbieg przepisĂłw i zbieg przestÄ?pstw
18 1. ZwrĂłciÄ? trzeba uwagÄ? zwĹ?aszcza na moĹźliwoĹ?ci kumulatywnego
zbiegu
art. 269b KK z róşnymi przepisami dotyczÄ?cymi przestÄ?pstw gospodarczych
(nielegalne wytwarzanie), przepisami zawartymi w ustawie z 4.2.1994 r. o
prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz.
631 ze zm.) lub w ustawie z 30.6.2000 r. o wĹ?asnoĹ?ci przemysĹ?owej (t.j.
Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm.) w zaleĹźnoĹ?ci od konkretnej
sytuacji.
19 2. Mniej natomiast prawdopodobny jest kumulatywny zbieg art. 269b KK
z wymienionymi w tym artykule przepisami KK, choÄ? nie moĹźna go
wykluczyÄ?, zaleĹźnie od konkretnej sytuacji.
VIII. OkolicznoĹ?ci wyĹ?Ä?czajÄ?ce odpowiedzialnoĹ?Ä? karnÄ?
20 1. W czÄ?Ĺ?ci szczegĂłĹ?owej nie przewidziano specjalnych okolicznoĹ?ci
wyĹ?Ä?czajÄ?cych odpowiedzialnoĹ?Ä? karnÄ?. WyĹ?Ä?czenie odpowiedzialnoĹ?ci
nastÄ?piÄ? przeto moĹźe tylko na zasadach ogĂłlnych. SzczegĂłlne
zastosowanie
mieÄ? tu moĹźe pozakodeksowa okolicznoĹ?Ä? - dziaĹ?anie w ramach prawa i
obowiÄ?zku. NiewÄ?tpliwie bowiem uprawnienie do dziaĹ?aĹ? przewidzianych w
omawianym przepisie wyĹ?Ä?czy bezprawnoĹ?Ä? czynu, a wiÄ?c rĂłwnieĹź
odpowiedzialnoĹ?Ä? karnÄ?. PrzykĹ?adowo, dziaĹ?ania osoby uprawnionej do
testowania systemu informatycznego, podjÄ?te w celu testowania.
IX. ZagroĹźenie karÄ? i Ĺ?rodkami karnymi
21 1. PrzestÄ?pstwo z art. 269b § 1 KK jest zagroĹźone karÄ? pozbawienia
wolnoĹ?ci do lat trzech.
22 2. ZagroĹźenie karne dopuszcza warunkowe umorzenie postÄ?powania na
zasadzie art. 66 § 2 KK.
23 3. Ĺ?rodki karne stosowane byÄ? mogÄ? na zasadach przewidzianych w
czÄ?Ĺ?ci ogĂłlnej KK. Ponadto w art. 269b § 2 KK przewidziano w razie
skazania za przestÄ?pstwo okreĹ?lone w art. 269b § 1 KK obligatoryjne
orzeczenie przepadku okreĹ?lonych w nim przedmiotĂłw. Fakultatywnie zaĹ?
moĹźna orzec ich przepadek, jeĹźeli nie stanowiĹ?y wĹ?asnoĹ?ci sprawcy
(art.
269b § 2 KK).
X. Zagadnienia procesowe
24 1. PrzestÄ?pstwo z art. 269b § 1 KK jest przestÄ?pstwem
publicznoskargowym. Jest przeto Ĺ?cigane z oskarĹźenia publicznego, z
urzÄ?du.
25 2. UstawÄ? z 18.3.2004 r., wprowadzono do KPK zmiany istotne w wypadku
tzw. cyberprzestÄ?pstw. Zob. uwagi w Zagadnieniach procesowych do art.
269a KK.
Kunicka-Michalska
--
@2007 Johnson
http://johnsonpl.blogspot.com/
http://notki.com.pl/johnson
"Wszystko należy upraszczać jak tylko można, ale nie bardziej"
-
63. Data: 2007-08-16 21:41:39
Temat: Re: Sprzedaż komputerów osobistych w Polsce
Od: Johnson <j...@n...pl>
Piotr Dembiński pisze:
>
> Ja tego artykułu właśnie nie rozumiem.
