-
Path: news-archive.icm.edu.pl!mat.uni.torun.pl!news.man.torun.pl!newsfeed.pionier.net
.pl!news.task.gda.pl!not-for-mail
From: "#### LONGUS ####" <l...@p...onet.pl>
Newsgroups: pl.soc.prawo
Subject: Re: Studia zaoczne - alimenty, czy ojciec musi wystąpić o uchylenie ?
Date: Fri, 29 Sep 2006 23:46:11 +0200
Organization: CI TASK http://www.task.gda.pl/
Lines: 284
Message-ID: <efk473$t2i$1@news.task.gda.pl>
References: <efjmth$rhh$1@news.onet.pl>
NNTP-Posting-Host: 70-13.is.net.pl
X-Trace: news.task.gda.pl 1159566373 29778 82.115.70.13 (29 Sep 2006 21:46:13 GMT)
X-Complaints-To: a...@n...task.gda.pl
NNTP-Posting-Date: Fri, 29 Sep 2006 21:46:13 +0000 (UTC)
X-Priority: 3
X-MSMail-Priority: Normal
X-Newsreader: Microsoft Outlook Express 6.00.2900.2869
X-MimeOLE: Produced By Microsoft MimeOLE V6.00.2900.2962
X-RFC2646: Format=Flowed; Response
Xref: news-archive.icm.edu.pl pl.soc.prawo:416721
[ ukryj nagłówki ]
> ... żeby alimenty przestały go obowiązywać musi wystąpić o ich
> uchylenie czy też nie ?
musi wystapic do sadu o uchylenie wyroku ...
nadto KRiO
Art. 128. Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby
także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii
prostej oraz rodzeństwo.
Art. 133. § 1. Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem
dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba
że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania
i wychowania.
§ 2. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest
tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.
4. Zakres obowiązku alimentacyjnego zależy z jednej strony od
usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, z drugiej zaś - od zarobkowych i
majątkowych możliwości zobowiązanego. Pojęcia "usprawiedliwione potrzeby"
oraz "możliwości zarobkowe i majątkowe" zostały szczegółowo omówione w
uchwale Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z
dnia 16 grudnia 1987 r. (M.P. z 1988 r. Nr 6, poz. 60). W uchwale tej
stwierdzono między innymi: "Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można
jednoznacznie zdefiniować, ponieważ nie ma jednego stałego kryterium
odniesienia. Rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest uzależniony od cech osoby
uprawnionej oraz od splotu okoliczności natury społecznej i gospodarczej, w
których osoba uprawniona się znajduje. Nie jest możliwe ustalenie katalogu
usprawiedliwionych potrzeb podlegających zaspokojeniu w ramach obowiązku
alimentacyjnego i odróżnienie ich od tych, które jako objaw zbytku lub z
innych przyczyn nie powinny być uwzględnione. W każdym razie zakres
obowiązku alimentacyjnego wyznaczać będą poszczególne sytuacje uprawnionego
i zobowiązanego, konkretne warunki społeczno-ekonomiczne oraz cele i funkcje
obowiązku alimentacyjnego. Dopiero na tym tle będzie można określić potrzeby
życiowe - materialne i intelektualne uprawnionego.
5. Nałożony na rodziców obowiązek alimentacyjny w stosunku do własnego
dziecka podlega regulacji specjalnej i uprzywilejowanej. Ta forma
uprzywilejowania wyraża się między innymi w tym, że obowiązek rodziców
dostarczania środków utrzymania i wychowania trwa dopóty, dopóki dziecko nie
zdobędzie kwalifikacji zawodowych niezależnie od osiągnięcia wieku. Wynika
to z tekstu art. 133 § 1 k.r.o.
"Uzyskanie pełnoletności nie zmienia sytuacji prawnej dziecka w zakresie
alimentów, jeżeli dziecko pobiera naukę w szkole lub na uczelni i czas na
nią przeznaczony wykorzystuje rzeczywiście na zdobywanie kwalifikacji
zawodowych. W praktyce mogą występować różnorodne stany faktyczne, mające
wpływ na istnienie obowiązku alimentacyjnego. Jeżeli np. czas pobierania
nauki wydłuża się nadmiernie poza przyjęte ramy, gdy studiujący nie czyni
należytych postępów w nauce, nie zdaje egzaminów i ze swej winy powtarza
lata nauki w szkole lub na uczelni oraz nie kończy jej w okresie
przewidzianym w programie, a ze względu na wiek i ogólne przygotowanie do
pracy może ją podjąć, rodzice nie są obowiązani do alimentowania
pełnoletniego dziecka.