To masz poczytaj sobie :)
1 1. Artykuł 269b KK jest przepisem nowym. Został on wprowadzony do KK
ustawą z 18.3.2004 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny, ustawy - Kodeks
postępowania karnego oraz ustawy - Kodeks wykroczeń (Dz.U. Nr 69, poz.
626). Celem uchwalenia tej ustawy było m.in. dostosowanie prawa
polskiego do Konwencji Rady Europy o cyberprzestępczości. Artykuł 269b
jest więc jednym z przepisów dostosowawczych.
2 2. Artykuł 269b KK ma związek z art. 6 Konwencji o
cyberprzestępczości, w którym to przepisie określono przestępstwo zwane
w konwencji niewłaściwym użyciem urządzeń. Artykuł 6 Konwencji stanowi:
,,1. Każda Strona podejmie takie środki prawne i inne, jakie okażą się
niezbędne dla uznania za przestępstwo w jej prawie wewnętrznym,
umyślnych i bezprawnych:
a. produkcji, sprzedaży, pozyskiwania z zamiarem wykorzystania,
importowania, dystrybucji lub innego udostępniania:
i. urządzenia, w tym także programu komputerowego, przeznaczonego lub
przystosowanego przede wszystkim dla celów popełnienia któregokolwiek z
przestępstw określonych zgodnie z artykułami 2-5;
ii. hasła komputerowego, kodu dostępu lub podobnych danych, dzięki
którym całość lub część systemu informatycznego jest dostępna z zamiarem
wykorzystania dla celów popełnienia któregokolwiek z przestępstw
określonych zgodnie z artykułami 2-5 oraz
b. posiadania jednostki wymienionej powyżej w punktach a.i. lub ii. z
zamiarem wykorzystania w celu popełnienia któregokolwiek z przestępstw
określonych zgodnie z artykułami 2-5. Strona może w swoim prawie
wprowadzić wymóg, że odpowiedzialność karna dotyczy posiadania większej
ilości takich jednostek.
2. Niniejszego artykułu nie należy interpretować jako mającego na celu
pociągnięcia do odpowiedzialności karnej w przypadku, kiedy produkcja,
sprzedaż, pozyskiwanie z zamiarem wykorzystania, importowanie,
dystrybucja lub inne udostępnianie lub posiadanie, o którym mowa w
ustępie 1 niniejszego artykułu, nie jest dokonywane w celu popełnienia
przestępstwa określonego zgodnie z artykułami 2-5 niniejszej Konwencji,
jak w przypadku dozwolonego testowania lub ochrony systemu informatycznego.
3. Każda Strona może zastrzec sobie prawo do nie stosowania ustępu 1
niniejszego artykułu, pod warunkiem, że zastrzeżenie to nie dotyczy
sprzedaży, dystrybucji lub innego udostępniania jednostek wymienionych w
ustępie 1.a.ii''.
Treść art. 6 Konwencji oparta na oficjalnym polskim tłumaczeniu,
dołączonym do Druku sejmowego Nr 2031 Sejmu RP IV Kadencji.
3 3. Redakcję art. 269b KK krytykuje A. Adamski (Cyberprzestępczość...,
SP 2005, Nr 4, s. 61).
4 4. Jak podkreśla K. Gienas, art. 269b KK (jak i jego konwencyjny
pierwowzór) kryminalizuje faktyczne stadium przygotowania do popełnienia
szeregu przestępstw, które są związane z funkcjonowaniem Internetu (zob.
K. Gienas, Uwagi do przestępstwa..., Prok. 2005, Nr 1, s. 75). Chodzi w
tym przepisie o przeciwdziałanie wykorzystywaniu tzw. narzędzi
hackerskich w celach sprzecznych z prawem (tamże i podana tam literatura).
II. Przedmiot ochrony
5 1. Bezpośrednim (indywidualnym) przedmiotem ochrony jest poufność,
integralność i dostępność danych informatycznych i systemów, a zarazem
bezpieczeństwo informacji przetwarzanych elektronicznie. Przedmiot
ochrony krzyżuje się tu także z przedmiotami ochrony właściwymi dla
przestępstw wymienionych w art. 269b KK, to jest dla przestępstw z art.
165 § 1 pkt 4, z art. 267 § 2, z art. 268a § 1 KK albo § 2 w zw. z § 1,
z art. 269 § 2 lub z art. 269a KK, w zależności od konkretnej sytuacji
oraz właściwymi dla innych przestępstw przeciwko ochronie informacji
przechowywanych w systemie komputerowym lub sieci teleinformatycznej.
III. Strona przedmiotowa
6 1. Działanie sprawcy określone w art. 269b § 1 KK może przybierać
różne postacie. W przepisie bowiem wymieniono kompleks zachowań się
sprawcy dotyczący:
a) po pierwsze - urządzeń lub programów komputerowych przystosowanych
do popełnienia określonych w tym przepisie przestępstw;
b) po drugie - haseł komputerowych, kodów dostępu lub innych danych
umożliwiających dostęp do informacji przechowywanych w systemie
komputerowym lub sieci teleinformatycznej.
Przedmiotem czynności wykonawczej w art. 269 § 1 KK są zatem urządzenia
lub programy komputerowe przystosowane do popełniania przestępstw
wymienionych w tym przepisie oraz hasła komputerowe, kody dostępu lub
inne dane umożliwiające dostęp do informacji przechowywanych w systemie
komputerowym lub sieci teleinformatycznej.
Na trudności interpretacyjne nasuwające się w związku z użytym w KK
terminem ,,przystosowane" zwraca uwagę K. Gienas (Hak na hackera...). Zob
też K. Gienas, Uwagi do przestępstwa..., s. 74 i nast.
Ad a) Co się tyczy urządzeń lub programów komputerowych przystosowanych
do popełniania wymienionych w tym przepisie przestępstw, penalizowane są
następujące sposoby działania sprawcy:
- wytwarzanie takich urządzeń lub programów,
- pozyskiwanie takich urządzeń lub programów,
- zbywanie takich urządzeń lub programów,
- udostępnianie innym osobom takich urządzeń lub programów.
We wszystkich wymienionych wypadkach chodzi wyłącznie o urządzenia lub
programy komputerowe przystosowane do popełnienia jednego z
następujących przestępstw (lub kilku takich przestępstw):
- z art. 165 § 1 pkt 4 KK, to jest przestępstwa sprowadzenia
niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia wielu osób albo dla mienia w
wielkich rozmiarach poprzez zakłócenie, uniemożliwienie lub wpłynięcie w
inny sposób na automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie
danych informatycznych;
- z art. 267 § 2 KK, to jest przestępstwa polegającego na założeniu lub
posłużeniu się urządzeniem podsłuchowym, wizualnym albo innym
urządzeniem specjalnym w celu uzyskania informacji, do której sprawca
nie jest uprawniony;
- z art. 268a § 1 albo § 2 w zw. z § 1, to jest przestępstwa
polegającego na niszczeniu, uszkadzaniu, usuwaniu, zmienianiu lub
utrudnianiu dostępu do danych informatycznych przez sprawcę nie będącego
do tego uprawnionym albo na zakłócaniu w istotnym stopniu lub
uniemożliwianiu automatycznego przetwarzania, gromadzenia lub
przekazywania takich danych przez sprawcę nie będącego do tego
uprawnionym. Postacią kwalifikowaną przy tym jest sytuacja, gdy sprawca
dopuszczający się wskazanych czynów (jednego ze wskazanych czynów)
wyrządza znaczną szkodę majątkową;
- z art. 269 § 2 KK, to jest przestępstwa polegającego na niszczeniu,
uszkadzaniu, usuwaniu lub zmienianiu danych informatycznych o
szczególnym znaczeniu dla obronności kraju, bezpieczeństwa w
komunikacji, funkcjonowania administracji rządowej, innego organu
państwowego lub instytucji państwowej albo samorządu terytorialnego albo
na zakłócaniu lub uniemożliwianiu automatycznego przetwarzania,
gromadzenia lub przekazywania takich danych, jeśli sprawca (w każdej z
wymienionych sytuacji) dopuszcza się takich czynów (jednego z takich
czynów) niszcząc albo wymieniając nośnik informacji lub niszcząc albo
uszkadzając urządzenie służące do automatycznego przetwarzania,
gromadzenia lub przekazywania danych informatycznych;
- z art. 269a KK, to jest przestępstwa polegającego na zakłóceniu w
istotnym stopniu pracy systemu komputerowego lub sieci
teleinformatycznej poprzez transmisję, zniszczenie, usunięcie,
uszkodzenie lub zmianę danych informatycznych przez sprawcę, który nie
jest do tego uprawniony.