Obowiązek ten może natomiast istnieć w sytuacji, gdy takie dziecko w
pierwszym roku po ukończeniu szkoły średniej podjęło tymczasową pracę
zarobkową w celu uzyskania preferencji w przyjęciu go na studia - po
pierwszym niepowodzeniu w tym względzie - a jego kwalifikacje nie zapewniają
mu odpowiedniego poziomu życia.
Zamiar podwyższenia kwalifikacji zawodowych przez pełnoletnie dziecko
pracujące zawodowo także nie zawsze będzie rodzić obowiązek dostarczenia mu
środków utrzymania przez rodziców. Istotne znaczenie powinna tu mieć
okoliczność, czy dotychczasowe przygotowanie zawodowe i nabyte wcześniej
kwalifikacje pozwalają w pełni na samodzielne, regularne zarobkowanie, a
więc na pokrycie własnych środków utrzymania.
Obowiązek alimentacyjny rodziców nie ustaje w ogóle, jeżeli dziecko na
skutek kalectwa wrodzonego lub nabytego albo w związku z niedorozwojem
umysłowym nie będzie w stanie samodzielnie zdobywać środków utrzymania.
===
Jeżeli dziecko po zdobyciu samodzielności zawodowej znajdzie się w
niedostatku, jego uprawnienia alimentacyjne w stosunku do rodziców mogą
wynikać jedynie z art. 133 § 2 k.r.o. Szersze uprawnienia, przewidziane w §
1 tego przepisu, raz wygasłe, nie mogą powstać na nowo".
Zob.: orzeczenie SN z dnia 9 stycznia 1959 r., 3 CR 212/58, OSP 1960, poz.
41 z notką J.K.; orzeczenie SN z dnia 1 kwietnia 1957 r., CR 163/57, NP
1958, nr 6, s. 124; orzeczenie SN z dnia 18 listopada 1944 r., II CR 55/55,
OSN 1956, poz. 54; orzeczenie SN z dnia 24 lutego 1982 r., III CZP 61/81,
OSN 1982, poz. 101; orzeczenie SN z dnia 17 stycznia 1980 r., III CZP 86/79,
NP 1981, nr 10-11-12, s. 212 z glosą A. Oleszki; wyjaśnienie Działu
instrukcyjno-szkoleniowego "Nowego Prawa" 1951, nr 11, s. 32; orzeczenie SN
z dnia 8 sierpnia 1980 r., III CRN 144/80, OSP 1981, poz. 28; orzeczenie SN
z dnia 11 lutego 1986 r., III CRN 439/85, OSP 1987, poz. 85.
7. Aby uzyskać alimenty, dziecko nie musi udowodnić, że znajduje się w
niedostatku. Dotyczy to jednak tylko tego okresu, w którym dziecko nie
osiągnęło jeszcze samodzielności zarobkowej.
Zob. orzeczenie SN z dnia 19 września 1953 r., C I 874/53, NP 1954, nr 2, s.
90.
8. Zdobywanie przez niepełnoletnie dziecko środków utrzymania przez
wykonywanie pracy ustawowo zabronionej i szkodliwej dla zdrowia nie może być
uważane za uzyskanie możności samodzielnego utrzymania się.
Zob.: orzeczenie SN z dnia 14 marca 1956 r., 4 CR 48/56, OSP 1985, poz. 19;
orzeczenie Sądu Wojewódzkiego w Bydgoszczy z dnia 5 października 1956 r.,
III CR 366/56, BMS 1957, nr 4, s. 40.
9. "Pobieranie przez dziecko stypendium (...) nie ma wpływu na obniżenie
obowiązku alimentacyjnego w stosunku do dziecka."
Zob. orzeczenie SN z dnia 8 maja 1975 r., III CRN 36/75, OSP 1976, poz. 117
z glosą krytyczną M. Nazara.
10. "Wysokość alimentów na rzecz dziecka powinna być ustalona w stosunku do
obecnych potrzeb dziecka i nie mogą być uwzględniane przewidziane w
przyszłości koszty nauki, wydatki szkolne itp.; w razie późniejszego wzrostu
potrzeb dziecka alimenty mogą być zawsze podwyższone."
Tak orzeczenie SN z dnia 10 października 1950 r., C 300/50, PiP 1951, z. 10,
s. 625.