Ad b) Co się tyczy sytuacji, gdy przedmiotem czynności wykonawczej są
hasła komputerowe, kody dostępu lub inne dane umożliwiające dostęp do
informacji przechowywanych w systemie komputerowym lub sieci
teleinformatycznej, sposób działania sprawcy też może być różny,
niemniej oczywiście jedynie taki jaki jest wskazany w przepisie. Zatem,
penalizacją objęte jest:
- wytwarzanie owych haseł, kodów dostępu, lub innych danych, o których
była mowa;
- pozyskiwanie ich;
- zbywanie ich;
- lub udostępnianie ich innym osobom.
Jak wynika z uzasadnienia projektodawców ustawy z 18.3.2004 r., w art.
269b KK, mówiąc o hasłach komputerowych, kodach dostępu, zrezygnowano tu
ze wskazania przestępstw, których popełnieniu mogłyby służyć, ze względu
na fakt, "że hasła komputerowe i kody dostępu mają praktycznie tylko
jedno zastosowanie (tj. uzyskanie dostępu do systemu komputerowego)". W
uzasadnieniu czytamy także: "Kody i hasła komputerowe dostępu służą
bowiem jedynie ochronie informacji zawartych w systemie komputerowym i
nieuprawniony obrót nimi należy uznać za społecznie szkodliwy w stopniu
uzasadniającym penalizację" (Uzasadnienie projektu, s. 33, Druk sejmowy
Nr 2031 Sejmu RP IV Kadencji).
7 2. Przestępstwo z art. 269b KK wydaje się być przestępstwem
materialnym, to jest znamiennym skutkiem. Nie chodzi tu jednak o skutek
w postaci popełnienia jednego (lub kilku) z przestępstw wymienionych w
art. 269b § 1 KK lecz o skutek w postaci wytworzenia, pozyskania, zbycia
lub udostępnienia innym osobom urządzeń lub programów komputerowych,
przystosowanych do popełniła przestępstwa wymienionego w art. 269b § 1
KK, a także haseł komputerowych, kodów dostępu lub innych danych
umożliwiających dostęp do informacji przechowywanych w systemie
komputerowym lub sieci teleinformatycznej. Zatem, do zastosowania art.
269b KK nie jest potrzebne by osoba, której np. udostępniono wymienione
elementy popełniła jedno (lub kilka) z przestępstw wskazanych w art.
269b § 1 KK. Nie jest też potrzebne by sam sprawca popełnił takie
przestępstwo, jeśli np. wytwarza lub pozyskuje owe elementy dla siebie,
co - moim zdaniem - jest także objęte zakresem art. 269b § 1 KK.
8 3. Wydaje się, że czyn z art. 269b § 1 KK jest przestępstwem głównie z
działania, choć udostępnianie innym osobom elementów wymienionych w tym
przepisie może być dokonane przez zaniechanie, pod warunkiem, że zajdą
okoliczności wskazane w art. 2 KK. Przykładowo, osoba, na której ciąży
szczególny obowiązek nadzoru nad kodami dostępu do informacji
przechowywanych w systemie komputerowym lub w sieci teleinformatycznej,
nie dopełnia obowiązku chronienia ich przed udostępnianiem (jeśli
udostępnienie nastąpi). Jak pisze K. Gienas, udostępnianie kodów
źródłowych "narzędzi hackerskich" nie jest dokonaniem czynu z art. 269b
KK (zob. K. Gienas, Uwagi do przestępstwa..., s. 79).
9 4. Przedmiotem czynności wykonawczej są urządzenia lub programy
komputerowe przystosowane do popełnienia przestępstwa wymienionego w tym
przepisie oraz hasła komputerowe, kody dostępu lub inne dane
umożliwiające dostęp do informacji przechowywanych w systemie
komputerowym lub sieci teleinformatycznej.
Jak wskazuje K. Gienas (Hak na hackera...) art. 269b KK pozwala ścigać
operatorów witryn internetowych udostępniających narzędzia
programistyczne służące do powodowania przeciążeń systemów
komputerowych, osoby umieszczające tylko odnośniki (linki) do zasobów
zawierających takie oprogramowanie, jak również osoby tworzące i
rozpowszechniające wirusy komputerowe.
10 5. W przepisie art. 269b § 1 KK użyto w kilku przypadkach liczby
mnogiej. Jest tam bowiem mowa o urządzeniach lub programach
komputerowych, hasłach komputerowych, kodach dostępu lub innych danych
oraz o innych osobach. Wyjaśnić przeto trzeba, że mimo użycia liczby
mnogiej, penalizacji z tego artykułu podlega także np. wytworzenie,
pozyskanie, zbycie lub udostępnienie innym osobom jednego urządzenia lub
jednego programu komputerowego przystosowanego do popełnienia któregoś
ze wskazanych w przepisie przestępstw. Penalizacji podlega również np.
udostępnienie innym osobom (wystarczy też udostępnienie jednej innej
osobie) tylko jednego kodu dostępu. Co się tyczy informacji
przechowywanych w systemie komputerowym lub sieci teleinformatycznej, w
stosunku do których ustawodawca także użył liczby mnogiej, wystarczy, że
chodzić będzie o jedną taką informację. Por. np. uchw. SN z 21.11.2001
r. (I KZP 26/01, OSNKW 2002, Nr 1-2, poz. 4), w której sąd wskazał, że:
"Samo tylko użycie w treści normy prawnej liczby mnogiej dla określenia
przedmiotu bezpośredniej ochrony, przedmiotu czynności sprawczej lub
środka służącego do popełnienia przestępstwa nie oznacza, że ustawodawca
używa jej w znaczeniu zwrotu "co najmniej dwa", a więc w celu
ograniczenia podstawy odpowiedzialności [...]".
Zdaniem P. Kozłowskiej-Kalisz, zbycie czy udostępnienie na przykład
programu komputerowego tylko jednej osobie nie wystarczy do dokonywania
tego przestępstwa (Kodeks karny. Praktyczny komentarz, pod red. M.
Mozgawy, Kraków 2006, s. 519).
11 6. Co się tyczy pojęcia systemu komputerowego lub sieci
teleinformatycznej zob. wyżej, uw. do art. 269a KK. Zob. też
terminologia używana w ustawie z 16.7.2004 r. - Prawo telekomunikacyjne
(Dz.U. Nr 171, poz. 1800 ze zm.), w której to ustawie sięgnięto aż do
ośmiu dyrektyw Wspólnot Europejskich.
Zob. też terminologię używaną w ustawie z 17.2.2005 r. o informatyzacji
działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz.U. Nr 64,
poz. 565 ze zm.).
IV. Podmiot
12 1. Czyn z art. 269b § 1 KK jest przestępstwem powszechnym
(ogólnosprawczym). Może on być zatem popełniony przez każdą osobę zdolną
odpowiadać karnie.
13 2. Niemniej zdać sobie sprawę trzeba z tego, że aby popełnić omawiane
przestępstwo samodzielnie potrzebne są umiejętności techniczne. Nie
każdy bowiem potrafi wytworzyć, pozyskać, zbyć lub udostępnić innym
osobom urządzenia lub programy komputerowe przystosowane do popełnienia
przestępstwa wymienionego w tym przepisie. Sytuacja jeszcze bardziej się
komplikuje gdy chodzi o hasła komputerowe, kody dostępu (żeby np. je
komuś udostępnić, trzeba nimi dysponować) lub inne dane umożliwiające
dostęp do informacji przechowywanych w systemie komputerowym lub sieci
teleinformatycznej. Można zatem uznać, że w tym sensie omawiany czyn
jest tzw. przestępstwem własnoręcznym (indywidualnym co do czynu), które
to przestępstwa są w zasadzie przestępstwami powszechnymi.
14 3. Czyn z art. 269b § 1 KK nie jest objęty ustawą z 28.10.2002 r. o
odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą
kary (zob. art. 16 ust. 1 pkt 4 OdpZbiorU).