12. Przepisy prawne nie rozstrzygają w sposób kategoryczny, w jakiej formie
powinno nastąpić ustalenie alimentów. Nic nie mówią o tym, czy alimenty
powinny być realizowane w formie pieniężnej czy też w naturze. Nie zostało
też ustawowo rozstrzygnięte, czy alimenty powinno się zasądzać procentowo od
zarobków zobowiązanego czy też w stałej kwocie. Kwestie te zarówno w
doktrynie, jak i orzecznictwie, należały do spornych.
Jeżeli chodzi o orzecznictwo sądowe, to należy wskazać, że Sąd Najwyższy
wypowiedział się w kilku orzeczeniach za praktyką zasądzania alimentów w
określonej kwocie pieniężnej.
Zob.: orzeczenie SN z dnia 21 maja 1952 r., C 1130/51, NP 1953, nr 6, s. 56;
orzeczenie SN z dnia 19 marca 1952 r., C 964/51, NP 1953, nr 5, s. 83;
orzeczenie SN z dnia 28 sierpnia 1951 r., C 154/51, OSN 1952, poz. 69;
orzeczenie SN z dnia 3 sierpnia 1954 r., II CR 585/54, OSN 1955, poz. 73;
orzeczenie SN z dnia 20 kwietnia 1950 r., ŁC 318/50, PiP 1951, z. 5-6, s.
1005.
14. Alimentów można dochodzić w trybie postępowania sądowego. Właściwy
rzeczowo jest sąd rejonowy. Mogą być także ustalone w drodze umowy zawartej
przez strony poza sądem lub w ramach toczącego się postępowania sądowego lub
pojednawczego (art. 184 k.p.c.).
Powództwo o alimenty może też być zgłoszone przez prokuratora (art. 7
k.p.c.) lub Rzecznika Praw Obywatelskich.
Sprawy o alimenty korzystają z ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych.
W sprawach o roszczenia alimentacyjne organizacje społeczne, których zadanie
nie polega na prowadzeniu działalności gospodarczej, mogą wytaczać powództwa
na rzecz obywateli. W
17. Potrzeby uprawnionego dziecka oraz możliwości majątkowe zobowiązanego
mogą ulegać zmianom. W związku z tym może powstać konieczność zmiany
wysokości zasądzonych alimentów. Zarówno uprawniony, jak i zobowiązany mogą
żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego (art.
138 k.r.o.). W cytowanej wyżej uchwale z 1987 r. czytamy: "Zmiana stosunków
może prowadzić do uchylenia obowiązku alimentacyjnego bądź do podwyższenia
lub obniżenia alimentów. Obowiązek alimentacyjny wygasa wtedy, gdy
uprawniony uzyska zdolność do samodzielnego utrzymania (art. 133 § 1
k.r.o.). Następuje to również w sytuacji, gdy zobowiązany do alimentacji na
skutek zdarzeń losowych utraci całkowicie możliwość osiągania jakichkolwiek
dochodów. Podwyższenie alimentów następuje wówczas, gdy zwiększeniu uległy
potrzeby uprawnionego albo wzrosły możliwości zarobkowe i majątkowe
zobowiązanego. Obniżenie alimentów uzasadnia zmniejszenie się potrzeb
uprawnionego lub pogorszenie sytuacji materialnej i majątkowej
zobowiązanego.
Powództwo z art. 138 k.r.o. wyłącza dopuszczalność ewentualnego powództwa
przeciwegzekucyjnego z art. 840 k.p.c. Dla stwierdzenia, czy nastąpiła
zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 k.r.o., należy brać pod uwagę, czy
istniejące warunki i okoliczności - na tle sytuacji ogólnej - mają charakter
trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują
te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres
obowiązku alimentacyjnego. Zmiana orzeczenia dopuszczalna jest tylko w razie
zmiany stosunków powstałych po jego wydaniu, a jej ustalenie następuje przez
porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami uprzednio
istniejącymi. Za trwałą zmianę stosunków w rozumieniu art. 138 k.r.o. w
zasadzie nie należy uważać ograniczenia możliwości świadczenia alimentów
przez skazanego, odbywającego karę pozbawienia wolności.
Okoliczność, że zasądzone alimenty egzekwowane są z renty dłużnika tylko
częściowo, nie uzasadnia ustalenia przez sąd alimentów tylko w takiej
wysokości".