V. Strona podmiotowa
15 1. Przestępstwo z art. 269b § 1 KK jest przestępstwem umyślnym.
16 2. Realizacja części znamion czynu zabronionego wymaga zamiaru
bezpośredniego. Inaczej K. Gienas, Uwagi do przestępstwa..., s. 81-82.
Tak więc trudno sobie wyobrazić wytwarzanie, pozyskiwanie lub zbywanie
bez zamiaru bezpośredniego sprawcy. Niemniej udostępnić innym osobom
można już także z zamiarem ewentualnym. Co się tyczy wymogu by
urządzenia lub programy komputerowe były przystosowane do popełnienia
przestępstwa wymienionego w art. 269b § 1 KK - co do tej okoliczności
wystarczy zamiar ewentualny. Natomiast chyba nie wystarczy zamiar
ewentualny w odniesieniu do wymogu by hasła komputerowe, kody dostępu
lub inne dane umożliwiały dostęp do informacji przechowywanych w
systemie komputerowym lub sieci teleinformatycznej. Zob. też W. Wróbel,
Kodeks karny 2006, s. 1313.
VI. Odmiany typu czynu zabronionego
17 1. Choć w art. 269b § 1 KK wymieniono różne sposoby działania
sprawcy, przestępstwo to ujęto w KK tylko w jednej postaci -
zasadniczej. Ustawodawca nie przewidział ani postaci kwalifikowanej typu
czynu zabronionego, ani postaci uprzywilejowanej.
VII. Zbieg przepisów i zbieg przestępstw
18 1. Zwrócić trzeba uwagę zwłaszcza na możliwości kumulatywnego zbiegu
art. 269b KK z różnymi przepisami dotyczącymi przestępstw gospodarczych
(nielegalne wytwarzanie), przepisami zawartymi w ustawie z 4.2.1994 r. o
prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz.
631 ze zm.) lub w ustawie z 30.6.2000 r. o własności przemysłowej (t.j.
Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm.) w zależności od konkretnej
sytuacji.
19 2. Mniej natomiast prawdopodobny jest kumulatywny zbieg art. 269b KK
z wymienionymi w tym artykule przepisami KK, choć nie można go
wykluczyć, zależnie od konkretnej sytuacji.
VIII. Okoliczności wyłączające odpowiedzialność karną
20 1. W części szczegółowej nie przewidziano specjalnych okoliczności
wyłączających odpowiedzialność karną. Wyłączenie odpowiedzialności
nastąpić przeto może tylko na zasadach ogólnych. Szczególne zastosowanie
mieć tu może pozakodeksowa okoliczność - działanie w ramach prawa i
obowiązku. Niewątpliwie bowiem uprawnienie do działań przewidzianych w
omawianym przepisie wyłączy bezprawność czynu, a więc również
odpowiedzialność karną. Przykładowo, działania osoby uprawnionej do
testowania systemu informatycznego, podjęte w celu testowania.
IX. Zagrożenie karą i środkami karnymi
21 1. Przestępstwo z art. 269b § 1 KK jest zagrożone karą pozbawienia
wolności do lat trzech.
22 2. Zagrożenie karne dopuszcza warunkowe umorzenie postępowania na
zasadzie art. 66 § 2 KK.
23 3. Środki karne stosowane być mogą na zasadach przewidzianych w
części ogólnej KK. Ponadto w art. 269b § 2 KK przewidziano w razie
skazania za przestępstwo określone w art. 269b § 1 KK obligatoryjne
orzeczenie przepadku określonych w nim przedmiotów. Fakultatywnie zaś
można orzec ich przepadek, jeżeli nie stanowiły własności sprawcy (art.
269b § 2 KK).
X. Zagadnienia procesowe
24 1. Przestępstwo z art. 269b § 1 KK jest przestępstwem
publicznoskargowym. Jest przeto ścigane z oskarżenia publicznego, z urzędu.
25 2. Ustawą z 18.3.2004 r., wprowadzono do KPK zmiany istotne w wypadku
tzw. cyberprzestępstw. Zob. uwagi w Zagadnieniach procesowych do art.
269a KK.
--
@2007 Johnson
http://johnsonpl.blogspot.com/
http://notki.com.pl/johnson
"Wszystko należy upraszczać jak tylko można, ale nie bardziej"
-
64. Data: 2007-08-16 21:42:44
Temat: Re: Sprzedaż komputerów osobistych w Polsce
Od: Johnson <j...@n...pl>
Johnson pisze:
Jakoś nie mogę sobie poradzić z kodowaniem, po wklejeniu ... :(
--
@2007 Johnson
http://johnsonpl.blogspot.com/
http://notki.com.pl/johnson
"Wszystko należy upraszczać jak tylko można, ale nie bardziej"
-
65. Data: 2007-08-16 22:49:35
Temat: Re: Sprzedaż komputerów osobistych w Polsce
Od: poreba <d...@p...pl>
Piotr Dembiński pisze:
>> Bo penalizowane są jedynie świadome 'przystosowania' ukierunkowane
>> na czyny zabronione?
> Chyba 'ścigane', a nie 'penalizowane'.
Niech będzie, najpierw ścigane, potem penalizowane
"podlega karze pozbawienia wolności do lat 3"
--
pozdro
poreba
-
66. Data: 2007-08-16 23:04:39
Temat: Re: Sprzedaż komputerów osobistych w Polsce
Od: poreba <d...@p...pl>
Piotr Dembiński pisze:
>> Jakie cechy musi mieć drut (komp)
>> żeby można go uznać za wytrych ('hakownikiem')?
> IMO programowalność wystarczy.
Na moje IMO nie.
To jak z drutem-wytrychem jest?
Dlaczego nie zadajesz pytania o nielegalność
sprzedawania w PL drutu w związku z
art. 129. § 1 pkt. 2) kw?
BTW myślałem, że wytrychy są w kk, jednak w kw.
--
pozdro
poreba
-
67. Data: 2007-08-17 00:09:57
Temat: Re: Sprzedaż komputerów osobistych w Polsce
Od: Andrzej Lawa <a...@l...SPAM_PRECZ.com>
Piotr Dembiński wrote:
> Ja tego artykułu właśnie nie rozumiem.
No, nareszcie do czegoś dochodzimy.
-
68. Data: 2007-08-17 10:10:29
Temat: Re: Sprzedaż komputerów osobistych w Polsce
Od: p...@g...pl (Piotr Dembiński)
Andrzej Lawa <a...@l...SPAM_PRECZ.com> writes:
> Piotr Dembiński wrote:
>
>> Ja tego artykułu właśnie nie rozumiem.
>
> No, nareszcie do czegoś dochodzimy.
Nie rozumiem dlaczego tak ważna dla obywateli sfera życia jak
bezpieczeństwo informacji została zbyta lakonicznym sformułowaniem
o 'urządzeniach przystosowanych do popełnienia przestępstwa'.
--
http://www.piotr.dembiński.prv.pl
-
69. Data: 2007-08-17 10:17:42
Temat: Re: Sprzedaż komputerów osobistych w Polsce
Od: p...@g...pl (Piotr Dembiński)
poreba <d...@p...pl> writes:
> Piotr Dembiński pisze:
>
>>> Bo penalizowane są jedynie świadome 'przystosowania' ukierunkowane
>>> na czyny zabronione?
>> Chyba 'ścigane', a nie 'penalizowane'.
> Niech będzie, najpierw ścigane, potem penalizowane
> "podlega karze pozbawienia wolności do lat 3"
Obecnie są ścigane jedynie te świadome przystosowania. W przyszłości
ktoś może rozwinąć interpretację tego przepisu i zupełnie zmienić
w ten sposób rynek urządzeń komputerowych w Polsce.
--
http://www.piotr.dembiński.prv.pl
-
70. Data: 2007-08-17 10:18:30
Temat: Re: Sprzedaż komputerów osobistych w Polsce
Od: p...@g...pl (Piotr Dembiński)
poreba <d...@p...pl> writes:
> Piotr Dembiński pisze:
>
>>> Jakie cechy musi mieć drut (komp) żeby można go uznać za wytrych
>>> ('hakownikiem')?
>> IMO programowalność wystarczy.
> Na moje IMO nie.
Wirusy komputerowe.