Wydane przez sąd orzeczenie na podstawie art. 138 k.r.o., zmieniające
wysokość alimentów, działa na przyszłość, to znaczy od daty uprawomocnienia
się tego nowego orzeczenia. Nie można jednak wykluczyć i takiej sytuacji, że
sąd w tym nowym orzeczeniu wyraźnie stwierdzi, iż nowa regulacja alimentów
działa wstecz. Musi to być jednak wyraźnie wymienione w orzeczeniu.
Od powództwa wytoczonego w oparciu o art. 138 k.r.o. należy odróżnić
powództwo przeciwegzekucyjne z art. 840 k.p.c., którego przedmiotem nie jest
zmiana alimentów, lecz pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego. Według
tego przepisu istnieją następujące podstawy uzasadniające pozbawienie
wykonalności tytułu wykonawczego:
a) przeczenie zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności;
b) zaistnienie zdarzenia (po wydaniu tytułu), wskutek którego zobowiązanie
wygasło lub nie może być egzekwowane.
Orzeczenie wydane w oparciu o art. 840 k.p.c. nie narusza prawomocności
wyroku alimentacyjnego, powoduje jedynie wygaśnięcie wykonalności tytułu
wykonawczego. Z tych względów z zasady jest to forma postępowania cywilnego,
z której korzysta dłużnik, a nie wierzyciel.
C. Stosowanie art. 5 k.c.
18. W praktyce sądowej zdarzały się przypadki, w których należało
odpowiedzieć na pytanie, czy osoba korzystająca z prawa do alimentów swym
postępowaniem nie narusza zasad współżycia w rodzinie.
Sąd Najwyższy zajął się tym zagadnieniem w cytowanej wyżej uchwale z 1987 r.
Przyjęto zasadę, że "w razie rażąco niewłaściwego postępowania osoby
uprawnionej do alimentów, budzącego powszechną dezaprobatę, dopuszczalne
jest oddalenie powództwa w całości lub w części ze względu na zasady
współżycia społecznego (art. 5 k.c.). Nie może to nastąpić, gdy uprawnionym
jest małoletnie dziecko".
W uzasadnieniu tej tezy SN wymienił przykłady rażąco niewłaściwego
postępowania uprawnionego do alimentacji. Między innymi może to polegać na:
a) zachowaniu godzącym w życie lub zdrowie członka rodziny;
b) naruszaniu godności, dobrego imienia i innych dóbr osobistych członków
rodziny;
c) zawinionym popadnięciu w niedostatek lub umyślnym wywołaniu sytuacji
prowadzącej do żądania świadczeń alimentacyjnych.
Sąd Najwyższy wskazał na to, że rażąco naganne zachowanie się osoby
uprawnionej do otrzymywania alimentów z zasady jest surowo oceniane przez
społeczeństwo. I słusznie, trudno bowiem zakładać, by osoba doznająca
krzywdy mimo to zobowiązana była do świadczenia alimentów na rzecz osoby ją
krzywdzącej. Byłoby to jawnie niesłuszne.
Trzeba tu wskazać na fakt, że Kodeks rodzinny i opiekuńczy w niektórych
sytuacjach wprowadza taką "korektę słusznościową" do obowiązujących zasad.
Można tu przykładowo wskazać na art. 56 § 2 oraz art. 144 k.r.o.
Sąd Najwyższy zauważa jednak, że stosowanie art. 5 k.c. do spraw
alimentacyjnych między rodzicami i dziećmi wymaga szczególnego
potraktowania. Chodzi bowiem o obowiązek szczególny, który podlega
specjalnej regulacji prawnej korzystnej dla dziecka. W świetle
obowiązujących przepisów każde zachowanie się rodzica zmierzające do
uchylenia się od obowiązku płacenia alimentów należy uznać za
niedopuszczalne. Nieporadność dziecka - zdaniem SN - jego uzależnienie od
rodziców, sprawia, że uchylanie się rodziców od spełniania obowiązku
alimentacyjnego nie może znaleźć ochrony w art. 5 k.c. Tak przedstawia się
ta sprawa, jeśli chodzi o dziecko małoletnie.
Natomiast powyższa zasada nie zawsze może być zastosowana, jeśli chodzi o
dziecko pełnoletnie. Jeśli na przykład dziecko pełnoletnie z własnej winy
nie uzyskało stosownego wykształcenia oraz nie chce podjąć pracy zarobkowej,
egzekwowanie alimentów od rodzica może być uznane za sprzeczne z zasadami
słuszności.
Sąd Najwyższy wskazuje na inne przykłady uzasadniające zastosowanie art. 5
k.c.; na przykład "pełnoletnie dziecko, które w czasie studiów kilkakrotnie
powtarza poszczególne lata studiów albo też nie kontynuuje nauki i nie
podejmuje pracy zarobkowej i z tego względu nie dysponuje środkami
utrzymania, nie może domagać się ich od swoich rodziców. Także rezygnacja
przez dziecko - w celu dokuczenia rodzicom - z pomocy stypendialnej
udzielanej przez państwo może być uznana za szykanę, która narusza zasady
prawidłowego współżycia w rodzinie, a tym samym zasady współżycia
społecznego.
Tak samo za nadużycie prawa podmiotowego może być uznane żądanie alimentów
przez osobę niezdolną do samodzielnego utrzymania się, która z własnej winy
znalazła się w niedostatku. Dotyczyć to będzie osób, które mimo starannego
ich wychowania i opieki rodziców same doprowadziły się do nałogowego
alkoholizmu czy narkomanii i odmawiają poddania się leczeniu". (Krzemiński
Z. Zakamycze 2002 stan prawny: 2002.03.01)
Pozdr
Następne wpisy z tego wątku
- 30.09.06 05:18 Antos
- 02.10.06 06:38 Lookasik
- 02.10.06 10:17 #### LONGUS ####
- 02.10.06 10:19 #### LONGUS ####
- 02.10.06 13:47 Przemysław Płaskowicki
- 03.10.06 18:23 #### LONGUS ####
- 03.10.06 19:40 pmj
- 03.10.06 21:13 #### LONGUS ####
- 03.10.06 21:54 pmj
- 04.10.06 07:09 stern
- 04.10.06 16:06 pmj
Najnowsze wątki z tej grupy
- Przepisy
- STAŁO SIĘ! Bodnarowcy muszą ZAWIESIĆ postępowanie sądowe do czasu zdjęcia unijnego immunitetu
- Nr dyżurnego komisariatu
- Re: Sukces na miarę możliwości ABW i potrzeb Tusków czyli zatrzymanie Romanowskiego na 48h a immunitet ZPRE
- Najmłodsza dziennikarka w Sejmie
- Re: Sukces na miarę możliwości ABW i potrzeb Tusków czyli zatrzymanie Romanowskiego na 48h a immunitet ZPRE
- Czy sprzedawcom tak wolno ? (płatność kartą vs płatność gotówką - różnica w cenie)
- Re: Jak wygląda "wykonywanie mandatu posła (opozycji)" z aresztu?
- fotografowanie dzieci na plaży
- 256 świadków nie ma racji
- Re: Jak wygląda "wykonywanie mandatu posła (opozycji)" z aresztu?
- Rower przypięty do mojego
- Kąsaltig Grub
- Re: Sztuka Edukacji wer. 6462 - dodałem roz. z propozycją nowej ordynacji wyborczej
- Nordstrim
Najnowsze wątki
- 2024-07-17 Przepisy
- 2024-07-16 STAŁO SIĘ! Bodnarowcy muszą ZAWIESIĆ postępowanie sądowe do czasu zdjęcia unijnego immunitetu
- 2024-07-16 Nr dyżurnego komisariatu
- 2024-07-16 Re: Sukces na miarę możliwości ABW i potrzeb Tusków czyli zatrzymanie Romanowskiego na 48h a immunitet ZPRE
- 2024-07-16 Najmłodsza dziennikarka w Sejmie
- 2024-07-15 Re: Sukces na miarę możliwości ABW i potrzeb Tusków czyli zatrzymanie Romanowskiego na 48h a immunitet ZPRE
- 2024-07-15 Czy sprzedawcom tak wolno ? (płatność kartą vs płatność gotówką - różnica w cenie)
- 2024-07-15 Re: Jak wygląda "wykonywanie mandatu posła (opozycji)" z aresztu?
- 2024-07-14 fotografowanie dzieci na plaży
- 2024-07-13 256 świadków nie ma racji
- 2024-07-13 Re: Jak wygląda "wykonywanie mandatu posła (opozycji)" z aresztu?
- 2024-07-09 Rower przypięty do mojego
- 2024-07-09 Kąsaltig Grub
- 2024-07-08 Re: Sztuka Edukacji wer. 6462 - dodałem roz. z propozycją nowej ordynacji wyborczej
- 2024-07-06 Nordstrim